توضیح کتاب:
جلد نخست از فهرست نسخه های عکسی این مجموعه، شامل فهرست نسخه های عکسی از کتابخانه ابراهیمی است که از روی 836 جلد کتاب خطی و عکسی فراهم آمده و در مجموع در بر گیرنده 1182 عنوان است.
این نسخه ها برحسب الفبای آثار تدوین گردیده که علاوه بر معرفی نسخه و ذکر نام مولف، عبارات آغازین و فرجامین هر نسخه درج شده است.
نسخه های یاد شده اغلب از مؤلَفات شیخیه است. در بخش انتهایی کتاب فهرست های مختلفی اعم از نام نگارندگان، نام کاتبان، نام کتاب ها، فهرست اعلام، نمایه دارندگان، نمایه کتاب ها بر پایه زبان، و گزیده عکس برخی نسخه ها به طبع رسیده است.
@AghayedNet
? وحی قرآنی و وحی بیانی برگرفته از آثار علامه عسکری
این کتاب گزیده موضوعی یکی از مباحث ایتکاری علمی-تحقیقی علامه عسکری در زمینه وحی الهی است که به تقسیم وحی به «وحی قرآنی» و «وحی بیانی» می پردازد و زوایای مختلف این موضوع را می نمایاند.
این گزیده با مراجعه به آثار علامه در این زمینه ترتیب یافته است و البته بیشتر از دو کتاب ترجمه معالم المدرستین و بر گستره کتاب و سنت استفاده شده است.???
? @quranied
✔️تأملاتی بر گزارش ضیاء الدین تویسرکانی درباره واقعه همدان و نوشته دکتر رسول جعفریان در این باره (2)
?اما آنچه درباره قتل و غارت شدنِ شیخیه نگاشته است، باز هم به اختصار گذرانده، و مصائب، بیش از آن چیزی است که در این گزارش یک صفحه ای آمده است.
▪️تویسرکانی نوشته است: «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.»
?این جملات بسیار مایه تعجب است. این شیخیه بودند که در همان روز اول واقعه (1 شوال 1315) تلگرافی به تهران نگاشتند و اوضاع را شرح دادند و همچنین به سالارالدوله تلگرافی فرستادند. همچنین به حسام الملک تلگراف نوشته و شرح احوال را به وی رسانیدند. در منابع تاریخی آمده است «این تلگراف ها را از روی بام به خانه میرزا کریم برده و از جا به تلگراف خانه منتقل کردند.» (ر.ک: عبرة لمن اعتبر، واقعات روز اول.) تلگراف ها به تهران رسید و حکومت، حسام الملک و منصور الدوله را به علت آسوده خاطری در این فتنه سرزنش کرد.
آن وقت چگونه می توان گزارش تویسرکانی را قبول کرد که «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.» این شیخیه بودند که ابتداءً گزارش را به مسئولان دولتی رسانیدند؛ چراکه داعیه جدال نداشتند و ضد ایشان شورش شده بود.
?این تقریر را ثابت می کند واکنش حکومت به شورشیانِ متشرعه (که قطعاً این شورشیان، «متشرعه» نبودند و خود را به ایشان بسته بودند) وقتی صدیق نظام و منصور الملک و... را به همدان می فرستد و اهالی همدان را به توپ می بندند. کاشف به عمل می آید این ها بوده اند که شهر را آشوب کرده اند و می کنند که اینک حکومت آنها را این گونه خاموش می کند و هیچ تقصیری متوجه شیخیه نیست. همه آنچه نوشته آمد با توجه به اسناد تاریخی در منابع متعدد است و چیدن اطلاعات تاریخی در کنار این گزارش یک صفحه ای.
سخن در این باره فراوان است به این نکات بسنده شد.
پ.ن: به پیوست، مختصری از وقایع سه روز واقعه، ارائه می گردد.
@AghayedNet
*مقامه چیست؟*
"مقامه" در اصطلاح انواع ادبی، نوعی داستان کوتاه مشتمل بر یک واقعه است که عمدتا به قصد سرگرمی شنوندگان و گاه پند و اندرز ، با عباراتی مسجع ومقفی پرداخته شده باشد.در این نوع داستانها، معمولا قهرمانی واحد به صورت ناشناس وارد ماجرا می شود و همین که در پایان ماجرا شناخته می شود ، ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیاتی دیگر در مقامه بعدی ظاهر می شود .بهترین نمونه مقامه نویسی در ادب فارسی مقامات حمیدی است.مقامه نویسی خاص ادب عرب بود و پس از ورود به ادب فارسی،خیلی زود تغییر شکر داد و صورت خاص خود را یافت.
مبتکر مقامه نویسی بدیع الزمان همدانی است که با مقامات اثر ارزنده ای که جایگاه بدیع الزمان را در ادب عرب ممتاز می کند و او را مبتکر واقعی داستان کوتاه نشان می دهد ، شناخته می شود. بدیع الزمان بیشتر این مقامات را در نیشابور انشاء نموده و گفته اند که آنها را برای شاگردان خویش در پایان درس قرائت می کرده است .
در داستانهای او قهرمان مقامات یعنی ابوالفتح اسکندری در لباس مختلفی ظاهر می شود و از مسائل گوناگونی چون ادیبی توانا سخن می گوید و با بیان شیوا و ساحر خود هر لحظه به موفقیتهای خود می افزوده است.
در پیوست زیر کتابهای زیر را بدست خواهید آورد:
مقامات بدیع الزمان همدانی
مقامات حریری متن عربی
مقامات حریری ترجمه فارسی
✅ دو اثر فارسی در مجموعه 1511 كتابخانۀ ملی ملك/ علی صفری آق قلعه
نسخۀ 1511 كتابخانه ملی ملك مجموعه ای دارای آثاری مورخ میان سالهای 517 تا 519ق است. این مجموعه دارای متونی به زبانهای عربی و فارسی عمدتاً در زمینه آموزش عربیت و ادبیات عربی و یك اثر در قراآت قرآنی و برخی مطالب پراكنده است.
كاتبِ همه آثارِ مجموعه ابوجعفر محمدبن ابی الفضل الصایغی البیهقی است و از یادداشتهای وی دانسته می شود كه نسخه را برای خودش كتابت كرده و عمده آنها را بر استادان فن خوانده است. وجود آثاری در آموزش فنون مختلف عربیت، از جمله: نحو، عروض، قافیه، شرح معلقات و آثاری از این دست نشان می دهد كه احتمالاً این آثار در آن دوره برای آموزش عربیت در حوزه ادبی و البته دینی نیشابور رواج داشته اند. بنابراین، بررسی این مجموعه برای شناسایی آثار رایج در آموزش عربیت نیشابور سده پنجم و ششم ارزشمند است. تنی چند از نویسندگان حلقه آموزشی نیشابور به آموزش و انتقال متون شیعی اهتمام داشته اند كه موجب اهمیت این حلقه از دیدگاه پژوهش های شیعی است. از سویی با توجه به تاریخ كتابت مجموعه میان سالهای 517ـ519ق و اینكه دو اثر فارسی در آن درج شده می توان گفت كه این مجموعه كهن ترین دستنویس تاریخ دار شناخته شده دارای آثار فارسی در ایران است. http://yon.ir/hylp
@manuscript
سفرنامه تبت
دستنویس بسیار جالب توجهی تقدیم می شود که در حدود سده 13ق کتابت و ترجمه شده. این دستنویس ترجمه سفرنامه یک مولف مستشرق در سال 1897م به تبت است و شرح وقایع و بلایایی است که بر سر او رفته. نکته جالب توجه این است که این نسخه در بردارنده تصاویر و عکسها و نقاشیهایی است که از کتاب اصلی مولف به روش عکاسی در نسخه در محلهای مجدول قرار داده شده.
@aaadab1397farhang
@litera9
دیوید میلر در کتاب فلسفه ی سیاسی مفاهیمی مانند، اقتدار، دموکراسی، آزادی و محدودیت های آن، عدالت، فمینیسم، چند فرهنگی باوری و ملیت، را در فلسفه ی سیاسی معرفی می کند. در این کتاب سؤال هایی از این دست مطرح می شود: آیا حقیقت دارد که عملکرد دولت ها عمیقاً بر کیفیت زندگی ما تأثیر می گذارد؟؛ آیا اقتدار سیاسی حکومت ها در گرو اعمال زور بر شهروندانشان است؟؛ شهروندان عادی چه نقشی در دموکراسی ایفا می کنند؟.
دیوید میلر" پژوهنده ی نام آور اندیشه ی سیاسی، در این كتاب تلاش كرده است تا فلسفه ی سیاسی را به زبانی ساده و بیانی گیرا برای عموم خوانندگان مطرح كند در فلسفه ی سیاسی برخی مقوله ها و مباحث نسبتا انتزاعی مهم فلسفه ی سیاسی همچون عدالت، برابری، آزادی، دموكراسی، اقتدار سیاسی، تكلیف سیاسی، حقوق شهروندی و فمینیسم قابل فهم تر شده است، البته بدون غلتیدن به گودال زبان فنی از نوعی كه كتاب های آكادمیک امروزی را این همه بی روح كرده است .
این کتاب از مجموعه ی مختصر مفید است. مجموعه ی مختصر مفید ترجمه ای است از کتاب های مجموعه ی A Very Short Introduction که انتشارات دانشگاه آکسفورد انتشار آن ها را از سال 1995 آغاز کرده است و تعداد عناوین آن تاکنون به بیش از 400 عنوان رسیده است. هرکدام از کتاب های این مجموعه درآمدی است بر موضوعی خاص که اگرچه برای مخاطب عام نوشته شده است، نویسنده ی آن از میان اساتید برجسته ی آن رشته انتخاب شده است.
... سرتاسر قرن نوزدهم پر است از نوشته هایی که شاگردان شیخ احمد و سید کاظم درباره مشکلات احادیث و تفاسیر آنها نوشته اند و درباره مسائلی بحث کرده اند که حتی اصل آن مسائل و طرح آنها در ادبیات شیعی کاملا بی سابقه است. بخش عمده آن مطالب هم در حول و حوش مقامات تکوینی ائمه و خلقت نوری آنان و رجعت ایشان و ظهور مجدد آنان است. محور اصلی خیلی از این پرسش ها هم شرح الزیاره شیخ احمد احسایی و پرسش هایی بود که مطالعه آن کتاب برای مؤمنین و به ویژه علاقمندان به شیخ احمد و سید کاظم ایجاد کرده بود. این نهضت تأویلی بعدا در کتاب های حاجی محمد کریم خان کرمانی و پرسش هایی که از او می شد و پاسخ هایی که او به اطراف و اکناف نوشته است دیده می شود و شیخیه کرمان و تبریز و همدان و ... این شیوه را تا دهها سال بعد همچنان ادامه دادند. سده نوزدهم قاجاریه و ادبیات دینی آن دوره پر است از تظاهرات مختلف و گوناگون نگرش های تأویلی نسبت به احادیث. با این وصف این نگرش تأویلی چنانکه سابقا در اسماعیلیه و برخی دیگر از سنت های باطنی تجربه شده بود می توانست حامل نگرش های نسخ گرایانه هم بشود. کتاب نقطه الکاف بابیه نشان می دهد چگونه نهضت تأویلی احادیث در خلق فضایی کمک کرد که از آن عقیده بابیت بیرون آمد. در این چارچوب احادیث و به ویژه آنچه به مباحث توحیدی و مقامات باطنی ائمه مربوط است در چارچوبی تأویلی تفسیرهای کاملا جدیدی یافت و از کانتکست های اصلی و اولیه خود به کلی خارج شد. علم به باطن و کلید فهم تأویل طرح هر گونه تفسیر جدید و خارج از سنتی را می تواند در بطن خود ممکن کند. اگر هم کسی منکر تأویل باشد به این معنی است که به علم باطنی که نصیب همگان نمی شود باور نیافته است. این چنین است که دیانت رمزی و باطنی همواره می تواند آبستن تحولات مذهبی و تفاسیر جدید و حتی آیین های جدید شود (قبلا به طور نمونه در مذهب اسماعیلیه این اتفاق چندین بار صورت انجام پذیرفت). نقطه الکاف و شماری دیگر از متون اصلی بابیه و از آن میان نوشته های سید علی محمد باب سرشار از تأویل احادیث مربوط به توحید و حقائق معارف و مقامات امامان و احادیث قائمیت است. احادیثی که پیشتر شیخ احمد و سید کاظم به آنها استناد می کردند در تأویلات جدیدی به کار گرفته شد و از آنها عقاید جدیدی بیرون کشیده شد. فعالان عرصه این ادبیات و باورمندان اولیه این تفاسیر جدید طبعا اصلشان کسانی بودند که با تعالیم شیخ احمد و سید کاظم رشتی خوگر شده بودند. به همین دلیل است که نخستین گروه هایی که به سید علی محمد باب و عقاید و دعاوی او اعتقادی جازم پیدا کردند از شیخیه بودند. شیخیه در عتبات عمدتا در کربلا و نه نجف فعال بودند و در ایران هم به ویژه در شهرستانهای ایران و نه در تهران و یا اصفهان فعال بودند. تعداد زیادی از شیخیه سده نوزدهم آخوندهایی بودند که دروس اصلی و کلاسیک در فقه و اصول را نخوانده بودند و فقط با مقداری ادبیات و مقدمات بیشتر دلبسته نوشته های اعتقادی شده بودند. فضای اعتقادی که ادبیات شیخیه از یک سو و نوشته های حکمی پاره ای از پیروان ملاصدرا در اصفهان و طهران از دیگر سو درست کرده بود نوعی اشتیاق به درک و فهم معارف را در میان طیفی از این درس خوانده های شهرستان های کوچکتر ایجاد کرده بود که آنان را از دانش آموختگان فقه و مکتب اصولی عتبات متمایز می کرد. آنان بیشترین پیروان شیخ احمد و شیخیه را تشکیل می دادند. بعدها گروهی از همین شیخیه که به ویژه با نوشته های سید کاظم رشتی با تأویلات تازه ای از احادیث و استعداد درکی متفاوت از آنها آشنایی یافته بودند به تعالیم سید علی محمد باب دل دادند.
دنباله دارد...
https://t.me/azbarresihayetarikhi
یک رسم غلط که مانعی است برای جدی گرفتن پژوهش های تاریخی نویسندگان ایرانی و عرب در غرب
برخی گاهی از من می پرسند شرط قبول مقالات آنان برای چاپ در ژورنال های خارجی چیست؟ من معمولاً چند مورد را که فکر می کنم اهمیت دارد تذکر می دهم. طبعاً پدیده مبارکی است که پژوهش های محققان ایرانی در ژورنال های معتبر خارجی منتشر شود و زمینه ای برای آشنایی با دیدگاه های آنان و پژوهش هایشان فراهم شود. اینجا من نکته مهمی را می خواهم تذکر دهم که متأسفانه کمتر درباره آن صحبت می شود و غفلت از آن نه تنها موجب می شود زمینه برای انتشار مقالات در آن ژورنال ها فراهم نباشد بلکه اساساً مراجعه به نوشته های فارسی و عربی کمتر مورد توجه و اقبال همکاران خارجی قرار گیرد. نتیجه آن هم این است که گاهی دیده می شود زحمات مشابه و حتی ابتکاری نویسندگان ایرانی و عرب در نوشته های محققان اسلامشناسی و ایرانشناسی در غرب دیده نشود.
خلاصه بگویم: برخی نویسندگان ایرانی تصور می کنند اگر نتایج تحقیقاتی که پیشتر در موضوع تحقیقشان منتشر شده را در مقاله و کتاب خود با اسم و رسم ذکر نکنند و چنان وانمود کنند که گویی مطالبی که مطرح می کنند همه یافته ها و ابتکارات فکری خودشان است بر جذابیت و اهمیت نوشته های آنان می افزاید. این در حالی است که خوانندگان آشنا و از جمله محققان خارجی از آنجا که برای هر پژوهشی سابقه کارهای مرتبط را می بییند به سادگی می توانند عدم اصالت این دست نوشته ها را دریابند و همین موجب می شود که با یک حکم کلی نوع این نوشته ها را اساساً مورد توجه قرار ندهند. اینکه گفته شود سهم نویسندگان قبلی در پژوهشی علمی و تاریخی چقدر بوده از اهمیت کاری که انجام می دهید نمی کاهد. بر عکس، در آن صورت دقیقاً نشان می دهید گام های قبلی چه بوده و مساهمتی که شما دقیقاً در نوشته خود بر داشته اید چیست؟ در غیر این صورت نه تنها تلاش شما ناچیز گرفته می شود بلکه اگر این پدیده به امر شایعی در نوشته های محققان ایرانی تبدیل شود با یک حکم کلی و البته ناعادلانه عموم نوشته ها و پژوهش های محققان ایرانی بی اهمیت جلوه می کند. طبعاً این تنها دلیل بی توجهی به نوشته ها و تحقیقات به زبان های غیر اروپایی نیست. عدم انتشار در ژورنال های شناخته شده خارجی و مشکل زبانی هم از دلائل مهم و عمده است؛ منتهی سخن من این است که اگر نویسندگانی قواعد اصلی پژوهش و از جمله تأکید بر نوشته ها و تحقیقات سابق را رعایت نکنند نه تنها به نوشته های خود ضربه می زنند بلکه مانع الخیر برای صدها مقاله خوب و پژوهش ابتکاری دیگر هم می شوند. رسم مقاله و کتاب نویسی در غرب این است اگر حتی نکته ای شفاهی کسی به شما گفت این وظیفه شماست که آن را در نوشته خود با ذکر منبع نقل کنید، چه برسد به نوشته های چاپ شده قبلی. در غیر این صورت از کجا می توان فهمید که شما چه مساهمتی در روند پژوهشی خاصی داشته اید؟ این نکته ای است که معمولاً ما در ایران از آن غافلیم و تنها با آموزش درست در زمینه شیوه های تدوین و انتشار پژوهش های دانشگاهی است که می توانیم با آن خو بگیریم. یادکرد و ارائه لیستی از تحقیقات مشابه پیشین بخشی مهم و اساسی برای هر پژوهش تازه است، به ویژه اگر مقاله در فورم مقاله ای آکادمیک عرضه می شود.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
۱۴- مجموعه های آثار شریف مرتضی و پیشنهادی برای فضلای جوان
چنانکه قبلا هم مکرر نوشته ام احتمالا شریف مرتضی و یا برخی شاگردان او در نحوه تنظیم مجموعه های مختلف رسائل او و چینش آن مساهمت داشته اند. از مجموعه رسائل و آثار کوچک شریف مرتضی چندین سنت مختلف نسخه خطی داریم. مناسب است کسی همت کند و تبارشناسی سنت های مختلف نسخ خطی مجموعه رسائل شریف مرتضی را بر اساس همه نسخه های شناخته شده آنها مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. معمولاً دسته های معینی از رسائل او در مجموعه های جداگانه ای در نسخه ها تکرار می شوند و تنظیمات و ساختارها بر اساس الگوهای مختلف در نسخه های خطی آثار او قابل پیگیری است. برخی از آنها معلوم است تعدادی از مسائل پراکنده را با ذکر تاریخ هر مسئله و بدون توجه به تنوع موضوعات گرد هم می آورند. تعدادی دیگر هست که تعدادی از مسائل را با توجه به مشابهت موضوعی گرد هم آورده است، مانند مسائلی در رابطه با آیات قرآن. بعید نیست اینها کار خود شریف مرتضی و یا شاگردانش به هدف گردآوری اجوبه او به پرسش ها و در واقع آرشیو سازی برای آنها باشد. تعدادی از مجموعه های خطی آثار او مسئله هایی ( یا حتی تکه هایی) را بنا بر موضوع و یا اهمیت گرد هم می آورند که معلوم است از کتاب های بزرگش و یا از اجوبه شناخته شده او به مسائل شهرها برگرفته شده و گرد هم آمده اند. بنابراین بخشی از کتاب های مفقود شریف مرتضی را می توان بر اساس همین مجموعه ها که به صورت اجوبه متفرقه گرد هم آمده بازسازی کرد. هر چه هست برای این کار نخست بایست تمامی نسخه های خطی این مجموعه ها شناسایی، دسته بندی و تبارشناسی شود. این کار کمک بزرگی است برای بازسازی سالشمار و ترتیب آثار شریف مرتضی.
👆در کتاب بالا فصل هایی در بحث امامت از کتاب های کلامی از مذاهب مختلف را به انگلیسی ترجمه کرده و با مقدمه ای تحلیلی آماده کرده ایم. از آن میان بخشی از آغاز کتاب تلخیص الشافی شیخ طوسی است که به انگلیسی ترجمه شده. متأسفانه تصحیح کتاب تلخیص الشافی ایرادهای اساسی دارد و از جمله تعلیقات عموما بی فایده و گاه رهزنی است که در پاورقی های کتاب دیده می شود. محقق متن کتاب را در کانتکست کلام قدیم نفهمیده و از تعلیقاتش معلوم است متن را بیشتر بر مبنای آثار کلامی جدید می فهمد که به کلی راه نادرستی است. شایسته است این کتاب از نو تصحیح دقیق و انتقادی شود.
... سرتاسر قرن نوزدهم پر است از نوشته هایی که شاگردان شیخ احمد و سید کاظم درباره مشکلات احادیث و تفاسیر آنها نوشته اند و درباره مسائلی بحث کرده اند که حتی اصل آن مسائل و طرح آنها در ادبیات شیعی کاملا بی سابقه است. بخش عمده آن مطالب هم در حول و حوش مقامات تکوینی ائمه و خلقت نوری آنان و رجعت ایشان و ظهور مجدد آنان است. محور اصلی خیلی از این پرسش ها هم شرح الزیاره شیخ احمد احسایی و پرسش هایی بود که مطالعه آن کتاب برای مؤمنین و به ویژه علاقمندان به شیخ احمد و سید کاظم ایجاد کرده بود. این نهضت تأویلی بعدا در کتاب های حاجی محمد کریم خان کرمانی و پرسش هایی که از او می شد و پاسخ هایی که او به اطراف و اکناف نوشته است دیده می شود و شیخیه کرمان و تبریز و همدان و ... این شیوه را تا دهها سال بعد همچنان ادامه دادند. سده نوزدهم قاجاریه و ادبیات دینی آن دوره پر است از تظاهرات مختلف و گوناگون نگرش های تأویلی نسبت به احادیث. با این وصف این نگرش تأویلی چنانکه سابقا در اسماعیلیه و برخی دیگر از سنت های باطنی تجربه شده بود می توانست حامل نگرش های نسخ گرایانه هم بشود. کتاب نقطه الکاف بابیه نشان می دهد چگونه نهضت تأویلی احادیث در خلق فضایی کمک کرد که از آن عقیده بابیت بیرون آمد. در این چارچوب احادیث و به ویژه آنچه به مباحث توحیدی و مقامات باطنی ائمه مربوط است در چارچوبی تأویلی تفسیرهای کاملا جدیدی یافت و از کانتکست های اصلی و اولیه خود به کلی خارج شد. علم به باطن و کلید فهم تأویل طرح هر گونه تفسیر جدید و خارج از سنتی را می تواند در بطن خود ممکن کند. اگر هم کسی منکر تأویل باشد به این معنی است که به علم باطنی که نصیب همگان نمی شود باور نیافته است. این چنین است که دیانت رمزی و باطنی همواره می تواند آبستن تحولات مذهبی و تفاسیر جدید و حتی آیین های جدید شود (قبلا به طور نمونه در مذهب اسماعیلیه این اتفاق چندین بار صورت انجام پذیرفت). نقطه الکاف و شماری دیگر از متون اصلی بابیه و از آن میان نوشته های سید علی محمد باب سرشار از تأویل احادیث مربوط به توحید و حقائق معارف و مقامات امامان و احادیث قائمیت است. احادیثی که پیشتر شیخ احمد و سید کاظم به آنها استناد می کردند در تأویلات جدیدی به کار گرفته شد و از آنها عقاید جدیدی بیرون کشیده شد. فعالان عرصه این ادبیات و باورمندان اولیه این تفاسیر جدید طبعا اصلشان کسانی بودند که با تعالیم شیخ احمد و سید کاظم رشتی خوگر شده بودند. به همین دلیل است که نخستین گروه هایی که به سید علی محمد باب و عقاید و دعاوی او اعتقادی جازم پیدا کردند از شیخیه بودند. شیخیه در عتبات عمدتا در کربلا و نه نجف فعال بودند و در ایران هم به ویژه در شهرستانهای ایران و نه در تهران و یا اصفهان فعال بودند. تعداد زیادی از شیخیه سده نوزدهم آخوندهایی بودند که دروس اصلی و کلاسیک در فقه و اصول را نخوانده بودند و فقط با مقداری ادبیات و مقدمات بیشتر دلبسته نوشته های اعتقادی شده بودند. فضای اعتقادی که ادبیات شیخیه از یک سو و نوشته های حکمی پاره ای از پیروان ملاصدرا در اصفهان و طهران از دیگر سو درست کرده بود نوعی اشتیاق به درک و فهم معارف را در میان طیفی از این درس خوانده های شهرستان های کوچکتر ایجاد کرده بود که آنان را از دانش آموختگان فقه و مکتب اصولی عتبات متمایز می کرد. آنان بیشترین پیروان شیخ احمد و شیخیه را تشکیل می دادند. بعدها گروهی از همین شیخیه که به ویژه با نوشته های سید کاظم رشتی با تأویلات تازه ای از احادیث و استعداد درکی متفاوت از آنها آشنایی یافته بودند به تعالیم سید علی محمد باب دل دادند.
دنباله دارد...
https://t.me/azbarresihayetarikhi
⭕️
معرفی کتاب "مقامات الحریری".
«مقامات الحریری» یا «المقامات الادبیه» کتابی است به زبان عربی که نوشته أبو محمد قاسم بن علی بن محمد بن عثمان الحریری البصری (۴۴۶- ۵۱۶ ق) است؛ وی این کتاب را به تقلید از شیوه بدیع الزمان همدانی در ۵۰ مقامه نگاشته و در تصنع و تکلف از او نیز در گذشته است.
🔸مقامات، جمع «مقامه»، قسمی است از اقسام قصص است که با صرف نظر از تکلفات لفظی و معنوی که در آن هدف اصلی است، از جنبه داستانی هیچ گونه ارزش و تنوعی ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن این است که بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بیشتر صنایع لفظی و بدیعی به خصوص سجع را در آن به کار برده و در لغت پردازی و ترکیب سازی، نهایت هنر خود را در فن نثر نویسی به شیوه معمول در این دوره ارائه دهد. از جنبه داستانی، مقامات عبارت است از داستانهایی کوتاه و مستقل که تنها وجه ارتباط آنها با یکدیگر راوی واحدی است که شخص معینی را در حالات مختلف وصف میکند. هم چنین نام هر مقامه، ماخوذ از مکانی است که داستان در آن اتفاق افتاده مانند مقامه حلبیه، مقامه موصلیه.
🔸کتاب مشتمل بر مقدمهای کوتاه از نویسندهای ناشناس و پنجاه بخش (مقامه) است. هدف نگارنده از این پنجاه مقامه به گفته خود وی آن است که دانش پژوهان را در حفظ زبان و ادبیات تشویق و ترغیب نماید تا با خواندن آنها علاوه بر آن نوعی تفریح و سرگرمی هم باشد.
🔸حریری بزرگترین مقامه نویس بعد از بدیع الزمان همدانی است. وی ضمن آنکه توانسته است فوت وفن کار بدیع الزمان را به دقت دریابد و اقتباس کند، از جهاتی نیز مقامه را تکامل بخشیده، به حدی که دیگر کسی نتوانسته است فن مقامه را در این چارچوب معین از حریری درگذراند یا حتی به سطح او برساند. از همین لحاظ مقامات حریری در زمان خود او بیش از هفتصد بار نسخه برداری شده، و طی قرنها ادیبان شروح متعدد بر آن نگاشتهاند که جنبه تدریس و تعلیم ادب در سطوح عالی ادبی داشته است. معروفترین این شرحها، شرح احمد بن عبد المؤمن الشریشی (متوفی ۶۲۰ ق) است.
🔸با بررسی سبک مقامات حریری، به محورهای زیر میتوان اشاره کرد:
🔹الف: شیوه تصنع و تکلف در نثرنویسی: عصر حریری عصری است که ادیبان و خوانندگان آثار ادبی، تنها به آثار مصنوع و متکلف ارزش میدهند و توانایی ادیب را در نگارش چنین نثری میسنجند. از مهمترین ویژگیهای نثر حریری، استفاده وی از کنایات میباشد. شاید بتوان این ویژگی را از مهمترین و شایعترین خصوصیت بلاغی مقامات او دانست. وی علاوه بر استفاده از کنایات، جای جای مقامات خود را با مثلها و حکمتها نیز آراسته است. از سوی دیگر برای نشان دادن توانایی خود در عرصههای علمی، از معماهای نحوی و فقهی نیز بهره برده است. استفاده حریری از آیات قرآنی ، احادیث ، کنایات ، مثلهای، معماهای نحوی و فقهی وی را از پرداختن به بزرگترین گنجینه واژگان عربی، در مقامات خویش بازنداشته است و همین امر باعث شده مقامات وی بسیاری از واژگان عربی را دربر بگیرد.
🔹ب: تسلط او در بهره گیری از تواناییهای زبان: حریری در مقامات خود از قدرت القایی زبان بهره بسیار برده است تا از الهام معنای لغوی آن، در بیان خود سود جوید. استفاده حریری از استعارات، کنایات و... امری غیرقابل انکار است. هدف وی از گزینش واژهها، بهره گیری از معانی مجازی و قدرت القایی آنهاست تا با این روش نیازهای داستان و علائق شخصیت هایش را برآورده سازد.
🔹ج: هنرنمایی در ارائه زبان و نثر آهنگین برای شناساندن ناهنجاریهای اجتماع.
🔹ی : از دیگر ویژگیهای سبک حریری، ترسیم مشکلات و نابسامانیهای اجتماعی عصر عباسی با زبان و لحن بدبینانه و در قالب نثری آهنگین و زیباست. این ویژگی سبب شده است تا مقامات حریری، مرجع و ماخذ ارزشمندی برای شناخت زبان عربی و جامعه طبقاتی عصر عباسی گردد.
🔹د: کاربرد شعر در لابلای نثر : استفاده از شعر در لابلای نثر، یکی از ویژگیهای نثر فنی است که مقامات حریری، که قسمت اعظم آن به نثر نگاشته شده، حاوی اشعار فراوانی است که هیچیک تکرار مطالب نثر و قطعهای زاید نیست که بر نثر داستان سنگینی کند.
🔸این کتاب توسط آقای طواق گلدی گلشاهی به فارسی ترجمه و توسط وی توضیحاتی بدان افزوده شده است.
#معرفی_کتاب
@yortchi_bosjin_pdf
⭕️⭕️
💠صدی الحياة (پژواک زندگی)
🔶بسیاری از دانشجویان، معلمان، مدیران، پژوهشگران و علاقه مندان سفر به کشورهای عربی یا استفاده کنندگان از رسانه ها و نشریات و کتاب های جدید عربی همواره از فقدان مجموعه ای جذاب، هدفمند، پویا و برخوردار از اجزاء مورد نیاز آموزش زبان در عرصه زبان عربی رنج برده اند. کانون زبان با تولید بسته آموزشی "صدی الحیاه " سعی در ارائه راه حلّ مناسبی برای رفع این مشکل بوده است.
در مجموعه "صدی الحیاه " که شامل:
🔹کتاب زبان آموز
🔸دفتر تمرین
🔹راهنمای معلم
🔸نوار یا لوح فشرده صوتی و برخی فیلم های کمک آموزشی است،
کوشش شده است زبان عربی با در نظر گرفتن مهارت های شنیدن ـ سخن گفتن ـ خواندن و نوشتن در قالبی جذاب و متناسب با نیازهای کاربردی آماده سازی مجموعه با بهره گیری از شیوه های نوین و جذّاب از نکات برجسته این مجموعه است گفتگوها، تعابیر، واژگان و متون ضبط شده در نوار یا لوح فشرده صوتی کار فراگیری لهجه و لحن درست عربی را هموار ساخته، امکان تقویت مهارت شنیدن را نیز فراهم می سازد.
۱ ـ صدی الحياة: المرحله الأساسية (دوره بنیادین)
نخستین کتاب از مجموعه "صدی الحیاه " مربوط به آموزش بنیادین زبان عربی است .
این کتاب شامل ساده ترین گفتگو ها، آشنایی با واژگان پرکاربرد زبان عربی، آموزش تلفظ کلمات به لهجه عربی و آشنایی با نشانه های این زبان و چگونگی دگرگونی کلمات در ساختارهای زبان عربی و به عنوان پیش نیاز برای مراحل بعدی است .
2️⃣صدی الحياة: المرحله التمهيدية (دوره مقدماتی)
در این مرحله محور اصلی، آموزش شنیدن و سخن گفتن و فراگیری قالب های زبانی و شبیه سازی آن است.
🔶 گفت و گو با موضوع های کاربردی و روزمره،متن های ساده، اصطلاحات و واژه های پرکاربرد و آموزش دستور زبان عربی با تمرین های متنوع از گام های مهمی است که زبان آموز در این مرحله برمی دارد .
🔸این مرحله شامل 4 کتاب و 4 دفتر کار می باشد.
۳ ـ صدی الحياة: المرحله المتوسطة (دوره میانی)
در این مرحله بر اساس آشنایی نسبی زبان آموز با زبان عربی بخش های جدیدی از این زبان به او آموزش داده می شود .
گنجاندن حدود سی گفتگو در موضوع های متنوع، ارائه متون پیچیده و برخوردار از اصطلاحات و تعابیر، استفاده از بخش شنیداری مستقل و آموزش ضرب المثل های پرکاربرد محتوای این دوره را شامل می شود.
🔸این مرحله نیز همچون مرحله پیشین شامل 4 کتاب و 4 دفتر می باشد.
۴ ـ صدی الحياة: المرحله العالية (دوره پیشرفته)
در این مرحله آموزش های تکمیلی زبان عربی و گسترش دامنه واژگان و ساختارهای پیچیده ترارائه می شود.
بهره گیری از متون غنی و ادبی و بستر سازی برای آموزش انشاء و نامه نگاری از دیگر ویژگی های مرحله پیشرفته است .
در این مرحله مهارت خواندن و نوشتن بر مهارت شنیدن و سخن گفتن پیشی می گیرد.
گرچه وجود بخش های مستقل شنیداری و نیز فضای کلی حاکم بر مجموعه همچنان دو مهارت مهم شنیدن و سخن گفتن را از نظر دور نمی دارد .
گنجاندن اصطلاحات رسانه ای، بخش هایی از شعر و ادب، ضرب المثل ها، ترجمه از فارسی به عربی و تصحیح و نشانه گذاری از دیگر آموزش های مورد توجه در این مرحله است .
🔸این مرحله در 4 کتاب برای فراگیرندگان عرضه شده اس
#معرفی_کتاب
@yortchi_bosjin_pdf
توضیح کتاب:
جلد نخست از فهرست نسخه های عکسی این مجموعه، شامل فهرست نسخه های عکسی از کتابخانه ابراهیمی است که از روی 836 جلد کتاب خطی و عکسی فراهم آمده و در مجموع در بر گیرنده 1182 عنوان است.
این نسخه ها برحسب الفبای آثار تدوین گردیده که علاوه بر معرفی نسخه و ذکر نام مولف، عبارات آغازین و فرجامین هر نسخه درج شده است.
نسخه های یاد شده اغلب از مؤلَفات شیخیه است. در بخش انتهایی کتاب فهرست های مختلفی اعم از نام نگارندگان، نام کاتبان، نام کتاب ها، فهرست اعلام، نمایه دارندگان، نمایه کتاب ها بر پایه زبان، و گزیده عکس برخی نسخه ها به طبع رسیده است.
@AghayedNet
✔️تأملاتی بر گزارش ضیاء الدین تویسرکانی درباره واقعه همدان و نوشته دکتر رسول جعفریان در این باره (2)
🔸اما آنچه درباره قتل و غارت شدنِ شیخیه نگاشته است، باز هم به اختصار گذرانده، و مصائب، بیش از آن چیزی است که در این گزارش یک صفحه ای آمده است.
▪️تویسرکانی نوشته است: «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.»
🔸این جملات بسیار مایه تعجب است. این شیخیه بودند که در همان روز اول واقعه (1 شوال 1315) تلگرافی به تهران نگاشتند و اوضاع را شرح دادند و همچنین به سالارالدوله تلگرافی فرستادند. همچنین به حسام الملک تلگراف نوشته و شرح احوال را به وی رسانیدند. در منابع تاریخی آمده است «این تلگراف ها را از روی بام به خانه میرزا کریم برده و از جا به تلگراف خانه منتقل کردند.» (ر.ک: عبرة لمن اعتبر، واقعات روز اول.) تلگراف ها به تهران رسید و حکومت، حسام الملک و منصور الدوله را به علت آسوده خاطری در این فتنه سرزنش کرد.
آن وقت چگونه می توان گزارش تویسرکانی را قبول کرد که «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.» این شیخیه بودند که ابتداءً گزارش را به مسئولان دولتی رسانیدند؛ چراکه داعیه جدال نداشتند و ضد ایشان شورش شده بود.
🔸این تقریر را ثابت می کند واکنش حکومت به شورشیانِ متشرعه (که قطعاً این شورشیان، «متشرعه» نبودند و خود را به ایشان بسته بودند) وقتی صدیق نظام و منصور الملک و... را به همدان می فرستد و اهالی همدان را به توپ می بندند. کاشف به عمل می آید این ها بوده اند که شهر را آشوب کرده اند و می کنند که اینک حکومت آنها را این گونه خاموش می کند و هیچ تقصیری متوجه شیخیه نیست. همه آنچه نوشته آمد با توجه به اسناد تاریخی در منابع متعدد است و چیدن اطلاعات تاریخی در کنار این گزارش یک صفحه ای.
سخن در این باره فراوان است به این نکات بسنده شد.
پ.ن: به پیوست، مختصری از وقایع سه روز واقعه، ارائه می گردد.
@AghayedNet
این کتاب که به زبان فرانسوی است درباره شیخیه به عنوان مدرسه ای در کنار اخباریه و اصولیه، در چهارصد و دو صفحه تنظیم شده است.
قسمت اول کتاب (که خود چهار فصل است) درباره زندگی عالم ربانی مرحوم شیخ احمد احسائی و عالم ربانی مرحوم سیدکاظم رشتی اعلی الله مقامهما است و در همین قسمت به گرایش های مختلف در مکتب شیخیه اشاره شده و مطالبی به عنوان مقدمه ای بر دکترین شیخ اعلى الله مقامه آمده است.
قسمت دوم (که مشتمل بر سه فصل است) درباره جایگاه اجتماعی شیخ مرحوم اع است به ضمیمه مباحثی همچون جایگاه وقف در شیخیه در زمان عالم ربانی مرحوم حاج محمد کریم کرمانی اع.
در قسمت سوم (در ضمن سه فصل) درباره برخوردهای شیخیه و بالاسریه مطالب متعددی آمده است و در قسمت پایانی (قسمت چهارم، با سه فصل) درباره تحولات مذهبی و سیاسی نظریاتی مطرح شده است.
ارزیابی و تحلیل و نقد معلومات ارائه شده در این کتاب، مجال دیگری می طلبد. آنچه در این نوشتار بر آن تأکید داریم، اختصاص فصلی و عنوانی مستقل به شرح و بسط واقعه همدان در سال ۱۳۱۵ ق (۱۸۹۸م) است. این بخش که فصل دوم از قسمت سوم کتاب را به خود اختصاص داده، متضمن معرفی عالم ربانی مرحوم حاج میرزا محمدباقر شریف طباطبائی اع و توضیحات واقعه اسفناك همدان است.
پیش از این در نوشتارهایی اشاره کرده بودیم که در این اواخر، در آثار مستشرقان، توجه به مرحوم آقای شریف طباطبائی اع و معرفی ایشان و تحلیل جریان واقعه همدان بیشتر شده است و نمونه هایی را معرفی کردیم. این کتاب نیز در راستای همان کتاب هاست و نمونه ای دیگر از معرفی این بزرگوار اع در این رسته از کتاب ها و بیان نقش ایشان در تاریخ شیخیه.
در فصل مرتبط با واقعه همدان، به خوبی از کتاب تاریخ عبرة لمن اعتبر یاد شده و گزارشی اجمالی از مؤلف و محتوای کتاب ارائه شده است.
✔️تأملاتی بر گزارش ضیاء الدین تویسرکانی درباره واقعه همدان و نوشته دکتر رسول جعفریان در این باره (2)
🔸اما آنچه درباره قتل و غارت شدنِ شیخیه نگاشته است، باز هم به اختصار گذرانده، و مصائب، بیش از آن چیزی است که در این گزارش یک صفحه ای آمده است.
▪️تویسرکانی نوشته است: «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.»
🔸این جملات بسیار مایه تعجب است. این شیخیه بودند که در همان روز اول واقعه (1 شوال 1315) تلگرافی به تهران نگاشتند و اوضاع را شرح دادند و همچنین به سالارالدوله تلگرافی فرستادند. همچنین به حسام الملک تلگراف نوشته و شرح احوال را به وی رسانیدند. در منابع تاریخی آمده است «این تلگراف ها را از روی بام به خانه میرزا کریم برده و از جا به تلگراف خانه منتقل کردند.» (ر.ک: عبرة لمن اعتبر، واقعات روز اول.) تلگراف ها به تهران رسید و حکومت، حسام الملک و منصور الدوله را به علت آسوده خاطری در این فتنه سرزنش کرد.
آن وقت چگونه می توان گزارش تویسرکانی را قبول کرد که «این اطلاعات به طهران داده می شود و جماعت شیخیه مستأصل و پراکنده می شوند.» این شیخیه بودند که ابتداءً گزارش را به مسئولان دولتی رسانیدند؛ چراکه داعیه جدال نداشتند و ضد ایشان شورش شده بود.
🔸این تقریر را ثابت می کند واکنش حکومت به شورشیانِ متشرعه (که قطعاً این شورشیان، «متشرعه» نبودند و خود را به ایشان بسته بودند) وقتی صدیق نظام و منصور الملک و... را به همدان می فرستد و اهالی همدان را به توپ می بندند. کاشف به عمل می آید این ها بوده اند که شهر را آشوب کرده اند و می کنند که اینک حکومت آنها را این گونه خاموش می کند و هیچ تقصیری متوجه شیخیه نیست. همه آنچه نوشته آمد با توجه به اسناد تاریخی در منابع متعدد است و چیدن اطلاعات تاریخی در کنار این گزارش یک صفحه ای.
سخن در این باره فراوان است به این نکات بسنده شد.
پ.ن: به پیوست، مختصری از وقایع سه روز واقعه، ارائه می گردد.
@AghayedNet
📰 چاپ سوم «کتاب شیخیه و بابیه در ایران»تالیف مهدی نور محمدی منتشر شد.
کتاب «شیخیه و بابیه در ایران»، اثر مهدی نورمحمدی، به چاپ سوم رسید.
این کتاب که در ۵۵۱ صفحه تنظیم شده، دارای ۱۲ فصل است:
۱) شیخ احمد احسایی.
۲) شهید ثالث.
۳) سید کاظم رشتی.
۴) شیخیه بعد از سید کاظم.
۵) سید علی محمد باب.
۶) آثار و احکام باب.
۷) شورش قلعۀ طبرسی.
۸) فتنۀ دارابی.
۹) شورش بابیان در زنجان.
۱۰) قتل عام بابیان.
۱۱) قره العین
۱۲)بابیان پس از باب.
بعد از فصل دوازدهم و در پایان کتاب، ۵۶ قطعه عکس و سند به چاپ رسیده که از آن میان می توان به عکس و دستخط شیخ احمد احسایی، سید کاظم رشتی، سید علی محمد باب، طاهره قره العین و عکس خانۀ پدری قره العین در قزوین، صحرای بدشت، باغ ایلخانی (محل قتل قره العین) و محل ضربت خوردن شهید ثالث توسط بابیان اشاره کرد.
با توجه به این که فرقه های شیخیه و بابیه، مقدمۀ تشکیل فرقۀ بهائیت به شمار می روند، از این دو فرقه بیشتر در کتب مربوط به نقد و رد بهائیت سخن رفته و کتابی جامع در این خصوص، کمتر به چاپ رسیده است. در کتاب حاضر، این نقیصه جبران شده و به طور مستقل به چگونگی پیدایش فرقه های شیخیه و بابیه پرداخته شده است. از ویژگی های این اثر تحقیقی و تاریخی، بهره گیری از اسناد و منابع منتشر نشده است که بر جذابیت آن افزوده است.
برخی از مطالب این کتاب برای اولین بار است که به چاپ که به چاپ می رسد. برای مثال، مندرجات فصل ۱ و ۱۱ (شیخ احمد احسایی و طاهرۀ قره العین)، از جمله مطالبی است که کمتر در کتب دیگر به این گستردگی و تفصیل به آن پرداخته شده است.
چاپ سوم کتاب «شیخیه و بابیه در ایران» که یکی از کاملترین و جامع ترین منابع در خصوص فرقه های شیخیه و بابیه محسوب می شود، در کلیۀ کتابفروشی ها در دسترس دوستداران کتاب است.
مرکز فروش: کتابفروشی طهوری، مقابل دانشگاه تهران.
🌐 شبکه مورخان @movarekhan
کانال علمی تاریخپژوهان ایران
https://telegram.me/joinchat/BeZKLzu34mTq4-L_0U0GFg
سفرنامه تبت
دستنویس بسیار جالب توجهی تقدیم می شود که در حدود سده 13ق کتابت و ترجمه شده. این دستنویس ترجمه سفرنامه یک مولف مستشرق در سال 1897م به تبت است و شرح وقایع و بلایایی است که بر سر او رفته. نکته جالب توجه این است که این نسخه در بردارنده تصاویر و عکسها و نقاشیهایی است که از کتاب اصلی مولف به روش عکاسی در نسخه در محلهای مجدول قرار داده شده.
@aaadab1397farhang
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com