مهدیه اسدی:
با سلام ،
آیا کسی از دوستان نسخه یا نسخه های خطی از نفثه المصدور را در اختیار دارد ؟
یکی از مجموعه داران معروف نسخه هایی با تاریخ های بسیار کهن و گاهی با قرائنی دال بر خط مؤلف بودن نسخه و یا مشتمل بودن بر اجازات و انها و تصحیح و نگاره ها و تذهیب های چشم نواز و دیگر امتیازاتی که برای نفاست نسخه در نظر گرفته می شود به کتابخانه های داخلی و خارجی عرضه می کرد و مبالغ هنگفتی به جیب می زد و این کار ادامه داشت تا اینکه به قول استاد فقید عبد الحسین حایری این شخص از دنیا رفت و بخشی از مخطوطات مکتبه وی به یکباره به بازار عرضه شد : حدود 300 نسخه خطی , همه برخوردار از امتیازات فوق العاده و درجه بالایی از نفاست !!
اینجا بود که شک و شبهه در کار این نابکار بالا گرفت و مشخص شد که وی با کمال مهارت از خطوط علما تقلید می کرد و در ساخت کاغذ و دیگر لوازم نسخه پردازی جعال زبردستی بود.
به همین جهت در هنگام فهرست نگاری کتابخانه مجلس هرگاه در نسخه ای به مهر کتابخانه او برخورد می کردیم , استاد حایری می فرمود : دوستان مراقب باشید این نسخه هم از آن مجموعه کذایی است.
با سلام و تبریک سال نو به همه دوستان و استادان محترم. آیا کسی از بزرگواران تصویر نسخه یا نسخه های کهنی از الرسالة القشیریه را در اختیار دارد؟ منظورم نسخه هایی است که دست کم پیش از سال هفتصد هجری کتابت شده است.
سلام. از دوستان کسی اطلاع دارد که سایت نسخ خطی کتابخانه ملی چند وقت است غیر فعال شده؟ و آیا دوباره در دسترس خواهد بود یا خیر؟
دوستمان فرمودند نتیجه میدهد، خواستم ببینم منظورشان از «نتیجه» چیست؟ داده های نسخه یا نسخه دیجیتال؟ داده ها که بله قابل سرچ هست (البته وبسایت جدید اشکالات زیادی دارد)، باید دانست این سایت یازمالار، در کنار داده های متنی نسخ، برخی (آنهایی که علامت چشم دارد)، با عضویت و پرداخت پول (لیر)، امکان دانلود نسخه هم میدهد. خواستم ببینم ایشان که فرمودند نتیجه میدهد، آیا امکان دسترسی رایگان به نسخ مذکور هم هست یا منظورشان فقط داده های نسخ است با سپاس?
سلام بر استادان و دوستان گرامی
ایا جهانگیرنامه منسوب به قاسم مادح در شرح دلاوری های جهانگیر فرزند رستم که استاد سجادی در انتشارات دانشگاه تهران چاپ کرده اند توسط کسی دیگر تصحیح شده است یا خیر؟
تا جایی که می دانم اساس کار ایشان دو نسخه بوده است
سلام دوستان کسی از خط مقرمط که به معنای نوشته های ریز و ناخوانا برای ارسال پیامهای محرمانه است اطلاع بیشتری دارد آیا فقط همان خط عادی است که ریز نوشته میشده یا نوعی خط است که علاوه بر ریز بودن الفبای آن هم متفاوت است؟
در مورد تشخیص خطوط ، اینگونه نیست که خطوطِ ساده قابل شناسایی باشد، آنچه فعلاً (آن هم فقط از جانب برخی کارشناسان خط) قابل شناسایی است قطعه های خوشنویسی مجعول از اصلی (مانند قطعه های منسوب به یاقوت یا منسوب به احمد نیریزی و امثال آنهاست، که برخی خوشنویسان خطوط آنها را تقلید می کردند)، یا خط برخی از علماء مشهور (مانند شیخ بهایی و امثال آن) است، آن هم اگر قرائنی در آن نسخه موجود باشد؛ مثلاً در کتابخانۀ ملی نسخۀ شرحی از فصوص الحکم شیخ اکبر محی الدین نگهداری می شود که شیخ بهایی با خط خویش در پایان آن نسخه، اشعاری از خویش را با خط خود کتابت نموده است. اینجاست که کارشناسان خط دست به کار می شوند و متن خود آن نسخه را هم با ویژگی های خط شیخ تطبیق می دهند تا ببینند که آیا خود نسخه به خط شیخ کتابت شده یا نه. ولی در نسخه های مطلقاً بی نام و نشان و بی قرینه، خصوصاً اگر با خطی ساده کتابت شده باشد، امکان تشخیص کاتب تقریباً منتفی است.
سلام بر دوستان گرامی
سوالی دارم از محضرتان
ایا کتاب فصول الاعراض : ترجنه حدود الامراض از محمداکبر ارزانی صرفا نسخه خطی است؟
یا نسخه چاپی هم دارد؟
با سپاس
ابتدای جلسه دکتر میشائیل مارکس به معرفی مرکز تحقیقات کورپوس کورانیکم پرداختند. و فرمایش کردند گورپوس به معنای داده های مکتوب (جامع النصوص) به عربی و کورانیکم هم همان قرآن.
سپس سایتی را معرفی نمودند که تمام نتایج تحقیقات در این سایت به صورت آنلاین در دسترس می باشد.
ایشان فرمودند برای تاریخ گذاری نسخه های خطی قرآن راه های وجود دارد که یکی از آنها خط شناسی است (با مقایسه آن با خط های دیگر که به جای مانده)و دیگر آزمایش کربن 14 است که در واقع روی پوستی که آیات قرآن بر آن نگاشته شده بررسی می گردد و معمولا از بخش شیرازه استفاده می شود چون در آزمایش کربن 14 آن بخش مورد بررسی از بین می رود.
ایشان امیدوار بودند که انشالله با همکاری متولیان نسخه های خطی در ایران، این نسخه ها نیز مورد واکاوی و بررسی قرار گیرد.
۱۴- مجموعه های آثار شریف مرتضی و پیشنهادی برای فضلای جوان
چنانکه قبلا هم مکرر نوشته ام احتمالا شریف مرتضی و یا برخی شاگردان او در نحوه تنظیم مجموعه های مختلف رسائل او و چینش آن مساهمت داشته اند. از مجموعه رسائل و آثار کوچک شریف مرتضی چندین سنت مختلف نسخه خطی داریم. مناسب است کسی همت کند و تبارشناسی سنت های مختلف نسخ خطی مجموعه رسائل شریف مرتضی را بر اساس همه نسخه های شناخته شده آنها مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. معمولاً دسته های معینی از رسائل او در مجموعه های جداگانه ای در نسخه ها تکرار می شوند و تنظیمات و ساختارها بر اساس الگوهای مختلف در نسخه های خطی آثار او قابل پیگیری است. برخی از آنها معلوم است تعدادی از مسائل پراکنده را با ذکر تاریخ هر مسئله و بدون توجه به تنوع موضوعات گرد هم می آورند. تعدادی دیگر هست که تعدادی از مسائل را با توجه به مشابهت موضوعی گرد هم آورده است، مانند مسائلی در رابطه با آیات قرآن. بعید نیست اینها کار خود شریف مرتضی و یا شاگردانش به هدف گردآوری اجوبه او به پرسش ها و در واقع آرشیو سازی برای آنها باشد. تعدادی از مجموعه های خطی آثار او مسئله هایی ( یا حتی تکه هایی) را بنا بر موضوع و یا اهمیت گرد هم می آورند که معلوم است از کتاب های بزرگش و یا از اجوبه شناخته شده او به مسائل شهرها برگرفته شده و گرد هم آمده اند. بنابراین بخشی از کتاب های مفقود شریف مرتضی را می توان بر اساس همین مجموعه ها که به صورت اجوبه متفرقه گرد هم آمده بازسازی کرد. هر چه هست برای این کار نخست بایست تمامی نسخه های خطی این مجموعه ها شناسایی، دسته بندی و تبارشناسی شود. این کار کمک بزرگی است برای بازسازی سالشمار و ترتیب آثار شریف مرتضی.
يک پيشنهاد درباره تاريخ تمدن شيعی
به تجربه و با بررسی هزاران نسخه خطی در طول سال های گذشته و به گواهی بسياری از کتاب های تراجم و احوال دريافته ام که بيشتر کاتبان نسخه های خطی در تاريخ چند قرن نخست اسلام بر مذهب شيعی و امامی بوده اند؛ به ويژه کاتبانی که نسخه های ادبی و فلسفی و علمی و تاريخی را کتابت می کرده اند (به ويژه در خراسان و عراقين) متأسفانه ما در اين زمينه کم کاری کرده ايم. حال که بسياری از نسخه های خطی به صورت آنلاين دستياب است پيشنهاد من اين است که گروهی از جوانان فاضل همت کنند و مشخصات کاتبان را از روی ترقيمه های نسخه های خطی فراهم کنند. با اين کار مجموعه ای مهم از اطلاعات درباره تاريخ اهل علم و ادب شيعی فراهم می آيد؛ علاوه بر نام کاتبان، می توان پراکندگی جغرافيایی و تخصص های آنان را هم نشان داد. بسياری از کاتبان نسخه های خطی خود در شمار اهل علم و ادب بوده اند.
وقتی انسان وارد کتابخانه سلیمانیه در استانبول میشود داخل سالن محققین که بسیار هم قدیمی است حدود 20 تا کامپیوتر گذاشتند که محققین به صورت باز می توانند تمام صفحات نسخه های خطی کتابخانه سلیمانیه و کتابخانه های وابسته به آن رو ملاحظه کنند و هر چه قدر هم دوست دارند بنشیند و بنویسند.. در ابتدای ورود هم از شما سؤال نمیکنند شما محقق هستید یا عمله و کارگر و اصلا برای چه آمدید قسمت خطی و چه کار دارید.... فقط پاسپورت شما را در بدو ورود ازتون میگیرند.. وارد شده پشت کامپیوتر میشینید و شروع به کار می شوید از ساعت 8 صبح تا 11 شب هم باز است.. ولی اگر تصویر نسخه ای را بخواهید باید پول پرداخت کنید و به اسهل طرق نسخه را در اختیار میگذارند. لذا شما با انبوهی از کتاب های منتشر شده در شرق و غرب مواجه هستید که از نسخه های خطی این کتابخانه استفاده شده است و یا هیچ کتاب تحلیلی در زمینه میراث مکتوب و هنر اسلامی ووو..... در شرق و غرب انجام نمیپزید که شما در آن بهره مندی و نام این کتابخانه در لیست مصادر آن وجود دارد و دائما ارجاع به نسخه های کتابخانه های ترکیه دادهه میشود... و به طور مثال با علمی که بنده نسبت به قرآنهای کوفی کتابخانه آستان قدس رضوی دارم ظاهرا حدود 2000 لت کوفی در مشهد وجود دارد که متأسفانه تمام دراسات و تحلیلهایی که درباره نسخه های کوفی در اروپا انجام شده بر مبنای قرآنهای ترکیه بوده و نام آنها در فکتبشان تکرار می شود.. و این مطلب به غیر از جنبه های علمی تبلیغی برای آنها و مذهبشان شده است.. ولی در مقابل؟؟؟؟
🔸 مراد و مقصود از واژه «ثقة»
کلمه «ثقة» کثیرا در کلمات رجالیین به کار رفته است، فلذا این بحث مطرح می شود که آیا از کلمه «ثقة»، عدالت و شیعه بودن راوی هم استفاده می شود؟ آیا توصیف یک راوی به «ثقةٌ»، دلالت بر این مطلب دارد که آن راوی از جهت مذهب و عمل، مشکلی نداشته است؟ یا اینکه تنها معنای «صدوق بودن و راستگویی» از این کلمه استفاده می شود؟
💠 ما قبلا این مسأله را توضیح داده ایم که کلمه «ثقة» به معنای «مورد اطمینان» است. منتها به تناسب حکم و موضوع، مورد اطمینان بودن در موارد و مصادیق مختلف، تفاوت می کند.
اگر درباره نجّاری بگویند که او نجّار مورد اطمینانی می باشد، این بدین معنی است که کار خود را در حرفه نجّاری خوب و درست انجام می دهد. مورد اطمینان بودن یک نجّار، ارتباطی به جواز اقتداء به او در صلاة و یا اعتماد به أخبار و نقلیات او ندارد. تناسب حکم و موضوع اقتضاء می کند که مراد از اطمینان به نجّار، اطمینان به کار و عمل او باشد.
در مسأله حدیث، از قدیم الایام، این بحث بین محدّثین مطرح بوده است که آیا در راوی، غیر از صدوق بودن، عدالت و مذهب نیز معتبر است؟ بنابراین اگر رجالیین علی وجه الاطلاق، یک راوی را با عنوان «ثقة» توصیف کنند و هیچ قرینه دیگری ذکر نکنند، بدین معنی است که علاوه بر صدوق بودن، از جهت مذهب و عمل هم مورد اطمینان آقایان بوده است یعنی هم صدوق بوده، هم عادل و هم شیعه. مگر آنکه اطلاقی در کار نباشد.
مثلا در توصیف یک راوی گفته بشود که «او در نقلیات مورد اطمینان می باشد». در این صورت صحت مذهب و عمل، احتیاج به قید علیحده دارد. پس وقتی نجاشی در مورد برخی روات از تعبیر «ثقة ثقة» استفاده می کند، دیگر نباید عدالت و تشیّع آن راوی مورد تأمل قرار بگیرد. بله اگر در ترجمه یک راوی بگوید: «ثقة إلا اینکه مذهب او فلان مشکل را دارد» در این صورت تعبیر «ثقة» فقط بر اطمینان به نقل آن راوی دلالت می کند.
🔺درس خارج اصول آیت الله سید موسی شبیری زنجانی، تاریخ: 10 بهمن 95
@zobdatolfavaed
با سلام
بنده وقتی در سایت کتابخانه ملی عنوان مخطوطی را سرچ و کلیک می کنم، پیام می دهد که موجودی ندارد
آیا برای شما هم اینچنین است؟
یکی از معظلات در کتب حدیثی ، مرسل بودن خود نسخ موجوده . ایا بر این امر راهکارهای مد نظرتون هست؟ بر فرض مثال نسخه حدیثی که منسوب به مولفی در قرن ۴ هست و هم مولف و هم کتاب از مشهورات است ولی نسخی که از این کتاب به ما رسیده مثلا از قرن ۸ به بعد بوده بر فرضی هم با نسخه موجود دست علامه مجلسی تصحیح و مقابله شده. با این حال نسخ موجود ان کتاب مرسل بوده
✅ کَبیکه یا کَبیکَج (Ranunculus lanuginosus) گیاهی است از تیره آلالگان. به آن آلالهٔ ایرانی و آلالهٔ شرقی هم گفتهاند. کبیکج عربیشدهٔ واژهٔ فارسی کبیکه است.
گیاه کبیکه.
کبیکج گیاهی علفی افراشته به طول نیم متر و برگهایی متناوب با بریدگیهای نسبتاً عمیق سهبخشی به شکل برگ گشنیز است. گلهایش دارای ۵ کاسبرگ، و ۵ گلبرگ، به رنگ زرد است) قهرمان و اخوت، ۲۰۰۹، ص۴۳۷ .)این گیاه دارای ترکیباتی نظیر تانن، فالونوئید، آلکالوئید، و گلیکوزیدهای قلبی است.
در اواخر دوران تسلط مغولان بر ایران، گرایشات صوفیانه در این کشور رو به گسترش گذاشت. این گرایشات در تمام زمینه ها از جمله پزشکی خود را آشکار کرد. ورود و توسعه موضوعات نجومی، استفاده از عناصر کیمیایی و تعویضات برای درمان بیماری ها به کار گرفته شد. یکی از آثار گرایشات صوفیانه در پزشکی ورود واژه کبیکج در صفحه اول یا آخر کتابها برای محافظت از نسخه خطی و به شکل ذکر می باشد.
انواع به کار گیری کلمه کبیکج در ابتدا یا اننتهای نسخه های خطی در این کتابها که لفظ "یا کبیکج احفظ" آمده در ایران، هند (پاکستان و افغانستان در آن دوران جزء ایران بودند برای همین نسخه های خطی این دوران را متمایز نشده است) به وفور یافت می شود. این موضوع برای اولین بار توسط ادم گسیک مطرح شد[۲] و پس از آن یک تیم تحقیقاتی مطرح کردند که این گیاه که در دوران صفویه به شکل "ذکر" در ابتدای کتابها مطرح شده است به راستی خاصیت محافظت نسخه های خطی در مقابل با قارجهای کاغذ را دارد. [۳] یکی از نشانه های ورود جریان پزشکی ایرانی به دوران پزشکی صوفیانه را ثبت این واژه در مقدمه های کتابها می دانند.
✍ منبع
سلام و احترام
در سایت نسخ خطی کتابخانه ملی، نسخه ای را جستجو کردم. نتیجه نشان داد که چند تا از آن در کتابخانه دانشگاه تهران وجود دارد. در کنار شماره بازیابی میزند «عکس»؛ مثلا «6961عکس». ولی در سایت دانشگاه تهران، همین شماره داخل گیومه را که میزنم نتیجه ای نمیدهد. بدون کلمه عکس که میزنم، رکوردی را می آورد که ارتباطی با نسخه موردنظر بنده ندارد.
دوستان لطفا بفرمایند که چگونه میتوانم دسترسی پیدا کنم.
آیا معنای شماره بازیابی که میدهد این است که عکس نسخه وجود دارد؟
اگر بله، دسترسی به نسخه های عکسی چگونه است؟
ممنون
بسیار عالی دست مریزاد، در ترجمه گوگلی این نوشتار درباره این تک برگ، توضیحاتی ارزنده داده که درج آن خالی از لطف نیست👇
✅ گیاهان نقاشی شده در روم
✍ دیوید لیث
گیاه مصور یک ژانر از کتاب دارویی است که در دوران باستان یونانی-رومی حداقل از قرن اول قبل از میلاد شناخته شده است. برای مثال، دایرهالمعارف Pliny the Elder ( Natural History 25.8)، تعدادی از نویسندگان گیاهان دارویی را ذکر میکند که تصاویری از گیاهان را در بالا شرح اثرات دارویی آنها ارائه کردهاند. یکی از اولین نمونههای باقیمانده از چنین گیاهان مصور، که قدمت آن به حدود 400 سال پس از میلاد میرسد (برای قضاوت از روی دستخط آن)، یک برگ کدکس پاپیروس مجلل با تصاویر تمام رنگی به نام «پاپیروس جانسون» (P. Johnson) به نام جان دی است. موننس جانسون که آن را در سال 1904 یافت. [1] او آن را در شهر آنتینوپولیس در مصر میانه کشف کرد و اکنون در کتابخانه ولکام لندن نگهداری می شود.
L0015764 پاپیروس جانسون، قطعه ای از گیاهی مصور.در یک طرف صفحه، گیاهی کلم مانند با برگهای سبز مایل به آبی تیره را میبینیم که نام Symphyton را دارد ، که احتمالاً به عنوان comfrey ( symphytum officinale L.) شناخته میشود. عنوان باقیمانده که مستقیماً در زیر تصویر نوشته شده است، به شرح زیر است، اگرچه ممکن است متن پس از استراحت چندین خط دیگر ادامه داشته باشد:
این گیاه وقتی آسیاب شود هر خونریزی را درمان می کند و زخم ها و تاندون های بریده شده را آگلوتینه می کند. سرفه خونی را درمان می کند…
در طرف دیگر، گیاه Phlomos ، احتمالاً قالین (verbascum Thapsus L.)، با برگ های سبز و زرد که از پنج ساقه جوانه می زنند و یک پیاز بزرگ با ریشه به تصویر کشیده شده است. این بار این گیاه به تنهایی از نظر پزشکی مفید نیست، بلکه به صورت یک داروی ترکیبی همراه با چندین ماده دیگر توصیه می شود (در اینجا به نظر می رسد انتهای عنوان حفظ شده است):
پاپیروس جانسون، برعکس. فلوموس
پاپیروس جانسون، برعکس. فلوموس
«( 1 کلمه خوانده نشده، به عنوان مثال «اعمال») ... آب گیاه، مرزنجوش، مغز آهو، تمام التیام دهنده، موم، رزین سقز، و روغن زیتون قدیمی. کسانی را که از (دردها؟) و انواع (خستگی؟) آسیب دیده اند، شفا می دهد.
بر روی پاپیروس، رنگ مورد استفاده برای به تصویر کشیدن گیاهان به طور قابل توجهی پر جنب و جوش باقی می ماند، اگرچه نمی توان همین را برای شرح هایی که کاربردهای دارویی آنها را توصیف می کند، گفت. این به دلیل جوهر مبتنی بر فلز استفاده شده به نام جوهر گال آهن است که در طول زمان مستعد محو شدن است و وضعیت نامناسب این متون به این معنی است که اخیراً حس مداوم از آنها استخراج شده است. با این حال، جوهر در زیر نور ماوراء بنفش بسیار واضحتر نشان داده میشود، همانطور که امیدواریم از تصویر زیر مشاهده کنید، و ما اکنون ایده بسیار بهتری از نوع اطلاعات پزشکی موجود در این گیاه داریم.
همان توصیه های درمانی نیز در اثر طب اخترشناسی که به طور مشابه در مصر ساخته شده است، یافت می شود. این رساله ای است به نام «درباره قوای گیاهان » ( De virtutibus herbarum ) که به «تسالوس فیلسوف» نسبت داده شده است، که هویت او موضوع بحث و جدل هایی بوده است (به ویژه اینکه آیا او دکتر تسالیوس از قرن اول پس از میلاد است یا نه. ترالس - فکر نمی کنم او باشد). این رساله طالع بینی اطلاعات پزشکی 19 گیاه جداگانه را ثبت می کند که هر کدام با یکی از 12 علامت زودیاک یا یکی از 7 ستاره سرگردان (که همان سیارات یونانی است) مرتبط است.یعنی) که در آن زمان شناخته شده بودند، یعنی خورشید، ماه، عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل. مدخلها بسیار طولانیتر و دقیقتر از آنهایی هستند که روی گیاهان مصور نگهداری میشوند، با چندین کاربرد دارویی مختلف برای هر گیاه، و مقادیر مشخصی در دستور العملهای ترکیبی، و همچنین یادداشتهایی درباره تاریخهای صحیح، که در سیستمهای تقویمی مختلف ارائه شدهاند، برای هر گیاه گنجانده شده است. برداشت گیاهان برای به حداکثر رساندن قدرت آنها. دستنوشتههای باقیمانده از این متن نجومی، اما هیچ تصویری از گیاهان ندارند.
متأسفانه مشخص نیست که این گیاه مصور دقیقاً چه رابطه ای با این اثر نجومی داشته است، آیا هر دو به یک منبع مشترک وابسته بودند یا یکی منبع دیگری بود. با این حال، لازم به ذکر است که بخشهای باقیمانده از گیاه پاپیروس هیچ اثری از مواد نجومی موجود در «در قدرت گیاهان » را نشان نمیدهد . اطلاعات دیگری وجود دارد که ممکن است حاکی از نوعی رابطه مستقیم باشد. اگر همه 19 گیاه در رساله اخترشناسی به ترتیب حروف الفبای یونانی دوباره چیده شوند، حداقل تصادفی قابل توجه است که دو گیاه آخر سمفیتوم و فلوموس هستند که البته در گیاه گیاهی در کنار هم قرار گرفتند.
یکی از معظلات در کتب حدیثی ، مرسل بودن خود نسخ موجوده . ایا بر این امر راهکارهای مد نظرتون هست؟ بر فرض مثال نسخه حدیثی که منسوب به مولفی در قرن ۴ هست و هم مولف و هم کتاب از مشهورات است ولی نسخی که از این کتاب به ما رسیده مثلا از قرن ۸ به بعد بوده بر فرضی هم با نسخه موجود دست علامه مجلسی تصحیح و مقابله شده. با این حال نسخ موجود ان کتاب مرسل بوده
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com