قناة

Basatin

Basatin
2.6k
عددالاعضاء
2,910
Links
585
Files
52
Videos
5,899
Photo
وصف القناة
✅ خواجه اختیار منشی گنابادی

از مجموعه گلستان هنر که به همت دکتر حمیدرضا قلیچ خانی منتشر می شود شماره 23 آن به خواجه اختیار منشی گنابادی اختصاص دارد.
بنابر بیشتر منابع، خط تعلیق را نخستین خطّ ایرانی می دانیم که برای نوشتن اسناد و مکاتبات فارسی وضع شد؛ این خط با همه دلفریبی های بصرش اش، خوانایی کافی را برای کتابت متون فارسی و همگانی شدن نداشت و از این رو خط نستعلیق اندک اندک از اواسط سده هشتم هجری، به یاری تعلیق شتافت و نه تنها تعلیق را منسوخ نکرد، بلکه در حفظ و ثبات جایگاه و موقعیتِ خط تعلیق در امور دیوانی، نقش به سزایی ایفا کرد. در واقع نستعلیق را می توان منسوخ کننده خط نسخ در حوزه کتابت متون فارسی دانست، چرا که نستعلیق از اوایل سده نهم هجری برای کتابت متون فارسی عهده دار نقش اصلی شد و خط نسخ همچنان وظیفه کتابت «قرآن» و برخی متون دینی را ادامه داد.
بیشتر منابع، خواجه تاج سلمانی اصفهانی را مبدع خط تعلیق دانسته اند اما می دانیم که آثار بسیاری به خط تعلیق از سده های پیش از وی دیده شده است و از این رو سزاوار است که وی را قانونمند کننده شکسته نستعلیق بدانیم.
خواجه اختیار منشی گنابادی مشهورترین و نامدارترین خوشنویس تعلیق به شمار می رود. گویی نام وی و تعلیق بیش از هر هنرمندی به هم گره خورده است و این بخت یاری، حاصل نبوغ، استعداد و پر کاری وی است.
وی در نیمه دوم سده دهم هجری در هرات به خوشنویسی اشتغال داشت و خوشبختانه آثار فراوانی از وی در موزه ها، کتابخانه ها و مجموعه های خصوصی ایران و جهان به یادگار مانده است. با این وجود وی و آثارش آنگونه که باید شناسایی، بررسی و معرفی نشده است.
این کتاب از سوی نشر پیکره در سال 1396 منتشر شده است. http://yon.ir/FBd7R
@manuscript
@manuscript
✅ خطبه توحیدیه

شرح خطبه توحیدیه رضویه اثر علامه مجلسی عکسی از نسخه خطی ترجمه و شرح علامه مجلسی از خطبه توحیدیه حضرت امام رضا(ع) است که در کتابخانه آستان قدس رضوی ثبت شده است.این نسخه را عبدالله بن محمد طباطبایی، از خوشنویسان قرت ۱۲ ه ق کتابت کرده است.
به نظر می رسد این خطبه در مجلس مامون و قبل از موضوع ولایت عهدی بیان شده است.علت ایراد این خطبه در حقیقت آزمودن امام بوده است؛ زیرا هنگامی که مامون قصد واگذاری ولایت عهدی به ایشان را داشت، با مخالفت اطرافیان روبه رو شد، چرا که از دید اینان امام تجربه حکومت داری را نداشت و تصمیم مامون را غلط می پنداشتند.اینان برای اثبات ادعای خود از مامون خواستند تا امام را فراخواند و با پرسش از امام، دانش ایشان را بیازمایند.

در این خطبه به مفاهیمی بنیادین درباره شناخت خدا و تبیین نگرش توحیدی پرداخته شده و مباحثی عقلی و فلسفی در این باره به بحث کشیده شده است. موضوعاتی چون شناخت خدا و تناسب عبادت با آن؛ نفی صفات از ذات الهی؛ راههای نادرست شناخت خدا(تشبیه ، تمثیل و ..) برداشت های شخصی غلط درباره شناخت خدا؛ راههای درست شناخت خدا(توجه به آفرینش، فطرت)؛ آسیب شناسی شناخت خدا(عادت کردن به امور مادی و ..)؛ نام های خدا؛ نتیجه گیریهای نادرست درباره شناخت خداو .. از مباحث این خطبه است. http://yon.ir/2ViTK
@manuscript
@manuscript
✅ کلام قدسی در هنر بشری

این اثر گزیده مجموعه مقاله‌های همایش جهانی «کلام قدسی در هنر بشری: جلوه های خلاقانه قرآن» است که به اهتمام مرکز مطالعات اسماعیلی لندن از 18 تا 21 اکتبر 2003 میلادی تشکیل شده بود. مقاله‌ها به قلم صاحب نظران و کارشناسان حوزه های مختلف هنر و معماری و سکه‌شناسی و نسخه‌شناسی و کتاب‌شناسی دوره اسلامی تهیه و تنظیم شده است. هدف اصلی از این گردهمایی بین المللی این بود که چرا و چگونه قرآن این انگیزه را در مسلمانان به وجود آورده است تا محل سکونت و اشیای دوست داشتنی خود را با آیات آن زینت دهند.
نویسندگان این مجموعه عبارتند از: الگ گرابار، دوریس بهرنس ابوسیف، دانکن هالدین، گلرو نجیب اوغلو، النور جهانگیر مرچنت، ونیشیا پورتر، آنه رگورد، ماری افتیمیو، اسماعیل اکیناد جیمو، آنابل ته گالوپ، هویسم تان، عایشه تورگوت، هولیا تزکان، مریام علی د اونزاگا، شیلا س. بلر. شرح احوال هریک از نویسندگان این مجموعه به طور مختصر در پایان کتاب درج شده است.
کتاب با کاغذ گلاسه و مزین به تصاویری از کتیبه‌ها و مرقعات و برگهایی از نسخه‌های خطی قرآنهای مختلف در ادوار گوناگون تاریخی و دیگر عناصر هنری مرتبط با هنرشناختی در پرتو قرآن چاپ و منتشر شده است.
کلام قدسی در هنر بشری: جلوه های خلاقانه قرآن کریم/ ویرایش و گردآوری فهمیده سلیمان، ترجمه جواد قاسمی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1395. 501 ص. http://yon.ir/EOkk9
@manuscript
@manuscript
✅ سیر تحول خط مصاحف؛ از قرآن منسوب به ائمه(ع) تا «قبلة الکتاب»
سیر تحول خط مصاحف شامل قرآن‌های منسوب به ائمه اطهار(ع) و خوشنویسان جهان اسلام در غرفه آستان قدس رضوی در نمایشگاه قرآن به نمایش درآمد.
آستان قدس رضوی هر سال با حضور پررنگ خود در نمایشگاه بین‌المللی قرآن شرکت می کند و امسال نیز در بیست و پنجمین دوره این نمایشگاه حضور یافته است. غرفه آستان قدس رضوی شامل بخش‌های گوناگون اعم از نسخ خطی موزه قرآن، سازمان پژوهش‌های آستان قدس رضوی، چاپخانه، انتشارات و دانشگاه علوم اسلامی رضوی است.
بخش مهم این غرفه به نسخ خطی قرآنی اختصاص یافته و نگاهی به آنها سیر تحول خط در این نسخ قرآنی را نشان می‌دهد، نسخی که از قرن اول تا چهاردهم کتابت شده‌اند و نمونه خط‌های خوشنویسان جهان اسلام را شامل می‌شوند. http://yon.ir/fxtq1
@manuscript
✅ الرحلة المکیة
الرحلة المکیة نگاشتۀ سید علی مشعشعی، از مهم‌ترین نگاشته‌ها در باب سلسلۀ مشعشعیان است. اهمیت این کتاب در آن است که به دست یکی از بزرگان و والیان مشعشعی نوشته شده و منعکس‌کنندۀ نگاهی از درون به ساختار سیاسی و اجتماعی این سلسله است. اگرچه اصل عربی این کتاب در دسترس است، ترجمۀ حاضر از آن نظر که مترجم مجموعه‌ای مهم از تعلیقات را به اصل کتاب افزوده، که گاهی این ترجمه را تا سرحد یک تألیف جداگانه می‌رساند، حائز اهمیت است. با این وجود یکی از مشکلات ترجمۀ حاضر حذف شمار قابل توجهی از مکاتبات و اسناد مشعشعیان توسط مترجم است، در حالی که هر کدام از آنها، گوشه‌ای از ناگشوده‌های تاریخ این سامان را کشف می‌کند. از این روی با مراجعه به اصل عربی کتاب، مصحح این اسناد را گرد آورده و در بخش ضمائم به کتاب ملحق ساخته است.

خیزش مشعشعیان و تأسیس این سلسله (845- 1160ق)، به دلیل تأثیر عمیقی که در جنبه­های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اعتقادی اهواز و مناطق هم‌جوار آن داشت، سهم قابل توجهی از پژوهش‌های تاریخی معاصر را به خود اختصاص داده است. با این حال تنها تعداد انگشت‌شماری از منابع دست اول تاریخ این سلسله به چاپ رسیده‌اند. الرحلة المکیة یکی از تألیفات مهم در این زمینه است که علاوه بر اطلاعات تاریخی، حاوی آگاهی‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اعتقادی بسیاری در باب مشعشعیان است و گستره‌ای نزدیک به سه سده (از 845 تا 1128ق) را در بر می­گیرد. یکی از عوامل اهمیت این کتاب، دور بودن نگارندۀ آن از نگاه درباری نسبت به سلسلۀ مشعشعیان است.

نویسندۀ این کتاب یکی از والیان حویزه به نام سید علی خان مشعشعی است که در یکی از دوره‌های پر آشوب و کشمکش مشعشعیان زمامدار این سلسله بود. پس از درگذشت سید علی‌بن خلف، پدربزرگ نویسنده، در سال 1088ق، فرزندانش به جدال با یکدیگر پرداختند و ولایت مشعشعیان دستخوش آشوب شد. این احوال در دورۀ والی‌گری سید عبدالله، پدر نویسنده، نیز ادامه یافت و فرزندان و نوادگان سید علی‌بن خلف جدال بر سر قدرت را پی گرفتند، آنگونه که دیگر در جریان تصاحب ولایت هیچ مانع اخلاقی‌ای در مقابل خود نمی‌دیدند. در جریان این کشمکش‌ها، سید علی خان (مؤلف کتاب) نخستین بار در سال 1112ق والی‌گری را به دست گرفت، اما ولایت او بیش از هشت ماه دوام نیاورد. پس از این، کشمکش‌ها همچنان ادامه یافت تا در سال 1127ق سید علی خان بار دیگر به ولایت رسید و تا 1128ق (سال تألیف الرحلة المکیة) والی‌گری کرد. وقایع کتاب الرحلة المکیة به سال 1128ق پایان می‌یابد و اطلاعی از احوال مؤلف، پس از این تاریخ، در دست نداریم.
سیدعلی بن عبدالله مشعشعی، الرحلة المکیة (تاریخ سیاسی و اجتماعی مشعشیان)، ترجمه و اضافات: نورالدین محمد بن نعمت الله جزایری، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: عارف نصر، تهران، میراث مکتوب، سی و سه، 296، 7 صفحه، قطع: وزیری، شمارگان: 500 نسخه، بها با جلد شومیز: 220000 ریال، با جلد سخت: 320000 ریال، 1396. http://yon.ir/FVkxy
@manuscript
@manuscript
Forwarded From العتبة العباسية المقدسة - شبكة المعارف للتراث الإسلامي
(مختصر المراسم للمحقق الحلي أبي القاسم جعفر بن الحسن(ت676هـ))، كتاب يعد من نفائس الكتب لما يحتوي على نسخ خطية نفيسة كادت تعد من جملة المفقود من تراثنا الفكري.