گفتگوهای تراثی (آرشیو)

آخر این رباعی اگر لطفی داشته باشد -که ندارد به نظر من- در تکرار «لالا»ست. لالای اول از مصراع چهارم را اگر «ای‌کاش» بخوانیم (که نمی‌دانم لفظ «ای‌کاش» در معنای «کاشکی» اصلاً‌ در قرن هشتم و قبل از آن مصطلح بوده است یا نه) چطور باید معنا کرد آن مصراع را؟ می‌دانیم که مصراع سوم از زبان «معشوقه» است. یعنی آرزو می‌کند معشوقه‌اش لال بشود؟
بعد، «لا لا می‌گفت» چه معنایی خواهد داشت؟
اگر هم اولی را «ای‌کاش» بخوانیم و «لالا»ی دوم را فاعل بگیریم، کار از دو جهت خراب می‌شود؛ اول آنکه معلوم نیست لالا چه‌کسی را گفته است که لال باد‌. دوم آنکه «لالا» در مصراع اول به همین معنا قافیه شده است و در مصراع دوم به معنایی دیگر. پس، ناگزیر، در مصراع چهارم به معنایی غیر از آن هردو به‌ کار رفته است. تنها معنایی هم که برای این لفظ، غیر از آن دو معنا، می‌مانَد همین «نه، نه» است و آن هم در صورتی معنا می‌دهد که از قول لالای معشوقه باشد، یعنی واژه‌ی نخست هم لالا باشد.

تصور می‌کنم این بیت محصول سال‌های پایانی رواج سبک هندی باشد. حتی اگر اینگونه نباشد هم رگه‌های طرز تازه و بارقه‌های افول این سبک را می‌توان در آن به تماشا نشست.
خمیازه کشیدن تیر کنایه از کشیدن تیر است و به هم نزدیک‌ شدن گوشه‌های کمان. ب این توصیف باید گفت مصراع اول معنای روشنی ندارد هرچند به صورت ذهنی می‌توان به این معنی رسید:
وقتی او تیرش را می‌کشد و به سمت دام (با توجه یه ساخت شعر می‌توان ان را به معنای واقعی آن یا معنای مجازی برگرداند) می‌اندازد من کمان‌دار او می‌شوم. در اینجا کمان‌دار احتمالا ایهام تناسبی دارد با تیر و منظور شاعر شاید خود کمان نباشد و ممکن است منظور ریسمانی باشد که برای بستن شکار به کار می‌رفته است.(با توجه به مفهوم مصراع بعد).
در مصراع دوم شاعر می‌گوید از رگ کردنم کمندی می‌سازم برای بستن شکاری که هدف تیر معشوقم قرارگرفته است. مفهوم غایی این است که جانم را برای معشوق می‌دهم تا به هدفش برسد!

با توجه به مصراع اول ظاهرا هر دو سوز باشد یعنی سوز عشق و سوز محبت. آن هم نقطه نیست اشتباهی است که ادامه داده نشده است.

در فارسی کمتر اینگونه بوده علاوه بر اینکه در همین مصراع اول دو نقطه تحت الیا نوشته نشده، و باتوجه به یکسانی خط که نشان از یکسانی خطاط است این احتمال ضعیف است.?

با سلام و عرض ادب
سرکار خانم خادم الفقرا
دگرگونی آواها در زبان امری بدیهی است و در طول زمان و با قواعدی خاص و گاه خارج از قاعده رخ میدهد.
همانطور که در بالا آورده اید در فارسی پهلوی واژه برنا به شکل aparnayik و aparnayik ثبت شده است و تبدیل دو مصوت a و u به یکدیگر در زبان فارسی موجود است. همانطور که آورده اید مکنزی نیز اصل واژه را به شکل purnay به معنای پیر ذکر کرده است . در ابتدای این واژه a نفی کننده افزوده شده است که واژه " نه پیر " یعنی جوان را به صورت apurnay میسازد .
در تغییرات آوایی از پهلوی به فارسی نو a از ابتدای برخی واژگان می افتد و واژه مورد نظر ما هم از اپرنا به پرنا و سپس با تغییر صامت پ به ب به برنا تبدیل می شود. ضمنا تبدیل فتحه ب هم به ضمه نیز در تحول واژگان در این دوره ها امکان پذیر است و شکل برنا با ضمه نهایی است.

این تصویر در نسخه ای از حوالی 1280 ق است.
نوشته است: بسم الله: هیئت عالم شمسی بنابر مذهب متأخرین به نحوی که از طریقه شرع خارج نباشد، این است ملاحظه شود.
دو نکته هست، یکی این که متوجه بوده که نظریه خورشید مرکزی آمده که البته زمان آن خیلی دیر است، اما همین هم مهم است، آن هم در کتابی در علوم غریبه، و دیگری «خارج از طریقه شرع» نباشد، هم جالب است.
محل «ارض» هم مشخص شده است.

(ادامه از بالا)
در اینجا، ملاح انگلیسی کشتی گفت: هیچ قومی بیشتر از قوم انگلیس در مسأله طلوع و غرب آفتاب صاحب وقوف نیست. خورشید نه از جایی بلند می شود نه در جایی فرو می رود، بلکه مثل قاطری دور آسیاب بگردد، دایم دور زمین می گردد. دلیلی از این بهتر چه که من خودم که با همین کشتی در کار سیاحت دور دنیا هستم هر جایی که بوده ام خورشید هم بوده است». اینجا بود که ناخدای کشتی به سخن آمد و گفت همه تصورات شما واهی است. خورشید نه دور جایی می گردد، نه دو رمین، آنچه می گردد زمین ما می باشد که به دور خورشید می گردد و روز و شب پدید می آید.». همه این شهرهایی که نام بردید از برابر خورشید رد می شوند. در اینجا، آن حکیم چینی به سخن آمد و گفت: مساله خدا هم بعینه همان مسأله خورشید است. هر کسی گمان می کند که خدا تنها خدای اوست و بس، و فقط در معابد ولایت او وجود دارد، و هر قومی تصور می نماید که آن را در گوشه محقر عبادتگاههای خود محفوظ دارد». این در واقع نتیجه داستان قهوه خانه سورات است، کتابچه ای که کسروی هم در اوائل کار آن را به عربی ترجمه و منتشر کرد!
@jafarian1964

@litera9
مهم‌ترین عادات اجتماعی ایران باستان جشن‌های متعدد آن است که در عرض سال برگزار می‌شده و در خلال آن جشن‌ها، آداب و رسوم بی‌شماری را معمول می‌داشته‌اند. این جشن‌ها که عده آنها خیلی زیاد بوده، هر کدام به مناسبتی مرسوم شده و هر یک هم چه در دربار شاهنشاهان و چه در میان مردم، آداب و رسوم خاصی داشته است که معمول می‌گردیده. در میان جشن‌ها سه جشن «نوروز، مهرگان و سده» از همه بزرگ‌تر و مهم‌تر بوده و از نظر همین اهمیت هم بوده که این جشن‌های سه‌گانه با آن همه تاخت‌وتازها و طول مدت مقاومت کرده و نوروز هنوز هم مرسوم است و دو تا دیگر نیز تا چندی پیش معمول بوده است. این کتابچه به طور خلاصه به این سه جشن پرداخته است.

(ادامه از بالا)
در اینجا، ملاح انگلیسی کشتی گفت: هیچ قومی بیشتر از قوم انگلیس در مسأله طلوع و غرب آفتاب صاحب وقوف نیست. خورشید نه از جایی بلند می شود نه در جایی فرو می رود، بلکه مثل قاطری دور آسیاب بگردد، دایم دور زمین می گردد. دلیلی از این بهتر چه که من خودم که با همین کشتی در کار سیاحت دور دنیا هستم هر جایی که بوده ام خورشید هم بوده است». اینجا بود که ناخدای کشتی به سخن آمد و گفت همه تصورات شما واهی است. خورشید نه دور جایی می گردد، نه دو رمین، آنچه می گردد زمین ما می باشد که به دور خورشید می گردد و روز و شب پدید می آید.». همه این شهرهایی که نام بردید از برابر خورشید رد می شوند. در اینجا، آن حکیم چینی به سخن آمد و گفت: مساله خدا هم بعینه همان مسأله خورشید است. هر کسی گمان می کند که خدا تنها خدای اوست و بس، و فقط در معابد ولایت او وجود دارد، و هر قومی تصور می نماید که آن را در گوشه محقر عبادتگاههای خود محفوظ دارد». این در واقع نتیجه داستان قهوه خانه سورات است، کتابچه ای که کسروی هم در اوائل کار آن را به عربی ترجمه و منتشر کرد!
@jafarian1964

@UT_Central_Library

عکسی که آرایش یاران امام حسین (ع) و سپاه یزید در سال 61 هجری قمری را به خوبی نشان می‌دهد.

در این تصویر نحوه آرایش هر دو سپاه و تفاوت آنها از نظر تعداد نفرات مشخص است




@RADEPAYETARIKH 👈

این هم توضیحات ایشان در باره این قطعه
👇👇👇
تلمیح، این بار با خامه.
1. نقطه های فاصله دار و خلاف قاعده ی "ت" در واژه ی "تن"
2. نحوه ی نگارش بی سر واژه ی "بی" که خلاف قاعده نیست، ولی ندرت استفاده در آثار قدما دارد (همچون محراب الجایتو)
3. حذف زنبق از روی حرف سین در واژه ی "سر" بر خلاف عملکرد قدما که تعمد در بهره گیریش بر سر سین داشته اند
4. در امتداد هم قرار دادن دو فتحه در آخر سطر که یک حرکت را می نمایاند که واژه ی "بی" آن را برش داده.
5. استفاده ی قاعده مند از دو نقطه ی فاصله دار در زیر واژه ی "بی" که شمره ی نون باعث تفکیک آن دو از هم شده. این همه برای القای معنی هرچه بهتر در این سطر به کار برده شده است.

فاصله ی ایده تا اجرا، حدود یک سال.

بله.. مستقلا هم چاپ شده.. این نسخه از کشفیات اقای سید محمد حسین جلالی در آمریکاست که با تحقیق خود ایشان منتشر شده.. کتاب بسیار مهمی است و در فهرست نجاشی هم نامش آمده.. به یاد دارم که این کتاب نزد مرحوم کلینی هم بوده و از آن روایاتی را نقل می کند..

جالب این است که به تصریح مفهرسین اصل این روایات رو راوی (ابو عمران مروزی) در زندان سندی بن شاهک از امام شنیده است..

البته این احتمال هم وجود دارد که کاتب (بی سواد و یا کم سواد) دو کتاب را با هم استنساخ کرده و آنها را به صورت یک کتاب درآورده است.
توضیح این که گاه چند جزوه کم حجم خطی در کنار هم صحافی می شدند. حالا ممکن است نسخه ای که کاتب نسخه دوم شما، اساس استنساخ خودش قرار داده بوده در حقیقت دو تکه از دو کتاب مختلف بوده است که به سبب شباهت موضوع، در کنار هم صحافی شده است. حالا کاتب کم سواد هم فکر کرده این ها همه اش یک کتاب است، و آن را به صورت یک کتاب واحد، استنساخ کرده است.

همه این احتمالات را باید مد نظر داشته باشید، و در مقدمه به تفصیل از آن بحث کنید.

بیش از این حال و حوصله توضیح ندارم. معذرت میخواهم.

سلام بر شما. بله. به نظر می رسد سه نقطه باشد که چینش آنها بر خلاف معمول است. یعنی دو نقطه چسبیده به هم و یک نقطه به جای اینکه بالای دو نقطه و مابین آنها باشد، در زیر دو نقطه است. شاید بخاطر متمایز کردن «ر» از «ز» و «ژ» باشد. شاید هم جنبۀ تزئینی داشته باشد.

سلام و احترام
نشان تأخّر و تقدّم است.
در آغاز مصراع دوم نیز "م" آورده شده که نشان از تقدّم مصراع دارد و این حرف در آغاز مصراع اول "خ" است.
باید جای دو مصراع با یکدیگر جابجا گردد.

کاش کمی هم روی این نکته تأمل می‌کردید که آنچه شما نشان تشدید می‌خوانید من دو نقطه می‌بینم مخصوصا اگر با شیوه کتابت آن در نقطه‌های قاف در «السوق» مطابقت دهید. اگر دو نقطه باشد که باید همان «الأعمی» یعنی نابینا بخوانید معنادار است و درست هم همین است. آن دو نقطه روی یاء را باید به الف مقصوره تعبیر کنید.

بله کاملا درست می‌فرمایید سپاس از لطفعالی، اما در کنار آن موارد دیگر هم دیده شده است، ان شاء الله اگر نمونه‌ای یابم عرض می‌کنم.
فقط سوالی که در این باب مطرح است و باید پاسخی منطقی به آن داده شود، اینکه موردی بوده باشد (لو فرض) که عبارت "من مستکتبات ..." به خط عالمی از قرن ۱۱ هجری، نوشته شده که تاریخ کتابت آن نسخه، برای مثال بلاریب از قرن هشتم هجری است، به نظر شما این واژه مستکتبات را در این صورت چگونه باید تحلیل و توجیه نمود؟ سپاسگزارم💐