کتاب شماره 283
متشابه القرآن - رکن الدین طرثيثي
چاپ مصر/ قاهره/ معهد المخطوطات العربية
@nayabbook
سلام به دوستان و هم گروهی های عزیز.
در زمینه تحلیل تذهیب های قرآن در مکتب شیراز و اصفهان، اگر کتاب یا مقاله ای می شناسن معرفی کنن، ممنون میشم.??
البته اگر بتوانید و حوصله و جسارت به خرج دهید چند کتاب فلسفه اسلامی برای نوجوانان بنویسید
کاری که در اروپا با فلسفه غرب می شود
آنوقت می توانید نسل بعد را به دلخواه خود تربیت کنید
این هم ایده بنده
شماهم اگر ایده کاربدی دارید بفرمایید
سلام
اگر دقت شود آیه الم نشرح در مورد پیامبر می باشد که "الم" استفهام مفید یقین است. آیا نگشودیم سینه ات را؟ به تحقیق که گشودیم.
با توجه به این میشود ریب خواند در معنای شک و تردید.
پاک بودن ایشان از شک و تردید به منزله آیه شریفه ... است.
دوستان هم اگر نظری بهتر دارند بفرمایند.
سلام. دوستان عزيز و اساتيد محترم اگر كتاب خاصي در زمينه كتاب آرائي و صفحه داشته باشند، ممنون مي شوم در گروه ارائه فرمايند.
🔵 مجله معهد المخطوطات الاخباريه در گام 151
شماره 151 مجله معهد المخطوطات الاخباريه منتشر شد. فهرست مطالب این شماره عبارتند از:
- اتفاقیه تعاون مع جامعه الفاتح و أخری مع دارالکتب المصریه
- علم المخطوطه العربی «دورة تأسیسیة»
- العربیة بین اللغات ... رؤیة مغایرة «المنتدی التراثی الثانی»
- الورشة التدریبیة الثانیة فی تحقیق النصوص
مدیر مسئول این مجله فیصل الحفیان است و مجله از سوی معهد المخطوطات العربیه در قاهره منتشر می شود.
http://yon.ir/1890
@manuscript
چند نکته در باره کتابهای درسی دوره قاجار
روز شنبه 16 دی ماه، نشستی در کتابخانه مرکزی دانشگاه داشتیم که مناسبت آن نمایشگاهی ازکتابهای درسی دوره قاجاری بود. بنده هم برای خیر مقدم و ورود به بحث، چند نکته ای را خدمت دوستان عرض کردم که به این شرح است:
1. توجه به کتابهای درسی از قدیم محل توجه بوده و این هوشیاری وجود داشته است که برای تعلیم و تربیت بهتر، باید به این موضوع توجه کرد. در این زمینه، دست کم از قرن پنجم به این سو، نوشته هایی وجود دارد که ما را در انتخاب کتابهای درسی کمک می کند. این بحث ضمن مباحثی که در باره «علم» مطرح می شده، و کتابهای ویژه ای که در این زمینه بوده، طرح می شده است. آثاری به عنوان آداب المتعلمین که همچنان در دسترس است، در همین زمینه نوشته شده است. این مسأله به بحث طبقه بندی علوم هم ارتباط دارد، این طبقه بندی، هم به اهمیت و ارزش علوم از نظر مسلمانان می پردازد، و هم مسأله تعلیم و تربیت و تقدم و تأخر آنها را مورد توجه قرار می دهد. این روشها معمولا بر اساس تسهیل آموزش، رعایت اهداف تعلیم و تربیت که اغلب هم دینی بوه، و این که طلبه از کجا شروع کند و چه کتابهایی را بخواند، دنبال می شد. یک رساله از این دست را با عنوان «تربیة الاولاد» از جلال الدین دوانی من چاپ کرده ام که در وبلاگم قابل دسترسی است، طبعا نمونه های دیگری هم دارد. رساله ای هم در باره کتابهای درسی قدیم در فرهنگ ایران زمین سال 23 منتشر شده که جالب است.
2. اما در عصر جدید، به اقتضای آموزش های نو که از فرنگ آمد، تحولی هم در کتابهای درسی پدیدار شد. ایجاد مدرسه جدید، کتاب جدید می طلبید و دارالفنون، نخستین مرکزی بود که این اقتضاء را داشت. شماری از استادان فرنگی و ایرانی، شروع به تألیف کتابهای درسی کردند. مسلما می توان گفت جنبش عظیمی در این زمینه پدید آمد و امروزه، صدها کتاب درسی میراث آن دوره است. اینها، هیچ سنخیتی با کتب درسی قدیمی ندارد، دلیلش هم این بود که مدرسه مروی که زمان قاجار بزرگترین مدرسه علوم دینی و قدیمی تهران بود، کنار گذاشته شد، و نه از درون آن، بلکه روبروی آن، مدرسه دارالفنون بنا گردید. آن زمان فکر می شد اینها چندان به هم ربطی ندارند، اما به تدریج، مشکلاتی در این زمینه پدید آمد.
3. می شود گفت یک جنبش عظیم علمی در زمینه کتابهای درسی پدید آمد که پایه علم جدید در ایران شد. در این زمینه طی سه دهه پایانی قرن سیزدهم و دو دهه اول قرن چهاردهم رخ داده که هنوز دامنه آن شناخته نشده است. می دانیم که کتابهای درسی مدرن همه چاپ نشده اند بلکه شمار زیادی از آنها همچنان خطی هستند. این نکته ای است که باید توجه داشت و باید همتی کرد تا این آثار شناخته شوند، گرچه همه ارزش چاپ کردن ندارند، اما به هر حال، این متن ها، تاریخ علم در کشور ماست و هنوز جای کار فراوان دارد. در نخستین مرحله باید یک کتابشناسی دقیقی از این آثار صورت گیرد. این کتابها، حاوی اطلاعات خوبی در زمینه شکل گیری علم جدید در ایران هستند.
4. نکته دیگر حمایت دستگاه قاجاری از روند رشد علم جدید و تألیف کتابهای درسی است. معمولا روی این نکته تأکید می شود که ناصرالدین شاه، پس از سالهای نخست، به تدریج، هم نسبت به اعزام دانشجو به خارج و هم تقویت دارالفنون تردید کرد و اثر منفی هم گذاشت، اما با این حال، وقتی ما مقدمه این کتابهای درسی را در آن سالها می بینیم، در می یابیم که حمایت جدی پشت سر اینها بوده است. البته که کار دولت ها همین بوده و دولت قاجار هم شرایط جدید را توجه داشت. به هر حال، دوره اول مدارس و تغییرات نظامات آموزشی و ترویج کتابهای درسی جدید، نوعی حمایت ویژه را می طلبید و با توجه به این که در نظام شاهی، نقطه محور خود اعلیحضرت بود، طبیعی بود که در آن مداخله کند و نامش هم در مقدمه این کتابها بیاید.
5. معمولا گفته می شود که اصلاحات در ایران از زمینه های نظامی یا به عبارتی شکست های نظامی ما در جنگهای ایران و روسیه آغاز شده و در نخستین مرحله، ما کتابهای درسی نظامی تدوین کرده ایم. این حرف درست است و ما در حوزه درسی و آموزشی، حجم بسیار بسیار بالایی از جزوات و کتابهای آموزشی و درسی در این زمینه داریم. این قبیل آثار معمولا ترجمه آثار فرنگی بود و بسیار منظم و مبوب، همراه با نقشه ها و اشکال آموزشی بود. اما همان کتابها، حاوی بخش های مهمی در باره دانش فیزیک و شیمی و حتی پزشکی بود که این مورد اخیر مورد نیاز هم و البته نظامیان هم بود. (ادامه در پایین 👇👇)
@jafarian1964
با سلام و تحیت؛
کتابی در زمینه ی تاریخ کوفه توسط انتشارات دانشگاه امام حسین علیه السلام، به چاپ رسیده که به فرموده ی آقای استاد رجبی دوانی، تحقیقی جامع پیرامون شهر کوفه و بهترین اثر در این زمینه، تا کنون است.
اگر از بزرگواران کسی نام دقیق کتاب و نام مؤلف اثر را می دانید، لطفاً اعلام کنید.
با تشکر.
یا علیه السلام.
سلام علیکم.
بزرگواران در مورد تاریخ فکر ممکن است مطلب یا مقاله یا کتاب معرفی کنید؟
اگر کسی فایل کتاب و ... در این زمینه دارد ممنون می شوم که برای من ارسال کند.
ممنونم .
چند نکته در باره کتابهای درسی دوره قاجار
روز شنبه 16 دی ماه، نشستی در کتابخانه مرکزی دانشگاه داشتیم که مناسبت آن نمایشگاهی ازکتابهای درسی دوره قاجاری بود. بنده هم برای خیر مقدم و ورود به بحث، چند نکته ای را خدمت دوستان عرض کردم که به این شرح است:
1. توجه به کتابهای درسی از قدیم محل توجه بوده و این هوشیاری وجود داشته است که برای تعلیم و تربیت بهتر، باید به این موضوع توجه کرد. در این زمینه، دست کم از قرن پنجم به این سو، نوشته هایی وجود دارد که ما را در انتخاب کتابهای درسی کمک می کند. این بحث ضمن مباحثی که در باره «علم» مطرح می شده، و کتابهای ویژه ای که در این زمینه بوده، طرح می شده است. آثاری به عنوان آداب المتعلمین که همچنان در دسترس است، در همین زمینه نوشته شده است. این مسأله به بحث طبقه بندی علوم هم ارتباط دارد، این طبقه بندی، هم به اهمیت و ارزش علوم از نظر مسلمانان می پردازد، و هم مسأله تعلیم و تربیت و تقدم و تأخر آنها را مورد توجه قرار می دهد. این روشها معمولا بر اساس تسهیل آموزش، رعایت اهداف تعلیم و تربیت که اغلب هم دینی بوه، و این که طلبه از کجا شروع کند و چه کتابهایی را بخواند، دنبال می شد. یک رساله از این دست را با عنوان «تربیة الاولاد» از جلال الدین دوانی من چاپ کرده ام که در وبلاگم قابل دسترسی است، طبعا نمونه های دیگری هم دارد. رساله ای هم در باره کتابهای درسی قدیم در فرهنگ ایران زمین سال 23 منتشر شده که جالب است.
2. اما در عصر جدید، به اقتضای آموزش های نو که از فرنگ آمد، تحولی هم در کتابهای درسی پدیدار شد. ایجاد مدرسه جدید، کتاب جدید می طلبید و دارالفنون، نخستین مرکزی بود که این اقتضاء را داشت. شماری از استادان فرنگی و ایرانی، شروع به تألیف کتابهای درسی کردند. مسلما می توان گفت جنبش عظیمی در این زمینه پدید آمد و امروزه، صدها کتاب درسی میراث آن دوره است. اینها، هیچ سنخیتی با کتب درسی قدیمی ندارد، دلیلش هم این بود که مدرسه مروی که زمان قاجار بزرگترین مدرسه علوم دینی و قدیمی تهران بود، کنار گذاشته شد، و نه از درون آن، بلکه روبروی آن، مدرسه دارالفنون بنا گردید. آن زمان فکر می شد اینها چندان به هم ربطی ندارند، اما به تدریج، مشکلاتی در این زمینه پدید آمد.
3. می شود گفت یک جنبش عظیم علمی در زمینه کتابهای درسی پدید آمد که پایه علم جدید در ایران شد. در این زمینه طی سه دهه پایانی قرن سیزدهم و دو دهه اول قرن چهاردهم رخ داده که هنوز دامنه آن شناخته نشده است. می دانیم که کتابهای درسی مدرن همه چاپ نشده اند بلکه شمار زیادی از آنها همچنان خطی هستند. این نکته ای است که باید توجه داشت و باید همتی کرد تا این آثار شناخته شوند، گرچه همه ارزش چاپ کردن ندارند، اما به هر حال، این متن ها، تاریخ علم در کشور ماست و هنوز جای کار فراوان دارد. در نخستین مرحله باید یک کتابشناسی دقیقی از این آثار صورت گیرد. این کتابها، حاوی اطلاعات خوبی در زمینه شکل گیری علم جدید در ایران هستند.
4. نکته دیگر حمایت دستگاه قاجاری از روند رشد علم جدید و تألیف کتابهای درسی است. معمولا روی این نکته تأکید می شود که ناصرالدین شاه، پس از سالهای نخست، به تدریج، هم نسبت به اعزام دانشجو به خارج و هم تقویت دارالفنون تردید کرد و اثر منفی هم گذاشت، اما با این حال، وقتی ما مقدمه این کتابهای درسی را در آن سالها می بینیم، در می یابیم که حمایت جدی پشت سر اینها بوده است. البته که کار دولت ها همین بوده و دولت قاجار هم شرایط جدید را توجه داشت. به هر حال، دوره اول مدارس و تغییرات نظامات آموزشی و ترویج کتابهای درسی جدید، نوعی حمایت ویژه را می طلبید و با توجه به این که در نظام شاهی، نقطه محور خود اعلیحضرت بود، طبیعی بود که در آن مداخله کند و نامش هم در مقدمه این کتابها بیاید.
5. معمولا گفته می شود که اصلاحات در ایران از زمینه های نظامی یا به عبارتی شکست های نظامی ما در جنگهای ایران و روسیه آغاز شده و در نخستین مرحله، ما کتابهای درسی نظامی تدوین کرده ایم. این حرف درست است و ما در حوزه درسی و آموزشی، حجم بسیار بسیار بالایی از جزوات و کتابهای آموزشی و درسی در این زمینه داریم. این قبیل آثار معمولا ترجمه آثار فرنگی بود و بسیار منظم و مبوب، همراه با نقشه ها و اشکال آموزشی بود. اما همان کتابها، حاوی بخش های مهمی در باره دانش فیزیک و شیمی و حتی پزشکی بود که این مورد اخیر مورد نیاز هم و البته نظامیان هم بود. (ادامه در پایین 👇👇)
@jafarian1964
تفاوت تاریخ علم با تاریخ مفهوم علم
وقتی تعبیر تاریخ علم را بکار می بریم، بر اساس تجربه هایی که در این زمینه وجود دارد، دست کم دو محور را باید از یکدیگر تفکیک کنیم. نخست تاریخ علم، است که مثلا کسی مانند سزگین به یک شکل در تاریخ ادب عربی خود، و سپس در چارچوب منشورات موسسه اش، انتشار آثار علمی در حوزه های مختلف، دنبال آن بوده و هست. تاریخ ریاضیات، تاریخ نجوم یا تاریخ طب. در این زمینه، غربی ها پیشگام بوده و در حوزه تاریخ علم در میان مسلمانان نیز پژوهشهای مختلفی وجود داشته و دارد. این حوزه، به تدریج تخصصی تر شده و در حوزه ریاضیات، نجوم، و حتی علوم غریبه و غیره، کارهای جدی شده و در حال شدن است. این گرایش، شعبه ای از توسعه بحث های مربوط به تاریخ تمدن است که آن را هم غربی ها به راه انداختند. در ایران هم، کسانی به تدریج وارد این حوزه شده و کارهای خوبی عرضه شده است. در میان عربها نیز، همایش های متعددی در سه چهار دهه قبل در دانشگاه حلب برگزار شد که مجموعه های جالبی از مقالات آن انتشار یافت. شما می توانید روی یک نسخه نجومی، یک اصطرلاب، یک قبله یاب، یا روی یک متن در حل معادلات مختلف، تمرکز کنید و ریشه ها و روش های آن را استخراج کنید. این محور را اصطلاحا «تاریخ علم» می دانیم و موسساتی در این زمینه در دانشگاه های مختلف وجود دارد که از آن جمله یکی هم دانشگاه تهران است.
محور دوم «تاریخ مفهوم علم» است، بحث از این که تلقی مسلمانان از مفهوم علم چگونه بوده است. در اینجا بحث از تطور بحث شناخت شناسی و تاریخ معرفت در ذهن مسلمانان است. وقتی بحث از مفهوم علم در کتاب العقل و الجهل کافی یا کتاب العلم آن کتاب یا مشابه آن بخاری دنبال می شود، دنبال بحث از تاریخ علم نیستیم، بحث از مفهوم علم را در ذهن اهل حدیث دنبال می کنیم. وقتی جاحظ در البیان و التبیین نظریات معرفتی خود را ارائه می دهد، یا وقتی که منازعاتی میان فلسفه و فقه و حدیث و عرفان صورت می گیرد، بر اساس یک اصل بسیار بدیهی، می دانیم که تلقی اینها از مبحث «معرفت» است که این منازعات را پدید آورده است. مفهوم علم در میان متکلمین با محوریت «علم الهی» و تفسیرهای مختلفی که از آن دارند، از زیر مجموعه های مهم تاریخ مفهوم علم است. شما می توانید البدء و التاریخ مقدسی یا حتی احسن التقاسیم را بخوانید و دیدگاه های معرفتی نویسنده آنها را استخراج کنید. در این محور، می توانید مستقیم به دیدگاه های فلاسفه، متکلمین، و اهل حدیث برای تبیین دیدگاه های معرفتی شان بپردازید، چنان که می توانید یک اثر پزشکی را بخوانید و نگاه های معرفتی او را به مسائل مختلف طبی و چگونگی تأثیر آن در رسیدن به حقیقت یا عدم آن نشان دهید. این جدای از یک بحث طبی خاص یا دنبال کردن یک کشف ریاضی یا نجومی است که در تاریخ علم دنبال آن هستیم.
ما متأسفانه در فلسفه اسلامی، مباحث معرفتی را در حد وجود ذهنی دنبال کرده ایم، اما هیچ گاه به آن بهایی ندادیم. به عبارت دیگر، اساسا بحث از «مفهوم علم» برای ما جدی نبوده و هنوز هم نیست. آنچه در سالهای گذشته به دنبال آن بوده ام، نه محور اول که مدعی تخصص در آن نبوده و نیستم، بلکه کاوش در تطور نگاهها در باره مفهوم علم در ادبیات اسلامی بوده است. این که یک جغرافی دان، چگونه سعی می کند به واقع برسد، چگونه استدلال می کند، چه مقدار به نقلهای دینی تمسک می کند، چه مقدار از تجربه های شخصی استفاده می کند و مانند اینها.
برای مثال، شما می توانید مفهوم علم و جهل را در نگاه ملاصدرا با مراجعه به رساله سه اصل دنبال کنید. او اصل علم را علم به نفس می داند، و بر آن است که تا شما معرفت نفس نداشته باشید، حقیقت دین را، ایمان به آخرت و حشر و نشر و جز اینها را نمی فهمید و جاهل هستید. در مقابل، چشم و گوش ظاهر، و آنچه اینها می بینند و می شنوند، کمترین ارزشی ندارند. علم حقیقی علم به نفس است و علومی که از گوش و چشم بدست می آید، علم مجازی است. شما می توانید، روی این دیدگاه، به عنوان نوعی نگاه صوفیانه به علم، و تأثیر آن روی اعتبار دانش های تجربی، بحث کنید و نشان دهید که مفهوم علم، در آثار ملاصدرا، ما را به چه سمت و سویی کشانده است.
در دوره اخیر، بسیاری از متفکران جهان عرب، مانند ارکون یا جابری و ... سعی کرده اند با همین نگاه، گذشته تمدن اسلامی را تحلیل کنند، یا دست کم، با یکی از نظریات جدید در حوزه مباحث هرمنوتیک، به تحلیل گفتمان های مختلف علمی موجود در تمدن اسلامی بپردازند، و اگر اصلاح گر هستند، راه حلی برای حل مشکلات دنیای جدید بدهند.
در کشور ما، همچنان بحث از مبحث علوم انسانی اسلامی یا جز آن، از مباحثی است که در واقع، امتداد بحث از مفهوم علم و نوع تلقی مسلمانان با همه گرایش هایی که دارند، از چگونگی مفهوم علم است که ریشه در گذشته هم دارد.
@jafarian1964
• مرحله سوم، ورود پژوهشگران شرقی در این تحقیقات است که سزگین یک نمونه شاخص آن و شاید برترین آنهاست. این زمان، مفهوم دقیق تری از تمدن و به ویژه تاریخ علم در ارتباط با دنیای اسلام، در ذهن غربی ها و برخی از مسلمانان آشنا با این فرهنگ، پدید آمده است. تلاشی که در اروپا و امریکا البته به صورت گاه گاهی و سپس منظم مانند کار سزگین، پدید آمد، و نمونه هایی که در سوریه و به خصوص شهر حلب در حوزه تاریخ علم وجود داشت، نمونه هایی از این مرحله است. در ایران، بیشتر با نگرش فارسی و ایرانی، موسساتی مانند بنیاد فرهنگ شماری کتاب در حوزه تاریخ علم منتشر کردند. بعد از انقلاب هم، بیشتر با رنگ دینی، شماری کتاب با ایده احیای تمدن اسلامی و افتخار به آن منتشر شد. کارهای پژوهشی پراکنده ای هم صورت گرفته و افرادی خاص در این زمینه کار کرده اند که جالب است. در سه دهه اخیر، برخی از دایره المعارف ها و دانشنامه ها هم در حوزه تاریخ علم فعال هستند.
دو نکته در باره مرحله سوم قابل توجه است: الف: یک مسأله مهم در مرحله سوم، تخصصی شدن و تکفکیک حوزه های مختلف از باستان شناسی گرفته تا تاریخ علم است که قسمت اخیر نهایت اهمیت را دارد. دیگر آن که علاوه بر شناخت، تا آنجا که به خود شرقی ها بر می گردد، نوعی حس قومی ـ منطقه ای هم دیده می شود. این که دارایی ما چه بوده است. وی معمولا از سوی برخی از ایرانیان و شیعیان، به داشتن گرایش های ضد شیعی و ضد ایرانی متهم شده است. سزگین یک نمونه درخشانی از مرحله سوم، در تاریخ شرق شناسی در حوزه تاریخ علم است که مسیر تازه ای را ترسیم کرد و کوشید تا ذهن غربی ها و مسلمانان را نسبت به سوابق کارهای علمی مسلمانان روشن کند. او سخت تحت تأثیر هلموت ریتر است و قدردان او. در ضمن قدردان شرق شناسان هم هست، اما می گوید آنها تحقیقاتشان در تاریخ علم مسلمانان ناقص مانده و او خواسته تکمیل کند.
• مرحله چهارم هم داریم که ایجاد یک جنبش فکری روی بحث علم است که ارکون و جابری، قمنی و برخی دیگر نمایندگان آن هستند. در واقع، موادی که سزگین فراهم کرد، زمینه ای شد تا مرحله چهارم ابداع شود. در ایران دکتر سید حسین نصر در این زمینه فعال بود. در حال حاضر نیز نظریه پردازانی در این باره فعال هستند، اما جریان به صورت یک مکتب شکل نگرفته است. در اینجا، تمرکز روی کسانی است که نگاه تاریخی به میراث علمی جهان اسلام و تحلیل آن ندارند، نه نوگرایانی از زوایای دیگری مانند علم کلام، فقه و مانند آن وارد بحث نوگرایی می شوند.
@jafarian1964
🎤 مصاحبه مبسوط خبرگزاری خبرآنلاین با دکتر رسول جعفریان درباره نحوه در اختیار گذاشتن پایان نامه های دانشگاه تهران (قسمت دوم)
🔺در کشورهای دیگر چه رویه ای در این زمینه هست؟
🔹در کشورهای دیگر رویه های مختلف هست. کشورهایی که تقریبا در ردیف ما هستند، مانند ترکیه، یک تشکیلات اصلی برای ارائه پایان نامه ها در همه کشور ایجاد شده و به راحتی دراختیار می گذارد. به طور استثناء اگر استادی یا دانشجویی به دلیلی نخواهد در آنجا ارائه شود، باید در دانشگاه خودش آن را ارائه دهد و در این زمینه حق ندارد ممانعتی ایجاد کند. در بیشتر دانشگاه های دنیا، متن کامل را در قبال پول یا مجانی در اختیار می گذارند. حال یا از درگاه خودشان این کار را می کنند یا از طریق پرتال کنسرسیوم یا در پایگاه های اطلاعاتی مثل پروکوئست، با ناشرانی قرارداد دارند.
🔺ایران داک در ایران چه جایگاهی دارد؟
🔹به نظرم ایران داک باید نقش همان تشکیلات «تز مرکزی» ترکیه را داشته باشد، یعنی موظف است و دیگران هم موظفند که همه پایان نامه ها را در اختیارش بگذارند. قانونی هم مصوب سال 1395 مربوط به اشاعه اطلاعات هست یعنی همین پایان نامه ها در ایران داک و نیز اعمال همانند جویی است. به نظرم اگر ایران داک درست و با دید باز و مسئولانه عمل کند، باید هرچه زودتر در این زمینه فعال تر شود. کار ایران داک گردآوری همه این محتواست اما متاسفانه در صحنه عمل، طی این سالها، راه به جایی نبرده و ناتمام عمل کرده است. قانونی که در این زمینه نوشته شده، عالی است و باید با جدیت دنبال شود و ایران داک تشویق به پیگیری این کار شود.
🔺دانشگاه های اروپا و امریکا در این زمینه چه روشی دارند؟
🔹در آنجا هم، باز روش های مختلفی هست. تعداد قابل توجهی از دانشگاه های اروپا، پرتالی کنسرسیومی دارند که شمار زیادی از پایان نامه را در آنجا گذاشته و مجانی در اختیار می گذارند. برخی هم مانند مقالات، آنها را در پایگاههای ماند پراکوئیست گذاشته اند. در این پایگاه نزدیک به 4 میلیون پایان نامه هست. در امریکا نیز همین طور است. به نظر می رسد، برخی نگاه تجاری دارند و برخی در این زمینه راحت تر برخورد می کنند. مهم این است که حتی در ازای پول، متن کامل را در اختیار می گذارند و بحث 20 یا 30 صفحه ندارند. این روش که بیست یا سی صفحه بدهند، اغلب بی فایده و خیلی تنگ نظرانه است.
🔺در این زمینه بحث از حقوق مادی و معنوی پایان نامه ها چه می شود؟
🔹طبیعی است که حقوق معنوی این آثار متعلق به دانشجو و استاد است، اما در اصل، از نظر حقوق مادی، این اثر متعلق به دانشگاه است و این امری است که دانشجو ضمن تعهدی آن را به دانشگاه می دهد. البته در مصوبه دانشگاه هست که اگر استادی در این زمینه نخواهد اثرش را در اختیار عموم بگذارد، می تواند دلایل خود را برای معاونت پژوهشی بیان کند و در صورتی که دلایل درستی داشته باشد، از او پذیرفته خواهد شد. زمانی هم که برای تعویق ارائه پایان نامه برای عموم، به مدت دو سال از تاریخ تصویب پایان نامه گذاشته شده، فرصتی است برای این که دانشجو بتواند آن را به چاپ برساند. اما در اصل، دانش تولید شده در دوره تحصیل و خروجی آن، متعلق به دانشگاه است. امری که در همه دانشگاه های دنیا رعایت شده و آنها نیز از طریق درگاههای خود به ناشرانی که با آنها قرارداد دارند ارائه می دهند و در این زمینه با اختیار عمل می کنند.
🔺فکر می کنید دسترسی به محتوای پایان نامه ها چه تأثیری در رشد علم دارد؟
🔹توجه دارید که سرعت پیشرفت علم زیاد است و بیشتر علم هم در دانشگاهها و از طریق همین پایان نامه ها و البته طرحهای علمی تولید می شود. در دانشگاه تهران، هر هفته، نزدیک به ۲۰۰ پایان نامه دفاع می شود. تصویر کنید چه حجمی از دانش می تواند در اینها باشد. اگر ما فرض را بر این بگذاریم که استاد و دانشجو خوب کار کرده اند، تولید ۲۰۰ پایان نامه فقط در دانشگاه تهران، می تواند حجم قابل توجهی از تولید علم باشد. بنابرین، ما باید در اشاعه آن تلاش کنیم تا بتوانیم اندکی به کاروان علم در کشور کمک کنیم. من امیدوارم در این زمینه تصمیم جدی گرفته شود و با حمایت از مراکزی مانند ایران داک و نیز با همکاری دانشگاهها، راحت تر این محتوای عظیم در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.
🔺مسئولان دانشگاه با این طرح چقدر همراهی کردهاند؟
🔹عرض کردم این مصوبه سال 93 بوده که ما آن را در مسیر اجرا انداختیم. در این زمینه، معاونت پژوهشی جناب دکتر رحیمیان و همکارانشان، همراهی جدی دارند و چنانکه اشاره کردم هیئت رئیسه دانشگاه هم در این زمینه همراه است. از سوی دیگر، ما در جلسه دو هفتگی معاونان پژوهشی دانشکده های دانشگاه تهران مسئله را طرح کردیم که با حمایت همه جانبه روبرو شد و حتی یک مخالف نداشت. از این بابت از همه آنها متشکرم.
https://www.khabaronline.ir/detail/759868/culture/religion
@UT_Central_Library
به نظرم حق با نویسنده متن بالاست و کتابخانه ها باید این زمینه را فراهم کنند. کتابخانه مرکزی در تمام این مدت، اسکن کتابهای درخواستی را از هر طریق ممکن، ایمیل، تلگرام و واتس آپ برای خواستاران می فرستاد. اما به نظرم این کافی نبوده و ما باید خدمات بیشتری می دادیم. باید در این زمینه برنامه ریزی بهتری داشته باشیم که اگر کسی اسکن کامل یک کتاب را نمی خواهد، بتواند صفحاتی را که نیاز دارد، دریافت کند. برای این کار برنامه ریزی بهتری خواهیم کرد. البته، دوستان آگاهند که تقریبا بیش از هشتاد درصد از نسخ خطی کتابخانه مرکزی از روی وبسایت کتابخانه قابل دسترسی است. علاوه بر آن بیش از چهل هزار پایان نامه هم هست. اما در این مورد مشخص هم ان شاءالله اقدام خواهیم کرد. در این زمینه، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران قم هم در اختیار دوستان خواهد بود. در وبسایت sohalibrary بیش از 36 هزار کتاب پی دی اف هست اما در عین حال دوستان می توانند با شماره تلفن 02537731355 درخواست های اسکن بدهند.
تاریخ علم در اسلام به روایت افراد غیر متخصص
چند روز پیش توفیق قرین شد و چند مقاله بسیار عالی دوست دانشمندم استاد دکتر حسین معصومی همدانی را در مجلدات جدید دائره المعارف بزرگ اسلامی در خصوص موضوعات مختلف تاریخ علم خواندم. چند مقاله ای را هم که برخی شاگردان خوبی که او در این سال ها تربیت کرده و مقالاتی عالی در مجلدات این دانشنامه فاخر نوشته اند خواندم. دیدم اگر کار را به کاردان بسپارند نتیجه اش می شود تدوین چنین مقالاتی با این پایه وزین علمی و آکادمیک. متأسفانه تاریخ علم در اسلام در کشور ما چنان که باید جدی گرفته نشده. دانشگاه های ما در این زمینه ها کم کاری کرده اند. از آن تأسف بارتر اینکه نویسندگانی که حتی مقدمات تخصص در این زمینه ها را فاقدند و تجربه تحصیلات آکادمیک را در کارنامه خود ندارند چندی است در نوشته هایشان میراث علمی مسلمانان را در زمینه های علوم دقیقه و طب و داروشناسی و غیره با تکیه بر ادبیات شعبی و فولکلور گونه اسلامی که نسبتی با ادبیات علمی ندارند به تمسخر گرفته اند و مقالات و کتاب ها می نویسند که ما در علم در قیاس با غرب و یا تمدن های یونانی و یونانی مآبی هیچ بوده ایم. خیر. چنین نیست. من تخصصی در تاریخ علم ندارم. اما خوشبختانه نوشته های استادانی مانند رشدی راشد و جمیل رجب و حسین معصومی و برخی دیگر از نجوم این رشته را دنبال کرده ام. کمی به جای نوشتن بخوانید.
پیش از این چند نوشته از صاحب این قلم در نقد این گونه داوری ها نوشته شد اما ندیدم به کار تنبیهی برای این نوع نویسندگان آمده باشد.
يک پيشنهاد درباره تاريخ تمدن شيعی
به تجربه و با بررسی هزاران نسخه خطی در طول سال های گذشته و به گواهی بسياری از کتاب های تراجم و احوال دريافته ام که بيشتر کاتبان نسخه های خطی در تاريخ چند قرن نخست اسلام بر مذهب شيعی و امامی بوده اند؛ به ويژه کاتبانی که نسخه های ادبی و فلسفی و علمی و تاريخی را کتابت می کرده اند (به ويژه در خراسان و عراقين) متأسفانه ما در اين زمينه کم کاری کرده ايم. حال که بسياری از نسخه های خطی به صورت آنلاين دستياب است پيشنهاد من اين است که گروهی از جوانان فاضل همت کنند و مشخصات کاتبان را از روی ترقيمه های نسخه های خطی فراهم کنند. با اين کار مجموعه ای مهم از اطلاعات درباره تاريخ اهل علم و ادب شيعی فراهم می آيد؛ علاوه بر نام کاتبان، می توان پراکندگی جغرافيایی و تخصص های آنان را هم نشان داد. بسياری از کاتبان نسخه های خطی خود در شمار اهل علم و ادب بوده اند.
با سلام و احترام .دوستان ڪسی میتونه راهنمایی ڪنه منبع این اقوال از ڪجا گرفته شده در این زمینه،ڪتاب شطحیات ذالنون هم دیدم متاسفانه چیزی پیدا نڪردم . "و قد ورد فی شطحیات ذالنون رحمه الله علیه انه قال:الهی مادمت موجودا لا اراڪ و اذا رایتڪ ما ابقی فمن المتمتع .
سلام علیکم
ضمن عرض تشکر از اساتید گرانقدر که وقتشون رو برای خوانش این متن گذاشتند؛ عرض می شود:
بله! این داستان اسارت دختران یزدگرد هست که خود این گزارش از متفردات این کتاب به حساب میاد، و کلماتی که از خانم شهربانو سلام الله علیها نقل شده، کلماتی فارسی هستند که باید در فضای فارسی باستانی با آن تعامل کرد.
لذا چون بنده تخصصی در این زمینه نداشتم، به مشاورت و نظرات اساتید بزرگوار نیاز پیدا کردم.
باز هم اگر کسی از بزرگواران مطالبی در کشف مشکل این عبارت به نظرش رسید، بنده و این جمع فرهیخته را بی بهره ننهد 🌹
سلام بر حضرت عالی و دوستان فاضل و فرهیختهام. این روزها گرفتارتر خویشم!
گاهی هم در این معنا ماندهام که «النّطقُ افضل أم الصّمت؟»
نوشتههای دوستان عزیز را میخوانم و از خرمن فضل ایشان خوشهچینی میکنم و اگر نکتهای باشد، عرض میکنم یا میپرسم.
با سلام و احترام خدمت اساتید و بزرگواران. اگر کسی در مورد زندگینامه محمود چلبی و یا منابعی در این زمینه می شناسید لطف کنید در این زمینه راهنمایی کنید یا از طریق پی وی شخصی بنده یا تو گروه بذارین ممنون میشم .با سپاس
نظر بنده اینه که معنا داره و حقیقت بالای در این هست ولی چنگ اندازی علم ما بهش نمیرسه فعلا
در ضمن اینکه با علم محدود و اندکم پی بردم که این نوشته میتونه به علم اسما مرتبط باشه و شاید اگر در علم حروف یا بتوان در زبان سریانی معنایی یا حقیقتی ازش پیدا کرد
اگر از دوستان در این مورد اطلاعاتی داشته باشن و تمایل داشته باشن میتونم جزئیات اندکی که قبلا بدست آورد ام تقدیمش کنم در خصوصی
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com