انتساب کلام عمر بن خطاب به امام سجاد (ع)
نامه امام سجّاد (ع) به زهری از متفرّدات تحفالعقول است و از قرائن برمیآید که نویسنده اصلی آن ابوحازم اعرج است؛ نه امام سجّاد (ع).
در اواخر متن نامه به روایت ابن شعبة آمده:
... فاللَّهُ لنا ولک وهو المستعان أمّا بعد فأعرض عن کلِّ ما أَنت فیه...
کاربرد «امّا بعد» در اواخر نامه و پس از بیان اصل مطلب، چندان مناسبتی ندارد! این تعبیر بیشتر هنگامی به کار میرود که پس از بیان مقدمهی نامه یا خطبه، وارد موضوع اصلی شوند.
با رجوع به روایت ابونعیم علّت این اضطراب و ناهمگونی روشن میشود.
در حقیقت این بخش از متن، نقل قول ابوحازم است از نامه عمر بن خطّاب به سعد بن ابیوقّاص:
... فهلا إذ عرضت لک فتنتها ذکرت أمیر المؤمنین عمر رضى اللّه تعالى عنه فى کتابه إلى سعد- حین خاف علیه مثل الذى وقعت فیه عند ما فتح اللّه على سعد-: أما بعد فاعرض عن...
در نقل ابونعیم «امّا بعد» دقیقاً در جای خود به کار رفته؛ امّا چون نویسنده تحفالعقول توضیحات مربوط به نامه عمر را -به دلائلی که پوشیده نیست- انداخته متن نامه دچار اضطراب شده است.
http://alasar.blog.ir/1397/09/08/zohri2