مكتبة المجلسي ودارالتراث

عنوان: کتیبه‌های فاطمیان بر ابنیه‌هایی در مصر

مؤلف: فرج حسین فرج الحسینی
مترجم: سید محمد فدوی
 سال انتشار: ۱۳۹۳
829 صفحه

نهضت شيعي شمال آفريقا که بعدها به فاطميان معروف شدند و خود را منتسب به حضرت فاطمه (س) و حضرت علي (ع) مي‌دانستند، در سال 358 هجري پايتخت خود را از مهديه در تونس به شهر جديدالتأسيس قاهره در مصر انتقال دادند. عصر فاطميان برترين دوران شکوفايي هنر اسلامي در مصر بود که در آن هنر معماري اسلامي به اوج عظمت خود رسيد. آنان در شهرسازي شاهکارهاي ماندني خود را به تاريخ سپرده و ابنيه‌هاي ديني، دانشگاه‌ها، بارگاه‌ها و ضريح‌ها و گنبدها را به شهرسازي خود افزودند. از اين ميان کتيبه‌ها و آثار خوشنويسي بسيار قابل توجهي با خط کوفي که در چهار قرن نخست صدر اسلام کاربرد وسيعي داشته بر جاي مانده که بررسي اين هنر و رشد و تکامل آن بيش از پيش احساس مي‌شود. اثر پيش رو اهميت مضمون کتيبه‌هاي فاطميان را از نظر تاريخي و هنري مشخص کرده و تاريخ ساخت ابنيه‌هاي فاطمي را بر ما روشن مي‌نمايد. همچنين اهميت اين کتيبه‌ها را در تبليغات سياسي و ديني بيان مي‌دارد. اين کتاب در چهار مدخل که هر يک داراي فصل‌هايي است در اين خصوص نگارش يافته است. اين كتاب شامل چهار مدخل به شرح زير است:

مدخل اول: پيدايش كتابت عربي و انواع خط كوفي تا پايان دورة اخشيدي

مدخل دوم: كتيبه‌هاي فاطميان، آموزشي توصيفي

مدخل سوم: كتيبه‌هاي فاطميان، آموزشي تحليلي

مدخل چهارم: كتيبه‌هاي فاطيمان از نظر محتوا

در پايان کتاب نيز تصاويري از اين آثار و کتيبه‌ها ارائه شده است.

نخستین کتیبه‌ها در معماری دوران اسلامی ایران زمین

کتاب «نخستین کتیبه‌ها در معماری دوران اسلامی ایران زمین» نوشته شیلا بلر با ترجمه مهدی گلچین عارفی از سوی انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، درباره کتیبه‌ها چه می‌توان گفت و از کتیبه‌ها چه می‌توان دریافت؟ اگر این پرسش‌ها در ذهن شما هم ایجاد شده، ما این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم. «نخستین کتیبه‌ها در معماری دوران اسلامی ایران زمین» افزون بر اینکه فهرستی از کهن‌ترین کتیبه‌های دوران اسلامی ایران زمین به دست می‌دهد، مرجعی است سودمند در آموختن شیوه پرداختن به کتیبه‌ها. @manuscript

📚 تفضیل الکلاب علی کثیر ممن لبس الثیاب
✍ محمد ابن مرزبان متوفی 309 ق
مولف کتاب، با ناراحتی از سیئات اخلاقی مردم و در شکایت از اهل زمانه خویش، این اثر را تالیف نموده است و در آن اخلاق نیکوی سگ را بیان نموده است و ستوده است، گویی که به مردم تذکر می دهد تا این اخلاق را در خود ایجاد کنند.

دریچه‌ای بر دعای ابوحمزه‌ثمالی و مفاهیم آسمانی و قدسی آن
چهل بندِ بندگی و چهل درس زندگی

دکتر عبدالحسین طالعی
پژوهشگر و استاددانشگاه

دعا، نیاز انسان است؛ نیازی که پیش ازآشنایی با شرایع و ادیان، به فطرت خود حس می‌کند، از آن روی که ندای درونی او را بدان فرا می‌خواند و بدان حکم می‌راند. دست کم برای سپاسگزاری از خدایی که آن همه نعمت بدو بخشید و کیست که در برابر این حکم سرکشی کند، مگر آنکه خود را به نابینایی زده، دیده بر خورشید بسته و پیوند خود را با حقایق جهان گسسته باشد؟
مفاد آیات الهی، ترجمانِ حالاتِ درونِ آفریده است به بیانِ آفریدگار که به حکم خرد، شیواترین بیان است:
«و قال ربکم ادعونی استجب لکم ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین» (غافر، 60)
«قل ما یعبؤا بکم ربی لولا دعاؤکم» (فرقان، 77).
نقش دین و منابع معتبر دینی – از قرآن و حدیث – رهنمون انسان است به آیین نیایش و روش ورود به این عرصه پرنیانی. انسان از کجا به این عرصه وارد شود؟ چگونه راه پیماید؟ کدامین نقطه را هدف گیرد؟ چه بخواهد؟ چه سان طلب کند؟ با چه زبانی سخن بگوید؟
این پرسش‌ها در فضایی که «جمله اعضا چشم باید بود و گوش»، پرسش‌های کلیدی و اساسی است.
بار دیگر بنگریم: پیوند بنده سر تا پا نیاز با خدایی بی‌نیاز. یعنی ورود به میدانی که خبر از آن ندارد. نیازمند را با بی‌نیاز چه نسبت است؟ فقر گسترده با غنای محض چه سان انس گیرد؟ اینجاست که عقل، از حجت خدا مدد می‌گیرد چرا که هر دو حجت خدایند، حجت درون و برون. این دو سفیر بارگاه الهی همچون دو بال پرواز، انسانِ پابسته خاک را در آسمان معنا سیر می‌دهند و او را به اوجی می‌رسانند که نه دیدنی است و نه شنیدنی، بلکه یافتنی است. حجت‌های معصوم الهی در مقوله دعا، چند باب از تعلیم روی مردم گشودند:
یک. با سیره عملی خود، به مردم نشان دادند که افتخار خود را در عبودیت خدای متعال و عرض نیاز به آستان خالق بی‌نیاز می‌دانند. گریه‌های نیمه شب و تلاوت مکرر قرآن و نمازهای فراوان معصومان، گواه بر این مدّعاست. امام همام حضرت سیدالشهدا علیه السلام در عرصه پیروز عاشورا، فقط یک درخواست از سپاه ستم‌پیشه اموی کرد که یک شب مهلت گرفتن از آنها بود، برای نماز و دعا و عبادت.
دو. آداب دعا کردن (بایسته‌ها و نبایسته‌ها) را در آموزه‌های خود به مردم آموختند و رمز و راز عدم استجابت دعا را گشودند. معصومان پاک به دیگران نشان دادند که چگونه باید از خدای متعال درخواست کرد تا خلاف ادب تلقی نشود؛ مبادا بنده را به دلیل اینکه حرمت آستان مقدس الهی را پاس نداشته، از درگاه خداوندی برانند.
سه. متن دعاهایی را که به مردم آموختند؛ اعم از آنها که خود می‌خواندند یا به دیگران توصیه کردند و تعلیم فرمودند. برخی از این دعاها میان مردم شهرت یافته است، مانند دعای کمیل و سمات و افتتاح و... و بعضی بدون عنوان در مطاوی کتاب‌های معتبر موجود است و همچون معدن‌های ناکاویده باقی مانده است. این گنجینه‌ها تحفه‌ای است از عالم ملکوت برای بشری که پای بسته خاک است و گمشده‌اش در این گنجینه‌ها است.
در هر یک از این زمینه‌ها سخن فراوان است، ولی رعایت اجمال در این مجال کوتاه را فقط در مورد یکی از دعاهایی که از امام سجاد(ع) رسیده، توضیحی کوتاه بیان می‌شود. می‌کوشم اشاره‌ای به درونمایه دعای ابوحمزه ثمالی کنم.
مروری بر درونمایه دعای ابوحمزه ثمالی

نگرانی شدید آیت الله العظمی صافی از گرانی های اخیر

🔻مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف در دیدار جمعی از طلاب، با ابراز نگرانی شدید از مشکلات اقتصادی و گرانی های اخیر فرمودند: آیا خوبی های مردم را باید با گرانی جواب داد؟ آیا مردم شریف و نجیب ایران، استحقاق این همه مشکلات و بی عدالتی ها و سختی معیشت را دارند؟

🔸معظم له در قسمت دیگری از بیانات خود افزودند: اگر امروز برای رفع این مشکلات و گرانی ها کاری نشود و مردم عزیز ما از این وضعیت نجات پیدا نکنند، فردا دیر است.

🔹ایشان، وحدت کلمه را راه برون رفت از مشکلات فعلی دانسته و فرمودند: همه مسئولان باید با وحدت کلمه برای رفع نگرانی های مردم همت کنند. ما هم دعا می کنیم ان شاء الله در این امر موفق باشند و بتوانند مردم عزیز ما را خوشحال نمایند.

🌐 Saafi.com
🆔 @Saafi_ir

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
🔻چرا میلیاردها از سرمایه ملّت را غارت کردند؟/گرانی و فساد، کمر مردم را شکسته است./چرا نباید مدیران نالایق را به سزای اعمال خود رساند؟

امروز پنج شنبه ۱۱ مردادماه ۹۷ جمعی از مردم با مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی دامت برکاته دیدار کردند.

▫️معظم له در این دیدار، با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور فرمودند: آیا وقت آن نرسیده است که مسئولان، به وضعیت بد اقتصادی مملکت، سر و سامان بدهند و قشر ضعیف جامعه را از این مشکلات طاقت فرسا نجات دهند؟

ایشان در قسمت دیگری از توصیه های خود خطاب به مسئولان افزودند:
🔹اینجانب بارها و بارها در ملاقات ها و پیام ها و نامه های خود درباره این مشکلات و راه حلّ آن تذکر داده ام و اکنون هم تذکر می دهم که زندگی برای بسیاری از مردم دشوار شده است. عدم ثبات اقتصادی، گرانی، بیکاری، طلاق و مفاسد اخلاقی روز به روز بیشتر می شود.
ربا و رشوه و منکرات بجای احقاق حق و عدالت در بعضی از ادارات به طور سرسام آوری وارد شده است.

🔸چرا نباید بعضی از مدیران نالایق -اگر نگوییم فاسد- که این همه ضرر و خسارت به مملکت و مردم ضعیف می رسانند را به سزای اعمال خود رساند؟

◀️ منابع خبری اعلام کردند که طیّ دو سه ماه اخیر، میلیاردها دلار ارز تخصیص داده اند.
چه اندازه از آن به کشور برگشته است خدا می داند.
آیا می دانید با این همه پول که سرمایه انبوهی برای مردم است، چه خدمت ها می شد به کشور نمود؟
میلیاردها دلار را غارت نموده و ارزش پول مملکت را پایین آوردند. آیا بهتر نبود مسئولان فقط با مقداری از آن، مایحتاج اولیه مردم را تامین می کردند تا اجناس ضروری گران نشود؟ چرا آنها را به مصرف دارو و درمان و تجهیزات پزشکی نرساندند؟ آیا پیش خدا مسئول نیستند؟

🔸مرجع عالیقدر در بخش دیگری از سخنان خود، راه حل مشکلات موجود را همت جهادی و کنارگذاشتن منافع جناحی دانسته و بیان کردند: مسئولان باید ببینند مردم چه می خواهند نه اینکه خود را نماینده مردم معرّفی کنند ولی بر خلاف میل آنها رفتار نمایند!
مردمِ همیشه در صحنه ی ما، عزّت و شرف و سربلندی مملکت را می خواهند و مسئولان باید پاسخگوی این همه خوبیِ مردم باشند.

◀️ از تمامی دست اندرکاران می خواهم که با کنارگذاشتن منافع حزبی و جناحی و با وحدت کلمه و نیّت خالص، همین امروز در رفع مشکلات مردم، همّت جهادی نمایند که دیگر، فردا دیر است.

🌐 saafi.com
🆔 @Saafi_ir

دستخط بالا را با دقت بنگرید.
میرزا که در جاپلق به دنیا آمده، از آنجا به اصفهان رفته، سپس در شیراز سکنی گزیده و در نهایت به قم مهاجرت نموده و ما آن را با نسبت میرزای قمی می شناسیم، خود را با نسبت «الرشتي» معرفی نموده است.
این دستخط خود میرزای قمی است، نه شخص دیگر! حال باید دستخط های دیگر میرزا را دید تا معلوم گردد که وی خود را با چه نسبت های دیگری (مثل قمی، یا غیر آن) معرفی نموده است؛ چرا که اَولی در نسبت شناسی، نسبت هایی است که خود شخص برای خودش به کار برده است، سپس نسبت هایی که شخص بدان در طول تاریخ به دلایل گوناگون شهرت یافته است، مثلاً از شیخ بهایی دستخط هایی داریم که خود را بهاء الدین العامِلي (منسوب به زادگاهش، جبل عامل لبنان) معرفی نموده است.

وجود عالمان وارسته ای که مردم همواره آنان را ملجأ و مأوای خود بدانند و در سختی ها و شدائد به آنان مراجعه کنند، همواره راه حفظ اسلام و جمهوری اسلامی برای حال و آینده است. (آیةالله سید حسن خمینی).

◀️چرا رجانیوز به مرجعیت هتاکی کرد؟

✍مهدی نصیری

📝سخنان ناصحانه آیت الله العظمی صافی در مورد فقر کمرشکن و وحشتناکی که جامعه عزتمند ایران را فراگرفته و بسیاری را به خاک مذلت ناداری و تنگدستی انداخته و ربط دادن این وضعیت به سیاست خارجی انزوا طلبانه جمهوری اسلامی و توصیه مشفقانه به مسئولان نظام برای اصلاح این سیاست، جماعتی را که این سیاست خارجی را اسباب سلطه و بقای خود می دانند و اساسا همه هویت آنان با این امر پیوند خورده و با این سخنان دچار بحران وجودی شده اند، به شدت بر آشفته کرده است.

🔻این مرجع عالیقدر به حکم وظیفه ذاتی اش که صیانت از دین و اعتقادات جامعه و مردم است، به خوبی دریافته است که تحمیل فقر و مسکنت بر مردمی که در تاریخ خود عزیز بوده اند، تحت لوای یک حکمرانی دینی و شیعی، چه تبعات سنگینی بر ایمان و عقاید آنان می گذارد.

🔻نگرانی برآشفتگان از سخنان آیت الله صافی این است که دومینوی انتقاد از سوی روحانیت و دیگر مراجع نسبت به گره کور حکمرانی در ایران شکل بگیرد و حوزه های علمیه در جانب اکثریت مردم قرار گرفته و با به چالش کشاندن اقلیت حاکم، اسباب تنعم آنان را از قدرت و ثروتی که مرهون تحریم و تنازع با غرب و سیاستهای نظامی گرایانه است، تضعیف کند.

🔻جنبه مهم دیگر ورود شیخ و بزرگ مراجع ـ که از آغاز انقلاب با نظام همراه بوده است ـ به عرصه نقد سیاست خارجی جمهوری اسلامی این است که مدافعان این سیاست نمی توانند به سادگی آن را به مبانی عقیدتی و قرانی گره بزنند و ادعا کنند که دارند به وظیفه دینی خود عمل می کنند و مخالفان این سیاست را متهم به غربزدگی و نفوذی و بی بصیرتی و از این دست کلیشه های تکراری و تاریخ مصرف گذشته نمایند.

🔻آیت الله العظمی صافی چشم اسفندیار جریانی را نشانه رفته است که حاضرند برای بقای بیشتر خود بر سیاستی پا فشارند که دستاوردی جز فقر، انزوا، تکثیر دشمنان و راندن ایران به راس همه جداول و نمودارهای فلاکت و عقب ماندگی نداشته است.
📚@nasiri42

با اعتذار از عزیزان همراه از این که مدتی است بخاطر ابتلا به بیماری نتوانستم مطلب جدیدی در کانال قرار بدهم، عجالتا خاطره ای از کانال تلگرامی آزاده عزیز جناب حاج رحیم قمیشی را ملاحظه نموده و برای سلامتی ایشان و همه دلسوزان مردم دعا بفرمایید.