گفتگوهای تراثی (آرشیو)

دوستان، ابوبکر نصرت افندی، از جمله طرفداران و شارحین مولانا صائب در عثمانی هست، که تقریبا معاصر او بوده است،

با سلام و عرض ادب...
دوستان, لطفا در صورت امکان چند منبع دست اول در حوزه داروشناسی و پزشکی و کلا هر آنچه به طب قدیم مربوط میگردد, معرفی بفرمایید...
سپاس از مهرتان

در هر صورت با توجه به فحوای سروده و سهل الوصول ترین معنی، مطلبی که به نظر رسید، عرض شد. مصحح گرامی اطلاعات کاملتری از شاعر و متن دارند و نظر ایشان ارجح است.
چه را چو نوشتن از ویژگیهای کتابتی و رایج است.
سپاس از حوصله دوستان گرامی.??

دوستان و سروان بزرگوار
امکان دارد راهنمایی بفرمایید که 3 تصویر بالا را از کدام موزه خارجی می توانم دریافت کنم.
سپاس از لطف بیکرانتان

با عرض سلام و احترام.
در این فیلم کوتاه نشان داده می شود که با گذاشتن نسخه روی صفحه شیشه ای،‌ امکان بزرگ نمایی هر کلمه از نسخه است با حرکت انگشتان دست روی خود مانیتور. با سپاس. ???

کشف سکه های صدر اسلام در کاشان زمان شاه عباس، انتقال به اصفهان و خواندن آنها

در خاتمه کتاب جام جهان نما، مطلبی در باره درهم و دینار شرعی و وزن دقیق آن آمده و ضمن آن نکته ای هم در این باره از شیخ بهایی نقل شده است. شیخ بهایی، استاد نویسنده این متن بوده، و با احترام فراوان از او یاد کرده و گفته شده است که عجالتا رأی شیخ بهایی در این باره را همه فقها قبول دارند.
اما آنچه در این مطلب توجه بنده را جلب کرد، نکته ای است که نویسنده در باره کشف یک دفینه در کاشان دوره شاه عباس اول (م 1038) و انتقال چهار سکه از آنها به اصفهان نوشته است. سکه طلا یا همان دینار ضرب سال 99 و سکه نقره ضرب سال 118 بوده. نویسنده در این خاتمه که آن را به هدف روشن کردن وزن درهم و دینار شرعی نوشته، خط روی آن را خوانده و در اینجا آورده است. دقت وی در ضبط کلمات و حتی آوردن شکل آن جالب توجه و نشان دهنده نوعی سابقه برای خواندن سکه ها و استفاده تاریخی و شرعی از آنهاست. یک کلمه از روی درهم برای بنده نامفهوم بود که شبیه کلمه واسط است. عکس آن را پایین خواهم آورد.

درهم شرعی و درهم طبی و مثقال شرعی و مثقال طبی و اوقیه شرعی و اوقیه طبی، و همچنین باقی اوزان شرعی و طبی یکی است، و چون در این رساله (جام جهان نما) مکرر درهم و مثقال مذکور شده، و اکثر اوزان طبی و شرعی، از اوقیه و رطل و صاع که مقدار زکات فطر است موقوف است بر معرفت ایشان، واجب بود که در خاتمه این رساله مقدار ایشان را بیان نماییم.
قدمای مجتهدین از فقهای امامیه ـ طیب الله مثواهم ـ یک درهم شرعی را و یک مثقال شرعی را به وزن جو فرموده گفته اند که، یک درهم شرعی چهل و هشت جو است، و یک مثقال شرعی شصت و هشت جو و چهار حصه از هفت حصه یک جو؛ و به اتفاق مجتهدین، وزن هفت مثقال شرعی و ده درهم شرعی یکی است، چون وزن، انتظامی ندارد، بعضی سنگین است و بعضی بسیار سبک، و به اختلاف بلاد نیز مختلف می شود، از این جهت میان مجتهدین این فرقه ناجیه، اختلاف بسیاری بهم رسیده در مقدار زکات فطر، بعضی می گویند، تخمینا سه چهار یکی است به سنگ شاه، و بعضی می گویند تخمینا نیم است به سنگ شاه، و بعضی احتیاطا یک من سنگ شاه می دهند.
و حضرت استادی و من الیه فی العلوم الشرعیه اسنتنادی، بهاء الملة و الدین العاملی ـ سقی الله ثراه ـ را اعتقاد این بود که درهم شرعی، نصف مثقال صیرفی است، پس سه بیستی نقره باشد، و مثقال شرعی پنح حصه است از هفت حصه مثقال صیرفی، پس از چهار بیستی نقره زیاده باشد به دو دانگ یک بیستی نقره تخمینا. و از یک محمدی پنج دانگی نقره کمتر باشد به چهار دانگ یک بیستی تخمینا. پس هر ده درهم شرعی، پنج مثقال صیرفی است و هفت مثقال شرعی پنج مثقال صیرفی است.
و الحال میان اکثر فقها، آنچه حضرت استادی ام می فرمودند، مشهور است.
و بعضی را گمان این بود که وزن قبرسی که از بلاد روم می آورند که چهار دانگ و نیم مثقال صیرفی است همان وزن مثقال شرعی است که در ابتدای اسلام بوده، پس وزن مثقال شرعی چهار بیستی و نصف بیستی باشد.
تا آن که در این اوقات به یمن اقبال بی زوال پادشاهی، دفینه ای از کاشان ظاهر شده، دو دینار طلا و دو درهم نقره از آن به دار السلطنه اصفهان آورده بودند،
و چون فقیر ملاحظه آن دینار و درهم نمود، به خط کوفی، بر یک جانب آن دینار طلا [این] نقش کرده بودند، و بر یک جانب دیگر این را نقش کرده بودند:
وسط: لا اله الا الله وحده لا شریک له
دور: محمد رسول الله، ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله
دور: الله احد، الله الصمد لم یلد و لم یولد
دور: ضرب هذه الدنانیز فی سنه تسعة و تسعین
و بر یک جانب درهم نقره این نقش کرده بودند، و بر دیگر جانب این:
وسط: الله احد، الله الصمد لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد
دور: بسم الله ضرب هذا الدرهم . واسط؟ فی سنة ثمان و عشرة و مائه
وسط: لا اله الا الله وحده لا شریک له:
دور: محمد رسول الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله
چون تاریخ سکه کردن دینار بعد از هجرت است به نود و نه سال، و تاریخ سکه کردن درهم بعد از هجرت است به صدو هیجده سال، پس دینار را در زمان امامت حضرت امام زین العابدین ـ علیه التحیة و السلام ـ و درهم رادر زمان امام جعفرصادق ـ علیه التحیة و السلام ـ سکه کرده اند، و بنا بر آنچه در ذکری مذکور است، در زمان عبدالملک مروان بعد ازو، درهم و دینار شرعی متعارف بود، ظن بهم می رسد که این درهم و دینار همان درهم و دینار شرعی است...
@jafarian1964

کتاب «روابط عثمانی و ایران در اسناد آرشیوی»

کتاب حاضر شامل اسنادی درباره روابط ایران و عثمانی است که توسط اداره آرشیو عثمانی وابسته به ریاست جمهوری ترکیه منتشر شده است. در این کتاب‌ها تصویر سندها به همراه ترجمه آنها از ترکی عثمانی به ترکی استانبولی آمده است. موضوع برخی از این سندها عبارتند از: تغییرات در عرصه سیاسی ایران در دوره قاجار، حمل جنازه‌های ایرانی برای دفن در عتبات عالیات عراق، ایرانیان عراق در دوره عثمانی، تلاش‌های دولت قاجار برای تاثیرگذاری بر شیعیان عراق،
سفارت ایران در استانبول و ایرانیان ساکن این شهر و نیز مرزهای ایران و عثمانی. در این کتاب شماری از عکس‌های ارزشمند مربوط به ایران در دوره عثمانی نیز درج شده است.

مشخصات منبع‌شناختی:
Arşiv Belgelerinde Osmanlı İran İlişkileri, Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınlar, 2010, 665 s. (Yayın no: 111

🔰صفت منضج سودا :
صفت منضج و پزنده سوداء اسطوخودوس و بادرنجبویه و گاوزبان و پرسیاوشان و بادیان و اصل سوس مقشر نیمکوفته از هریک دو مثقال همه را در یک پیاله آب جوشانند تا نیمه آید صاف کنند و بقند سفید شیرین کرده نیمکرم رغبت نمایند غذا آب نخود نیمکوفته گوشت ماکیان فربه دارچینی و زعفران و اسفناج کنند

رباعیّه:
گردد مرض تو چون ز سوداء پیدا باشد که تنت پاك شود از سودا
معجون بجناح یا حب افتیمونیا حب سطوخودوس تناول فرما

↙️صفت معجون نجاح:
هلیله سیاه پوست هلیله کابلی و پوست هلیله و آمله از هریک هفت مثقال، اسطوخودوس و افتیمون و بسفایج و تربد از هریک سه مثقال و نیم، همه را بکوبند و بپزند و لاژورد شسته غاریقون بموئینه بیز کذرانیده از هریک دو درم اضافه نمایند و بدو چندان عسل بسرشند شربتی از سه مثقال تا هیج مثقال غلولها کرده فروبرند.

↙️صفت حبّ افتیمون :
افتیمون یک مثقال بسفایج نیم درم خربق سیاه و نمک هندي از هریک ربع درمی اسطوخودوس دو دانک ایارج فیقرا که صفتش در صداع بلغمی کذشت و غاریقون بموئینه بیز کذرانیده از هریک نیم درم اضافه نموده به آب خمیر کنند و حب ها سازند و فروبرند.

↙️صفت حب اسطوخودوس:
اسطوخودوس و افتیمون و بسفایج از هریک ربع درمی تربد و پوست هلیله کابلی و پوست هلیله زرد و صبر سقوطري از هر یک نیم درم شحم حنظل دانکی همه را بکوبند و به بیزند و دو دانک غاریقون بموئینه بیز کذرانیده اضافه نموده به آب خمیر کنند و حب ها ساخته فروبرند.

@Raze_darman
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃

🌷بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ🌷

با سلام و تحیت؛ 👆👆👆

قابل توجه اعضای محترم کانال:

اصلاحیه ی مطلب اخیر بارگذاری شده از سایت حوزه:

یکی از عبارات مندرج در سایت حوزه، بدین گونه، توسط استاد محترم بازبینی گردیده است؛


عبارت:

❌❌❌زهیر، یکی از یارانِ شهیدِ امام حسین (علیه السلام)، گرایش عثمانی داشت ❌❌❌


به عبارت:

✅✅✅ این که گفته می شود: زهیر یکی از یارانِ شهیدِ امام حسین (علیه السلام)، عثمانی مذهب بوده، درست نیست. ✅✅✅

بازبینی گردید.


از آن جا که این مطلب در سایت حوزه است و امکان ویرایش آن نیست؛ این اصلاحیه به حضور اعضای کانال ارسال گردید.

🌷اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم 🌷

🆔 @OstadMahdaviRad

سپاس از مشارکت دوستان.
آیا واحد وزن درهم به خط سیاق بدون تغییر می ماند؟
یعنی در نسخه نوشته شده:
تخم شنبلیله
۲۵ درم

؟

سپاس
امکان ارسال از صفحه ای که این غزل در آن است، وجود دارد؟

سلام و عرض احترام خدمت دوستان
آیا کسی ترکی عثمانی بلد است؟
دو صفحه از ترکی قرن ده درباره یک نویسنده ایرانی هست، در ترجمه به فارسی نیازمند کمک هستم
ارادتمند

«چهار مثقال ». (ابن سرافیون ). || وزنی که چهار مثقال و نیم باشد. (رشیدی ) (غیاث اللغات ) (مهذب الاسماء). چهار و نیم مثقال . (منتهی الارب ). یعنی چهار بار و نیم . معادل شصت وهشت جو میانه و چهار قسمت از هفت قسمت یک جو. || ده درم سنگ . (مؤید الفضلاء). || شش درم سنگ . (فرهنگ اسدی نسخه ٔ مدرسه ٔ سپهسالار). || ستیر . و آن شش درم سنگ و نیم است . (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ) (اوبهی ). در بعضی مواضع شش و نیم درم دارند. (مؤید الفضلاء). شش درهم و دو دانگ . شش درهم و سه سبع. وزنی معادل ربع عشر من . (مفاتیح ). چهل یک من ، و آن به وزن دراهم شش درهم و نیم است اصطلاحاً نه تحقیقاً. استیر. (جوهری در کلمه ٔ اوقیه ). ج ، اساتر، اساتیر. (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ).
- استار طبی ؛ شش درهم و دو ثلث . شش درهم و نیم : بگیرند آب خسک تر، ده استار. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ، متعلق به کتابخانه ٔ مؤلف ). بگیرند خیارشنبر و مویز دانه بیرون کرده از هر یکی سه استار. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و ده استار لعاب اسپغول اندرین آب کنند و بقوام آرند... (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). بگیرند زیره ٔ کرمانی دو مثقال ... شکر هشت استار همه را بکوبند و به انگبین بسرشند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و داروها را اندر یک من آب بپزند تا بمقدار ده استار بازآید. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی

با سپاس از همه دوستان گرامی و توضیحات مفیدی که لطف فرمودید، این عبارت در ابتدای رسالة التهجی نوشته سعدالدین حمویه (متوفی ٦٤٩) نسخه کتابخانه ملی است.

✅ با سلام و سپاس از عزیزان، ضمن اینکه ممکن است اصل بحث در محل خود مفید باشد، اما از آنجا که خارج از موضوع گروه است، از دوستان متمنی است بحث فوق در همینجا متوقف گردد، با سپاس ادمین💐

کشف سکه های صدر اسلام در کاشان زمان شاه عباس، انتقال به اصفهان و خواندن آنها

در خاتمه کتاب جام جهان نما، مطلبی در باره درهم و دینار شرعی و وزن دقیق آن آمده و ضمن آن نکته ای هم در این باره از شیخ بهایی نقل شده است. شیخ بهایی، استاد نویسنده این متن بوده، و با احترام فراوان از او یاد کرده و گفته شده است که عجالتا رأی شیخ بهایی در این باره را همه فقها قبول دارند.
اما آنچه در این مطلب توجه بنده را جلب کرد، نکته ای است که نویسنده در باره کشف یک دفینه در کاشان دوره شاه عباس اول (م 1038) و انتقال چهار سکه از آنها به اصفهان نوشته است. سکه طلا یا همان دینار ضرب سال 99 و سکه نقره ضرب سال 118 بوده. نویسنده در این خاتمه که آن را به هدف روشن کردن وزن درهم و دینار شرعی نوشته، خط روی آن را خوانده و در اینجا آورده است. دقت وی در ضبط کلمات و حتی آوردن شکل آن جالب توجه و نشان دهنده نوعی سابقه برای خواندن سکه ها و استفاده تاریخی و شرعی از آنهاست. یک کلمه از روی درهم برای بنده نامفهوم بود که شبیه کلمه واسط است. عکس آن را پایین خواهم آورد.

درهم شرعی و درهم طبی و مثقال شرعی و مثقال طبی و اوقیه شرعی و اوقیه طبی، و همچنین باقی اوزان شرعی و طبی یکی است، و چون در این رساله (جام جهان نما) مکرر درهم و مثقال مذکور شده، و اکثر اوزان طبی و شرعی، از اوقیه و رطل و صاع که مقدار زکات فطر است موقوف است بر معرفت ایشان، واجب بود که در خاتمه این رساله مقدار ایشان را بیان نماییم.
قدمای مجتهدین از فقهای امامیه ـ طیب الله مثواهم ـ یک درهم شرعی را و یک مثقال شرعی را به وزن جو فرموده گفته اند که، یک درهم شرعی چهل و هشت جو است، و یک مثقال شرعی شصت و هشت جو و چهار حصه از هفت حصه یک جو؛ و به اتفاق مجتهدین، وزن هفت مثقال شرعی و ده درهم شرعی یکی است، چون وزن، انتظامی ندارد، بعضی سنگین است و بعضی بسیار سبک، و به اختلاف بلاد نیز مختلف می شود، از این جهت میان مجتهدین این فرقه ناجیه، اختلاف بسیاری بهم رسیده در مقدار زکات فطر، بعضی می گویند، تخمینا سه چهار یکی است به سنگ شاه، و بعضی می گویند تخمینا نیم است به سنگ شاه، و بعضی احتیاطا یک من سنگ شاه می دهند.
و حضرت استادی و من الیه فی العلوم الشرعیه اسنتنادی، بهاء الملة و الدین العاملی ـ سقی الله ثراه ـ را اعتقاد این بود که درهم شرعی، نصف مثقال صیرفی است، پس سه بیستی نقره باشد، و مثقال شرعی پنح حصه است از هفت حصه مثقال صیرفی، پس از چهار بیستی نقره زیاده باشد به دو دانگ یک بیستی نقره تخمینا. و از یک محمدی پنج دانگی نقره کمتر باشد به چهار دانگ یک بیستی تخمینا. پس هر ده درهم شرعی، پنج مثقال صیرفی است و هفت مثقال شرعی پنج مثقال صیرفی است.
و الحال میان اکثر فقها، آنچه حضرت استادی ام می فرمودند، مشهور است.
و بعضی را گمان این بود که وزن قبرسی که از بلاد روم می آورند که چهار دانگ و نیم مثقال صیرفی است همان وزن مثقال شرعی است که در ابتدای اسلام بوده، پس وزن مثقال شرعی چهار بیستی و نصف بیستی باشد.
تا آن که در این اوقات به یمن اقبال بی زوال پادشاهی، دفینه ای از کاشان ظاهر شده، دو دینار طلا و دو درهم نقره از آن به دار السلطنه اصفهان آورده بودند،
و چون فقیر ملاحظه آن دینار و درهم نمود، به خط کوفی، بر یک جانب آن دینار طلا [این] نقش کرده بودند، و بر یک جانب دیگر این را نقش کرده بودند:
وسط: لا اله الا الله وحده لا شریک له
دور: محمد رسول الله، ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله
دور: الله احد، الله الصمد لم یلد و لم یولد
دور: ضرب هذه الدنانیز فی سنه تسعة و تسعین
و بر یک جانب درهم نقره این نقش کرده بودند، و بر دیگر جانب این:
وسط: الله احد، الله الصمد لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد
دور: بسم الله ضرب هذا الدرهم . واسط؟ فی سنة ثمان و عشرة و مائه
وسط: لا اله الا الله وحده لا شریک له:
دور: محمد رسول الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله
چون تاریخ سکه کردن دینار بعد از هجرت است به نود و نه سال، و تاریخ سکه کردن درهم بعد از هجرت است به صدو هیجده سال، پس دینار را در زمان امامت حضرت امام زین العابدین ـ علیه التحیة و السلام ـ و درهم رادر زمان امام جعفرصادق ـ علیه التحیة و السلام ـ سکه کرده اند، و بنا بر آنچه در ذکری مذکور است، در زمان عبدالملک مروان بعد ازو، درهم و دینار شرعی متعارف بود، ظن بهم می رسد که این درهم و دینار همان درهم و دینار شرعی است...
@jafarian1964