گفتگوهای تراثی (آرشیو)

دو نکته:
الف. جای یک پژوهشی خالی است (شاید هم باشد ما بی خبریم) آن بررسی کاربرد واژه مناقب و فضائل از منظر شیعی..... یکی از اساتید میفرمودند، با توجه به دکترین اعتقادی شیعه، عالمان شیعی "بیشتر" از عناوین منقبت و مناقب استفاده کرده اند تا فضیلت و فضائل، ولی اهل سنت، در تالیف اثاری در این عرصه، بیشتر از کلمه فضیلت و فضائل بهره جسته اند، البته ظاهرا کلیت نداشته است، اما دقت نظر مولفینی همچون ابن شهرآشوب را میرساند که در عنوان اثرشان دقیقا از مناقب بهره جسته اند.
ب. همچنانکه استاد شفیعی کدکنی هم در مقدمه چاپ فاکسیمیله علی نامه ربیعی عنوان کرده اند، محتمل است، متنی که عبدالجلیل رازی در کتاب النقض، تلویحا به آن اشاره مینماید اینکه در قرن پنجم یا ششم هجری، توسط منقبت خوانان خوانده میشد، مربوط به بنان الملک قمی، و همین اثر (علی نامه) باشد ... به نظر میرسد، با پیدا شدن علی نامه، نیازمند یک تحقیق جامع درباره منقبت خوانی داریم، بخصوص اینکه، اگر بپذیریم علی نامه، پنجاه سال بعد فردوسی و در مقابل شاهنامه سروده شده است، با این فرض، بایستی موضوع نقالی نیز بررسی شود، آیا در برخی جاها منقبت خوانی و نقالی متن علی نامه (برای مثال) بوده است؟ آیا کسی نقلی از متن مناقب بنان الملک قمی که طبق فرمایش استاد شفیعی، متن رایج در دست منقبت خوانان بوده است؟ یا آیا این متن در مقابل و به جای شاهنامه در این قرون مورد نقالی قرار میگرفت؟ یا اصول در قرون پیشا مغول، نقالی شاهنامه رایج نبوده است؟ مجموعه سوالهایی که باید در این پژوهشها پاسخ داده شوند?

اگر مقصودتان از كهن ،‌از حيث قدمت تأليف است، كتاب شرائع الدين (نامه ی امام رضا علیه السلام به مأمون در کلیات دین) ظاهرا از آثار کهن باشد که نسخه های مستقل متعددی در کتابخانه ها دارد و گمان میکنم چاپ مستقل نشده ، البته در ضمن عیون الأخبار گویا ذکر شده است، هنوز فرصت نشده میان این نقلها مقابله کنم. در موزه ی بریتانیا نسخه ی کهنی از از ترجمه ی فارسی شرائع الدین وجود دارد که ظاهرا به قرن 9 باز میگردد.

?کتاب جهانشاه نامه سروده ی عباس خان افشار(پریشان )
مقدمه،تصحیح و تعلیقات:اسد نصیری، ۱۳۹۰

کتاب جهانشاه نامه،اثر شاعر برجسته عصر قاجاری زنده یاد عباس خان افشار متخلص به پریشان است که در قالب مثنوی و بحر متقارب سروده شده است.
جهانشاه نامه یک اثر حماسی است که به تقلید از شاهنامه ی حکیم فردوسی منظوم گشته است. موضوع این منظومه ماجرای جنگ جهانشاه خان امیر افشار با احتشام الدوله (حاکم زنجان ) در محل چمن روستای مزید آباد شهرستان خدابنده می باشد که در این رویارویی امیر افشار به حاکم غلبه می نماید و او را به اسارت خود در می آورد. اما پس از آگاهی ناصرالدین شاه از موضوع امیر افشار ناگزیر کرسف (مقر حکومتی )را شبانه ترک کرده و به روسیه پناهنده می شود و.......(این واقعه در سال 1309 هجری قمری اتفاق افتاده است. )
پریشان در سال 1282ه . ق در قریه ی بهمن متولد و درسال 1348 ه .ق در شهر قیدار به رحمت ایزدی پیوسته است.
جای آن دارد شهرداری زنجان و قیدار جهت تکریم ازاین شاعر برجسته تندیس یادبود (سردیس )وی را در قسمتی از شهر تعبیه نمایند.
شهان را اگر شاهنامه خوش است
جهان را جهانشاه نامه خوش است
@Geographykhodabandeh

همه ی افتادگان
ساموئل بکت
نشر1956

نمایش نامه همه ی افتادگان شاهکار استاد بزرگ نمایش نامه نویسی کتابی است که حسرت و عشق و تنهایی را در کنار هم قرار داده است، این کتاب برای آنهایی است که می خواهند دقایقی را خارج از این دنیا به سر برند...
نمایش، داستان زنی است که نیاز به احساسات و زندگی آرام و چیزهای معمولی دارد، در دریایی از درک نشدن ها، غرق شده است. در یک زندگی که همه در آن افتاده اند، سقوط کرده اند، نابود شده اند...!
عدم ارتباط، سکوت، ،نیاز به حرف زدن، نیاز به درک شدن و نیاز به احساس شدن... در هم جمع می شوند تا یکی دیگر از نمایش نامه های تکان دهنده، زیبا و خلاق، ادبیات قرن بیستم را بسازد.

بخشی از اشعار علی نامه در تعریض به شاهنامه و فردوسی که نشانگر سفارشی بودن کار فردوسی از سوی کرامیان است و در "به گزین" مشمول پاکسازی و حذف شده است.
@Turkkitabxanasi

نسخه کهن و ارزنده ی مناجات الهیات که در اختیار مرحوم نصیری بوده و هم اکنون در کتابخانه موزه متروپلیتن نیویورک نگهداری می شود.
این نسخه در شماره دوم مجله بساتین به صورت رنگی منتشر شد.

نخستین تجربهٔ شعر حماسی شیعه
در ادب فارسی


یادداشتی از استاد محمدرضاشفیعی کدکنی
( مقدمه منظومه کهن علی نامه)


تا به چشم خود ندیدم باور نکردم. شما نیز حق دارید باور نکنید.
یک حماسهٔ منظومِ پارسی در مناقب و مغازی امام علی ع از قرن پنجم، یعنی حدود نیم قرن پس از نشر شاهنامهٔ فردوسی و در حجم حدود دوازده هزار بیت با اسلوبی کهن و نوادری از لغات و ترکیبات که گاه در فرهنگها شواهد آن را به دشواری می‌توان یافت.
منظومه‌ای با این حجم، آن هم از قرن پنجم، به تنهایی کافی است که توجه اهل ادب و تاریخ شعر فارسی را به خود جلب کند.
در میان حماسه‌های منظومِ زبان فارسی این کتاب از لحاظ تاریخی در ردیف کتاب گرشاسپنامهٔ اسدی قرار می‌گیرد و تاریخ سرودن آن با تاریخ سرایش گرشاسپنامه حدود بیست سال فاصله دارد.
از نظر تاریخِ شعر شیعی و حماسه های شیعی نیز دارایِ کمالِ اهمیت است. تا آن جا که می‌دانیم اولین حماسهٔ شناخته شده شیعی، خاوران نامه ابن حُسام خوسفی است که در عصر تیموری سروده شده و حدود چهار قرن بعد از این کتاب تدوین شده است.
اگر این همه امتیازات را هم نداشت به تنهایی به عنوان یک منظومهٔ بازمانده از قرن پنجم دارای کمال اهمیّت بود.


* نمونه هایی از ابیات علی نامه:

چو تخمِ همه راستی حیدر است...


️اگر با خیانت ببودی علی
نخواندیش یزدان ولیِّ وَفی

همی دون که بد اختیار خدای
شب و روز بُد پیشکار خدای

ز موسی و عیسی و نوح و خلیل
نشان داشت آن شهسوار جلیل

به حلم اندرون بود نوحِ حلیم
به خشم اندرون بود همچون کلیم

به هر نذر در بُد خلیل از وفا
چو عیسی بُد او زاهد و پارسا

به علم اندرون آدم دیگر است
ز نفس محمد یکی گوهر است

چو تخمِ همه راستی حیدر است
ز روی یقین نفسِ پیغامبر است

کسی که خلاف آورد اندرین
بود دشمنِ مصطفایِ امین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

کنون بشنو ای مردِ پاکیزه رای
که این جنگ چون کرد شیرِ خدای

چگونه کشید آن شهنشاه، کین
به شمشیر یزدان ز بدخواهِ دین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

اگر چند بد رستم او مردِ مرد
چو گردی بُدی با علی در نبرد

اگر عهدِ او در بُدی روستم
غلامیش را نهادی سر بر قدم (؟)


@shafiei_kadkani


@safinehyetabriz

نخستین تجربهٔ شعر حماسی شیعه
در ادب فارسی


یادداشتی از استاد محمدرضاشفیعی کدکنی
( مقدمه منظومه کهن علی نامه)


تا به چشم خود ندیدم باور نکردم. شما نیز حق دارید باور نکنید.
یک حماسهٔ منظومِ پارسی در مناقب و مغازی امام علی ع از قرن پنجم، یعنی حدود نیم قرن پس از نشر شاهنامهٔ فردوسی و در حجم حدود دوازده هزار بیت با اسلوبی کهن و نوادری از لغات و ترکیبات که گاه در فرهنگها شواهد آن را به دشواری می‌توان یافت.
منظومه‌ای با این حجم، آن هم از قرن پنجم، به تنهایی کافی است که توجه اهل ادب و تاریخ شعر فارسی را به خود جلب کند.
در میان حماسه‌های منظومِ زبان فارسی این کتاب از لحاظ تاریخی در ردیف کتاب گرشاسپنامهٔ اسدی قرار می‌گیرد و تاریخ سرودن آن با تاریخ سرایش گرشاسپنامه حدود بیست سال فاصله دارد.
از نظر تاریخِ شعر شیعی و حماسه های شیعی نیز دارایِ کمالِ اهمیت است. تا آن جا که می‌دانیم اولین حماسهٔ شناخته شده شیعی، خاوران نامه ابن حُسام خوسفی است که در عصر تیموری سروده شده و حدود چهار قرن بعد از این کتاب تدوین شده است.
اگر این همه امتیازات را هم نداشت به تنهایی به عنوان یک منظومهٔ بازمانده از قرن پنجم دارای کمال اهمیّت بود.


* نمونه هایی از ابیات علی نامه:

چو تخمِ همه راستی حیدر است...


️اگر با خیانت ببودی علی
نخواندیش یزدان ولیِّ وَفی

همی دون که بد اختیار خدای
شب و روز بُد پیشکار خدای

ز موسی و عیسی و نوح و خلیل
نشان داشت آن شهسوار جلیل

به حلم اندرون بود نوحِ حلیم
به خشم اندرون بود همچون کلیم

به هر نذر در بُد خلیل از وفا
چو عیسی بُد او زاهد و پارسا

به علم اندرون آدم دیگر است
ز نفس محمد یکی گوهر است

چو تخمِ همه راستی حیدر است
ز روی یقین نفسِ پیغامبر است

کسی که خلاف آورد اندرین
بود دشمنِ مصطفایِ امین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

کنون بشنو ای مردِ پاکیزه رای
که این جنگ چون کرد شیرِ خدای

چگونه کشید آن شهنشاه، کین
به شمشیر یزدان ز بدخواهِ دین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

اگر چند بد رستم او مردِ مرد
چو گردی بُدی با علی در نبرد

اگر عهدِ او در بُدی روستم
غلامیش را نهادی سر بر قدم (؟)


@shafiei_kadkani


@safinehyetabriz

نخستین تجربهٔ شعر حماسی شیعه
در ادب فارسی


یادداشتی از استاد محمدرضاشفیعی کدکنی
( مقدمه منظومه کهن علی نامه)


تا به چشم خود ندیدم باور نکردم. شما نیز حق دارید باور نکنید.
یک حماسهٔ منظومِ پارسی در مناقب و مغازی امام علی ع از قرن پنجم، یعنی حدود نیم قرن پس از نشر شاهنامهٔ فردوسی و در حجم حدود دوازده هزار بیت با اسلوبی کهن و نوادری از لغات و ترکیبات که گاه در فرهنگها شواهد آن را به دشواری می‌توان یافت.
منظومه‌ای با این حجم، آن هم از قرن پنجم، به تنهایی کافی است که توجه اهل ادب و تاریخ شعر فارسی را به خود جلب کند.
در میان حماسه‌های منظومِ زبان فارسی این کتاب از لحاظ تاریخی در ردیف کتاب گرشاسپنامهٔ اسدی قرار می‌گیرد و تاریخ سرودن آن با تاریخ سرایش گرشاسپنامه حدود بیست سال فاصله دارد.
از نظر تاریخِ شعر شیعی و حماسه های شیعی نیز دارایِ کمالِ اهمیت است. تا آن جا که می‌دانیم اولین حماسهٔ شناخته شده شیعی، خاوران نامه ابن حُسام خوسفی است که در عصر تیموری سروده شده و حدود چهار قرن بعد از این کتاب تدوین شده است.
اگر این همه امتیازات را هم نداشت به تنهایی به عنوان یک منظومهٔ بازمانده از قرن پنجم دارای کمال اهمیّت بود.


* نمونه هایی از ابیات علی نامه:

چو تخمِ همه راستی حیدر است...


️اگر با خیانت ببودی علی
نخواندیش یزدان ولیِّ وَفی

همی دون که بد اختیار خدای
شب و روز بُد پیشکار خدای

ز موسی و عیسی و نوح و خلیل
نشان داشت آن شهسوار جلیل

به حلم اندرون بود نوحِ حلیم
به خشم اندرون بود همچون کلیم

به هر نذر در بُد خلیل از وفا
چو عیسی بُد او زاهد و پارسا

به علم اندرون آدم دیگر است
ز نفس محمد یکی گوهر است

چو تخمِ همه راستی حیدر است
ز روی یقین نفسِ پیغامبر است

کسی که خلاف آورد اندرین
بود دشمنِ مصطفایِ امین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

کنون بشنو ای مردِ پاکیزه رای
که این جنگ چون کرد شیرِ خدای

چگونه کشید آن شهنشاه، کین
به شمشیر یزدان ز بدخواهِ دین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

اگر چند بد رستم او مردِ مرد
چو گردی بُدی با علی در نبرد

اگر عهدِ او در بُدی روستم
غلامیش را نهادی سر بر قدم (؟)


@shafiei_kadkani


@safinehyetabriz

امشب سعادتی دست داد ساعتی در کتابخانه امام سجاد علیه السلام به تماشای کتابها پرداختم. آقای حقی گزارش و آماری از آثار نگاشته شده در این موضوع از مقالات ， پایان نامه ها و کتابهای چاپی و خطی ارائه داد که امیدوار کننده و فرح بخش بود.
آقای حقی می گفت : تاکنون 80 ترجمه از صحیفه سجادیه به زبان فارسی و 24 ترجمه به زبانهای مختلف خارجی شناسایی شده که تعدادی از آنها که دستیاب بود خریداری شده .
400 پایان نامه نگاشته شده درباره امام سجاد علیه السلام و صحیفه سجادیه ردیابی شده و درصدد تهیه آنها برآمده اند.
برای رساله حقوق امام سجاد علیه السلام نیز شروح و ترجمه های متعددی نگاشته اند که در حد امکان شناسایی و خریداری می شوند .
بیش از 1500 نسخه خطی از صحیفه سجادیه در فهارس نسخه های خطی معرفی شده ， که گردآوری تصاویر آنها در برنامه کاری این کتابخانه تخصصی قرار دارد.

نسخه کهن و ارزنده ی مناجات الهیات که در اختیار مرحوم نصیری بوده و هم اکنون در کتابخانه موزه متروپلیتن نیویورک نگهداری می شود.
این نسخه در شماره دوم مجله بساتین به صورت رنگی منتشر شد.

نسخه کهن و ارزنده ی مناجات الهیات که در اختیار مرحوم نصیری بوده و هم اکنون در کتابخانه موزه متروپلیتن نیویورک نگهداری می شود.
این نسخه در شماره دوم مجله بساتین به صورت رنگی منتشر شد.

✅ این اثر ارزنده، دفاعی جانانه و کم‌نظیر از ولایت کبری و حق امیر المومنین علیه السلام در غدیر و موضوع فدکِ فاطمه زهرا سلام الله علیها، از سوی شخصی گمنام به نام عبدالرحیم، به زبان ترکی عثمانی، با استناداتی ارزنده به متون کهن است. سطر سطر و کلمه کلمه این اثر نفیس، که به زیبایی تحفه غدیریه نامیده شده است، مشحون از نکات نابی است که سزاوار است ولایت پژوهان از آن بهره‌ای وافی برگیرند. این اثر ناب شایسته است، از سوی محققی آشنا به زبان ترکی عثمانی، همراه ترجمه فارسی و عربیِ آن، تحقیق و منتشر شود.
🔹نسخه در کتابخانه سلیمانیه (کلکسیون گالاتا مولوی خانه‌سی شماره ۱۱)، استانبول/ترکیه.

♦️ عید غدیر مبارک💐🍃💐
🆔 @nosakhekhati