مكتبة المجلسي ودارالتراث

در باره مسجد الزهراء شارجه
فرصتی دست داد تا شبی را در اراک باشیم. محل اقامت در استراحتگاه متعلق به یکی از دوایر دولتی در شهر مهاجران از شهرک های اطراف اراک و وابسته به پالایشگاه این شهر بود. دوستی همراه بود که رفت و آمدی به امارات دارد و نکاتی را در باره یکی از مساجد قدیمی شیعی امارات گفتند که جالب بود. گفتم اینجا یادداشت کنم شاید بعدها به کار کسی بیاید. مسجد الزهراء (س) در شارجه، از قدیمی ترین مساجد این شهر و مربوط به قبل از استقلال آن است. این مسجد در قدیمی ترین محله شارجه و حساس ترین نقطه قرار دارد. حاکم شارجه که از قدیم با شماری از رجال شیعی این مناطق آشنایی و رفاقت داشته، نسبت به آنان کم و بیش اظهار علاقه می کند. حاکم چند سال چند سال قبل به این مسجد آمده و اجازه توسعه آن را هم داده است. مسجد الزهراء (س) دست کم سه بار باسازی شده اما حتی الان ساختمان آن قدیمی و دیدینی است. در کل سه مسجد متعلق به شیعیان در شارجه هست. یکی مسجد امام حسین (ع) دیگری مسجد النبی که دو سه سال است افتتاح شده و همین مسجد الزهراء که قدیمی است. سال گذشته که مسجد امام صادق (ع) توسط عوامل داعش در کویت منفجر شد، برنامه ای بود که تا هفته بعد از آن، این مسجد منفجر شود. منطقه اطراف آن تراثی و خانه های قدیمی متعلق به افراد خاندان حاکم شارجه همین قواسم است که همه به سبک سنتی احیاء شده و مسجد هم در میانه آنها قرار دارد. مساحت مسجد نسبتا بزرگ است و در نماز جمعه بین هزار تا هزار و پانصد نفر حاضر هستند. این مسجد زیر نظر وقف شیعی است که آن هم قدیمی است و حکومت مسوول آن را تعیین می کند و در حال حاضر شخصی به اسم جاسم علی سجوانی است. اعضای وقف و مسجد و مدیریت آنجا تا مستخدمین همه شیعه هستند. موقوفاتی هم در آن حوالی دارند که درآمد خوبی دارد. بارها دسیسه هایی در کار بوده تا این مسجد منهدم شود. مثلا یک بار گفتند پلی بزرگ از این جا عبور می کند که بعدا منتفی شد و در واقع خود حاکم شارجه هم نسبت به شیعیان علاقه مند است و برخی از رفقای قدیمی اش از شیعیان بوده اند. پارسال یک ماشین مشکوکی هم که گویا آماده انفجار بود از آنجا بلند کرده بردند. الان هم نیروهای امنیتی بسیار مراقب هستند و همه جای مسجد و بیرون را با دوربین کنترل می کنند.
@jafarian1964

[ادامه مطلب بالا]
حمام فضای دیگری است که شاعر آن را وصف کرده و علاوه بر وصف حمام، به استفاده از کلمات مرتبط با آن با عاشقانه خود می پردازد: «ز لنگش مشو غافل ای نکته دان/ بود لنگ اصلاح کار جهان». استفاده از مرمر و کاشی، زیبایی خاصی به حمام می داده است: «بود کاشیش گلشن رنگ و بو/ گلش را بود نُکهت آرزو». شاعر از کار دلاک و کیسه کشی هم در حمام یاد کرده و از سنگ پا هم سخن گفته است: «پس از کیسه برداشت چون سنگ پا / به گوش آمد از شیشه ی دل صدا». او آشکارا می گوید که بیش از همه این فضاها، به حمام علاقه مند است: «ز هر چیز کان را شمارم به خویش / بود رغبت من به حمام بیش».
«مسجد» که مقصود همان مسجد واقع در میدان نقش جهان، برابر قیصریه است، فضای دیگری است که درباره آن سخن گفته است. ورود وی از «حمام» به «مسجد» این چنین است: «برآیم ز حمام چون توبه کار/ نمایم به گلزار مسجد گذار».
مسجد شاه، مسجد زیبایی بود که شاه عباس اول آن را ساخت، با معماری بسیار زیبا: «بود مسجد جامع پادشاه/ که چون کعبه شوید ز دل ها گناه». مناره ها، صحن زیبای آن، حوض بزرگ میانه آن، همه از نقاطی است که از مسجد، در شعر وحید، ستایش شده است: «به صحن سرا، حوض آبی زلال/ ز غش صاف همچون زلال وصال». از در زیبای مسجد هم سخن می گوید: «شود چون درش باز از یکدگر/ جهان در شک افتد ز شق القمر». طاق های زیبای اطراف مسجد، مفصل مورد ستایش او قرار گرفته «بود طاقها در نظر طاق عرش/ بود پایه های ستون ساق عرش». گنبد زیبای مسجد، یکی از بهترین نقاط مسجد است «شد از نور گنبد زراندود فرش/ تو گویی مگر هست قندیل عرش». منبر بزرگ آن هم توجه او را جلب کرده است: چو بیند کسی منبرش را ز دور / ز رفعت به چشم آیدش کوه طور». حجره های اطراف مسجد هم باز همانند همان طاق ها، مد نظر نگاه زیباشناسانه وحید قزوینی قرار گرفته است: «ز اطراف مسجد عیان حجره ها/ مرتب به بالای هم چون سما». شکوه وقت نماز و صف های بسته شده نیز از چشم او دور نمانده است: «چو بستند صف خلق بهر نماز/ از او نغمه برخاست چون تار ساز». جالب است که او در این بخش، چهار بیت شعر عربی هم سروده که توانایی او را در ادب عربی هم نشان می دهد.
از فضاهای جغرافیایی که بگذریم، عصر و غروب اصفهان نیز از نگاه تیزبین وحید قزوینی دور نمانده و اشعاری با عنوان «صفت عصر و غروب آفتاب» سروده است. در وقت غروب، نقاره خانه هم می نواخته و او در این باره هم سخن گفته است. صرنا و کرنا و دهل زدن و سنج و ... از رسومی بوده که در وقت های خاص، نواخته می شده و فضای عمومی شهر را دلپذیر می کرده است. اعلام ساعت نیز در شهر، به صورت عمومی بوده و این نیز مورد توجه قرار گرفته و در باره اش شعر سروده است.

[بخشی از مقدمه مثنوی شهرآشوب وحید قزوینی]
@jafarian1964

«به راستی که آن اجتماع کوچک (جلسه تفسیر مسجد هدایت)‌ که با هدفی متعالی تشکیل می‌شد، در طوفان حوادث سیاسی آن روزگار مانند کشتی نجات بود که ما را از خطرات فراوان انحراف به گرداب‌های چپ و راست حفظ کرد».

✅ قصیده شوقیه در آرزوی زیارت کربلا
🌈میرزا ابراهیم گوهری هروی (1256- ق.)
*
خوش آن زمان رویم به صد «شین» و «عین» و «فِ»
بر مرقد حسین گذاریم «لام» و «بِ»
شک نیست اینکه رخ چو بمالند بر درش
دیگر به زائرش نبود «گاف» و «نون» و «هِ»
بی شبه، زائرین درِ آن فلک جناب
دارند پیش نزد خدا «قاف» و «را» و «ب‌ِ»
اندر فرات اوست چه خوش « غین» و «سین» و «لام»
وآنگه شدن به جانب آن «کاف» و «واو» «ی»
هفتاد «حا» و «جیم» و از آن روضه، یک طواف
نی نی دو چند هست از این «شین» و «را» و « فِ»
بادا نثار درگه او «سین» و «را»‌ و جان
گردد فدای مرقد او «را» و « واو»‌ و «حِ»
در کیش عاشقان درش، حج اگر کنی
بی کعبه زیارت او «عین» و «با» و «ث‌»
بادا به قاتلان حسین، «لام » و «عین» و «نون»
از جن و انس تا به دم «حا» ‌و «شین» ‌و «رِ»
بادا به یاوارن حسینی ز «حِ» و «قِ»
هر دم درود تا به درِ «جیم» و « نون»‌ و «ت ِ»
نار است بهر هر که بُود «عین» و « دال» و « واو »
خلد است بهر آنچه بُود «میم» ‌و «حا» و «بِ‌»
در «نون» و «جیم» و « فا» برسانم ز کربلا
تا بوسم آستان در « عین» و «لام» و «ی ِ»
یارب دمِ ممات، مرا «چ» و «‌شین» و «میم»‌
کن باز تا که توشه دهد او ز «را» ‌و «خ‌ِ»
در آن دمی که جان شود از تن جدا نما
ملحق تمام را تو به آن چار و « دال» و «ه ِ»‌ «ر ِ»
فضلی کن ای کریم که در «طا»‌ و «واو» و «سین»
زین خاکدان نصیب شود « قاف»‌ و «با» ‌و «ر»‌
یا منتقم، ظهورِ شهِ عصر، دیر شد
ما را سیاه تا به کی این «را» و «واو» ‌و «زِ »‌
از «جیم» و «را» و «میم»‌ مکن اندیشه گوهری
باشد اگر گناه تو چون «کاف » و « واو» و «ه ِ»

(از: نسخه خطی جنگ اشعار گوهری به شماره 6453 کتابخانه ملی ملک)

✅ قصیده شوقیه در آرزوی زیارت کربلا
🌈میرزا ابراهیم گوهری هروی (1256- ق.)
*
خوش آن زمان رویم به صد «شین» و «عین» و «فِ»
بر مرقد حسین گذاریم «لام» و «بِ»
شک نیست اینکه رخ چو بمالند بر درش
دیگر به زائرش نبود «گاف» و «نون» و «هِ»
بی شبه، زائرین درِ آن فلک جناب
دارند پیش نزد خدا «قاف» و «را» و «ب‌ِ»
اندر فرات اوست چه خوش « غین» و «سین» و «لام»
وآنگه شدن به جانب آن «کاف» و «واو» «ی»
هفتاد «حا» و «جیم» و از آن روضه، یک طواف
نی نی دو چند هست از این «شین» و «را» و « فِ»
بادا نثار درگه او «سین» و «را»‌ و جان
گردد فدای مرقد او «را» و « واو»‌ و «حِ»
در کیش عاشقان درش، حج اگر کنی
بی کعبه زیارت او «عین» و «با» و «ث‌»
بادا به قاتلان حسین، «لام » و «عین» و «نون»
از جن و انس تا به دم «حا» ‌و «شین» ‌و «رِ»
بادا به یاوارن حسینی ز «حِ» و «قِ»
هر دم درود تا به درِ «جیم» و « نون»‌ و «ت ِ»
نار است بهر هر که بُود «عین» و « دال» و « واو »
خلد است بهر آنچه بُود «میم» ‌و «حا» و «بِ‌»
در «نون» و «جیم» و « فا» برسانم ز کربلا
تا بوسم آستان در « عین» و «لام» و «ی ِ»
یارب دمِ ممات، مرا «چ» و «‌شین» و «میم»‌
کن باز تا که توشه دهد او ز «را» ‌و «خ‌ِ»
در آن دمی که جان شود از تن جدا نما
ملحق تمام را تو به آن چار و « دال» و «ه ِ»‌ «ر ِ»
فضلی کن ای کریم که در «طا»‌ و «واو» و «سین»
زین خاکدان نصیب شود « قاف»‌ و «با» ‌و «ر»‌
یا منتقم، ظهورِ شهِ عصر، دیر شد
ما را سیاه تا به کی این «را» و «واو» ‌و «زِ »‌
از «جیم» و «را» و «میم»‌ مکن اندیشه گوهری
باشد اگر گناه تو چون «کاف » و « واو» و «ه ِ»

(از: نسخه خطی جنگ اشعار گوهری به شماره 6453 کتابخانه ملی ملک)

✅ قصیده شوقیه در آرزوی زیارت کربلا
🌈میرزا ابراهیم گوهری هروی (1256- ق.)
*
خوش آن زمان رویم به صد «شین» و «عین» و «فِ»
بر مرقد حسین گذاریم «لام» و «بِ»
شک نیست اینکه رخ چو بمالند بر درش
دیگر به زائرش نبود «گاف» و «نون» و «هِ»
بی شبه، زائرین درِ آن فلک جناب
دارند پیش نزد خدا «قاف» و «را» و «ب‌ِ»
اندر فرات اوست چه خوش « غین» و «سین» و «لام»
وآنگه شدن به جانب آن «کاف» و «واو» «ی»
هفتاد «حا» و «جیم» و از آن روضه، یک طواف
نی نی دو چند هست از این «شین» و «را» و « فِ»
بادا نثار درگه او «سین» و «را»‌ و جان
گردد فدای مرقد او «را» و « واو»‌ و «حِ»
در کیش عاشقان درش، حج اگر کنی
بی کعبه زیارت او «عین» و «با» و «ث‌»
بادا به قاتلان حسین، «لام » و «عین» و «نون»
از جن و انس تا به دم «حا» ‌و «شین» ‌و «رِ»
بادا به یاوارن حسینی ز «حِ» و «قِ»
هر دم درود تا به درِ «جیم» و « نون»‌ و «ت ِ»
نار است بهر هر که بُود «عین» و « دال» و « واو »
خلد است بهر آنچه بُود «میم» ‌و «حا» و «بِ‌»
در «نون» و «جیم» و « فا» برسانم ز کربلا
تا بوسم آستان در « عین» و «لام» و «ی ِ»
یارب دمِ ممات، مرا «چ» و «‌شین» و «میم»‌
کن باز تا که توشه دهد او ز «را» ‌و «خ‌ِ»
در آن دمی که جان شود از تن جدا نما
ملحق تمام را تو به آن چار و « دال» و «ه ِ»‌ «ر ِ»
فضلی کن ای کریم که در «طا»‌ و «واو» و «سین»
زین خاکدان نصیب شود « قاف»‌ و «با» ‌و «ر»‌
یا منتقم، ظهورِ شهِ عصر، دیر شد
ما را سیاه تا به کی این «را» و «واو» ‌و «زِ »‌
از «جیم» و «را» و «میم»‌ مکن اندیشه گوهری
باشد اگر گناه تو چون «کاف » و « واو» و «ه ِ»

(از: نسخه خطی جنگ اشعار گوهری به شماره 6453 کتابخانه ملی ملک)

🌈 از خاطرات سید هبةالدين شهرستانى در کتاب " از دجله تا گنگ"

🔹 بیشتر بحرینی‌ها حرف قاف را کاف و حرف جیم را یاء تلفظ می‌کنند و در گویش خود جابجایی‌های زیادی دارند.

🔹 برخی را نیز دیدم که کاف را تبدیل به قاف می‌کردند و بالعکس. حتی کسانی را دیدم که در نماز خود چنین می‌خواندند: "ایّاق نعبد و ایّاق نستعین، اهدنا الصراط المستکیم" در عجب شدم و او را گفتم که کاش این دو حرف را جابجا کنی!

@post_book

نقل است که روزی گذر یغمای جندقی به قریهٔ زواره -که عمدهٔ مردم آن از ساداتند- افتاد؛ شب در مسجد حاضر شد و در نماز آن‌ها شرکت کرد و از آن‌جا که در آن‌جا غریب بود، انتظار داشت کسی شب او را پناه دهد؛ ولی هرچه منتظر ماند، کسی او را دعوت نکرد و همه به خانه‌های خود رفتند. او نیز شب را گرسنه و با سختی صبح کرد. صبح که می‌خواست راهی شود، تکه‌ای زغال پیدا کرد و روی دیوار نوشت:
سادات مکرّم زواره        
الطاف شما مزید بادا
اولاد حسین اگر شمایید       
حق با طرف یزید بادا

 

تای است و قاف عشق از وزن بیرون است و قاف را شاعرنابلد با ((حا)) به هم متصل کرده

کردم زدیده پای سوی مشهدحسین
هست این سفر بمذهب عشاق ،فرض عین
خدام مرقدش به سرم گر نهند پای
حقا که بگذرد سرم از فرق فرقدین

کعبه به گرد روضه او می کند طواف
رَکب الحجیج اَین تروحون این این

از قاف تا به قاف پر است از کرامتش
آن به که حیله جوی کند ترک شید و شین

آن را که بر عذار بود جعد مشکبار
از موی مستعار چه حاجت به زیب و زین

جامی گدای حضرت او باش تا شود
با راحت وصال مبدل عذاب بین

می ران ز دیده سیل که در مشرب کریم
باشد قضای حاجت سایل ادای دین
عبدالرحمن جامی

✅ قصیده شوقیه در آرزوی زیارت کربلا
🌈میرزا ابراهیم گوهری هروی (1256- ق.)
*
خوش آن زمان رویم به صد «شین» و «عین» و «فِ»
بر مرقد حسین گذاریم «لام» و «بِ»
شک نیست اینکه رخ چو بمالند بر درش
دیگر به زائرش نبود «گاف» و «نون» و «هِ»
بی شبه، زائرین درِ آن فلک جناب
دارند پیش نزد خدا «قاف» و «را» و «ب‌ِ»
اندر فرات اوست چه خوش « غین» و «سین» و «لام»
وآنگه شدن به جانب آن «کاف» و «واو» «ی»
هفتاد «حا» و «جیم» و از آن روضه، یک طواف
نی نی دو چند هست از این «شین» و «را» و « فِ»
بادا نثار درگه او «سین» و «را»‌ و جان
گردد فدای مرقد او «را» و « واو»‌ و «حِ»
در کیش عاشقان درش، حج اگر کنی
بی کعبه زیارت او «عین» و «با» و «ث‌»
بادا به قاتلان حسین، «لام » و «عین» و «نون»
از جن و انس تا به دم «حا» ‌و «شین» ‌و «رِ»
بادا به یاوارن حسینی ز «حِ» و «قِ»
هر دم درود تا به درِ «جیم» و « نون»‌ و «ت ِ»
نار است بهر هر که بُود «عین» و « دال» و « واو »
خلد است بهر آنچه بُود «میم» ‌و «حا» و «بِ‌»
در «نون» و «جیم» و « فا» برسانم ز کربلا
تا بوسم آستان در « عین» و «لام» و «ی ِ»
یارب دمِ ممات، مرا «چ» و «‌شین» و «میم»‌
کن باز تا که توشه دهد او ز «را» ‌و «خ‌ِ»
در آن دمی که جان شود از تن جدا نما
ملحق تمام را تو به آن چار و « دال» و «ه ِ»‌ «ر ِ»
فضلی کن ای کریم که در «طا»‌ و «واو» و «سین»
زین خاکدان نصیب شود « قاف»‌ و «با» ‌و «ر»‌
یا منتقم، ظهورِ شهِ عصر، دیر شد
ما را سیاه تا به کی این «را» و «واو» ‌و «زِ »‌
از «جیم» و «را» و «میم»‌ مکن اندیشه گوهری
باشد اگر گناه تو چون «کاف » و « واو» و «ه ِ»

(از: نسخه خطی جنگ اشعار گوهری به شماره 6453 کتابخانه ملی ملک)

گنبد سلطانیه زنجان بزرگ ترین گنبد آجری جهان و یکی از بناهای منحصر بفرد و شگفتی ساز است که به‌دستور (الجایتو) سلطان محمد خدابنده ساخته شد. این گنبد به حدی در دوره‌ی خود معروف بود که 100 سال پس از ساخت آن، گنبد کلیسای سانتا ماریا دل فیوره فلورانس را با الهام از آن ساختند!

@Jahane_Ghadim1

مسجد قدس که در زیر گنبد آن صخره ای است که رسول الله بر آن قرار گرفت و به معراج رفت! این تصاویر برای اولین بار است که پخش می شود و تا به حال هیچ عکس و یا فیلمی از آن گرفته نشده است! حتما ببینید و غرق در اعجازش شوید!

✅ @Top_p

شاید برخی دوستان، درک درستی از اندازۀ بسیار بزرگ کتیبۀ زیر گنبد مسجد ایاصوفیه در استانبول نداشته باشند. در این تصویر که مربوط به مرمت‌های دهۀ گذشته است، پروفسور مصطفی اوغوردرمان بر بالای داربست و دقیقاً زیر گنبد، با دست، سقف گنبد را لمس کرده تا مقیاس واقعی حروف کتیبه را نشان دهد.

@MehdiQorbani