استمداد از حضرات دانشمند . . . ... سالهاست روی رباعی سرایان یزدی کار کرده ام و پژوهش من عنقریب تمام می شود. به چند رباعی منسوب به رشیدالدین میبدی صاحب کشف الاسرار رسبده ام . .البته عمدتا بر این نظرند که رشید الدین شاعر نبوده، اما علاقه او به شعر و استفاده ۱۲۰۰ بیت شعر در لابلای تفسیرش و نیز استفاده فراوان از سجع و قافیه در متن نثرش حکایت دیگری را نشان می دهد .
خواهشم این است اگر از دوستان و سروران درحین تتبعات در جایی نشان از شعر یا رد پایی از رشیدالدین میبدی به عنوان شاعر یافتند این سرگشته وادی ادب را به ان منبع و سند رهنمون سازند....
مراحل انس با قرآن
نویسنده : فاكر ميبدى، محمّد
تاریخ انتشار : 1385-00-00
زبان: فارسي
ناشر : پژوهش هاى تفسير و علوم قرآن
شابک : 2 ـ 00 ـ 2534 ـ 964
: چكيده کتاب
پژوهشى است پيرامون مراحل انس با قرآن.
كتاب در سه بخش تهيّه و تدوين شده است. بخش اول كه محور اصلى كتاب است، شامل پنج فصل مى باشد درباره همراه داشتن قرآن، نگاه به قرآن، شنيدن آواى قرآن، تعليم و تلاوت قرآن، تدبّر در قرآن، تفسير قرآن و عمل به قرآن است. بخش دوم و سوّم كتاب بهره مندى از قرآن و شرايط و موانع استفاده از قرآن و انس با آن مى باشد.
: موضوعات
اُنس با قرآن، عمل به قرآن، تدبر در قرآن : کلید واژه
مفتاح التفاسير
نویسنده : مركز فرهنگ و معارف قرآن
تاریخ انتشار : 1370-00-00
زبان: فارسي
ناشر : دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم
شابک :
: چكيده کتاب
كتابشناسى تفاسير مهم شيعى و سنى درباره تفسير آيات قرآن مى باشد. در اين كتاب آدرس تفاسير متداول و رايج شيعه و سنى همراه با ذكر مورد تفسير آنها ارايه شده است. 55 كتاب تفسيرى شيعه و سنى از تفاسير قديم و جديد، عربى، فارسى با رويكردهاى مختلف روايى كلامى، عرفانى، ادبى در اين كتاب مورد شناسايى واقع شده و آيات مورد تفسير در هر يك از اين كتاب ها آمده است. در مقدمه كتاب مختصرى راجع به ويژگيهاى اين تفاسير صحبت شده است.
: موضوعات
تفسير قرآن- آيات قرآن : کلید واژه
نشانی برخی مقالات با موضوع قران و هرمنوتیک
1-امکان هرمنوتیک قرآن
نویسنده: دیباج،سید موسی؛
مجله: گلستان قرآن » شانزدهم اسفند 1381 - شماره 143 (4 صفحه - از 38 تا 41)
• • 2.
امکان هرمنوتیک قرآن
نویسنده: دیباج،سید موسی؛
مجله: گلستان قرآن » اول اسفند 1381 - شماره 142 (6 صفحه - از 36 تا 41)
• • 3.
تفسیر هرمنوتیکی قرآن با تأکید بر نقد روشنفکران داخلی ایران
نویسنده: قائمی نیا،علی رضا؛
مجله: مطالعات تحول در علوم انسانی » پاییز و زمستان 1392 - شماره 1 (22 صفحه - از 87 تا 108)
• • 4.
دانش نشانه شناسی و تفسیر قرآن
نویسنده: قائمی نیا،علی رضا؛
مجله: قرآن و علم » پاییز و زمستان 1386 - شماره 1 (24 صفحه - از 137 تا 160)
... و مخالف روش است. درست نیست که کسی از تفسیر هرمنوتیکی قرآن سخن بگوید، زیرا تفسیر متناقض است. تفسیر ... هرمنوتیکی قرآن اصلا معنا ندارد. تفسیر یک دانش درجه اول است و از آن بحث میکند که قرآن را تفسیر کنید و مبتنی ... هرمنوتیک ...
• • 5.
قرآن، زبان نمادین، اسطوره و هرمنوتیک
نویسنده: حاجیان،فردوس؛
مجله: پژوهش نامه قرآن و حدیث » بهار و تابستان 1391 - شماره 10 علمی-پژوهشی (18 صفحه - از 127 تا 144)
... قرآن،زبان نمادین،اسطوره و هرمنوتیک فردوس حاجیان1 چکیده {IBدر این پژوهش تلاش شده است تا معنای ... ،هرمنوتیک،قرآن،زبان نمادین،زبان حقیقی،فهم قرآن.VK} طرح مسأله هرمنوتیک یا علم تفسیر،تاویل و تعبیر در آغاز ... هرمنوتیک ...
• • 6.
نگاهی به رویکرد هرمنوتیکی فضل الرحمان در تفسیر قرآن
نویسنده: آزاد،علی رضا؛
مجله: پژوهش دینی » پاییز و زمستان 1388 - شماره 19 علمی-پژوهشی (18 صفحه - از 131 تا 148)
... نگاهی به رویکرد هرمنوتیکی فضل الرحمان در تفسیر قرآن علیرضا آزاد1 چکیده {IBفضل الرحمان یکی از نو ... نظریه دو حرکتی1برای تفسیر هرمنوتیکی قرآن است که در ادامه این نوشتار به شرح آن خواهیمپرداخت. بر اساس ... هرمنوتیک ...
• • 7.
زبان و اسلوب هنری قرآن
نویسنده: محمودی،باقر؛
مجله: صحیفه مبین » زمستان 1376 - شماره 11 (12 صفحه - از 35 تا 46)
... و هرمنوتیک مایه میگیرد،جای بحثهای جدید در باب زبان قرآن همچنان خالی است. 1-اشارهای در باب زبان قرآن ... جدید قرائت متون که از علومی چون معناشناسی و هرمنوتیک مایه میگیرد،جای بحثهای جدید در باب زبان قرآن ...
• • 8.
قرآن کریم و صدر المتألهین
نویسنده: پیروانی،پروین؛
مجله: بینات » پاييز 1385 - شماره 51 (16 صفحه - از 150 تا 165)
... خویش از این اصل پیروی میکند. شرایط هرمنوتیک قرآن ملاصدرا شرایط زیر را برای تحقق این امر، لازم میداند. 1) اولین ... در قرآن تجلی مییابد اماخیلی از انسانها آن را درک نمیکنند. اصول و شرایط هرمنوتیک و قرائت قرآن که ملاصدرا ...
• • 9.
زبان و اسلوب قرآن
نویسنده: محمودی،باقر؛
مجله: صحیفه مبین » تابستان 1379 -مجموعه مقالات صحیفه مبین- شماره 3 (21 صفحه - از 84 تا 104)
... جدید قرائت متون،که از علومی چون معنا شناسی و هرمنوتیک مایه میگیرد،جای بحثهای جدید در باب زبان قرآن ... از سخن،پیام خود را ارائه میکند تا ما نیز با همان نگرش قرآن را جستجو کنیم. میدانیم که بخشی از هرمنوتیک ...
• • 10.
روش های نوین در عرصه تفسیر قرآن کریم
نویسنده: رضاداد،علیه؛
مجله: پژوهش دینی » پاییز و زمستان 1388 - شماره 19 علمی-پژوهشی (14 صفحه - از 103 تا 116)
... را در ردیف روشهای تفسیر قرآن تحت عنوان«روش تفسیر هرمنوتیک قرآن»مطرح کردهاند و برخی دیگر از نویسندگان ... در مطالعات قرآنی»،قرآن و علم،ش 1. واعظی،احمد،درآمدی بر هرمنوتیک،مؤسسه فرهنگ دانش و اندیشه معاصر،1380. ویلانت ...
پژوهش: تأملاتی در نسبت هرمنوتیک و تفسیر
نویسنده: معموری،علی؛
مجله: گلستان قرآن » شانزدهم دي 1381 - شماره 139 (5 صفحه - از 18 تا 22)
... و قرآن و علم، ترجمه احمد آرام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 8) احمد واعظی، درآمدی بر هرمنوتیک، پژوهشگاه فرهنگ ... است. با این حال هرمنوتیک را نمیتوان همزاد پدیده فهم و تفسیر دانست. موضوع هرمنوتیک در دو قرن اخیر پس از استحاله ...
شب رشیدالدین میبدی
ابوالفضل رشیدالدین میبدی، صاحب تفسیر کشفالاسرار و عدهالابرار کهنترین و بزرگترین تفسیرعرفانی قرآن است که در اوایل سده ششم هجری قمری به نگارش درآمده است. این اثر همچنین به دلیل ارزشهای ادبی و زبانی مورد توجه فرهنگ دوستان و پژوهشگران ایرانی قرار گرفته است.
دانشگاه میبد با همکاری مجله بخارا با برگزاری شب رشیدالدین میبدی به این شخصیت برجسته عرفان و ادب ایران ادای دین می کند.
این رخداد فرهنگی روز یکشنبه 28 بهمن 1397 ساعت 13 در محل دانشگاه میبد و با حضور و سخنرانی سیدعبدالعظیم پویا، سیدمحمد حسینی، علی دهباشی و بهرام پروین گنابادی برگزار میشود. همچنین گروه موسیقی هویار قطعاتی را در این مراسم اجرا خواهد کرد.
نشانی دانشگاه میبد: یزد. میبد. میدان دفاع مقدس. ابتدای جاده ندوشن
آیا خواجه عبدالله انصاری هیچ تفسیری بر قرآن ننوشته بوده؟ (در حاشيه مطلبی از استاد شفيعی کدکنی)
استاد دانشمند دکتر شفیعی کدکنی در پژوهشهای خود بر این نکته تأکید دارند که خواجه عبدالله انصاری هروی مطلقاً تفسیری بر قرآن نداشته است و مقصود از پیر هری در تفسیر کشف الأسرار میبدی را نباید خواجه عبدالله انصاری دانست. از دیگر سو استاد دکتر شفیعی همچنین بر این نکته تأکید دارند که نوبه دوم تفسیر میبدی تماماً مبتنی است بر تفسیر الکشف والبیان ثعلبی. با این وصف در یکی از آثار کوچکی که از ابن القیسرانی (د. ۵۰۷ ق) باقی مانده است او که خود شاگرد خواجه ابو اسماعیل عبدالله انصاری هروی بوده از او مطلبی نقل می کند که نشانی است بر اینکه محتملاً خواجه تفسیری بر قرآن داشته است. عین عبارت را ملاحظه کنید:
سمعت الأنصاري يقول: إذا ذكرت التفسير فإنما أذكره من مائة وسبعة تفاسير (نک: ابن طاهر المقدسي، المنثور من الحكايات والسؤالات ، چاپ جمال عزون، مكتبة دار المنهاج، ۱۴۳۰ ق، ص ۳۵، چاپ عبدالرحمان قائد، ریاض، ۱۴۳۰ ق، ص ۳۸۹).
برداشت من از این عبارت این است که خواجه عبد الله انصاری مجالسی داشته در تفسیر قرآن که متن آن بعدها در اختیار میبدی قرار گرفته بوده و او از آن در کتابش بهره برده است. می دانیم که ثعلبی در الکشف والبیان خود از تفاسیر بسیاری از میان تفاسیر متقدم بر قرآن بهره گرفته و خود نیز درمقدمه تفسیرش به تفصیل منابعش را با ذکر سند بر می شمارد. بعید نیست خواجه عبدالله انصاری در مجالس خود از تفسیر ثعلبی هم بهره می برده و شاید یکی از منابعش برای نقل از تفاسیر متقدم تفسیر او بوده است. دور نیست بهره وری میبدی از تفسیر ثعلبی را هم باید در این چارچوب تفسیر کرد.
می دانیم که صوفیان در مجالس خود سنت تفسیر گویی بر قرآن داشته اند. نمونه ها بسیار است و از آن جمله باید به مجالس ابو سعد خرگوشی اشاره کرد که متن آن با عنوان اللوامع موجود است. این کتاب با وجود آنکه عنوانش مشعر بر آن نیست که کتاب در واقع تفسیری بر قرآن است اما هر مجلس آن با بحث از آیه ای از قرآن آغاز می شود و بحث مجالس کتاب بر حول محور تفسیر قرآن است. به هر حال بعید نیست خواجه عبدالله انصاری هم از این دست مجالس داشته است، مجالسی که متن آن به نحوی فراهم آمده و در اختیار میبدی قرار گرفته است، ولله الحمد اولاً وآخرا.
☑️ کتاب «هرمنوتیک صوفیانه» نوشتۀ آنابل کیلر به ترجمه جواد قاسمی با پیشگفتار نصرالله پورجوادی از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری بنیاد میبدی، انتشار یافت.
@NoorLib
هرمنوتيك صوفيانه (در تفسير كشفالاسرار ميبدي)/ آنابل كيلر/ ترجمه: جواد قاسمي/ چاپ اول1394/ قطع وزيري/ جلد شوميز/ 404صفحه/ قيمت: 26000تومان
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، کتاب زبان قرآن در آئینه قرآن تألیف حجتالاسلام غلامرضا محمدزاده، به همت مؤسسه تدبر در قرآن و سیره مشهد منتشر شد.
بنابراین گزارش؛ در پشت جلد این کتاب آمده است: تاکنون زبانشناسی قرآن با نگاهی برون قرآنی بوده و درون قرآن را واکاوی نکردهایم یا کاوشی ناکافی بوده و ناخوشایند است که بگوییم در مواردی آن چنان غرق(زبان) شدهایم که فراموش شده است، این تکاپو برای بررسی(زبان قرآن) است، نه(زبان انسان) از مجموع آیات قرآن که ناظر به این مسئله است، میتوان زبان قرآن را زبان ویژه، به معنای اعم آن دانست، به دیگر سخن، زبان قرآن فراتر از زبانشناسیهای متعارف و جامع مزایای آن است. پس زبان قرآن، ویژه، برین و برجسته است نه متمایز از دیگر زبانها.
گفتنی است؛ کتاب زبان قرآن در آیینه قرآن با قیمت ۱۰۰۰۰۰ ریال در قطع وزیری و در ۱۷۶ صفحه، توسط انتشارات تدبر در قرآن و سیره روانه بازار شده است.
یادآور میشود، علاقهمندان میتوانند جهت تهیه کتاب به انتشارات مؤسسه فرهنگی تدبر در قرآن و سیره مشهد واقع در میدان ده دی، خیابان رازی، نبش رازی ۸ مراجعه و یا با شماره۰۵۱-۳۸۵۵۲۴۰۸-۹ تماس حاصل کنند.
سلام بزرگواران - ببخشید فایلی از دو کتاب "محمد رسول خدا آنه ماری شیمل ترجمه حسن لاهوتی" و " هرمنوتیک صوفیانه در کشف الاسرار میبدی" آنبل کیلر ترجمه جواد قاسمی در دسترس است؟
کتاب البرهان فی وجوه البیان از ابوالحسین اسحاق بن ابراهیم کاتب، یکی از بهترین کتابهایی است که در سالهای اخیر خواندم و مقاله ای مفصل در باره آن نوشتم. اثری از یک شیعه امامی، و البته وزیر و از خاندانی وزیر یعنی آل وهب که کتاب را در سال 334 نوشته است. کتاب در علم بیان است اما در واقع با همه آثاری که در حوزه علم بیان می خوانیم متفاوت است. اثری زبانشناسانه که زبان را هرمنوتیک می فهمد نه الفاظ ساده و ثابت. وقتی این کتاب را می خوانیم می فهمیم علم بلاغت چطور از مسیر خود منحرف شده و صرفا بلاغت را به معنای ادای معانی آن هم جامد تفسیر کرده است. این کتاب الفاظ ومفاهیم را در همه عرصه های فقه و سیاست و حکومت و نامه نگاری ملوکانه و غیره، دینامیک می فهمد. علم بیان را به معنای عقل بیانی تفسیر می کند. کتاب حاوی احادیث فراوانی از امامان است و نخستین کتابی است که به کافی کلینی ارجاع داده است. اگر دستم می رسید این کتاب را در حوزه علمیه به عنوان یک متن درسی می گذاشتم. کاش یک مترجم زبردستی آن را به فارسی در می آورد. طه حسین و جابری و دیگران در مقایسه با ما، قدر این کتاب را در تاریخ فلسفه اسلامی بهتر دریافته و در باره آن نوشته اند.
@jafarian1964
چهارم روش دینی: این روش را نمی توان به طور مشتخص، روشی در قبال روش عقلی یا عرفانی یا ظاهری دانست. یک روش ترکیبی است که ترکیبی بودن آن، بسیار جدی و در حدی است که می توان از آن با عنوان یک زبان یا بیان دینی و حتی روش معرفتی دینی یاد کرد. در اینجا، نوع ترکیبی میان روشهای پیش گفته را به علاوه رنگی تازه داریم که از آن بسا بتوان به عنوان زبان نبوت یاد کرد، زبانی که دیگران توانایی ارائه آن را به گفته قرآن ندارند. نوعی عقل، نوعی تجربه دینی، نوعی معرفت شهودی عرفانی در این روش با یکدیگر ترکیب شده است. در قرآن ضمن احترام به عقل، مواردی از استدلال عقلی دارد که بسا با معیارهای عقل یونانی قبل پیگیری نباشد. به علاوه، در بسیاری از موارد، مطالب به اعتماد قرآن بودن و از خدا بودن، ارائه می شود و هواداران به خاطر زبان دینی و اعتمادی که به آن دارند، آن را قبول می کنند. همچنین موارد شهودی هم در قرآن وجود دارد که به عرفان و روش عرفانی نزدیک است، اما این هم به همان قیاس موارد عقلی، با آنچه صوفیه مطرح می کنند، متفاوت است. جدای از وحی که ماهیتا بر اساس روشی شهودی و اختصاصی برای رسول (ص) است، بسیاری از آنچه در باره خداوند گفته می شود، مثلا نور، بیشتر با معرفت شهودی قابل درک است. شاید بتوان گفت، در میان مسلمانان، ضمن آن که همه تحت تأثیر زبان دینی هستند، اما از نظر عقاید، این روش معرفتی را خوب تبیین نکرده و در پدید آوردن یک خروجی منعطف اما همزمان عقلی، عرفانی و ظاهری، تلاشی نکرده اند. به عبارت دیگر همیشه افراط و تفریط در روش های معرفتی، راه را بر اعتدال در تسلط زبان اصلی دین سد کرده است. مسلما در شیعه، آموزه های امامان، به این روش نزدیک است. ضمن آن که تشیع به عقل احترام وافر می نهد، به قرآن و حدیث و ظواهر احترام شایانی گذاشته و در عین حال، میراث دعایی و شهودی و عرفانی را هم غالبا محترم شمرده است. البته ممکن است با تصوف رسمی درگیر شده، اما به دلیل میراث دعایی امامان، همیشه بستر استفاده از روش شهودی و عرفانی را داشته است. شاید برای داشتن یک خروجی یک دست، مهم این باشد که این روش را یک ترکیب ساده نپنداریم، بلکه آن را زبانی مستقل بدانیم.
@jafarian1964
#تمهیدات
#عین_القضات_همدانی
تمهیدات ، اثری مهم در عرفان و اصول طریقت ، به فارسی ، از عین القضاة همدانی (متوفی 525).
تمهیدات اطلاعات فراوانی در بارة مباحث عرفانی و بسیاری از صوفیان در اختیار ما قرار می دهد که اگر این کتاب نبود نام و اقوال آن صوفیان ناشناخته می ماند، از این حیث یکی از آثار مهم عرفان اسلامی و ایرانی پیش از ابن عربی به شمار می رود که بیش از هشتصد سال مورد مطالعه و مداقة اهل تصوف در ایران و هند و دیگر نواحی جنوب آسیا بوده است.
عین القضاة در این اثر مطالب پیچیده و مشکل عرفانی را با مثالهای ساده توضیح داده و از اشعار فارسی و عربی و تشبیهات و تمثیلات بسیاری استفاده کرده است . همچنین تقریباً بعد از هر چند جمله ، آیاتی از قرآن و روایاتی از پیامبر اکرم آورده است .
📚 تمهیدات
✍ عین القضات همدانی
▫️عین القضات همدانی با نام عبدالله بن محمد بن علی میانجی همدانی
▫️کتاب تمهیدات، اثری مهم در عرفان و اصول طریقت، به فارسی، از عین القضاة همدانی(متوفی 525) است. تمهیدات اطلاعات فراوانی در باره مباحث عرفانی و بسیاری از صوفیان در اختیار ما قرار می دهد که اگر این کتاب نبود نام و اقوال آن صوفیان ناشناخته می ماند، از این حیث یکی از آثار مهم عرفان اسلامی و ایرانی پیش از ابن عربی به شمار می رود که بیش از هشتصد سال مورد مطالعه و مداقة اهل تصوف در ایران و هند و دیگر نواحی جنوب آسیا بوده است.
عین القضاة در این اثر مطالب پیچیده و مشکل عرفانی را با مثالهای ساده توضیح داده و از اشعار فارسی و عربی و تشبیهات و تمثیلات بسیاری استفاده کرده است. همچنین تقریباً بعد از هر چند جمله ، آیاتی از قرآن و روایاتی از پیامبر اکرم آورده است.
خواجه عبدالله انصاری و تفسیر قرآن
استاد دانشمند دکتر شفیعی کدکنی در پژوهشهای خود بر این نکته تأکید دارند که خواجه عبدالله انصاری هروی مطلقاً تفسیری بر قرآن نداشته است و مقصود از پیر هری در تفسیر کشف الأسرار میبدی را نباید خواجه عبدالله انصاری دانست. از دیگر سو استاد دکتر شفیعی همچنین بر این نکته تأکید دارند که نوبه دوم تفسیر میبدی تماماً مبتنی است بر تفسیر الکشف والبیان ثعلبی. با این وصف در یکی از آثار کوچکی که از ابن القیسرانی (د. ۵۰۷ ق) باقی مانده است او که خود شاگرد خواجه ابو اسماعیل عبدالله انصاری هروی بوده از او مطلبی نقل می کند که نشانی است بر اینکه محتملاً خواجه تفسیری بر قرآن داشته است. عین عبارت را ملاحظه کنید:
سمعت الأنصاري يقول: إذا ذكرت التفسير فإنما أذكره من مائة وسبعة تفاسير (نک: ابن طاهر المقدسي، المنثور من الحكايات والسؤالات ، چاپ جمال عزون، مكتبة دار المنهاج، ۱۴۳۰ ق، ص ۳۵، چاپ عبدالرحمان قائد، ریاض، ۱۴۳۰ ق، ص ۳۸۹).
برداشت من از این عبارت این است که خواجه عبد الله انصاری مجالسی داشته در تفسیر قرآن که متن آن بعدها در اختیار میبدی قرار گرفته بوده و او از آن در کتابش بهره برده است. می دانیم که ثعلبی در الکشف والبیان خود از تفاسیر بسیاری از میان تفاسیر متقدم بر قرآن بهره گرفته و خود نیز درمقدمه تفسیرش به تفصیل منابعش را با ذکر سند بر می شمارد. بعید نیست خواجه عبدالله انصاری در مجالس خود از تفسیر ثعلبی هم بهره می برده و شاید یکی از منابعش برای نقل از تفاسیر متقدم تفسیر او بوده است. دور نیست بهره وری میبدی از تفسیر ثعلبی را هم باید در این چارچوب تفسیر کرد.
می دانیم که صوفیان در مجالس خود سنت تفسیر گویی بر قرآن داشته اند. نمونه ها بسیار است و از آن جمله باید به مجالس ابو سعد خرگوشی اشاره کرد که متن آن با عنوان اللوامع موجود است. این کتاب با وجود آنکه عنوانش مشعر بر آن نیست که کتاب در واقع تفسیری بر قرآن است اما هر مجلس آن با بحث از آیه ای از قرآن آغاز می شود و بحث مجالس کتاب بر حول محور تفسیر قرآن است. به هر حال بعید نیست خواجه عبدالله انصاری هم از این دست مجالس داشته است، مجالسی که متن آن به نحوی فراهم آمده و در اختیار میبدی قرار گرفته است، ولله الحمد اولاً وآخرا.
زبان شعر در نثر صوفیه (در دو فرسته)
این روزها فرصتی دست داد کتاب استاد شفیعی کدکنی با عنوان زبان شعر در نثر صوفیه را می خواندم. کتابی است بسیار خواندنی و مفید. بی گمان در عرصه مطالعات عرفانی کسی به اندازه دکتر شفیعی کدکنی با میراث تصوف خراسان آشنا نیست و او این آشنایی را توأم کرده است با دقتی مثال زدنی در بحث های تاریخی مرتبط با متون صوفیانه و عرفانی پهنه خراسان بزرگ. این کتاب را می توان مطالعه ای در فلسفه تصوف خواند و به نظر من خواندنش بر هر دلبسته و شیفته تصوف لازم و بایسته است. کتاب بر پایه این دیدگاه نوشته شده است که عرفان و تصوف نگاه جمال شناسانه و هنری است به الاهیات. استاد شفیعی این دیدگاه که البته ابتکار نظری خود حضرت استادی است را با تطبیق دادن بر متون و ژانرهای مختلف صوفیانه و مرتبط با سنتهای صوفیانه به نیکی در کتاب نشان داده اند. استاد شفیعی در همین چارچوب، عناصر این نگاه و تلقی هنری را در این متنها به بحث گذاشته و مسائل مشترک دیدگاه هنری اعم از عاطفه و تخیل و چند معنایی بودن و رمز را در متنهای مورد گفتگو بررسی کرده اند. این جنبه های هنری البته در زبان عرفانی مکتب ابن عربی به نظرم کارایی بسیاری دارد و این چیزی است که استاد در ارائه آن توفیق داشته اند. با این وصف جنبه های فلسفی مکتب عرفانی ابن عربی را نمی دانم چگونه می توان تنها در سطح نگاهی هنری به الهیات فروکاست. بی تردید زبان عرفانی تنها جلوه بیانی تفکر عرفانی است و تحلیل بنیادهای فکری و فلسفی الهیات عرفانی نیاز به تحلیل های مستقل دارد. به هرحال امیدوارم که استاد شفیعی در اثری دیگر به این جنبه های فلسفی و فکری و در واقع جنبه های دکترینال تصوف هم بپردازند و تحلیل خود را ارائه دهند.
در مورد تصوف خراسانی البته اشاراتی در کتاب هست که مکتب اشعری را زمینه آن تصوف دانسته اند. تردیدی نیست که مکتب اشعری در رشد و بالندگی تصوف خراسانی سهم اساسی داشته است و حتی اسلاف سلمی و قشیری نیز که پیش از ابوالحسن اشعری می زیسته اند تحت تأثیر اسلاف اشعری بوده اند که جای بحث آن اینجا نیست. با این وصف حنبلیان و از دیگر سو حنفیان خراسان هم که ارتباطی مستقیم با تفکر و سنت اشعریان نداشته اند در رشد تصوف سهیم بوده اند. باید دید تمایز میان نمایندگان حنفی و شافعی تصوف خراسان در چه جزئیاتی نمود می یافته است؛ فی المثل تفاوت کلاباذی و قشیری. یا فی المثل تمایز ابو منصور اصفهانی حنبلی ضد اشعری و همچنین خواجه ابو اسماعیل عبدالله انصاری حنبلی با نمایندگان اشعری در سنت تصوف خراسان؛ در این زمینه ها ما هنوز پژوهشی جدی در اختیار نداریم. از موارد مهمی که درباره سهم کلام اشعری در تصوف خراسان و نگاه هنری به الهیات می توانست مورد اشاره استاد قرار گیرد منظر اشعریان درباره حقیقت وحی است که در مقاله ای در کتاب بررسیهای تاریخی بدان پرداخته ام. به نظر من تفسیری که آنان از حقیقت وحی و بحث از کلام نفسی قدیم و حکایتگری قرآن از کلام نفسی داشته اند می تواند کلید مهمی باشد برای درک منظر عرفانی و هنری آنان به زبان قرآن. استاد البته در مقابل به نکته ای دیگر پرداخته اند تا تأثیر تفکرات کلامی را بر تصوف نشان دهند و آن توجه به نظریه ادراک بی چگونه حق تعالی است که آن را تا گفتاری از مالک بن انس، پیشوای مالکیان به عقب برده اند. در اینجا البته روشن است که نظریه مالک بن انس در چارچوبی تشبیهی بیان شده بوده است و نه تنزیهی. در واقع او نظریه اش تشبیه بلا ادراک بوده است و نه ادراک تنزیهی بلا کیف و میان این دو نظر تفاوت بسیار است. در واقع اینجا اشعریان تا اندازه زیادی از حنبلیان (و نظریه مالک بن انس و اصحاب حدیث) فاصله می گرفته اند. از آن مواردی که می شد در بحث نسبت میان تصوف و کلام در این کتاب به بحث گذاشت بحث از ارتباط دیدگاه تشبیهی حنبلیان و اصحاب حدیث است با نظریه عشق از دیدگاه صوفیه. تصویری که حنبلیان از خداوند می ساخته اند حتی اگر بلا ادراک هم فرض می شد (که البته همه جا هم این طور نبود و حنبلیانی بودند که نقاشی تمام عیاری از خدا به دست می داده اند) می توانست در شکل گیری نظریه عشق به خدا در مقام ظهور اتم و اکمل زیبایی مؤثر بوده باشد (و نگاهی استعلایی به عشق زمینی به زیبارویان). در این مورد هنوز پژوهشی جدی صورت نگرفته است.
مجله اشارات تابستان سال 1391 شماره 147
نکاتی درباره تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق(ع)
در قرن سوم هجری، در محافل عرفانی (صوفیان) کوفه و بغداد, احادیث و روایت های اخلاقی, با گرایش های عرفانی درباره نکات گوناگون مبهم قرآن, شهرت یافت که به امام جعفر صادق(ع) نسبت داده شده است. شمار این روایت ها به 350 حدیث می رسد, که در محور تفسیر معنوی و باطنی، 310 آیه از قرآن کریم وارد شده است.
متن:
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3872/8031/105552
تفسير كامل قرآن كريم: كشف الاسرار و عدة الابرار
مشهور به تفسير خواجه عبدالله انصاري
ابوالفضل رشيدالدين ميبدي
زبان: فارسي
٥٥٣٤ صفحه
@AbodeofWisdom | Wisdoms of Prophet Mohammad & his Progeny
تفسير كامل قرآن كريم: كشف الاسرار و عدة الابرار
مشهور به تفسير خواجه عبدالله انصاري
ابوالفضل رشيدالدين ميبدي
زبان: فارسي
٥٥٣٤ صفحه
@AbodeofWisdom | Wisdoms of Prophet Mohammad & his Progeny
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com