بزم قدسیان

در ماشینی که می آمدیم، جناب آقای آقا سید حسن هاشمی گلپایگانی نواده مرحوم آقا سید جمال گلپایگانی از علمای بزرگ نجف بودند.( ایشان داماد مرحوم آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی) هستند. گفتند که سالها گویا حوالی 23 تهران ساکن بودند و سالهاست که در قم هستند. از نزدیکان مرحوم آقا باقر آشتیانی فرزند مرحوم میرزا احمد آشتیانی (و ایشان فرزند آقا میرزا حسن آشتیانی) بوده اند. داستانها از ایشان داشتند. اما جالب بود که گفتند پدر ایشان، مثنوی را به عربی ترجمه و چاپ کرده که من ندیده ام. گفتند پدرم از نزدیکان مرحوم آیت الله حکیم بود. یک بار از ایشان می پرسد که این مثنوی چیست؟ برخی مخالفند و برخی موافق آن. پدرم به ایشان می گوید من مقداری از آن را برای شما ترجمه می کنم. آن وقت آقای حکیم که این مطالب را می بیند می گوید مرد دانشمندی بوده است. و ایشان کل مثنوی را تعریب کرده و منتشر کردند. پدرشان یک الفیه هم دارد که سفرنامه حج آیت الله حکیم است. این سفر یکی از سفرهای معروف یک مرجع شیعه به حج است که انعکاس زیادی داشت. ایشان گفتند آقای حکیم بسیار بسیار مودب بود و پدرم هم سالها در کنار ایشان بود. آقای آقا سید حسن، سالها حکم شرع اوقاف در اوائل انقلاب بودند و می گفتند یک بار که با آقای جمارانی و نظام زاده به شیراز رفتیم، آقای دستغیب وقتی فهمیدند من نوه آقا سیدجمال گلپایگانی هستم، بسیار بسیار احترام کردند و گفتند من هرچه دارم از ایشان دارم. اخیرا کتاب الصلاة ایشان را تصحیح کرده و آماده چاپ کرده ایم.
(اینها مطالبی بود که در ماشین و در طول راه از اراک تا قم یادداشت کردم و فکر کردم اینجا بگذارم شاید به کار کسانی بیاید.)
@jafarian1964

ناراحتى زعیم عالیقدر حوزه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی قدس سره از ترجمه فارسى اسفار


در يكى از روزها، جمعى از اساتيد دانشگاه به اتفاق مرحوم سيد محمد مشكات، شرفياب محضر ايشان شده بودند.
آقاى مشكات، اساتيد را يكايك معرفى مى‏نمود. از جمله آن اساتيد آقاى شيخ مصلح شيرازى بود كه در ضمن معرفى او گفت: «كتاب اسفار را به فارسى ترجمه كرده است.»
آقا پس از تعارفات و اظهار لطف مناسب به همه آنها، به آقاى شيخ مصلح فرمودند:
«شما گمان كرده‏ايد كه كار خوبى يا خدمتى كرده‏ايد؟»
بيشتر از اين چيزى نفرمودند، ولى معلوم بود كه استفهام انكارى است.
ايشان بر حسب مذاق و دريافت خودشان، آنچه به حكمت متعاليه ناميده شده و مطالب اسفار را در آنچه ارتباط با عقايد اسلاميه دارد، متضمن اشتباهات و عدول‏هايى از هدايت قرآن مجيد و معارف اهل بيت عليهم‏السلام مى‏دانستند و در آن جلسه چون سكوت خود را معرض توهم قبول مى‏ديدند به اين مقدار، نظر خود را اظهار كردند.
اين، از كمال دين‏دارى و تعهد به حفظ حريم دين است و الّا بسيارى، در اين مواقع مى‏گذرند، و اگر تمجيد و تعريف نكنند سكوت مى‏نمايند كه مبادا طرف برنجد و از آن‏ها آزرده خاطر شود؛ «وَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنينَ»

منبع: کتاب فخر دوران «نکوداشت استاد اعظم آیت الله العظمی بروجردی ره»

خدا مرحوم استاد سید جلال الدین اشتیانی را رحمت کند و از سر تقصیراتش هم بگذرد.او مدعی بود که علامه طباطبایی مرد میدان اسفار نیست.ایت الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی را مرد میدان اسفار می دانست و می گفت .گویا خدا او را خلق کرده برای اسفار در عین حال مدعی بود در عرفان تخصص ندارد.مرحوم اشتیانی مدعی بود فیلسوف بزرگ میرزای جلوه بر مبانی فلسفه ملاصدرا را مسلط نیست.پروفسور فلاطوری را که شاگرد برجسته میرزا مهدی اشتیانی در حکمت متعالیه و... بود و میرزا مهدی اشتیانی برای وی نوشته بود ژرفای حکمت و عرفان را در نوردیده و به مقام شامخی رسیده در عین حال مجهول القدر است.توصیه می کنم به علاقه مندان مباحث فلسفه و عرفان که از محضرش استفاده کنند.را مدعی بود فلسفه ملاصدرا نمی فهمد و مس نکرده .در حالی که علامه طباطبایی نیز او را. حکیم .خطاب کرده بود.ایت الله شیخ مجتبی قزوینی را که سالیان بسیار نزد فلاسفه و عرفای بزرگی چون اقا بزرگ حکیم و شیخ اسد الله عارف یزدی فلسفه و عرفان اموخته بود مسخره می کرد و بخاطر بی اطلاعی از تحصیلات ایشان می گفت نزد چه کسی درس خوانده است.این در حالی است که به تصریح خود حاج شیخ مجتبی قزوینی فقط 14 سال نزد اقا بزرگ حکیم در معقول شاگردی کرده بود و مورد توجه خاص ایشان بود و کتاب نسخه خطی اشارات خود را به خاطر کوشا بودن در درس به ایشان اهدا نمود.ایت الله میرزامهدی اصفهانی که 20 سال با جدیت متون فلسفه و عرفان نظری را در اصفهان و نجف نزد فلاسفه و عرفای بزرگی چون حضرات ایات : میرزا جهانگیرخان قشقایی.اخوند ملا محمد کاشانی.شیخ مرتضی طالقانی .سید احمد کربلایی فرا گرفته بود و استادی وی در این علوم به تایید اساتید ایشان در نجف رسیده بود .مثلا استاد خاص ایشان سید احمد کربلایی درباره ایشان معتقد بود که وی استاد فلسفه اشراق است و در سیر و سلوک به مقام معرفه التفس رسیده و اجازه دستگیری سیر و سلوکی را به ایشان اعطا نموده بود .مرحوم میرزا در نجف مدرس معقول بود .چنین شخصیتی برجسته ای در فلسفه و عرفان را جناب اشتیانی مسخره می کرد و می گفت.یکشنبه کتاب ساده فلسفی را از ابتدا تا انتها نخوانده است.شواهد الربوبیه را در مدت چند ماه پیش میرزا احمد اشتیانی خواند و ان را نیز تمام نکرد .میرزا احمد اشتیانی می گفت.فهم مطالب فلسفی برایش از اصعب امور بود .و..در کتابهایش هل من مبارز می کرد نسبت به مخالفین فلسفه و عرفان خصوص شاگردان مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و متفکران مکتب تفکیک.ایت الله میرزا جواد اقا تهرانی ایشان را به مناظره و گفتگوی علمی دعوت کرد ولی جناب اشتیانی نیامد.استاد سید جعفر سیدان برای مناظره با ایشان اعلام امادگی کرد ولی نیامد.دوباره دعوت کردند نیامد تا وفات نمود.در عین حال جناب اشتیانی ادعا داشت به پهنای فلک .در حالیکه علامه طباطبایی وی را در فلسفه متوسط می دانست و عمقی برای وی قائل نبود .خلاصه بگذریم و بگذریم .خدایش رحمت کند و از سر تقصیراتش بگذرد.

🔸حقّ پیشوا

🔹فقیه عارف آیةالله نجابت می فرمودند: کسی به عرفان کامل نمی رسد مگر آنکه همه حقوق را رعایت کند، از جمله حق پیشوای مسلمان ها را . آن کسی که علم اسلام را در دست گرفته و حرکت کرده حقش باید ادا شود.

ّّ🔸مرحوم آیةالله نجابت می فرمودند: حضرت آیةالله العظمی آقای خمینی در خداشناسی از تمام اقران خودشان برتری داشتند. آن مقداری که بشر می تواند در معرفت خدای تعالی قدم بردارد ایشان برداشته بود.

🔹به گفته جناب حجة الاسلام دکتر کاکایی: حضرت استاد آیة الله نجابت از بسیاری از رفقای قدیمی خود که بعضا محضر آیة الله قاضی یا آیة الله انصاری را درک کرده بودند ولی باطنا به امام خمینی ارادت نداشتند و یا تبلیغ کسی دیگر را می کردند بریده بود. یک نمونه آن یکی از دوستانشان در مشهد مقدس بود که محضر آیة الله انصاری همدانی را درک کرده بود ولی پس از انقلاب در برابر امام خمینی خود را صاحب ادعا می دانست.
(حدیث سرو، دکتر قاسم کاکائی).

@bazmeghodsian

🔸 مقام علمی علامه آشتیانی از دیدگاه امام خمینی:

🔸 حضرت امام یک روز در درس خصوصی فلسفه فرمود: این درس که من به شما می گویم فلسفه نیست و من هم استاد فلسفه نیستم و این از باب ناچاری و قحط الرجال است.

🔹بعد فرمود: قرار است استاد فلسفه بیاید و شما ان شاء الله به درس ایشان خواهید رفت و آن وقت می فهمید که فلسفه چیست و استاد فلسفه کیست؟

🔸همه منتظر بودیم که باخبر شدیم آقای میرزا مهدی آشتیانی وارد قم شدند و شروع به تدریس فلسفه از کتاب اسفار کردند. بلا فاصله حضرت امام درسشان را تعطیل کردند و ما همه به درس فلسفه مرحوم آقای آشتیانی رفتیم.

🔹ایشان حقیقتا فیلسوف شرق بود. درس اسفار معظم له در واقع درس خارج فلسفه بود... پس از مدتی آقای آشتیانی به مشهد مقدس هجرت نمودند، آن وقت حضرت امام دوباره درس فلسفه را شروع کردند و ما نیز شرکت کردیم.

خاطرات آیة الله مسلم ملکوتی ص 35 - 32.

(3 اردیبهشت سالروز ارتحال فیلسوف شرق آیة الله میرزا مهدی آشتیانی)

شادی روحش صلوات.

@bazmeghodsian

🔸مرحوم آیة الله دکتر مهدی حائری یزدی:

بعد از تمام شدن منظومه با دو سه نفر از رفقا، مثل آقای شیخ محمد فکور که یزدی احمد‌آبادی بود و بسیار فاضل، پیش آقای خمینی اسفار را شروع کردیم.

10 سال طول کشید که اسفار را خواندیم. در این دوره آقای سید‌رضا صدر و آقای شیخ عبدالجواد سدهی اصفهانی حضور داشتند.

آقا به بنده توصیه کردند که در درس اسفار آقای میرزای آشتیانی شرکت کنم، اما بنده از روی غرور نپذیرفتم و گفتم که دیگر هیچ احتیاجی به خواندن اسفار ندارم. زیرا تقریباً همه اسفار را خوانده و یک بار هم با مرحوم فکور یزدی بحث کرده‌ام. اما چون کتاب شفای ابن سینا را نخوانده بودم، به اتفاق دوست عزیز آقای سید عزالدین زنجانی، امام جمعه زنجان، به منزل آقای آشتیانی رفتیم و از اول الهیات کتاب شفا را نزد آقای میرزا مهدی آشتیانی شروع کردیم.

@bazmeghodsian

🔸علامه سید جلال الدین آشتیانی به نقل از فقیه حکیم آیة الله العظمی میرزا احمد آشتیانی: مرحوم میرزا مهدی اصفهانی شواهد الربوبیه را پیش من میخواند اما فهم مطالب فلسفی برایش از اصعب امور بود.

🔹(میرزا مهدی اصفهانی در سال 1340 یا 1345 از نجف به ایران آمده و علامه میرزا احمد آشتیانی در سال 1340 به نجف اشرف رفته و به تدریس فلسفه پرداخته، و میرزا در نجف مدتی کوتاه در درس او حاضر شده) این قضاوت استاد، مؤید نظر بزرگانی چون حضرت امام خمینی است که مرحوم ميرزا مهدی فلسفه و عرفان نمی دانست و مسائل را اشتباه فهميده بود.

🔸البته مرحوم میرزا که زمانی در توهین به حکما و عرفا قصد قربت می کرد در ملاقات با امام خمینی علیرغم تفاوت سنی زیاد دست ایشان را بوسید، امام نیز به صفای نفس و اخلاص او اذعان داشت. والناس أعداء ما جهلوا.

@bazmeghodsian

💠 آیة الله العظمی آشتیانی و کرامات اخلاقی او

حاج شیخ مرتضی آشتیانی شخص اوّل تهران بود.

به نظرم از آسید فرج الله فقیهی اصفهانی [از نوادگان سید شفتی] شنیدم: نماز حاج شیخ مرتضی به قدری شلوغ می‌شد که برای مأمومینی که دیر می‌آمدند، جا پیدا نمی‌شد. یکی از اشراف برای این‌که در نماز حاج شیخ مرتضی شرکت کند، به یکی از مأمومین پنج تومان داد تا جایش را به او بدهد. این قضیه مربوط به بیش از ۱۰۰ سال پیش است و در آن وقت پنج تومان مبلغ زیادی بود.

حاج شیخ مرتضی مخالفی داشت که سید بود. آن سید برای این‌که مرحوم آشتیانی را از میدان به در کند، با مقدّماتی در بین مردم شایع کرد که ایشان با روس‌ها در به توب بستن حرم حضرت رضا علیه السلام همکاری و تبانی کرده است!

این شایعه و تهمت بزرگ وقتی در میان مردم منتشر شد، کار را به جایی رساند که حتّی یک نفر هم در نماز وی شرکت نمی‌کرد و فقط کسی که سجاده را می‌انداخت، همراه او می‌آمد. شرایط به گونه‌ای شد که مرحوم آشتیانی نتوانست در تهران بماند و به مشهد رفت.

وقتی آن سید موفق شد به این شکل مرحوم آشتیانی را کنار بزند و میدان برای او خالی شد، متوجه شد که چه گناه بزرگی کرده است. لذا برای حلالیت طلبیدن نزد او رفت.

آشیخ مرتضی بزرگوارانه گفت: اگر به من وعده بدهی که نزد جدّت از من شفاعت کنی، حاضرم تو را ببخشم!

● آقای آشیخ علی انصاری همدانی می‌گفت: آن سالی که آقای بروجردی به مشهد مشرف شد، من به دیدن ایشان رفتم. آشیخ مرتضی آشتیانی آمد. دیدم آقای بروجردی به قدری با آقای آشتیانی با احترام عجیب و غریب و استثنایی برخورد کرد که باعث تعجّب من شد.

●وی مرد فوق‌العاده‌ای بود. از حاج میرزا فخر الدین جزایری شنیدم: همسر آقای آشتیانی دختر آسید محمد طباطبایی از بانیان مشروطه بود. وی به خاطر سیادت همسرش مقید بود آفتابه‌اش را پر کند!

حاج شیخ مرتضی کلیددار آستانه حضرت رضا علیه السلام بود و مدفن او نیز در بالاسر حضرت کنار در ورودی قرار دارد.

📚 جرعه‌ای از دریا، ج3، ص433
@bazmeghodsian

🔸قضاوت علامه سید جلال الدین آشتیانی درباره مقام فلسفی و عرفانی حضرت امام خمینی، در بی پایگی قضاوت موهن مؤلف «اقیانوس علم و معرفت» کافی و مشت نمونه خروار است.

🔹نویسنده کتاب اقیانوس که نه نزد علامه درس فلسفه خوانده و نه درس امام را دیده، با عباراتی موهن همچون: «کسانی که در فلسفه بضاعتشان یک «شرح منظومه» خواندن است» و «کسی که مطالب اسفار را پیش استاد نخوانده و آنها را تصور صحیح نمی تواند بکند فضلاً از تصدیق آنها» مقام علمی حضرت امام را - البته بدون ذکر نام شریف ایشان- انکار و به خیال خود از علامه دفاع کرده و شاگردان مشترک امام و علامه طباطبائی را که قائل به برتری علمی امام بر علامه اند بی سر و پا و جاهل خوانده است!!

🔸هرچند حضرت امام به تفوّق علامه میرزا مهدی آشتیانی در فلسفه بر خود اذعان داشت، اما بیست سال تدریس منظومه و اسفار و عرفان، و تربیت شاگردانی با فضیلت، و اذعان اساطینی چون آیة الله سید رضا صدر، دکتر مهدی حائری و علامه سید جلال الدین آشتیانی به تبحر و استادی امام در فلسفه و عرفان، بل تفوّق ایشان، مجالی برای اظهار نظر امثال نویسنده اقیانوس باقی نمی گذارد.

«رحم الله امرء عرف قدره ولم یتعدّ طوره».
بزرگش نخوانند اهل خرد
که نام بزرگان به زشتی برد

@bazmeghodsian

🔸معرفت! در «اقیانوس معرفت» (2)

🔹در پاسخ نقد اقیانوس معرفت و قضاوت های موهن مولف اقیانوس درباره اعاظم علما جوابیه ای به قلم برخی ارادتمندان ایشان منتشر شده است.

🔹خلاصه جواب ایشان این است که مراد مؤلف از بی سروپایان شاگردان علامه نبوده اند!!

🔸اولا تعبیر بی سر و پا از کسی که مریدانش او را وارث معنوی! علامه می دانند درباره هیچ کس پذیرفته نیست، ولو آن کس شاگرد علامه نباشد.
وانگهی برخی از اعاظم همچون آیة الله سید رضا صدر و علامه سید جلال الدین آشتیانی و برخی شاگردان علامه چون آیة الله امینی قائل به برتری امام خمینی در فلسفه و عرفان بوده اند و تعبیر بی ادبانه مولف، خواسته یا ناخواسته به آنان نیز برمی گردد.

🔹سوال بی پاسخ ما این بود که کسی که هیچ گاه نزد علامه درس فلسفه نخوانده چگونه به خود اجازه می دهد درباره اساطین حکمت و عرفان که بعضا 20 سال نزد علامه شاگردی کرده و علامه آنها را صاحب نظر می دانسته قضاوت کرده و آنها را تنقیص نماید؟

🔸اگر مراد نویسنده از نفی دیگران اثبات خویش است که بدیهی البطلان است، و اگر منظوری ندارند چرا آن عبارات موهن را در کتاب آورده اند؟

🔹چنانچه گفتیم امام مرحوم میرزا مهدی آشتیانی را در فلسفه برتر از خود می دانستند، قصد ما از نقل قضاوت شاگردان، اثبات تفوق امام بر علامه نیست، بلکه می گوییم کسانی که امام را بر علامه ترجیح دادند شاگرد مشترک آن دو بوده اند و کسی که شاگرد هیچ یک نبوده را نمی رسد که در این باره قضاوت و بدتر از آن این که توهین بکند. رحم الله امرأ عرف قدره ولم یتعد طوره.

🔸به فرض که توهین مزبور متوجه شاگردان علامه نباشد! سایر توهین های نویسنده به برخی شاگردان علامه هیچ توجیه شرعی و عرفی ندارد. نویسنده از مرحوم طهرانی که علامه او را «فخر العلماء العاملین و عماد الفقهاء والمجتهدین و سیدنا المحقق» خوانده با تعبیر موهن «زاده الله بسطة فی الجسم والجسم»!! یاد کرده و او را هیکلاً و جسماً از علامه بزرگتر دانسته!.
واقعا چه توجیهی برای این ادبیات و بی ادبی ها دارید؟ ادعای عرفان با این ادبیات چگونه جمع می شود؟!
در کانال بزم قدسیان نقدهای مهمی بر این شاگرد علامه ارائه شد اما نه با تنابز به القاب که شیمه نویسنده اقیانوس است.

🔹این که حضرت امام شرح منظومه خوانده و در اثر نبوغ و استعداد بی نظیر سالها به تدریس منظومه و اسفار اشتغال داشته و فحول علم و فضیلت نزد ایشان فلسفه آموخته اند کالشمس فی رابعة النهار است، اما نویسنده با نقل قولی مبنی بر این که آقای رفیعی در درس جواب اشکالات شاگردش سید روح الله را نمی داد! سعی در اثبات قضاوت بی پایه خود دارد.

🔸عجیب است که ایشان غرور استاد را دلیل قصور شاگرد می داند! اما شاگردان مرحوم رفیعی اذعان دارند که ایشان به قدری معجب به خود بود که اگر شاگرد اسم ابن سینا را می آورد با ناراحتی می گفت آن دوافروش را می گویی؟!! البته علامه حسن زاده شاگرد رفیعی از او نقل کرده که وسط درس گفت: آقای خمینی خیلی باهوش بود.
در این باره قضاوت را به بزرگانی چون علامه آشتیانی که شاگرد مشترک آن دو بوده وا می نهمیم که امام را خاتم الحکماء والعرفاء می داند و مرحوم رفیعی را صرفا مقرّر خوش بیان اسفار! نه بیشتر.

🔹علامه جعفری درباره مرحوم رفیعی فرموده اند: من بسیار علاقمند دیدن وی بودم. روزی یکی از نزدیکان وی گفت: او روزی با شخصی بحث علمی می کرد که مخالف وی بود و چیزی گفت که آن شخص قانع و ملزم شد. سپس آهسته به گوش من گفت: من می خواستم وی را مجاب کنم والا خودم می دانستم که حق با او ست. وقتی این را شنیدم دیگر نظرم از او برگشت، و بعد از آن هرچه خواستند که با او ملاقات داشته باشم قبول نکردم.

🔸این که نویسنده رجماً بالغیب درباره حضرت امام گفته: مطالب اسفار را تصور صحیح نمی تواند بکند فضلاً از تصدیق آنها... بر چه مبنایی بیان شده؟ اگر این نوع قضاوت بی تقوایی نباشد چه نامی بر آن باید گذاشت؟ او چه راهی به ذهن امام و توان ایشان بر تصور مطالب دارد که چنین ترّهاتی به قلم آورده است؟!

🔹حضرت امام علاوه بر تعلّم شرح منظومه و مباحثه اسفار، هفت سال عرفان نزد آیة الله العظمی شاه آبادی خوانده بودند، و با توجه به نقش عرفان نظری در فهم اسفار، و این که مرحوم علامه طباطبائی این مقدار عرفان نظری نخوانده بود قضاوت علامه سید جلال الدین آشتیانی در این باره شنیدنی است که درباره علامه می نویسد: اصلا ذهنش به سمت این مباحث نمی رفت و وقتی فصول عرفانیه اسفار را درس می داد کأنّه کتاب رموز حمزه را در دست داشت!!

🔸دیگر متعرّض تعریض شرم آور نویسنده به اجتهاد برخی از اعاظم فقهای عصر - که عظمت علمی آنان حوزه نجف را تحت الشعاع قرار داد و بزرگانی که خود را فارغ التحصیل می دانستند را به درس ایشان کشاند - نمی شوم و آن را حمل بر جهالت گوینده یا غرض ورزی و بی صداقتی ناقل می کنم.
«رحم الله امرأ عرف قدره ولم یتعدّ طوره».

@bazmeghodsian

🔸قضاوت ها در «اقیانوس معرفت» (1)

🔹نویسنده به نقل از آیة الله بهجت آورده است که بالا وپایین نکنید؛ کار سقیفه است. اما علاوه بر قضاوت های موهن مؤلف درباره بزرگان علم و حکمت و عرفان و فقاهت، قضاوت های دیگری نیز از زبان دیگران نقل شده که طبق آن بیان، مصداق سقیفه درست کردن است.

🔸1. در ص 164 از قول حضرت علامه آورده اند که: آشتیانی ها عموما متوسط اند. ما در نجف پیش آقای میرزا احمد آشتیانی درس می خواندیم اشکالات می ماند.

🔹بدیهی است که متوسط بودن کسی دلیل بر متوسط بودن سایر همشهری ها و اقوام او نمی شود. علامه میرزا مهدی آشتیانی به تصدیق اکابر بزرگترین فیلسوف شرق بوده، و کسی که ایشان را ندیده نمی تواند درباره او قضاوت کند.

🔸 مرحوم آیة الله ملکوتی استاد مسلّم اسفار و منظومه در نجف اشرف و قم در خاطره ای بیان فرموده اند: حضرت امام یک روز در درس خصوصی فلسفه فرمود: این درس که من به شما می گویم فلسفه نیست و من هم استاد فلسفه نیستم و این از باب ناچاری و قحط الرجال است. بعد فرمود: قرار است استاد فلسفه بیاید و شما ان شاء الله به درس ایشان خواهید رفت و آن وقت می فهمید که فلسفه چیست و استاد فلسفه کیست؟ همه منتظر بودیم که باخبر شدیم آقای میرزا مهدی آشتیانی وارد قم شدند و شروع به تدریس فلسفه از کتاب اسفار کردند. بلا فاصله حضرت امام درسشان را تعطیل کردند و ما همه به درس فلسفه مرحوم آقای آشتیانی رفتیم. ایشان حقیقتا فیلسوف شرق بود. درس اسفار معظم له در واقع درس خارج فلسفه بود.

(خاطرات آیة الله مسلم ملکوتی ص 35 - 32).

🔹نویسنده اقیانوس از این کلام علامه تعریضی هم به علامه سید جلال الدین آشتیانی زده اند، حال آن که نبوغ و تفوّق ایشان در فلسفه و عرفان نظری بر کسی پوشیده نیست.
البته ایشان قائل به برتری امام خمینی بر علامه طباطبائی بوده اند و شاید همین سرّ این گونه قضاوت ها درباره ایشان باشد.

ادامه دارد...
@bazmeghodsian

🔶حکیم متأله و مدافع پرافتخار مکتب حکمت و عرفان شیعی، سید الحکماء المتألهین آیة الله علامه سید جلال الدین آشتیانی، که در فقه از شاگردان وخواص مورد علاقه مرحوم آیة الله العظمی بروجردی بود.

(شادی روحش صلوات)

@bazmeghodsian

🔸از دیدگاه عارف بالله مرحوم آیة الله نجابت همه توفیق حضرت امام خمینی از این ناشی میشد که دلاّل خدا بود و همه را به خدا میخواند. دعوت به نفس نمیکرد. از خود هیچ نداشت و فانی در خدا بود.

🔹مرحوم آیةالله نجابت می فرمودند: حضرت آیةالله العظمی آقای خمینی در خداشناسی از تمام اقران خودشان برتری داشتند. آن مقداری که بشر می تواند در معرفت خدای تعالی قدم بردارد ایشان برداشته بود.

🔸حضرت استاد آیة الله نجابت از بسیاری از رفقای قدیمی خود که بعضا محضر آیة الله قاضی یا آیة الله انصاری را درک کرده بودند ولی باطنا به امام خمینی ارادت نداشتند و یا تبلیغ کسی دیگر را می کردند بریده بود. یک نمونه آن یکی از دوستانشان در مشهد مقدس بود که محضر آیة الله انصاری همدانی را درک کرده بود ولی پس از انقلاب در برابر امام خمینی خود را صاحب ادعا می دانست.
(حدیث سرو، حجة الاسلام دکتر قاسم کاکائی، ص 153).

@bazmeghodsian

🔸پایان تقریرات علامه سید جلال آشتیانی از درس اصول آیةالله العظمی بروجردی.👆

🔹علامه آشتیانی از نزدیکترین افراد به آیةالله العظمی بروجردی بود و مطالب مهمی از ایشان در خاطر داشت. آن مرجع بزرگ علیرغم این که تحت فشار علمای نجف و مشهد از ادامه تعلیقات انتقادی علامه طباطبائی در ذیل بحار الانوار جلوگیری کردند، اما خود در برخی از مباحث مهم کلامی، نظری خلاف علامه مجلسی داشت.

🔸علامه آشتیانی در کیهان اندیشه نوشته است: مرحوم آیةالله العظمی بروجردی نوّر الله ضریحه در بحث طلب و اراده، اراده را عین ذات دانستند و چند روایت دال بر اینکه اراده حق فعل اوست رد کردند. بنده در وشنوه از ییلاقات اطراف قم خدمتشان عرض کردم: چرا مرحوم مجلسی اراده را از ذات نفی کرده است؟ و نیز سئوال کردم: چرا آن مرحوم تجرّد نفس را انکار کرده است؟

🔹مرحوم آقای بروجردی فرمودند: از مرحوم علامه مجلسی نباید توقع تحقیقات عميق فلسفی و کلامی داشته باشی. آن مرحوم را به عنوان یک محدّث متبحّر... باید قبول کرد.

@bazmeghodsian

🔸از دیدگاه عارف بالله مرحوم آیة الله نجابت همه توفیق حضرت امام خمینی از این ناشی میشد که دلاّل خدا بود و همه را به خدا میخواند. دعوت به نفس نمیکرد. از خود هیچ نداشت و فانی در خدا بود.

🔹مرحوم آیةالله نجابت می فرمودند: حضرت آیةالله العظمی آقای خمینی در خداشناسی از تمام اقران خودشان برتری داشتند. آن مقداری که بشر می تواند در معرفت خدای تعالی قدم بردارد ایشان برداشته بود.

🔹شهید دستغیب که بزرگوار مردی بود به تمام معنا صاحب علم و وجد و یقین و تقوای کامل، در حقّ آقای خمینی رضوان الله علیه عقیده بلکه علم داشتند که ایشان تمام منازل معرفت را طی کرده و به فناء کامل رسیدند.

🔸بهترین شاهد برای فرمایش شهید دستغیب نسبت به آقای خمینی (مبنی برفناء کامل ایشان) این بود که قلوب اکثر جوانها بلکه تمام جوانها متوجه به مبدأ شدند در اثر هدایت این بزرگوار.

@bazmeghodsian

🔸«شمه ای از کرامات مرحوم حاج شیخ حسنعلی اصفهانی» نوشته آقای محمدعلی تولایی اثری خواندنی است که مؤلف آن را به درخواست آیةالله العظمی سید عزالدین زنجانی نگاشته و مشاهدات خود را در آن تشریح کرده است.

@bazmeghodsian

🔹حضرت آیةالله گرامی قمی: آقای بروجردی غیر از علم و مدیریت، معنویت عجیبی داشت. اجمالا مرحوم شیخ حسنعلی اصفهانی که همه او را به عنوان صاحب کرامت می شناختند خود از مریدان آقای بروجردی بود.

🔸آیةالله العظمی بهجت: آقای حلبی در نجف منزل ما آمد. آیة الله خوئی هم آمد. از او خواست از حالات شیخ حسنعلی اصفهانی بگوید. آقای حلبی گفت: شما به همین کارتان ادامه بدهید. شیخ خودش مرید یکی از شماها بود. مرادش آیةالله بروجردی بود.

🔹آیة الله محسنی ملایری: مرحوم شیخ حسنعلی اصفهانی سال‌ها قبل از رحلت آية الله سید ابوالحسن اصفهاني مقلد مرحوم آية الله بروجردي بود واظهار مي‌داشت من از راه علوم غريبه کشف کرده‌ام که ايشان اعلم است».

🔸حضرت آیة الله شبیری: کسانی که اهل سیر و سلوک معنوی بودند نیز آقای بروجردی را قبول داشتند. مرحوم آسید جمال گلپایگانی خیلی به ایشان معتقد بود.

@bazmeghodsian

🔸از دیدگاه عارف بالله مرحوم آیة الله نجابت همه توفیق حضرت امام خمینی از این ناشی میشد که دلاّل خدا بود و همه را به خدا میخواند. دعوت به نفس نمیکرد. از خود هیچ نداشت و فانی در خدا بود.

🔹مرحوم آیةالله نجابت می فرمودند: حضرت آیةالله العظمی آقای خمینی در خداشناسی از تمام اقران خودشان برتری داشتند. آن مقداری که بشر می تواند در معرفت خدای تعالی قدم بردارد ایشان برداشته بود.

🔸حضرت استاد آیة الله نجابت از بسیاری از رفقای قدیمی خود که بعضا محضر آیة الله قاضی یا آیة الله انصاری را درک کرده بودند ولی باطنا به امام خمینی ارادت نداشتند و یا تبلیغ کسی دیگر را می کردند بریده بود. یک نمونه آن یکی از دوستانشان در مشهد مقدس بود که محضر آیة الله انصاری همدانی را درک کرده بود ولی پس از انقلاب در برابر امام خمینی خود را صاحب ادعا می دانست.
(حدیث سرو، حجة الاسلام دکتر قاسم کاکائی، ص 153).

@bazmeghodsian