نمایشگاه «نقش مطبوعات در پیشبرد دانش در ایران»، امروز 8 خرداد 1397 در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران افتتاح شد.
در این نمایشگاه 107 عنوان از نشریات قدیمی ایران در حوزه های مختلف علوم در معرض دید قرار گرفته که قدیمی ترین آنها «روزنامه علمیه دولت علیه ایران» (از سال 1280 قمری) با موضوع آشنایی ایران با کشفیات و اختراعات اروپاییان است. همچنین 11 عنوان نشریه خارجی به زبانهای روسی، فرانسوی و انگلیسی که تأسیس تعدادی از آنها به قرن نوزدهم بازمی گردد، به غنای این نمایشگاه افزوده است.
گفتنی است این نمایشگاه به مدت یک ماه، هر روز از ساعت 8 الی 15 پذیرای علاقه مندان خواهد بود.
@UT_Central_Library
https://goo.gl/rhcTJp
📃 گزارش تفصیلی نشست تخصصی دیروز (14بهمن 96) با موضوع مطبوعات قاجار
https://goo.gl/uJYXeY
🔹در ابتدای نشست خانم مونا فهیمیان سرپرست بخش نشریات و مجری برگزاری نمایشگاه به مهمانان و سخنرانان خوش آمد گفت. همچنین دکتر رسول جعفریان، رییس کتابخانه مرکزی، ضمن تشکر از سخنرانان و مهمانان، با اشاره به پراکندگی منابع مکتوب دوره قاجار در کتابخانه های مختلف بر لزوم همکاری و همدلی میان این میراث داران برای حفظ و به اشتراک گذاشتن منابع تأکید کردند و یکی از دلایل اصلی برگزاری چنین نشست هایی را بالا بردن تعامل میان کتابخانه ها، استادان و پژوهشگران برشمردند.
🔹 سپس خانم دکتر منصوره اتحادیه، پژوهشگر برجسته حوزه تاریخ معاصر و استاد بازنشسته دانشگاه تهران درباره دو روزنامه «ایران جوان» و روزنامه «پند» به سردبیری "حسن مشرف نفیسی" صحبت کرد: او فرزند ناظم الاطبا (طبیب مظفرالدین شاه) و برادر دکتر سعید نفیسی (چهره مشهور ادبیات معاصر) بوده است. حسن نفیسی که دکترای خود را از فرانسه گرفته و در دوره پهلوی مدتی رییس سازمان برنامه بود، در سال 1300 به همراه دکتر علی اکبر سیاسی هسته اولیه ایران جوان را پایه گذاشت. رویکرد و اعتقاد ایران جوان بر جوان شدن فکری ایران، دوری از خرافات، پایه گذاری دموکراسی در کشور، به رسمیت شناختن آزادی و مالکیت انفرادی و به طور کلی اصلاحاتی بود که روشنفکران آن زمان مطالبه می کردند. اما این روزنامه به دلیل عدم حمایت از دولت رضاشاه و پیش گرفتن رویه ی سکوت یا حتی انتقاد در قبال آن، سرانجام به دلیل فشار پلیس و اداره سانسور مطبوعات تعطیل شد. اما روزنامه پند منبع بسیار خوبی برای بررسی اقتصاد می تواند باشد زیرا نفیسی مقالات متعددی را پیرامون مسایل کار و کارگر در آن منتشر کرد.
🔹 پس از خانم دکتر اتحادیه، آقای سید فرید قاسمی، پژوهشگر نام آشنای تاریخ مطبوعات درباره ی پراکندگی مطبوعات دوره قاجار در کتابخانه های مختلف با ارایه اعداد و ارقام صحبت گفت: بنا بر پژوهش های ما تا انتهای دوره قاجارطی 154 سال، 238 عنوان نشریه فارسی زبان در 18 کشور جهان (به جز ایران و با تقسیم بندی جغرافیایی امروزی) منتشر شده است. همچنین90 سال انتشار روزنامه و مجله در ایران داشته ایم. در 154 سال اول فارسی نویسی مطبوعاتی در جهان 238عنوان نشریه فارسی در 18 کشور جهان به جز ایران منتشر شده است. که از بین 238 عنوان ، 28 عنوان را در لابه لای روزنامه های قاجار پیدا کرده ایم. 134 عنوان در هیچ یک از کتابخانه های ایران موجود نیست و 76 عنوان در کتابخانه های کشور موجود است که دوره های انتشار آن کامل نیست. 305 عنوان شب نامه ، نشریه های زیرزمینی که در دوره قاجار منتشر شده است. اولین نشریه اسلامی جهان 40 سال قبل از الاسلام اصفهان منتشر شد. اما در فهرست نشریات کتابخانه ها نیامده است زیرا احتمالا به اشتباه در بخش کتابها و چاپ سنگی نگهداری می شود. نشریات و روزنامه های چاپ ایران در روزگار قاجار به 1215 عنوان می رسد که برای 1007 عنوان در بانک اطلاعاتی شخصی ، شناسنامه تهیه کرده ام. و در جستجوی 208 عنوان باقی مانده هستم. که به طور پراکنده نامشان در سفرنامه ها و ...آمده است. از 1007 عنوان نشریه ی دوره قاجار (مطبوعه در ایران و جهان) تعداد 406 عنوان آن در هیچ یک از کتابخانه های ایران وجود ندارد.
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات پس از ارایه ی این اعداد و ارقام تفصیلی درباره ی جایگاه مطبوعات به عنوان منبع دست اول پژوهشی صحبت کرد و نقطه ضعف بسیاری از پژوهش ها را مرور نکردن نشریات و مطبوعات دانست. وی با تأکید بر اینکه زیرساخت دانشنامه نگاری در ایران هنوز وجود ندارد و به همین دلیل اطلاعات ما درباره مشاهیر ناقص است یکی از منابع مهم در این زمینه را آگهی های فوت مندرج در روزنامه ها دانست.
🔹 دکتر حسین انتظامی، قائم مقام و دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، که پیش از این معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ را برعهده داشت، با توجه به سمت و جایگاه خود در دستگاه دولت، درباره ی آزادی و حد و مرزهای آن در کار مطبوعاتی توضیح داد. وی با اشاره به اینکه شعار نمایشگاه مطبوعات امسال «آزادی مسئولانه» بوده است گفت این مسئولیت پذیری با اتکا بر «اخلاق حرفه ای» و «رعایت حقوق» محقق می شود که این حقوق شامل «حقوق رسانه»، «حقوق حاکمیت» و «حقوق شهروندان و مخاطبان» است. دکتر انتظامی با اشاره به اینکه در حال حاضر دولت پیش نویس قانون مطبوعات را تصویب و منتشر کرده است، از پژوهشگران، اساتید و اصحاب رسانه خواست تا مطالعه ی این پیش نویس، نقد و نظر خود را اعلام کنند.
🔹 در پایان جلسه پرسش و پاسخ هایی پیرامون آزادی های مطبوعاتی، وظایف نهادها و کتابخانه ها در قبال میراث مطبوعات قاجار و سایر مسایل بین سخنرانان و حضار مطرح شد.
@UT_Central_Library
🖋 از سلسله یادداشت های دکتر رضا منصوری درباره ماهیت علم:
📃 یادداشت دوم: واژگان و مفاهيم
به منظور کمينه کردن سوءتفاهم در انتقال مطلب واژههاي کليدي را تعريف ميکنم. ابتدا از خود واژه علم شروع ميکنم. علم را برابر science ميگيرم. مجموعه دانستههاي علمی بشر را در هر زمان دانش مينامم و آن را برابر knowledge می گیرم که از علم متمایز است. واژۀ معرفت را فراتر از دانش علمی می دانم. توليد دانش يک فرايند است. فرايند توليد دانش را، که يک پديدة اجتماعي است علم مينامم. کسي را که در اين فرايند شرکت ميکند، دانشگر مينامم، که معادل scientist است. پژوهشگر و فناور هم که حرفة آنها به بخشي از فرايند توليد دانش مربوط ميشود معمولاً دانشگر تلقي ميشوند. معلم دانشگاه، که انتقال دانش ميدهد، دانشگر نيست، گرچه معلمي حرفهاي است از مجموعة حرفههاي درگير در علم. به اين ترتيب، علم را، که يک پديدة اجتماعي است، از دانش، که برش زماني فرايند توليد دانش ومجموعة دانستههاي علمی بشري در يک زمان است، متفاوت می بینم. به همين ترتيب مجموعة دانشگران و دانش آنها به معني علم نيست. علم، به عنوان يک پديده اجتماعي، مجموعه پيچيدهاي است از دانشگران، دانش صريح و دانش ضمني آنها، نهادهاي علمي، نهادهاي سياستگذار، قواعد و روال ها و هنجارها، اجتماع علمي، و گفتمان علم. فعاليت های شناختي در زمینه علم به science studies مشهور است که برابر فارسي آن را مطالعات علم مينامم. ترکيبهايي مانند مدلهاي علم يا نظريههاي علم را به همین قیاس به کار می برم و آن دو را از مدلهاي علمي يا نظريههاي علمي متمايز می دانم. به این ترتیب، ترکیب "تولید علم" که متاسفانه در ایران رایج شده است بی معنی است؛ همان طور که ترکیب "تولید صنعت" بی معنی است. همان طور که تولیدات صنعتی معنی دارد، تولیدات علمی هم معنی دارد. دانش یکی از تولیدات علمی است و تولید مقاله هم بخشی از تولید دانش است.
(این یادداشت ها هر هفته، روزهای جمعه در این کانال منتشر خواهد شد)
@UT_Central_Library
http://yon.ir/dqWHw
نمایشگاه «نقش مطبوعات در پیشبرد دانش در ایران»، امروز 8 خرداد 1397 در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران افتتاح شد.
در این نمایشگاه 107 عنوان از نشریات قدیمی ایران در حوزه های مختلف علوم در معرض دید قرار گرفته که قدیمی ترین آنها «روزنامه علمیه دولت علیه ایران» (از سال 1280 قمری) با موضوع آشنایی ایران با کشفیات و اختراعات اروپاییان است. همچنین 11 عنوان نشریه خارجی به زبانهای روسی، فرانسوی و انگلیسی که تأسیس تعدادی از آنها به قرن نوزدهم بازمی گردد، به غنای این نمایشگاه افزوده است.
گفتنی است این نمایشگاه به مدت یک ماه، هر روز از ساعت 8 الی 15 پذیرای علاقه مندان خواهد بود.
@UT_Central_Library
https://goo.gl/rhcTJp
به مناسبت نمایشگاه «نقش نشریات در پیشبرد دانش ایران» نشستی با حضور اساتید و متخصصان این زمینه علمی، عصر روز دوشنبه 11 تیرماه، در کتابخانه مرکزی برگزار خواهد شد.
امروز، ۱۱ تیرماه نشست «نقش مطبوعات علمی در پیشبرد دانش ایران» را در کتابخانه مرکزی برگزار کردیم. ده سخنرانی خوب داشتیم که طی ساعت 15 تا 19 بعد از ظهر برگزار شد. آقایان پورجوادی، معصومی همدانی، رضا منصوری و شماری دیگر که همه خوب صحبت کردند. کتابی هم با عنوان نشریات علمی ایران «موجود در کتابخانه مرکزی» منتشر کردیم. متن زیر، مقدمه بنده بر این کتاب است:
پیشگفتار
انتقال علم جدید به ایران، دشواریهای زیادی داشت، یکی از آنها مشکل زبان و گفتمان بود؛ اینکه چگونه نظام دانشی قدیم کنار گذاشته شده و نظام تازهای شکل بگیرد. درهمآمیختگی علوم مختلف و لزوم تفکیک میان آنها، نیز مقاومت نظام علمی سنتی برابر گفتمان علمی جدید ـ و بسیاری از مشکلات که در این مختصر نمیتوان به آنها پرداخت ـ از جمله دشواریهایی بود که در راه ترویج علم جدید وجود داشت.
از اساس مطلب که انتقال علم جدید است بگذریم، بحث ترویج آن میان افراد مشتاق، اعم از دانش آموزان و دانشجویان تا عامه مردم که میبایست به تدریج با دانش جدید خو میگرفتند و پیشرفتی در زندگی می دادند، مسئله دیگری بود که با آن مواجه بودیم. در ترویج از یک جهت بحث زبان بود، اینکه با چه زبانی مطالب جدید به مردم منتقل شود. بحث زبان خود جنبههای مختلف داشت، اما مسأله فقط این نبود. خاطرمان هست که در قدیم میگفتند، دانش را به هرکسی نمیباید آموخت. این خود یک مقاومت ذهنی ـ درونی برابر امر ترویج بود. ما چطور میتوانستیم افرادی را که شایسته تعلیم بودند، از ناشایستها تفکیک میکردیم!
بحث دیگر این بود که نسل بزرگی از تحصیلکردهها ـ که شاید در اواسط دوره قاجار، سه تا پنج درصد جمعیت ایران هم نبودند ـ با ادبیات گفتاری و نوشتاری قدیم آشنا بودند، تمام اصطلاحات علمی قدیمی بود. اینها چطور میخواستند در جریان ترویج علم، مشکل زبان گفتاری و نوشتاری را حل کنند و به فراگیری علوم جدید بپردازند؟
این توضیحات اشاره به این نکته است که ما در مورد «ترویج دانش» به حدی مشکل داشتیم، و به اندازهای باید تلاش میکردیم که گویی میبایست کوه که نه، کوههایی را از سر راه برمیداشتیم. در طول این دویست سال که ما به آرامی با دانش جدید آشنا شدهایم، غالب وقت ما صرف آن شده است تا «موانع» برطرف شود، و هنوز هم معالاسف در این زمینه موفق عمل نکرده و نتیجهای نگرفتهایم.
در جریان ترویج علم، عمدهترین کار، استفاده از «مدرسه» و «کتاب درسی» بوده است؛ کاری که از همان آغاز شکلگیری مدارس جدید و در رأس آنها دارالفنون آغاز شد. اما آیا اینها کافی بود؟ مسلماً نه. ما باید از امکانات دیگری هم استفاده میکردیم. یکی از این امکانات، استفاده از نشریاتی بود که خیلی آرام جای خود را در جامعه قاجاری باز میکرد. اوائل اخبار روز، و بهتدریج، گزارشهای سیاسی و خبری از دیگر کشورها، و اندک اندک، رفتن سراغ اموری مانند گزارش پیشرفتهای علمی یا حتی معرفی کتاب و مسائلی از این دست، اموری بود و هست که به تدریج در نشریات مورد توجه قرار می گرفت.
این مسیر پیش رفت تا آن که فکر ایجاد نشریات تخصصی در حوزه علوم مختلف پدید آمد. این کار تحولی عمده در امر «ترویج علم» بود. شاید اوائل، کار بسیار بسیط و ساده مینمود، اما باید امیدوار میبودیم که این مسیر به جایی برسد. این روند در پیشرفت «نشریات علمی» یک سابقه تاریخی برای ما درست کرد، سابقهای که اکنون میخواهیم، با مرور بر نخستین فعالیتهای علمی در نشریات، تأملی در آن داشته باشیم.
کتاب حاضر، یک کار خوب در حوزه این قبیل نشریات است که سرکار خانم آشوری انجام دادهاند. بنده در سالهای اخیر، اندکی دغدغه علم و ترویج آن را در جامعه ایرانی داشتهام و به همین دلیل، فکر کردیم نمایشگاهی از نشریات علمی و تخصصی از دوره قاجار به بعد داشته باشیم که از نیمه خرداد سال جاری آغاز شده، و تاکنون که این متن نوشته میشود، ادامه دارد.
در حاشیه آن مصمم شدیم یک نشست علمی با حضور متخصصان نشریات، بهویژه نشریات علمی، داشته باشیم که انشاءاللّه در 11 تیرماه سال جاری برگزار خواهد شد. این کتاب، گزارشی است که در کنار آن نشست میتواند ما را با نخستین زمینههای فعالیت علمی و دانشی در نشریات آشنا کند.
در اینجا از سرکار خانم آشوری که طی دو سه ماه اخیر مشغول این کار بودند، تشکر و سپاسگزاری میکنم. کار تدارک برنامه های علمی نشست را دوست دانشمندم جناب آقای مطلبی کاشانی پیگیری کردند که از ایشان هم بسیار متشکرم. و آخر دعوانا ان الحمد لله ربّ العالمین.
@Historylibrary
مقدمه کتاب «آغاز مطبوعات نگاری پزشکی در ایران»
دانش مدرن پزشکی در کنار برخی از دانش های دیگر از طریق آشنایی ما با غرب بدست آمد. آنچه ما داشتیم، تجربه های علمی هزارن سال بشر بود که مسلمانان نیز تلاش زیادی برای پیشرفت آن داشتند و آثار زیادی پدید آوردند، اما در یک مقطع تاریخی، دانش های طبیعی قدیم، از اعتبار افتاد. این اتفاق با انقلابی پدید آمد که در علم نوین ایجاد شده و طی قرون هیجدهم و نوزدهم، با سرعت سرسام آوری بیشتر نقاط عالم را درنوردید. ایران نیز به آرامی و در قرن هیجدهم با این دانشها آشنا شد. طبعا سالها بلکه دهها سال طول کشید تا علم جدید پزشکی جای علوم قدیمه را بگیرد.
برای این کار، لازم بود تا ابعاد دانش جدید شناخته شود، و این کار با ترجمه متون فرنگی و نیز آوردن پزشکان اروپایی به ایران و به تدریج، تأسیس تشکیلات حفظ الصحه در دولت قاجار فراهم آمد. کتابهای زیادی از زبانهای فرنگی ترجمه و در ایران به چاپ رسید. حجم زیادی کتاب، از همان دوره، همچنان به صورت خطی در کتابخانه مجلس یا ملی باقی مانده که همه از آثاری است که در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و اوائل قرن چهاردهم ترجمه شده و فراهم آمده است.
در کنار سهمی که «کتاب» در نشر علم داشت، به تدریج جایی هم برای «نشریات» باز شد. شاید اوائل تصور می شد نشریات فقط برای اعلان اخبار و بیانیه ها و مطالب کوتاه است، اما به تدریج دامنه استفاده از مطبوعات بیشتر شد، به طوری که گرایش به تخصصی کردن مطبوعات ایجاد شد. این مهم است که بدانیم نخستین کسانی که در فکر ایجاد نشریه ای برای ترویج مسأله طب افتادند، چه کسانی بودند. این ابتکار و خلاقیت، می توانست سرمنشأ حرکت تازه ای در ترویج دانش پزشکی باشد. در این میان، چند نوع کار وجود داشت. اخبار عالم پزشکی و بحث حفظ الصحه که شامل مباحث مختلفی می شد، اطلاع دادن از بیماری های واگیردار، بویژه وبا، کاستی ها مربوط به امر بهداشت در نقاط مختلف کشور، بحث از اخبار علم پزشکی و کارهای نوی که در این دانش از کشف مسائل علمی یا داروها انجام شده بود، اخبار مربوط به اقدامات دولت در این زمینه، و بسیاری از مسائل دیگری که می توانست در این قبیل نشریات انعکاس یابد، محتوای این نشریات را تشکیل می داد. این که یک نشریه تخصصی در زمینه علمی مانند طب پدید آید، نشان دهنده نوعی پیشرفت به حساب می آید.
آنچه پیش رو دارید، گزارشی است از سرآغاز پزشکی نگاری مطبوعاتی. نخستین بار گزارش های پزشکی در کدام یک از نشریات منعکس می شد و به تدریج، چه نشریاتی به صورت مستقل به این امر پرداختند؟ این کار در بخش اوّل انی کتاب انجام شده و متخصص و حافظه یگانه تاریخ مطبوعات ایران، استاد سید فرید قاسمی، رشته این امر را پی گرفته و شرح داده اند. علاوه بر آن، در بخش گزیده، نمونه ای از مطالب این نشریات را آورده اند تا دامنه و محتوای اخبار پزشکی مطبوعات قدیم را نشان دهند. مسلما، گزارش های طبی زیادی هم هست که در میان اسناد است، اما آنچه در اینجا ملاحظه می کنیم، انتخابی است از این گزارش ها که در مطبوعات وقت درج شده است.
به نظر می رسد رابطه میان یک علم خاص مانند پزشکی با «مطبوعات» یک نکته مهم است، چنان که این امر، در حوزه «کتاب» هم اهمیت دارد.
این کتاب، همزمان با برگزاری یک نمایشگاه از مطبوعات پزشکی ایران (از دوره قاجاریه و اندکی پس از آن) که در آذر ماه سال 1398 در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران برگزار شد، انتشار یافت. درست دو ماه قبل از این بود که تالار نشریات این کتابخانه افتتاح شد و به مناسبت آن، کتابی با عنوان نشریات قدیمی موجود در کتابخانه مرکزی، توسط استاد قاسمی نوشته و منتشر شد. افتخار می کنیم که همراهی دوست عزیز و استاد گرانقدر جناب سید فرید قاسمی را در کارهای کتابخانه مرکزی داریم. و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین.
رسول جعفریان / 12/9/1398
رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
با توجه به اهميت نشريات فارسي قديمي در حوزه هاي مختلف پژوهش و عدم دسترسي آسان به آنها همچنين لزوم ارائه خدمات اطلاعرسانی روزآمد ، كتابخانه مركزي مركز اسناد و تامين منابع علمي دانشگاه تهران ، طي يك فرايند چند مرحله اي، در حال تبديل موجودي نشريات مذكور در اين كتابخانه به شكل الكترونيكي مي باشد و امكان دسترسي آسان كاربران محترم به اين نشريات را فراهم نموده است. علاقمندان جهت دريافت اطلاعات بيشتر و همچنین خرید نشریات دیجیتال مي توانند با شماره تلفن 61112842 تماس حاصل فرمايند.
برای دسترسی به فایل عناوین و موجودی نشریات الکترونیکی به وب سايت کتابخانه مرکزی مراجعه فرماييد.
📃 گزارش تفصیلی نشست تخصصی دیروز (14بهمن 96) با موضوع مطبوعات قاجار
https://goo.gl/uJYXeY
🔹در ابتدای نشست خانم مونا فهیمیان سرپرست بخش نشریات و مجری برگزاری نمایشگاه به مهمانان و سخنرانان خوش آمد گفت. همچنین دکتر رسول جعفریان، رییس کتابخانه مرکزی، ضمن تشکر از سخنرانان و مهمانان، با اشاره به پراکندگی منابع مکتوب دوره قاجار در کتابخانه های مختلف بر لزوم همکاری و همدلی میان این میراث داران برای حفظ و به اشتراک گذاشتن منابع تأکید کردند و یکی از دلایل اصلی برگزاری چنین نشست هایی را بالا بردن تعامل میان کتابخانه ها، استادان و پژوهشگران برشمردند.
🔹 سپس خانم دکتر منصوره اتحادیه، پژوهشگر برجسته حوزه تاریخ معاصر و استاد بازنشسته دانشگاه تهران درباره دو روزنامه «ایران جوان» و روزنامه «پند» به سردبیری "حسن مشرف نفیسی" صحبت کرد: او فرزند ناظم الاطبا (طبیب مظفرالدین شاه) و برادر دکتر سعید نفیسی (چهره مشهور ادبیات معاصر) بوده است. حسن نفیسی که دکترای خود را از فرانسه گرفته و در دوره پهلوی مدتی رییس سازمان برنامه بود، در سال 1300 به همراه دکتر علی اکبر سیاسی هسته اولیه ایران جوان را پایه گذاشت. رویکرد و اعتقاد ایران جوان بر جوان شدن فکری ایران، دوری از خرافات، پایه گذاری دموکراسی در کشور، به رسمیت شناختن آزادی و مالکیت انفرادی و به طور کلی اصلاحاتی بود که روشنفکران آن زمان مطالبه می کردند. اما این روزنامه به دلیل عدم حمایت از دولت رضاشاه و پیش گرفتن رویه ی سکوت یا حتی انتقاد در قبال آن، سرانجام به دلیل فشار پلیس و اداره سانسور مطبوعات تعطیل شد. اما روزنامه پند منبع بسیار خوبی برای بررسی اقتصاد می تواند باشد زیرا نفیسی مقالات متعددی را پیرامون مسایل کار و کارگر در آن منتشر کرد.
🔹 پس از خانم دکتر اتحادیه، آقای سید فرید قاسمی، پژوهشگر نام آشنای تاریخ مطبوعات درباره ی پراکندگی مطبوعات دوره قاجار در کتابخانه های مختلف با ارایه اعداد و ارقام صحبت گفت: بنا بر پژوهش های ما تا انتهای دوره قاجارطی 154 سال، 238 عنوان نشریه فارسی زبان در 18 کشور جهان (به جز ایران و با تقسیم بندی جغرافیایی امروزی) منتشر شده است. همچنین90 سال انتشار روزنامه و مجله در ایران داشته ایم. در 154 سال اول فارسی نویسی مطبوعاتی در جهان 238عنوان نشریه فارسی در 18 کشور جهان به جز ایران منتشر شده است. که از بین 238 عنوان ، 28 عنوان را در لابه لای روزنامه های قاجار پیدا کرده ایم. 134 عنوان در هیچ یک از کتابخانه های ایران موجود نیست و 76 عنوان در کتابخانه های کشور موجود است که دوره های انتشار آن کامل نیست. 305 عنوان شب نامه ، نشریه های زیرزمینی که در دوره قاجار منتشر شده است. اولین نشریه اسلامی جهان 40 سال قبل از الاسلام اصفهان منتشر شد. اما در فهرست نشریات کتابخانه ها نیامده است زیرا احتمالا به اشتباه در بخش کتابها و چاپ سنگی نگهداری می شود. نشریات و روزنامه های چاپ ایران در روزگار قاجار به 1215 عنوان می رسد که برای 1007 عنوان در بانک اطلاعاتی شخصی ، شناسنامه تهیه کرده ام. و در جستجوی 208 عنوان باقی مانده هستم. که به طور پراکنده نامشان در سفرنامه ها و ...آمده است. از 1007 عنوان نشریه ی دوره قاجار (مطبوعه در ایران و جهان) تعداد 406 عنوان آن در هیچ یک از کتابخانه های ایران وجود ندارد.
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات پس از ارایه ی این اعداد و ارقام تفصیلی درباره ی جایگاه مطبوعات به عنوان منبع دست اول پژوهشی صحبت کرد و نقطه ضعف بسیاری از پژوهش ها را مرور نکردن نشریات و مطبوعات دانست. وی با تأکید بر اینکه زیرساخت دانشنامه نگاری در ایران هنوز وجود ندارد و به همین دلیل اطلاعات ما درباره مشاهیر ناقص است یکی از منابع مهم در این زمینه را آگهی های فوت مندرج در روزنامه ها دانست.
🔹 دکتر حسین انتظامی، قائم مقام و دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، که پیش از این معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ را برعهده داشت، با توجه به سمت و جایگاه خود در دستگاه دولت، درباره ی آزادی و حد و مرزهای آن در کار مطبوعاتی توضیح داد. وی با اشاره به اینکه شعار نمایشگاه مطبوعات امسال «آزادی مسئولانه» بوده است گفت این مسئولیت پذیری با اتکا بر «اخلاق حرفه ای» و «رعایت حقوق» محقق می شود که این حقوق شامل «حقوق رسانه»، «حقوق حاکمیت» و «حقوق شهروندان و مخاطبان» است. دکتر انتظامی با اشاره به اینکه در حال حاضر دولت پیش نویس قانون مطبوعات را تصویب و منتشر کرده است، از پژوهشگران، اساتید و اصحاب رسانه خواست تا مطالعه ی این پیش نویس، نقد و نظر خود را اعلام کنند.
🔹 در پایان جلسه پرسش و پاسخ هایی پیرامون آزادی های مطبوعاتی، وظایف نهادها و کتابخانه ها در قبال میراث مطبوعات قاجار و سایر مسایل بین سخنرانان و حضار مطرح شد.
@UT_Central_Library
نمایشگاه «نقش مطبوعات در پیشبرد دانش در ایران»، امروز 8 خرداد 1397 در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران افتتاح شد.
در این نمایشگاه 107 عنوان از نشریات قدیمی ایران در حوزه های مختلف علوم در معرض دید قرار گرفته که قدیمی ترین آنها «روزنامه علمیه دولت علیه ایران» (از سال 1280 قمری) با موضوع آشنایی ایران با کشفیات و اختراعات اروپاییان است. همچنین 11 عنوان نشریه خارجی به زبانهای روسی، فرانسوی و انگلیسی که تأسیس تعدادی از آنها به قرن نوزدهم بازمی گردد، به غنای این نمایشگاه افزوده است.
گفتنی است این نمایشگاه به مدت یک ماه، هر روز از ساعت 8 الی 15 پذیرای علاقه مندان خواهد بود.
@UT_Central_Library
https://goo.gl/rhcTJp
شمار روزنامه ها و مجلات دوره قاجاری در بخش نشریات کتابخانه مرکزی
یکی از غنی ترین مجموعه های نشریات، در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود. بر اساس شمارش اخیر، تعداد روزنامه های قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 159 عنوان است که تعداد قابل ملاحظه دیگری را هم که فقط یک شماره از آنها هست، باید بر آن افزود.
همچنین تعداد مجلات قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 95 عنوان است.
فهرست این نشریات را می توانید در فایل اکسل ضمیمه ملاحظه بفرمایید.
کتابخانه مرکزی، به همه پژوهشگران در حوزه نشریات سرویس دهی دارد و با شرایط سهل و آسان در خدمت آنهاست.👇👇
@UT_central_Library
امروز به مناسبت افتتاح تالار جدید نشریات کتابخانه مرکزی، این اثر با ارزش را هم که استاد فرید قاسمی نوشته اند، و چاپ شده، به مهمانان تقدیم شد.
تاریخ مطبوعات پزشکی دوره قاجار. متن بالا، مقدمه همین اثر است. این کتاب به مناسبت نمایشگاهی از مطبوعات پزشکی موجود در کتابخانه مرکزی که این روزها در حال برگزاری است، منتشر شده است.
کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران به سامانه حافظه ملی ایرانیان پیوست
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با همکاری بسیاری از کتابخانه سراسر کشور در روز 3 شهریور ماه، سامانه حافظه ملی ایرانیان را رونمایی کرد. این سامانه شامل 4 بانک و شبکه کتابشناختی از کتاب ها، اسناد، نسخ خطی و نشریات کتابخانه های عضو است. تمامی کتابخانه های دانشگاه تهران از جمله کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد این دانشگاه نیز در این طرح مشارکت کرده و عضو این سامانه هستند. مشخصه اصلی این سامانه، جستجوی یکپارچه در فراداده های کتابشناختی منابع کتابخانه های عضو است. کاربر پس از جستجو در بانک موردنظر خود، می تواند در ذیل هر یک از رکوردهای بازیابی شده، کتابخانه هایی را که منبع موردنظر را در اختیار دارند، مشاهده نمایند. در دو بانک، پس از کلیک بر نام کتابخانه موردنظر، کاربر وارد سامانه کتابخانه مقصد می شود و منبع موردنظر خود را در فهرست کتابخانه دارنده منبع بررسی کرده و اقدام به دستیابی به آن می کند.
سامانه حافظه ملی ایرانیان، در واقع، فهرستگانی از مجموعه منابع کتابخانه های عضو آن است. بانک های موجود در این سامانه به شرح زیر است:
• شبکه کتابخانه های کشور
در این شبکه، فراداده های کتابشناختی کتابهای کتابخانه های عضو قابل جستجو هستند. امکان جستجوی ساده و پیشرفته همراه با ایجاد محدودیت جستجو در فهرست یک یا چند کتابخانه برای کاربران وجود دارد. پس از جستجو، با مراجعه به نمایش کامل اطلاعات هر رکورد، با کلیک بر روی نام کتابخانه، به فهرست آن دسترسی داده خواهد شد.
• شبکه مراکز اسناد
در این شبکه، فراداده های کتابشناختی اسناد از کتابخانه های عضو گردآوری شده و به صورت یکپارچه قابل جستجو هستند و برای دستیابی به منبع نیز کاربر را به سامانه کتابخانه صاحب منبع هدایت می کند.
• فهرستگان نسخ خطی
در این شبکه، فراداده های کتابشناختی نسخ خطی کتابخانه های عضو را در چهار مجموعه نسخ خطی فارسی جهان، نسخ خطی جهان، نسخ خطی ایران و نسخ خطی عراق گردآوری و قابل جستجوی یکپارچه هستند. در این فهرستگان امکان دسترسی به فراداده در سامانه کتابخانه صاحب نسخه خطی وجود ندارد.
• بانک نشریات ایران
در این بانک، نشریات ادواری کتابخانه های عضو گردآوری و قابل جستجو هستند. در این سامانه نیز امکان ورود به سامانه کتابخانه صاحب منبع در رکوردها وجود ندارد و فقط به اعلام نام منبع یا کتابخانه صاحب نشریه اکتفا شده است.
(ملیحه درخوش: رئيس اداره فراهم آوري و ساماندهي منابع کتابخانه مرکزي و مرکز اسناد علمي دانشگاه تهران).
سرکار خانم مهران آشوری، رئیس بخش نشریات ادواری کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، در هفتمین نشست از سلسله نشست های تاریخ پزشکی در ایران و جهان اسلام، با موضوع تاریخ تحلیلی مطبوعات پزشکی دوره قاجار، در تاریخ چهارشنبه 26 مردادماه 1401 ساعت12 در دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار می گردد سخنرانی خواهند نمود.
از علاقمندان دعوت می شود در این مراسم حضور یابند.
سرکار خانم مهران آشوری، رئیس بخش نشریات ادواری کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، در هفتمین نشست از سلسله نشست های تاریخ پزشکی در ایران و جهان اسلام، با موضوع تاریخ تحلیلی مطبوعات پزشکی دوره قاجار، در تاریخ چهارشنبه 26 مردادماه 1401 ساعت12 در دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار می گردد سخنرانی خواهند نمود.
از علاقمندان دعوت می شود در این مراسم حضور یابند.
✅ توضیحی درباره اقدام افراطی و زشت سوزاندن کتاب های پزشکی
حجت الاسلام رسول جعفریان رییس کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
اقدام شرم آور یک روحانی مروج طب سنتی[اسلامی] به اسم طب دینی، با آتش زدن یک کتاب علمی با نام طب هاریسون ـ بر اساس فیلمی که انتشار یافته ـ کار زشتی است که هیچ دانش دوستی، در هیچ سطحی، آن را نمی پذیرد.
متاسفانه این شخص، سالهاست با استفاده از باورهای عامیانه در میان مردم، تلاش در ترویج بافته های خود به اسم طب دینی دارد و برای تقدیس آنها، از روایاتی که بارها محدثان آنها را نقد کرده اند، استفاده می کند.
این رفتار وی، در حوزه قم، مورد تأیید هیچ کس، جز شماری از هواداران ساده لوح او که مانند آنها همه جای دنیا هستند، نیست.
روشن است که طب سنتی، به عنوان یک شاخه علمی، در مراکز دانشگاهی می تواند مطرح و توصیه های آن پس از بررسی های علمی، و تأیید مراکز رسمی، مورد استفاده قرار گیرد، اما نامبرده نه از نظر تحصیلات علمی و نه حوزوی، در مقامی نیست که بخواهد چنین ادعایی را بکند. طبعا در قم یا مشهد، هیچ نوع شاخه درسی وجود ندارد که او به استناد تحصیل در آن، چنین ادعایی را داشته باشد.
و اما اقدام به کتابسوزی، این عمل مشمئز کننده، باید گفت، این اقدام، همیشه کار افراد جاهل و افراطی بوده است، کسانی که هیچ گاه، در هیچ مدلی، چه از نوع کسروی با آتش زدن آثار ادبی و این شخص، با آتش زدن یک کتاب علمی، در پیشگاه ملت فرهیخته ایران، جایی نداشته و ندارند.
خوشحالیم که این شخص، پس از یک دوره تلاش در قم، از این مرکز دینی طرد شده و به دلیل اقدامات ناصوابش، در محاکم مربوط، محکوم هم شده است. مسلما، وظیفه حاکمیت، دفاع از حریم علم و دانش و مبارزه با جاهلانی است که با اقدمات ناصواب خود، زمینه آسیب زدن به دین و سلامت مردم را دنبال می کنند.
در باره دادن لقب آیت الله به ایشان، باید عرض کنم، در قم، مع الاسف زمینه ای وجود دارد که کسانی از سوی خود یا نزدیکانشان، لقب آیت الله را به خود اختصاص دهند. مسلم است که دادن چنین لقبی، هیچ رسمیتی نداشته و نشان دهنده هیچ مقام و منصب علمی و غیر علمی نیست.
باید عرض کنم، یکی از افتخارات ایران در چند دهه اخیر، در مراکز علمی و پزشکی، توسعه پزشکی مدرن است، امری که سبب شده ست تا ایران در منطقه خاورمیانه، یک قطب مهم پزشکی باشد. این راهی است که دولت های پس از انقلاب، بشدت از آن حمایت کرده و ایران اسلامی از این زاویه، کشوری سرافزار است. بنابر این، نباید این قبیل رفتارهای زشت و شرم آور را در مقابل آن همه تلاش و گسترش علم پزشکی نوین قرار داد، هرچند، نهادهای مربوطه، در تمام سطوح، می باید با اقدامات دقیق نظارتی خود، شائبه اعتنای به این قبیل رفتارهای نادرست را از میان ببرند، کاری که جز با توسعه مراکز علمی و ترویج دانش میان مردم، امکان نخواهد داشت.
👆👆👆
🇮🇷🇩🇪
به مناسبت گرامیداشت روز ابوعلی سینا و روز پزشک
مستند "پزشکان خلفا"
این مستند تولید شبکه فونیکس Phoenix آلمان است که به تاریخ پزشکی و سرچشمه علم پزشکی می پردازد.
این فیلم با معرفی شخصیت برتر پزشکی دنیا ابو علی سینا و تصاویری از گیاهان موجود در کوه های زاگرس ایران شروع می شود.
یوهانس مایر Johannes Meier یک تاریخ پژوه در علم پزشکی است که به دنبال ردپای ابوعلی سینا از کوه های زاگرس تا قدیمی ترین کتابخانههای آلمان و منابع مکتوب می گردد. در منابع کتابخانه ای شهر وورتسبورگ نیز مانند بسیاری از کتابخانه های حاوی نسخ با ارزش پزشکی جهان، آثار غنی ابو علی سینا به چشم می خورد.
قسمت هایی از این مستند در مسجد جامع قدیمی اصفهان تولید شده است.
در این مستند از شخصیت و علم ابو علی سینا چنین آمده:
آثار علمی این پزشک ایرانی ابتدا به زبان لاتین ترجمه شد و تا چندین قرن جزو منابع اصلی دانشگاه ها و محفل های علمی و تجربی اروپایی ها به شمار می آمد. آوازه این پزشک توانمند تا امروزه در شرق هنوز زنده است. بسیاری از پرسشهای پزشکی وجود دارند که هیچ کس بجز ابو علی سینا قادر به پاسخ به آن نبود. ابو علی سینا نابغه ای است که تا امروز دنیا از دانش آن در شگفت است.
یوهانس مایرز برای شناخت ابو علی سینا به ایران و به قلب پایتخت ایران و عطاری های آنجا سفر می کند و همچنین برای فهم بهتر از علم طب سنتی تلاش می نماید.
روز پزشک مبارک 💐💐💐
@kultur
شمار روزنامه ها و مجلات دوره قاجاری در بخش نشریات کتابخانه مرکزی
یکی از غنی ترین مجموعه های نشریات، در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود. بر اساس شمارش اخیر، تعداد روزنامه های قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 159 عنوان است که تعداد قابل ملاحظه دیگری را هم که فقط یک شماره از آنها هست، باید بر آن افزود.
همچنین تعداد مجلات قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 95 عنوان است.
فهرست این نشریات را می توانید در فایل اکسل ضمیمه ملاحظه بفرمایید.
کتابخانه مرکزی، به همه پژوهشگران در حوزه نشریات سرویس دهی دارد و با شرایط سهل و آسان در خدمت آنهاست.👇👇
@UT_central_Library
شمار روزنامه ها و مجلات دوره قاجاری در بخش نشریات کتابخانه مرکزی
یکی از غنی ترین مجموعه های نشریات، در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود. بر اساس شمارش اخیر، تعداد روزنامه های قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 159 عنوان است که تعداد قابل ملاحظه دیگری را هم که فقط یک شماره از آنها هست، باید بر آن افزود.
همچنین تعداد مجلات قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی 95 عنوان است.
فهرست این نشریات را می توانید در فایل اکسل ضمیمه ملاحظه بفرمایید.
کتابخانه مرکزی، به همه پژوهشگران در حوزه نشریات سرویس دهی دارد و با شرایط سهل و آسان در خدمت آنهاست.👇👇
@UT_central_Library
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com