Turkkitabxanasi تورک کیتابخاناسی_ کتابخانه ترکی

آقای صادق خورشا بخشی از کتاب نراقی را به عربی ترجمه کرده تا در پایان نامه استفاده کند. این آن بخش است.

@litera9
« کتاب فلسفه در ایران باستان » پس از توضیح درباره سیر فلسفه در ایران باستان ، به تفضیل به شرح زندگانی شیخ شهاب الدین سهروردی ( شیخ اشراق ) پرداخته و آثار پارسی و عربی وی را مورد بررسی قرار داده است.
از جمله آثار شیخ اشراق ، رساله مونس العشاق است که مقدمه اثر مزین به این ابیات است:
گر عشق نبودی و غم عشق نبودی
چندین سخن نغز که گفتی که شنودی
ور باد نبودی که سر زلف ربودی
رخساره معشوق به عاشق که نمودی

تکثرگرایی فرهنگی همواره در دل سنتهای شرقی و اسلامی وجود داشته است. فرهنگها در این محیط دشمن هم نبوده اند آنها با هم گفتگو می کرده اند و نه تقابل و تضاد و جنگ(برخورد فرهنگی بیشتر از عوارض تشکیل دولت- ملتهای نوین و به تبع آن پیدایش ناسیونالیسم افراطی و شوونیسم است)
باری٬ پیشتر به یکی از این دوره های تاریخی یعنی مکتب فرهنگی دوره تیموری موسوم به مکتب هرات اشاره ای شد. از ویژگی های این دوره ی تاریخی٬ همزیستی مسالمت آمیز فرهنگ ترکی و فارسی و عربی درکنار هم است. یکی از نمونه های هنری این دوره٬ مجموعه مرقعات آن است. مرقعاتی که در آن اشعار ترکی و فارسی و عربی در تناسبی زیبا و در همسایگی هم دل از بیننده می ربایند.
یکی از این مجموعه مرقعات را خواهیم دید. نسخه خطی این آلبوم مرقع در پاریس نگهداری میشود و به خط خوش سلطانعلی مشهدی٬ علی کاتب٬ محمد حسین تبریزی و... و نگاره های زیبا از اساتید نقاشی مزین است. اشعار ترکی آن از حسینی( سلطان حسین بایقرا) میباشد.
@Turkkitabxanasi

بخشی از اشعار علی نامه در تعریض به شاهنامه و فردوسی که نشانگر سفارشی بودن کار فردوسی از سوی کرامیان است و در "به گزین" مشمول پاکسازی و حذف شده است.
@Turkkitabxanasi

ممانعت رضاخان از گفتگو به ترکی:

"افتخارالاسلام طباطبایی که در رشته معقول و منقول از هر جهت فاضل و متبحرند ایشان به نمایندگی از آقایان شروع به خطابه نمودند، ضمنا چند شعر عربی و جملاتی ترکی گفتند. شاه ایشان را مخاطب قرار داده اظهار داشتند: با اینکه عربی زبان دین ماست و یک ثلث از مملکت ما هم ترکی می دانند و حرف می زنند، ولی همه ما ایرانی هستیم من میل دارم همه فارسی صحبت کنیم"

منبع: کتاب خاطرات سیاسی سید محمدعلی شوشتری، خفیه نویس رضاشاه پهلوی، به اهتمام غلامحسین میرزا صالح، ص236


توضیح اینکه در طول تاریخ زبان عربی و ترکی همواره در حاکمیت سیاسی ایران در کنار فارسی استفاده میشد ولی دستگاه پهلوی ها از آنجا که ایرانی را به مفهوم فارسی تقلیل داده بود، این سنت را دگرگون کرده و حتی در گفتگو آن را منحصر به فارسی کرد. جالب اینکه همین رضاخان بخاطر آشنایی اش به ترکی در سفر به ترکیه و گاه در دیدارهایش با سفرای خارجی اصرار داشت بدون مترجم و به ترکی سخن گوید!

@Turkkitabxanasi

هشدار تقی زاده به شکل گیری ناسیونالیسم افراطی در ایران در نامه ای به وزارت خارجه ایران در سال 1322

آثار تقی زاده نشان میدهد او با ناسیونالیسم افراطی از نوع فارسی و عربی و ترکی اش به شدت مخالف است و به جای آن به شکل گیری وحدت بین این سه تمایل نشان میدهد. در نوشته های او از ناسیونالیسم افراطی و باستان گرای ایران با عنوان "جنون ملی" یاد شده است. تقی زاده، تلاش برای حذف زبان و هویت ترکی و عربی از اهالی ایران و اقدامات فرهنگستان در حذف کلمات عربی و ترکی از زبان فارسی را از نشانه های این جنون میداند.

منبع: نامه های لندن(نامه های تقی زاده)_ صص 116_115
@Turkkitabxanasi

پیشنهاد تقی زاده به وزارت خارجه ایران برای تقویت وحدت ملی:

"به عقیده اینجانب بسیار مناسب و مطلوب و بلکه واجب است که همه فارسی زبانها در مدارس خود عربی و ترکی بطور کامل یاد بگیرند و همه ترکی زبانان ایران، فارسی و عربی و همه عرب زبانان، فارسی و ترکی. و حتی بسیاری از ایرانیان که داخل ادارات دولتی میشوند باید علاوه بر آن دو زبان، کردی نیز یاد بگیرند..."

نامه های لندن(نامه های تقی زاده) ص64

@Turkkitabxanasi

شیخ ابراهیم زنجانی( متوفی 1313ش) وکیل چهار دوره نخست مجلس ملی.

زنجانی از نویسندگان روشنفکر دورانش بود که به مشروطه خواهان پیوست. او در دادگاه محاکمه شیخ فضل الله نوری مدعی العموم بود و اعدام شیخ را در کارنامه او نوشتند گرچه خود در نوشته هایش این انتساب را نمیپذیرد.
عمده آثار او در حوزه اندیشه سیاسی است که برخی از آنها منتشر شده است. زنجانی آثاری ادبی نیز از خود برجای گذاشته است. از جمله چند کتاب از ترکی به فارسی ترجمه کرده است مانند خلاصه رمان بینوایان هوگو و نیز رباعیات خیام اثر حسین دانش. همچنین اثری به ترکی با عنوان "اصلی و کرم" _ از داستانهای مشهور عشقی آذربایجان_ هم از او به یادگار مانده است.

@Turkkitabxanasi

صفحاتی از کتاب ژان والژان ترجمه شیخ ابراهیم زنجانی.

ژان والژان اولین ترجمه فارسی از رمان مشهور هوگو است که بعدها با ترجمه حسینقلی مستعان با نام بینوایان شناخته شده است.
شیخ ابراهیم زنجانی این کتاب را از ترکی عثمانی ترجمه کرده است. گفتنی است زنجانی به واسطه ترجمه های ترکی با رمانهای غربی آشنا شد و چند رمان به تقلید از رمانهای غربی نوشته است.
گویا اولین ترجمه دور دنیا در هشتاد روز نیز از ترجمه های اوست که از ترکی به فارسی برگردانده است.
@Turkkitabxanasi

معرفی کتاب:
اصلی و کرم اثر ترکی شیخ ابراهیم زنجانی به نظم و نثر.

این کتاب که در سال 1302ش نگارش یافته است به اهتمام نواده شیخ ابوعبدالله قزلباش و به تصحیح علی محمدبیانی منتشر شده است.
شیخ در میان روایت منثور داستان، از اشعار شاعر معروف حکیم هیدجی که دوست و همشهری اش هم بوده استفاده کرده است.
@Turkkitabxanasi

اشعار عربی زیبا در مصیبت و تعزیت اهل بیت صلوات الله و سلام الله علیهم
از میرزا هاشم کعبی

مینیاتورهایی از مخزن الاسرار اثر میرحیدر ترکی گوی.
میرحیدر از شاعران بزرگ ترکی گو در دوره تیموری است. او مخزن الاسرار را به اسکندر میرزا نوه تیمور که حاکم ایالت فارس بوده تقدیم کرده است.
این نسخه در دوره صفوی کتابت شده و گویا خط آن از آنِ میرعماد و نگاره های آن از رضاعباسی است.
@Turkkitabxanasi

خطه آذربایجان شعرایی بیشماری به خود دیده است که به زبان های فارسی و ترکی و عربی سروده اند. در عصر حاضر، شهر اردبیل شاعری اهل نظر و عرفان به خود دیده است که نامش میرزا محمد صادق اردبیلی متخلص به "بیضا" می باشد. او در سال ۱۳۰۳ شمسی دارفانی را وداع گفت و در صحن بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و شاه اسماعیل خطائی به خاک سپرده شده است. دیوان اشعار بیضا در ۸۰۸ صفحه به اهتمام عبدالله بحر العلومی و با تقریظ آیت الله سیدحسن عاملی توسط انتشارات "شیران نگار" در سال ۱۳۹۸ به چاپ رسیده است. به مناسبت امشب شعری از بیضا را تقدیم حضور شما می کنم:

گلیب زهرا یئتیشدی قتلگاهه
بهشت اهلی بوروندو سوزِ آهه

حسینی بوکدولر زلف سیاهه
زمین و آسمان یکجا توکولدو



@seyedjavadmiri

مرتبط نوشتیم که درست است یعنی وابسته و مرتبط با شیخ اشراق است چون در اصطلاح فهرستهای خطی کتاب التنقیحات شارح آن ابن کمونه و ماتن شیخ اشراق است و اصل و اساس کتاب از شیخ اشراق است که ابن کمونه آن را شرح کرده.

سلام. مرحوم محمدفواد کوپرولو کتابی درباره صوفیان نخستین ترک نوشته اند با عنوان " تورک ادبیاتیندا ایلک متصوفلر" که نیمه اول کتاب درباره خواجه احمد یسوی و طریقت او و نیمه دوم آن درباره یونس امره است. این کتاب را آقای توفیق. ه. سبحانی با نام " صوفیان نخستین در ادبیات ترک" به فارسی ترجمه کرده اند. با وجود قدمت اثر، به گمانم هنوز یکی از دقیقترین و مستندترین آثار درباره یونس امره باشد. تا آنجاییکه از محتوای این کتاب در خاطرم مانده از تاپدوق امره_ یا بنا بر نوشتار قدیمی طپدوق امره_ در اشعار خود یونس امره به عنوان شیخش یاده شده است.

خطه آذربایجان شعرایی بیشماری به خود دیده است که به زبان های فارسی و ترکی و عربی سروده اند. در عصر حاضر، شهر اردبیل شاعری اهل نظر و عرفان به خود دیده است که نامش میرزا محمد صادق اردبیلی متخلص به "بیضا" می باشد. او در سال ۱۳۰۳ شمسی دارفانی را وداع گفت و در صحن بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و شاه اسماعیل خطائی به خاک سپرده شده است. دیوان اشعار بیضا در ۸۰۸ صفحه به اهتمام عبدالله بحر العلومی و با تقریظ آیت الله سیدحسن عاملی توسط انتشارات "شیران نگار" در سال ۱۳۹۸ به چاپ رسیده است. به مناسبت امشب شعری از بیضا را تقدیم حضور شما می کنم:

گلیب زهرا یئتیشدی قتلگاهه
بهشت اهلی بوروندو سوزِ آهه

حسینی بوکدولر زلف سیاهه
زمین و آسمان یکجا توکولدو



@seyedjavadmiri

دیوان لغات الترک
@litera9
دیوان لغات الترک (مجموعه ی گویشهای ترکان) کهنترین واژه نامه ترکی _ عربی بازمانده از قرن پنجم هجری است که کار تدوین نهایی آن در میان سالهای 464 تا 466 در بغداد به پایان رسیده است.
مولف این واژه نامه محمود بن حسین بن محمد کاشغری خود از شاهزادگان قراخانی بود که بعد از بروز کشمکشهای قدرت در خاندان مجبور به مهاجرت از کاشغر شد و به سفر در میان قبایل ترک پرداخت و سرانجام به نیشابور و سپس به عراق عرب آمد.
وی با سفر در میان ترکان و ثبت و ضبط واژگان و اشعار آنها در واقع بنیاد تالیف اثری را نهاد که بیشتر از اینکه یک واژه نامه صرف باشد، در واقع دانشنامه‌ی زبان، فرهنگ، ادبیات، تاریخ، اسطوره ها و باورهای عامیانه ترکان است.
این اثر با توجه به اداره شدن جوامع اسلامی به دست ترکان به خصوص سلسله سلجوقی در قرن پنجم در واقع با هدف آموزش زبان ترکی به ملتهای مسلمان تالیف شده است.
متن عربی این اثر به کوشش تحسین برانگیز مرحوم معلم رفعت کلیسی و در 3 جلد منتشر شده است.