جستاری در اسناد کهن

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

🔴نقل آیت الله خویی از عدم فهم درست فلسفه توسط میرزا مهدی اصفهانی:

"آیت الله خوئی به نقل از آیت الله میلانی به من گفتند:
مرحوم آقا شيخ ابوالقاسم اصفهاني كه استاد آقاي بروجردي رحمة الله عليه بود مي‌گفت : مرحوم آقا ميرزا حسين نائيني پنجاه دينار به من داد و گفت: ايشان (ميرزا مهدي اصفهاني) را ببر ايران و معالجه اش كن! ما آمديم شميران جائي گرفتيم. پس از مدتي حالش بهتر و سرانجام خوب شد. بعد مي‌رود نزد مرحوم آقا ميرزا احمد آشتياني كه شاگرد نائيني بود و با وي دوست بود و مهمان او مي شود‌؛ بعدها آقا ميرزا احمد مي‌گفت : شواهد الربوبية را پيش من مي‌خواند ؛ اما فهم مطالب فلسفي برايش از أصعب امور بود."

مجله انديشه كيهان ( شماره ۱ - شهريور و مرداد ۱۳۴۶ در ص۲۴ و ۲۵) مصاحبه با سيد جلال الدين آشتياني
@tafkik

سلام علیکم.مطلب ارسالی در مورد نقد مرحوم ایت الله میرزا مهدی اصفهانی .مرحوم سید جلال الدین اشتیانی است . ایشان ضابط نیست ودر نقلهای خود متاسفانه مطالب را صحیح نقل نمی نماید.لذا مطالبی که ایشان منبع ان باشد وخصوص در مقام نقد مرحوم میرزا مهدی اصفهانی باشد ازدرجه اعتبار ساقط است .درضمن برای اطلاع از نظر حضرت ایت الله خویی راجع به تسلط میرزا مهدی اصفهانی در مباحث فلسفه می توانید به کتاب مدرس صالح .خاطرات ایت الله سید حسن صالحی مدرس مراجعه کنید .درانجا می فرماید ازقول ایت الله خویی که .میرزا مهدی اصفهانی فیلسوف بزرگی بوده است .که توانسته کسانی را که از مبانی فلسفه اگاه بوده اند را از این مبانی فلسفی بر گرداند.

[۹/۲۴،‏ ۱۴:۲۴] مدافع غدیر: امروز. شنبه .22 ذی الحجه.سالروز رحلت عالم ربانی ایت الله شیخ مجتبی قزوینی است ایت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی. درجدود سال 1310 هق درقزوین .متولد شد.پدر وی ایت الله شیخ احمد تنکابنی ازعلمای برجسته قزوین بود.مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی تحصیلات حوزوی خود را در قزوین نزد برخی ازاساتید ازجمله پدر خویش اغاز کرد و پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و درحدود 7 سال از اساتید برجسته نجف استفاده نمود.فقهای بزرگی چون ایات عظام .سید محمد کاظم یزدی.میرزا محمد تقی شیرازی .میرزاحسین نایینی .سید ابوالحسن اصفهانی.اقاضیا عراقی استفاده نمود. ازجمله اساتید ایشان ایت الله شیخ محمد حسین کمپانی است که نام ایشان را به عنوان یکی ازاساتید خود ذکر می فرموده است.ایا صرف درس خارج بوده یا در معقول نیزازایشان استفاده می کرده است دقیق مشخص نیست. مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی سپس به قزوین رفت ودرانجا اقامت نمود.واز اساتید انجا نیز بهره برد.خصوص ایت الله سید مویی زرابادی قزوینی.درخلال سالهای تحصیلی از درس خارج ایت الله حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی و ایت الله بروجردی .به هنگام اقامت ایشان دربروجرد. نیزاستفاده نمود.سپس درمشهد رحل اقامت افکند.واز درس خارج فقهای عظام مشهد ایات عظام میرزا محمد اقا زاده خراسانی.حاج اقا حسین قمی وبالاخص میرزا مهدی اصفهانی استفاده کامل برد وبه درجه اجتهاد نایل امد .درعلوم عقلی نیز به تصریح خودشان سالها به تحصیل فلسفه وعرفان پرداخت تا دراین علوم نیز استاد ومجتهد وصاحب نظر شد برخی از اساتید ایشان در مبانی فلسفی وعرفانی عبارتند از .اقا بزرگ حکیم.شیخ اسد الله عارف یزدی سید موسی زرابادی و....است.مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی فقط مدت14 سال را از محضر اقا بزرگ حکیم دراین علوم بهره برد و از برجسته ترین ومشهورترین شاگردان خاص ایشان قرار داشت به گونه ای که کتاب اشارات خطی خود را به وی اهدا نمود.مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی اجازات اجتهاد مختلفی از اساتید خویش دریافت نمود .انچه که فعلا از ان اطلاع حاصل شده است .اجازات اجتهاد ایشان ازسوی حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی.سید ابوالحسن اصفهانی.میرزای نایینی و میرزا مهدی اصفهانی است. ایت الله میرزا مهدی اصفهانی ایشان را جامع علوم معقول ومنقول معرفی کرده وبا تعبیر صفوه الحکما العظام معرفی نموده است.مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی در علوم غریبه وختومات واذکار وادعیه ازمحضراساتید بزرگی چون ایت الله سید موسی زرابادی فزوینی و...بهره برد تا انجا که دراین علوم وفنون نیز استاد بلکه مجتهد وصاحب نظر شد .همچنین درسیروسلوک شرعی محضر بزرگانی چون سید موسی زرابادی و.....درک نمود .وبه مدارج عالیه سیر و سلوک شرعی نیز دست یافت.این چنین بود که وی از شخصیتهای علمی ومعنوی کم نظیر شیعه واز نوادر روزگار به شن.ودرعلوم وفنون مختلف اسلامی مجتهد وصاحب نظر بود .ایشان جامع علوم معقول ومنقول بود ودرسیر وسلوک شرعی استاد وصاحب نظر بود و مقامات معنوی والایی نایل گردیده بود.این فقیه عالیقدر در حدود نیم قرن درحوزه علمیه مشهد به تدریس فقه واصول سطح وخارج اشتغال داشت.دراین مدت شاگردان زیادی از محضر درسی ایشان بهره برده اند .نام برخی از فضلایی که در درس خارج ایشان شرکت کرده اند عبارتند از حضرت ایت الله العظمی حاج سید علی سیستانی. ایت الله حاج سید محمود مجتهدی سیستانی.ایت الله سیدعباس سیدان .ایت الله سید محمد موسوی درودی.ایت الله صدرحسینی سیستانی .استاد محمد واعظ زاده خراسانی.استاد کاظم شانه چی.استاد شیخ جعفر زاهدی جورابچی .استاد محمد رضا حکیمی.حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد .حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ علیرضا غروی اصفهانی حجهالاسلام والمسلمین حاج شیخ ابراهیم طالبیان شریف .حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ اسماعیل فردوسی پور.مهارت ایت الله شیخ مجتبی قزوینی در علوم عقلی
[۹/۲۴،‏ ۱۴:۴۸] مدافع غدیر: نیز حایز اهمیت بود.وی بیش از 40 سال به تدریس مبانی کلام.فلسفه وعرفان پرداخت.ازجمله متون تدریسی ایشان در مشهد می توان به.شوارق.اشارات.شرح منظومه.عرشیه.مشاعر .اسفار .و...پرداخت.نام برخی ازشاگردان ایشان در علوم عقلی عبارت است از ایت الله العطمی.سیستانی.ایت الله سید محمود مجتهدی سیستانی پرفوسور فلاطوری.دکتر جعفر جعفری لنگرودی .ایت الله سید عباس سیدان.ایت الله سید جعفر سیدان.ایت الله سید محمد موسوی درودی.ایت الله میرزا محمد باقرملکی میانجی .ایت الله شیخ غلامحسین اهنیان .استاد کاظم شانه چی.استاد محمد واعظ زاده خراسانی.استاد جعفر زاهدی جورابچی. حجج اسلام اقایان.حاج شیخ محمد حکیمی حاج شیخ علی حکیمی..حاج شیخ علیرضا غروی اصفهانی.سید جواد بختیاری.شیخ اسماعیل فردوسی پور.حاج شیخ غلامرضا دهشت.و.....اشاره کرد در معارف واعتقادات اسلامی نیز بزرگانی چون ایات عظام وحجج اسلام اقایان .حاج سید علی سیستانی .حاج سید محمود مجتهدی سیستان

اجازه تدریس فقه واصول ایت الله میرزا مهدی اصفهانی به ایت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی .در این اجازه نامه مرحوم میرزا .ایشان را .جامع المعقول والمنقول و معلم الفقه و الاصول و صفوه الحکما العظام تعبیر نموده است و ایشان را از اجلا مدرسین نام برده است.

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

ارائه ی كتابهاي مكتب معارفی خراسان

📚((انتشارات ولايت))📚

در٣٢نمايشگاه بين المللی كتاب تهران

آثاری از آيت الله مرحوم نمازی شاهرودی و اساتیدشان همچون آیت الله میرزا مهدی اصفهانی و
شاگردانشان همچون استاد بیابانی


ميعادگاه ما:
مصلی راهرو سوم غرفه١٩

سپهر فرزانگی، (یادنامه ای برای مرحوم استاد و اعظ زاده خراسانی) به کوشش امید حسینی نژاد
مرحوم آیت الله واعظ زاده از جمله اندیشمندان و فقهای روشن بین مشهد صاحب آثار عدیده و نافع در موضوعات مختلف علوم اسلامی بودند. نام ایشان با کنگره هزاره شیخ طوسی که در سال 48 در دانشگاه مشهد برگزار شد، گره خورده است. مرحوم استاد دبیر این کنگره بودند و تا به امروز هم آوازه آن اتفاق بزرگ و مبارک در محافل علمی زبانزد است. ایشان شاگرد دو مکتب مهم خراسان و قم بودند. مرحوم استاد محضر بزرگانی چون میرزا مهدی اصفهانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، میرزا احمد کفایی و دیگر بزرگان مکتب خراسان و همچنین بزرگان مکتب قم از جمله آیت الله العظمی بروجردی، حجت کوه کمری و امام خمینی و برخی دیگر از بزرگان این مکتب را درک کردند.
در این یادنامه به زوایای مختلف علمی، اجتماعی ایشان پرداخته شده است.
@historylibrary
@UT_Central_Library

مرحوم آقاسیدموسی زرآبادی قزوینی ، نقل است ازایشان که موکلین شمس رامیدیدم درتدارکات موظفات !! و مقامی را درک کرده ک لایسبقه سابق .. آیا تاسیس علمی وتبیین « وکتب تفکیک» ازایشان بدانیم یا آقا میرزا مهدی اصفهانی ..؟؟؟

از موثقین نقل: موسس ومدون اصلی ایشان ومجدد ومبین ومبلغ حاج میرزامهدی اصفهانی بودند..

مرحوم آقاسیدموسی زرآبادی قزوینی ، نقل است ازایشان که موکلین شمس رامیدیدم درتدارکات موظفات !! و مقامی را درک کرده ک لایسبقه سابق .. آیا تاسیس علمی وتبیین « وکتب تفکیک» ازایشان بدانیم یا آقا میرزا مهدی اصفهانی ..؟؟؟

خطنامه مهم وتوضیح وقایع و حوادث جاری درعراق، بعد وفات مرحوم آخوند خراسانی
از آیت الله العظمی مرحوم ملافتح الله شیخ الشریعه اصفهانی شیرازی ،به شاگرد برجسته خود مرحوم آیت الله حاج میرزامهدی زنجانی

مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی از شاگردان مرحوم سید موسی زرآبادی، و آگاه به علوم غریبه، که علی رغم اختلاف مشرب با امام خمینی، از حامیان نهضت ایشان بود.

14 فروردین سالروز وفات مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی از مخالفان علوم عقلی و عرفانی است، وی از شاگردان مرحوم سید موسی زرآبادی و میرزا مهدی اصفهانی و همچون دو استاد خود از آگاهان به علوم غریبه بود.

حکایت خصومت ورزی او و شاگردانش با حکمای زمان بخصوص مرجع عالیقدر مشهد آیةالله العظمی میلانی بسیار تأسف بار است.

وی علی رغم اختلاف مشرب با امام خمینی، از حامیان جدّی نهضت ایشان بود.

به نوشته علامه آشتیانی وی در یکی از آثار خود در ادعایی خلاف واقع و کذب مدعی شده است که از صد سال قبل به این طرف‌ کلیۀ حکما مطرود کلیه فقها بوده‌اند!! حال آن که در همین صد سال ده ها فقیه بزرگ و در حد مرجعیت، معتقد به مبانی حکمت و عرفان بوده اند.

مرحوم صالحی شهیدی با توجه به شاگردی سید موسی زرآبادی نزد ملا رضا برغانی - آخرین عالم شیخی قزوین - و اعتقاد زرآبادی به مطالب شیخ احمد احسائی، مکتب تفکیک را ادامه مکتب شیخیه می دانست.

@bazmeghodsian

🔸تأملی در منقولات تفکیکیان؛

🔹1. استاد محمد رضا حکیمی: بعضی از افاضل حوزه درس فقه و اصول مرحوم آیت الله العظمی میلانی نقل کرده اند که： آیت الله میلانی می فرموده اند ما برای احادیثی که میگویند "از غیر قرآن طلب هدایت نکنید" دیگر دنبال سند نمیگردیم ؛چون میرزا مهدی اصفهانی آن مطلب را در مشاهده دیده است! (احیاگر حوزه خراسان ص 217)

🔸نقد: علاوه بر مجهول بودن بعض افاضل؟ میرزا مهدی در دستنوشتی که تصویر آن موجود است به صراحت نوشته اند که در عالم رؤیا دیده اند که دستی، نوشته ای با آن مضمون را به ایشان داده. در دستنوشته میرزا مطلقا نامی از تشرّف نیست، و طبق آن نوشته حتی در خواب هم تشرّفی برایشان رخ نداده. با این وصف، استناد به یک رؤیا آن هم از سوی فقیه حکیم عارفی همچون آیة الله العظمی میلانی معقول نمی نماید.

🔹2. مرحوم حاج شیخ محمود نگارنده： یک روز خدمت حاج شیخ بودیم (مرحوم نخودکی)، حاج شیخ سوار الاغ بود. افرادی سلام میدادند،ایشان نیز پاسخ میگفت. در این میان اما تنها برای مرحوم میرزا مهدی اصفهانی پیاده شد و احترام کرد! از ایشان پرسیده شد： چه بود که احترام کردید؟ فرمود: هرچه من با ریاضت به دست آوردم میرزا مهدی اصفهانی با تقوا به دست آورده، بلکه بالاتر از من دارد! (احیاگر حوزه خراسان ص 197).

🔸نقد: به نوشته استاد حجت هاشمی نواده دختری حاج شیخ: «حاج شیخ می گفته: در تمام مدّت عمر، یک مرد دیدم و یک نیم مرد! مراد از مرد حاج محمد صادق [تخت فولادی] است، و مراد از نیم مرد، حاج شیخ مرتضای طالقانی».

🔹در این نقل نامی از میرزا به عنوان انسان کامل و برتر از شیخ دیده نمی شود. وانگهی کمالات میرزا نیز از ریاضات بوده، و معلوم نیست شیخ حسنعلی بیش از میرزا ریاضت کشیده باشد؛ خصوصا که میرزا پس از بیست سال شاگردی نزد ارباب عرفان (طبق ادعای منقول از او) کار ریاضتش به شبه جنون کشیده شد، و استادش او را روانه ایران کرد. البته معنویت میرزا که رهاورد ریاضات و خودسازی های او در نجف اشرف است قابل انکار نیست.

🔸بنا بر این هر دو ادعای مطرح شده در این نقل مخدوش به نظر می رسد.

@bazmeghodsian

🔸مرحوم امام بارها در درس‌های ميرزا مهدی اصفهانی براي آگاهی از مسلک او شركت ‌كرده بود. روزی میفرمودند: ميرزا فلسفه و عرفان نمی دانست و مسائل را اشتباه فهميده بود. (آیةالله موسوی اردبیلی).

🔹تذکر: ملاقات امام در سن جوانی با میرزای اصفهانی از مسلّمات است، حجة الاسلام میرزا اسماعیل غروی در مصاحبه با مجله حریم امام تصریح نموده: امام ملاقاتی با پدرم میرزا مهدی اصفهانی داشت. در آن دیدار بحث علمی میان آنان ردوبدل می شود. میرزا به آیت الله مروارید می گوید: «اینکه می گویند حاج آقا روح الله مذاق فلسفی دارد، درست است.»

@bazmeghodsian