قناة

مكتبة المجلسي ودارالتراث

مكتبة المجلسي ودارالتراث
362
عددالاعضاء
6,720
Links
2,743
Files
2,161
Videos
20,385
Photo
وصف القناة
"گعده گاه اهل تراث"
با عرض سلام خدمت تمام اعزه و اساتید بزرگوار ، و با حفظ ادای احترام خدمت به ناقدان عرائض این حقیر خاصه آقای علیزاده محترم :
تسلط دهخدا بر ادبیات و فرهنگ فارسی و حتی فرهنگ‌های دیگر مثل عربی و سعه اطلاعات وی و توانمندی ذاتی او در تجمیع مطالب و تمییز موارد، در جای جای لغت‌نامه و آثار دیگر او مثل مقالات و چرند وپرندِ مندرج در روزنامه صوراسرافیل بر کسی پوشیده نیست، بلکه آثار او نشانگر قدرت علمی بالقوه او در تمام زمینه‌های علوم است که آشنایی او را به تمام مسائل در ادبیات و نه فقط ادبیات فارسی بلکه بسیاری از زبانهای دیگر مخصوصاً عربی روشن می‌سازد. از باب نمونه برای کلمه شیر بیش از 500 واژه مستعمل، درباره شتر نزدیک به 400 واژه مستعمل، برای کفتار 100 واژه مستعمل، برای عقاب بیش از 50 واژه مستعمل، برای گرگ نزدیک 70 واژه مستعمل، برای گاو بیش از 50 واژه مستعمل و... را نام برده است. در ذیل این واژگان از لهجه‌های مختلف غیر فارسی و عربی استفاده کرده واطلاعات بسیار مفیدی را مطرح کرده است، حتی از ترکیبات ادبی این واژگان و اشعار نیز گفتگو کرده و هر یک از این واژگان را به همراه معانی مختلف آورده و غوغایی به پا کرده که در نوع خود کم نظیر است و در ادامه اشعار و امثال و ترکیبات ادبی مرتبط را نیز آورده است.
ولکن آنچه جای تأسف دارد این است که با این سبقه علمی و تسلط دهخدا بر لغات و واژگان چرا درباره واژگان، مباحث واعلام مذهبی(خصوصا مرتبط با امامیه) در لغت نامه، یا اصلاً ورودی پیدا نکرده و یا دچار تحریف شده و یا به تکذیب حقائق روی آورده؟ اینجاست که دقت و نگرانی استاد محمد قزوینی را می‌فهمیم که فرموده بود:
«چه نحس ساعتی بود برای فرهنگ ایران، آن ساعتی که اندیشه افزودن اعلام درلغت نامه به مغز دهخدا گذشت و سبب شد که لغت نامه منحصر به لغت نباشد وبتمامه زیر نظر خود ایشان چاپ نگردد».
لغت نامه دهخدا، تکمله مقدمه، ص438.
✔️ جفای علی اکبر دهخدا درباره "حدیث غدیر" ✔️
یادم می آید در یکی از تعلیقات مرحوم محدث ارموی بر یکی از آثار (جزئیات را یاد ندارم) نقدی جانانه دارد بر دهخدا در مورد قضیه سرداب که قضاوت صحیح در مورد امام عصر ارواحنا فداه نکرده است.
در نهایت باید بگوییم از مجموعه آنچه در لغت‌نامه می‌بینیم ارزش و اعتبار کلید واژگان و مباحث مرتبط با امامت و همچنین گزارش از شخصیت های مرتبط با امامت اهل بیت با اشتباه های فراوان، نواقص بسیار جدّی و تحریف های آشکاری روبرو است و عمده اشکال وارد بر لغت‌نامه دهخدا را در سه نکته می‌توان خلاصه کرد:
اعتماد و اتکای کامل مؤلف و یاران او بر منابع اهل تسنن؛
بی اعتمادی و بی توجهی آشکار و وصف ناپذیر آنان نسبت به منابع امامیه؛
وابستگی و تعلق خاطر مؤلف ویاران او نسبت به مطالعات اجتماعی غربی و غیر شیعی؛
سستی اعتقاد مؤلف و یاران او نسبت به مبانی اعقتادی امامیه و گرایش شدید به مبانی فکری مخالفان امامیه.
تسلط دهخدا بر ادبیات و فرهنگ فارسی و حتی فرهنگ‌های
احسنت , جانا سخن از زبان ما میگویی !
واقعا حساب لغت که خنثی است با اعلام که مورد جانبداری له و علیه است , جداست.
ضمنا نقد آیت الله استادی هم بر لغتنامه مفیدست
و اما در رابطه با سرداب :
در واژه «سامره» با کمال بی انصافی وقتی درباره شهر سامرا صحبت کرده، ازخلفای عباسی (واثق، متوکل، منتصر، معتز، مهتدی و معتمد) نام ‌برده و درباره مدفن آنها به این شهر وآثارشان حرفها زده، اما نسبت به معرفی امامیین عسکریین بسیار مختصر و اساساً کلام درخور توجهی نگفته است. از حضرات نرجس خاتون، حکیمه، سمانه مادر امام هادی، حدیثه مادر امام عسکری، سید حسین فرزند امام هادی و بزرگان از اصحاب مثل ابوهاشم جعفری که در کنار این دو امام معصوم دفن شده اند، اصلاً نامی نبرده تا اینکه بخواهد حرفی بزند و با کمال بی انصافی با استناد به یک دروغ و خرافه‌ای که به تهمت از طرف نواصب و پیروان بنی امیه به شیعه نسبت داده شده، شیعه را متهم به این عقیده باطل کرده است که در کنار سردابی به انتظار خروج امام زمان ایستاده‌اند، چون امام زمان از آنجا بیرون خواهد آمد. صریح کلام دهخدا این است:
«در آنجا سرداب معروفی است که مردم شیعه معتقدند مهدی قائم (عج الله فرجه الشریف) از آنجا خارج می‌شود.»
بی‌توجهی دهخدا را نسبت به امام زمان گذشته از آنچه در شرح حال علی محمد باب و یحیی صبح ازل و طاهره قرةالعین خواهیم دید و علاوه براشتباهاتی که در ذیل واژه سامره نقل کرد، در ذیل واژه «سردابیه» نیز مشاهده می‌کنیم. خرافه و تهمتی را که نواصب و دشمنان اهل بیت بدون ارائه دلیل و مدرک معتبر به شیعه نسبت داده اند، علی اکبر دهخدا در لغت‌نامه در ذیل واژه «سردابیه» به شیعیان نسبت داده است. او می‌نویسد:
«سردابیه طایفه‌ای از غلات دوازده امامی هستند که منتظر خروج مهدی از سردابی که در شهر ری است میباشند و هر بامداد جمعه پس از نماز اسبی لگام کرده بدانجا می‌برند و سه بارمی‌گویند یا امام بسم اﷲ.»
عجیب آن است که دهخدا به مذهبى كه هزاران نویسنده فقیه و حدیث شناس، آراء و عقاید شان را به صراحت در تألیفات خود نگاشته ‏اند، نسبتى می‌دهد كه در هیچ عصرى احدى از آنها، احتمال آن را نیز مطرح نكرده است!
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ج9، ص13360، ستون3 و ص13361، ستون1.
- همان، ج9، ص13586،ستون3.
در نهایت باید بگوییم از مجموعه آنچه در لغت‌نامه می
دوره اوج تدوین لغتنامه , متأسفانه دوره سیطره منابع سنی و خاورشناسان بوده. بعدا قدری اصلاح و تعدیل کردند بویژه در زمان صدارت مرحوم شهیدی.
متاسفانه شواهد و قرائن حاکی از حقیقت دیگری است.