سايت كانون ايراني پژوهشگران فلسفه و حكمت
www.iptra.ir
چه كساني مكتب تهران را گرم كردند؟
3ـ1. دو حكيم پيش گفته؛ ملاعبداللّه زنوزي و آقا سيد رضي لاريجاني ، مكتب تهران را در مدارسي كه نامشان برده شد، پايه گذاري كردند. ديري نگذشت كه مكتب تهران با حضور چهار تن از مدرسان فلسفه و حكمت و عرفان، جان تازهاي گرفت.
اين حكيمان چهار گانه، عبارتند از: ميرزاي جلوه كه عليرغم تدريس كتب ملاصدرا داراي مشرب مشّايي بود؛ آقا علي مدرس (زنوزي) شارح حكمت متعاليه بود كه به علت داشتن مبنايي خاص در حكمت متعاليه، او را حكيم مؤسس مينامند. آقا محمدرضا قمشهاي گرمكننده حوزهي عرفاني بوده، (به خصوص كه قوت و قدرتي عجيب در تدريس مباني عرفاني داشته)؛ و ميرزا حسين سبزواري از شاگردان مبرز حاج ملاهادي سبزواري، با گرايش رياضي بود و كتب طبيعي و فلسفي را نيز تدريس مينمود. اين چهار تن را حكماي اربعه مكتب تهران ميخوانند.
شاگردان و معاصران حكماي اربعه
3ـ2. معاصران حكماي اربعه تهران به قرار زير بودهاند:
* ملا اسماعيل سبزواري؛
* حاج سيّد حسن حكمي؛
* ميرزاابوالقاسم شيرازي؛
* ميرزا محمد حسين خراساني؛
* حاج مولي حاج محمد تهراني؛
* ميرزاشمس الدين حكيم الهي ثاني؛
* ميرزا محمد علي قايني؛
* حاج ميرزاعبدالباقي اعتضاد الاطباء؛
* حكيم الهي ميرزااسداللّه سبزواري؛
* مولي نظر علي طالقاني؛
* ميرزامحمدرضا همداني؛
* حكيم متأله ميرزاحسن نوري؛
3ـ3. شاگردان طبقه اول حكماي اربعه تهران به قرار زير بودهاند:
* حكيم عارف آقاميرزاهاشم اشكوري؛
* حكيم عارف آقاميرشهابالدين نيريزي؛
* حكيم عارف آقاميرزاحسن كرمانشاهي؛
* حكيم الهي آقاميرزامحمود مدرس كهكي قمي؛
* حكيم ميرزاعلي اكبر اردكاني يزدي.
* حكيم شيخ علي زنوزي، مشهور به شيخ شوارق؛
* حكيم آقا ميرزامحمدباقر اصطهباناتي؛
* حكيم آقا شيخ غلامعلي شيرازي؛
* صدر الافاضل دانش شيرازي؛
* علامه حكيم آقا ميرزا طاهر تنكابني؛
* حكيم آقا شيخ عبدالنبي مازندراني؛
* حكيم مصحح آقا ميرزا محمود بروجردي؛
* سيّدحسن صاحب الزماني؛
* آقا سيد صالح خلخالي؛
* بديع الملك ميرزا عمادالدوله ثاني؛
* نواب والاسلطان محمد ميرزا؛
* حكيم ميرزا جعفر آشتياني؛
* حكيم آقا ميرزا ابوالقاسم آشتياني؛
* ميرزا فضلاللّه صادقي مشهور به آشتياني؛
* امامقلي ميرزاعمادالدوله؛
* حكيم ميرزا سيدحسين صدرالحفاظ قمي؛
* حكيم حاج ميرزامحمد حسيني افجهاي؛
* حكيم حاج شيخ زينالعابدين سرخهاي؛
* حكيم حاجفاضل رازي تهراني.
4ـ3. شاگردان طبقه دوم حكماي اربعه تهران به قرار زير بودهاند:
* حكيم آقا ميرزامهدي آشتياني؛
* آقا ميرزاابوالحسن حسيني قزويني مشهور به رفيعي؛
* ميرزا مهدي الهي قمشهاي؛
* آية اللّه حاج شيخ محمد تقي آملي؛
* سيّدمحمدكاظم عصار لواساني تهراني؛
* محمدحسين فاضل توني؛
* علامه ذوالفنون حاج ميرزا ابوالحسن شعراني؛
* حكيم آقاميرزا احمد آشتياني؛
* آقاميرزامحمدعلي شاهآبادي؛
* آقامحمدرضا رباني تربتي.