مكتبة المجلسي ودارالتراث

اولين بار فتوحات مکية در 4 جلد در بولاق و در طول 5 سال (از 1269 تا 1274)، به اشراف شيخ احمد ابومصلح ابياري به چاپ رسيد. اساس اين طبع نسخه¬هاي خطي متأخر (و نه چندان قابل اعتمادي) از ويرايش اول فتوحات بود. سپس در سال 1293 چاپ مجددي از همين تصحيح در بولاق به انجام رسيد. ناشر اين طبع احمد البابي الحلبي صاحب دار الکتب العربية الکبري در قاهره بود که به اسم الطبعة الميمنية معروف شد. ناشر در اين چاپ در صدد رفع نقائص چاپ بولاق بر آمده لذا آن را با نسخه¬اي از چاپ بولاق که در سال 1289 جماعتي از علما به امر عارف مجاهد امير عبدالقادر جزايري با نسخه اصل قونيه مقابله کرده بودند، تصحيح نموده است و در سال ۱۳۲۹ در 4 جلد در قاهره انتشار داده. (برخي منجمله عثمان يحيي تصور کرده-اند، امير عبدالقادر در نشر اين طبع از فتوحات دخالت مستقيم داشته که صحيح نيست).
پس از آن اين کتاب بارها به صورت افست و بدون تحقيق فني چاپ شد، تا اين که به مناسبت هشتصدمين سال تولد ابن عربي چاپ جديد آن با تحقيق شايسته عثمان يحيي و تبويبي مناسب (بر اساس تقسيم بندي مؤلف در ويرايش دوم)، و افزودن فهرست هايي ارزشمند به چاپ رسيد (متأسفانه اين چاپ با فوت محقق آن ناقص ماند و تنها 14 جلد از مجموع 37 جلد آن منتشر گرديد). عده¬اي هم ادعا کرده حکومت مصر به خواست الأزهر از ادامه طبع آن جلوگيري نموده است، والله العالم بحقائق الأمور.
با توجه به اين که تحقيق کتاب بر اساس چهار نسخه مهم (يعني نسخه خطي قونيه که در واقع نسخه دوم کتاب به قلم محيي الدين است، و نسخه خطي کتابخانه بايزيد که بر اساس نسخه اول فتوحات نوشته شده، و نسخه خطي کتابخانه فاتح به قلم اسماعيل بن سودکين از شاگردان ابن عربي، و نسخه ميمنية طبع ۱۳۲۹ قاهره) صورت گرفته است، مي توان اين چاپ را نسخه اي کامل از فتوحات دانست که همه مطالب حذف شده از دست نوشت اول مؤلف و نيز تمامي مطالب افزوده شده در دست نوشت دوم را در بر دارد.
در سالهاي اخير هم دار احياء التراث الاسلامي بيروت (سال 1997 ميلادي در 4 جلد)، و دار الکتب العلمية (1999 ميلادي در 9جلد)، با حروفچيني جديد از روي چاپ قاهره و افزودن برخي فهارس و تخريجات به تجديد چاپ فتوحات پرداخته¬اند. آخرين تصحيح منقح اين کتاب، بسال 2010 در يمن، توسط عبدالعزيز سلطان منصوب، و با اعتماد به نسخه اصل قونيه و نسخه¬اي از کتابخانه سليمانيه و ملاحظه جميع چاپهاي پيشين، صورت گرفته، و در 12 مجلد منتشر گشته است.

با عرض سلام خدمت دوستان گرامی و آرزوی قبولی طاعات. آیا کسی از بزرگواران نسخه ای از کتاب کنز الانساب در دست دارد. ظاهرا يك بار در هند هم به چاپ رسیده است. ا گر راهنمایی بفرمایید ممنون میشوم.

طبق نوشته مصحح، نسخه منحصر به فرد این کتاب که در تصحیح از آن استفاده شده جزو نسخ دانشگاه تهران است. شماره نسخه را در خاطر ندارم، و به کتاب چاپی هم دسترسی ندارم. امشب که به خانه رفتم کتاب را می‌بینم و دوباره عرض می‌کنم.

مدتی است مشغول تصحیح کتاب عمدة الطالب وسطی (همان ویرایش مشهور کتاب عمدة الطالب) هستم.
در فهرست فنخا و دنا بهترین نسخه این کتاب نسخه ای معرفی شده که در مجلس نگهداری می شود و در توصیف آن آمده که به خط مؤلف است.
من عمدة الطالب را با چند نسخه مقابله کرده ام و امروز هم به لطف فاضل ارجمند جناب آقای سید حسن موسوی بروجردی عکس نسخه مجلس به دستم رسید.
اما شوربختانه آن که این نسخه، نسخه عمدة الطالب وسطی نیست و نمی دانم چرا در دنا و فنخا به عنوان نسخه عمدة الطالب وسطی ثبت شده است، چرا که نه خطبه این نسخه مانند کتاب عمدة الطالب وسطی است و نه ترتیب مطالب.
اصلا اگر کسی به تعداد ورق های این نسخه نگاه کند می فهمد این نسخه نمی تواند عمدة الطالب وسطی باشد. بالطبع با توجه به حجم آن، نسخه عمدة الطالب کبری هم نیست.
به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است.
ولی این نسخه با نسخه عمدة الطالب صغری که آقای رجایی آن را را چاپ کرده هم نمی خواند.
با این حال به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است که تا کنون هم به چاپ نرسیده است و آنچه آقای رجایی چاپ و منتشر نموده اند کتاب دیگری است که ایشان عنوان عمدة الطالب صغری را به آن داده اند .
دو دلیل هم ادعای مرا تایید می کند

اول اینکه مؤلف در خطبه کتاب می گوید این کتاب را عمدة الطالب نام نهادم در حالی که کتابی که آقای رجایی به عنوان عمدة الطالب صغری چاپ کرده اصلا در مقدمه مؤلف نیامده که اسم این کتاب عمدة الطالب است. پس عمدة الطالب نامیدن آن فقط استظهار آقای رجایی است

دوم اینکه
مؤلف می گوید این کتاب را مختصر نوشتم که این تصریح به مختصر بودن با «صغری» بودن می سازد.
به هر حال من که به نسخه عمدة الطالب وسطی نرسیدم ولی اگر شخصی آستین همت بالا زند و این نسخه عمدة الطالب را (که گفته شده به خط مؤلف است) تصحیح کند جماعت تراث پژوه را رهین منت می سازد.

✅ کتاب تازه چاپ شده:

《مجمع الحساب》
این کتاب دانشنامه ای در فن سیاق و مربوط به دوره افشاریه است.

مولف: ذوالفقار محاربی

مصحح: علیرضا نیک نژاد

انتشارات: مولی، تهران

سال چاپ: ۱۴۰۰ شمسی.

🆔 @manuscript

با سلام;

اخیرا مطلع شدم نسخه ای از ترجمه قرآن منسوب به سعدی شیرازی در هند چاپ شده است.

لطفا اگر اساتید و دوستان بزرگوار اطلاعی از این نسخه دارن به صورت خصوصی به من اطلاع بدن.

با تشکر
💐💐💐

صفحه ای در آغاز رساله حدوث العالم از ملاصدرا. این کتاب بر اساس چندین نسخه در بنیاد حکمت صدرا به کوشش آقای موسویان چاپ شده. این یادداشت به خط ملاصدراست.
@jafarian1964

الرسالة الموضحة تأليف المظفّر بن جعفر بن الحسن (/يا الحسين) که به کوشش ثامر کاظم الخفاجي و با همت کتابخانه آية الله مرعشی چاپ شده اثری است ارزشمند که شايسته بررسی است. کتاب بر اساس نسخه منحصر به فرد و کهنسالی به چاپ رسیده؛ نسخه ای که متعلق به کتابخانه آل شبّر است و تاريخ کتابت آن هم نهم رجب ۶۵۲ ق است در مدرسه نظاميه بغداد (مصحح در مقدمه نسخه را به خطّ عبد الکريم ابن طاووس دانسته که آشکارا خطاست چرا که او در آن تاريخ کودکی در حدود چهار سال بوده و بنابراين نمی تواند کاتب اين نسخه باشد). مقدمه و تصحيح متأسفانه مملوّ از اشتباهات است و چاپ کتاب به شکل بسیار بدی انجام شده است. در شماری از کتابهای نويسندگان معاصر هم که نامی از اين کتاب آمده به دليل آنکه در نقلهای ابن طاووس، آغاز سندها روشن نيست اطلاعات اشتباهی درباره عصر مؤلف رفته است و متأسفانه مصحح کتاب هم توجهی به اين نوع مسائل نداشته است. من متأسفانه عکسی از نسخه در اختيار ندارم اما بعيد نيست که اين نسخه مستقيماً بر اساس همان نسخه ای کتابت شده باشد که علي بن موسی ابن طاووس در کتاب اليقين (ص ۱۰۹ تا ۱۱۰؛ ۳۶۲ به بعد) از آن نقل کرده و آن را در خزانه عتیقه مدرسه نظاميه بغداد نشان داده و گفته به خطّ مؤلف بوده است. نام کتاب و نويسنده در خطبه و انجام کتاب نيامده و دور نيست که تنها در صفحه عنوان نسخه ذکر شده است و بر اساس همان هم ابن طاووس از نويسنده و کتابش نام برده است. به نظر نمی رسد که ابن طاووس شناختی مستقلّ از او داشته است.

نسخ خطي کتابخانه مرحوم محدث نوري بخش عمده اي از آنها به کتابخانه مرحوم آيت الله بروجردي منتقل شده است. فهرستي از کتب خطي کتابخانه آن مرحوم را آقاي استادي در دفتر اول آشنايي با چند نسخه خطي منتشر نمود. منظور اينکه شايد نسخه خطي مؤلف را بيابيد. البته اين سلامة هم گويا در زمان حيات خود حاجي نوري چاپ سنگي شده است و طبعا روال چنين بوده بعد از آمدن چاپ سنگي و اينها (بخصوص از اوايل قرن چهاردهم) ديگر استنساخ نسخ به حداقل رسيده بود و در ما نحن فيه احتمال پيدا نشدن نسخه ديگر ميرود💐

مدتی است مشغول تصحیح کتاب عمدة الطالب وسطی (همان ویرایش مشهور کتاب عمدة الطالب) هستم.
در فهرست فنخا و دنا بهترین نسخه این کتاب نسخه ای معرفی شده که در مجلس نگهداری می شود و در توصیف آن آمده که به خط مؤلف است.
من عمدة الطالب را با چند نسخه مقابله کرده ام و امروز هم به لطف فاضل ارجمند جناب آقای سید حسن موسوی بروجردی عکس نسخه مجلس به دستم رسید.
اما شوربختانه آن که این نسخه، نسخه عمدة الطالب وسطی نیست و نمی دانم چرا در دنا و فنخا به عنوان نسخه عمدة الطالب وسطی ثبت شده است، چرا که نه خطبه این نسخه مانند کتاب عمدة الطالب وسطی است و نه ترتیب مطالب.
اصلا اگر کسی به تعداد ورق های این نسخه نگاه کند می فهمد این نسخه نمی تواند عمدة الطالب وسطی باشد. بالطبع با توجه به حجم آن، نسخه عمدة الطالب کبری هم نیست.
به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است.
ولی این نسخه با نسخه عمدة الطالب صغری که آقای رجایی آن را را چاپ کرده هم نمی خواند.
با این حال به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است که تا کنون هم به چاپ نرسیده است و آنچه آقای رجایی چاپ و منتشر نموده اند کتاب دیگری است که ایشان عنوان عمدة الطالب صغری را به آن داده اند .
دو دلیل هم ادعای مرا تایید می کند

اول اینکه مؤلف در خطبه کتاب می گوید این کتاب را عمدة الطالب نام نهادم در حالی که کتابی که آقای رجایی به عنوان عمدة الطالب صغری چاپ کرده اصلا در مقدمه مؤلف نیامده که اسم این کتاب عمدة الطالب است. پس عمدة الطالب نامیدن آن فقط استظهار آقای رجایی است

دوم اینکه
مؤلف می گوید این کتاب را مختصر نوشتم که این تصریح به مختصر بودن با «صغری» بودن می سازد.
به هر حال من که به نسخه عمدة الطالب وسطی نرسیدم ولی اگر شخصی آستین همت بالا زند و این نسخه عمدة الطالب را (که گفته شده به خط مؤلف است) تصحیح کند جماعت تراث پژوه را رهین منت می سازد.

سلام
آقای معرفت در کتاب تاریخ قرآن گفته است تا به حال چهار هزار روایت در زمینه اسباب نزول جمع آوری شده و سپس در پاورقی اشاره می کنند این روایات به وسیله آقای برهان جمع اوری شده و در ده مجلد آماده چاپ است .
کسی از بزرگواران اطلاع داره که اسم این کتاب چیه و اصلا چاپ شده یا نه ؟

بله.. مستقلا هم چاپ شده.. این نسخه از کشفیات اقای سید محمد حسین جلالی در آمریکاست که با تحقیق خود ایشان منتشر شده.. کتاب بسیار مهمی است و در فهرست نجاشی هم نامش آمده.. به یاد دارم که این کتاب نزد مرحوم کلینی هم بوده و از آن روایاتی را نقل می کند..

جالب این است که به تصریح مفهرسین اصل این روایات رو راوی (ابو عمران مروزی) در زندان سندی بن شاهک از امام شنیده است..

در صنعت تحقیق و نشر تراث، چند مقوله بسیار قابل ملاحظه هست:

اول پاکیزه بودن متن چاپ شده و دست یافتن به متن صحیحتر از بین نسخه ها که الحمدلله این مهم به نیکویی در آثار این دو موسسه ای که عرض کردم وجود داره

دوم دسترسی به بهترین نسخه های خطی و نفیس ترین آنها که الحمدلله به برکت استاد عزیزم، جناب موسوی بروجردی که از مفاخر نسخه شناسی جهان تشیع هستند این مسئله هم الحمدلله محقق شده

سومین مسئله کیفیت چاپ و ویراستاری نسخه کتاب هست که در این زمینه هرچند که این دو موسسه ای که عرض کردم انصافا کارهایی مطبوعشون در سطح استاندارد و مقبولی هست، ولیکن ما در بحث کیفیت چاپ هنوز نتونستیم به چاپ خانه های مهم اهل سنت و وهابیت برسیم

این کتاب توسط استاد محمدباقر ملکیان و در یک جلد هم تحقیق شده که انتشارات اسوه ظاهرا چاپ کردند که بر اساس همان نسخه بمبئی هست و به صورت کامل متن تصحیح شده

تحقیق سه جلدی این کتاب توسط آقای اردستانی هم ارزنده هست.

سلام علیکم
وقتی نسخه خط مولف وجود دارد، اختلاف نسخه ها دیگر ثبت نمی شود، مگر چند مورد:
1. مولف، چندین بار کتابش را حک و اصلاح کرده، و نسخه ای که به خط مؤلف نیست از روی آخرین نسخه اصلاح شده مولف نوشته شده باشد، اما نسخه مولف مربوط به قبل از این حک و اصلاح هاست. مثل برخی از نسخه های کتاب وسایل الشیعة.
2. نسخه ای که به خط مؤلف نیست نزد مولف قرائت شده و مؤلف حک و اصلاحاتی در آن انجام داده است.
3. نسخه خط مولف ناقص باشد.

البته شاید بتوان وجوه دیگری هم اضافه کرد، ولی مهمترینش همان است که عرض کردم.

✅ کتاب تازه چاپ شده:

《مجمع الحساب》
این کتاب دانشنامه ای در فن سیاق و مربوط به دوره افشاریه است.

مولف: ذوالفقار محاربی

مصحح: علیرضا نیک نژاد

انتشارات: مولی، تهران

سال چاپ: ۱۴۰۰ شمسی.

🆔 @manuscript