.
بخشهای جداشده از خاک ایرانشهر ۱
در درازای (طول) چند سده، و به ویژه ۲۰۰ سال گذشته، بیش از ۶۰٪ از خاک میهن‌مان را از دست داده‌ایم. به گونه‌ای که سرزمین کنونی ایران، تنها ۳۰٪ از خاک کشور پهناوری است، که در تاریخ با نام ایران‌زمین یا ایرانشهر، و در گیتا‌شناسی بنام فلات ایران شناخته شده است.
ترفندهای شوم بیگانگان به ویژه امپراتوری انگلستان و روسیه تزاری، با کمک میهن فروشان و سرسپردگی پادشاهان قاجار، بخشهای زیادی از خاک این سرزمین کهن را در یک دوره زمانی دویست ساله، به باد تاراج انیرانیان داد، و از ایران بزرگ جدا نمود.
گرچه یادآوری این رخدادها، برای میهن دوستان بسی تلخ و دردآور است، اما دست کم این خوبی را دارد، که برای نگهداری و پاسداشت سرزمینهای بجا مانده از امپراتوری ایران، آموزنده و سودمند خواهد بود.
۱- گستره سرزمینهای جداشده از خاک ایران در پیمان نامه‌های ترکمن چای، گلستان، آخال، پاریس و ... در برگیرنده‌ی همه‌ی قلمرو قفقاز کنونی بوده است. بر پایه عهدنامه با روسیه تزاری در سال‌های 1813-1828م، بخشهای زیر از ایران جدا شدند؛
آران و شروان 86600 کیلومتر مربع، ارمنستان 29800، گرجستان 69700، داغستان 50300، اوستیای شمالی 8000، چچن 15700 و اینگوش 3600، که سرهم آنها میشود 263700 کیلومتر مربع.
۲- سرزمینهای جداشده ایرانی بر پایه پیمان پاریس و انگلیسی‌ها؛
هرات و افغانستان 625225، بخش‌هایی از بلوچستان و مکران 350000، که سر جمع آن 975225 کیلومتر مربع میشود.
۳- سرزمینهای جداشده در فرارودان، بر پایه پیمان آخال با روسیه تزاری در سال 1881م؛
ترکمنستان 488100 کیلومتر مربع، ازبکستان 447100، تاجیکستان 141300، بخشهای پیوسته به قزاقستان 100000 و سرزمین افزوده شده به خاک قرقیزستان 50000، که روی‌هم رفته 1226500 کیلومتر مربع می‌باشد.
۴- سرزمینهای جداشده در حوزه آبی خلیج فارس، بر پایه پیمان با انگلیسی‌ها؛
امارات 83600 کیلومتر مربع، بحرین 694، قطر 11493 و عمان 309500، که روی‌هم میشود 405287 کیلومتر مربع.
۵- سرزمینهای جدا شده در دوران صفویه عبارتند از ؛ ۲/۳ خاک کردستان، که به دست عثمانی‌ها افتاد، و سپس در میان سه کشور ترکیه، عراق و سوریه بخش شد، با گستردگی 200000 کیلومتر مربع، و نیز سرزمین عراق کنونی، با پهناوری 438317 کیلومتر مربع.
روی‌هم، گستره و پهناوری خاک جداشده از ایران بزرگ، به ۳/۵ میلیون کیلومتر مربع می‌رسد. که می‌توان گفت؛ این میزان فروپاشی و جدایی سرزمینهای یک کشور، در همه‌ی تاریخ ایران و جهان بی‌مانند است! ...
✍️ برگرفته از کانال فارسانی‌های تهران نشین، نوشته آقای مهندس ترابی، با اندکی ویرایش در ساختار و آرایه‌های ادبی.
https://t.me/ShahnamehPajouhi_DrYadollahi
بخشهای جداشده از خاک ایرانشهر ۱
در درازای (طول) چند سده، و به ویژه ۲۰۰ سال گذشته، بیش از ۶۰٪ از خاک میهن‌مان را از دست داده‌ایم. به گونه‌ای که سرزمین کنونی ایران، تنها ۳۰٪ از خاک کشور پهناوری است، که در تاریخ با نام ایران‌زمین یا ایرانشهر، و در گیتا‌شناسی بنام فلات ایران شناخته شده است.
ترفندهای شوم بیگانگان به ویژه امپراتوری انگلستان و روسیه تزاری، با کمک میهن فروشان و سرسپردگی پادشاهان قاجار، بخشهای زیادی از خاک این سرزمین کهن را در یک دوره زمانی دویست ساله، به باد تاراج انیرانیان داد، و از ایران بزرگ جدا نمود.
گرچه یادآوری این رخدادها، برای میهن دوستان بسی تلخ و دردآور است، اما دست کم این خوبی را دارد، که برای نگهداری و پاسداشت سرزمینهای بجا مانده از امپراتوری ایران، آموزنده و سودمند خواهد بود.
۱- گستره سرزمینهای جداشده از خاک ایران در پیمان نامه‌های ترکمن چای، گلستان، آخال، پاریس و ... در برگیرنده‌ی همه‌ی قلمرو قفقاز کنونی بوده است. بر پایه عهدنامه با روسیه تزاری در سال‌های 1813-1828م، بخشهای زیر از ایران جدا شدند؛
آران و شروان 86600 کیلومتر مربع، ارمنستان 29800، گرجستان 69700، داغستان 50300، اوستیای شمالی 8000، چچن 15700 و اینگوش 3600، که سرهم آنها میشود 263700 کیلومتر مربع.
۲- سرزمینهای جداشده ایرانی بر پایه پیمان پاریس و انگلیسی‌ها؛
هرات و افغانستان 625225، بخش‌هایی از بلوچستان و مکران 350000، که سر جمع آن 975225 کیلومتر مربع میشود.
۳- سرزمینهای جداشده در فرارودان، بر پایه پیمان آخال با روسیه تزاری در سال 1881م؛
ترکمنستان 488100 کیلومتر مربع، ازبکستان 447100، تاجیکستان 141300، بخشهای پیوسته به قزاقستان 100000 و سرزمین افزوده شده به خاک قرقیزستان 50000، که روی‌هم رفته 1226500 کیلومتر مربع می‌باشد.
۴- سرزمینهای جداشده در حوزه آبی خلیج فارس، بر پایه پیمان با انگلیسی‌ها؛
امارات 83600 کیلومتر مربع، بحرین 694، قطر 11493 و عمان 309500، که روی‌هم میشود 405287 کیلومتر مربع.
۵- سرزمینهای جدا شده در دوران صفویه عبارتند از ؛ ۲/۳ خاک کردستان، که به دست عثمانی‌ها افتاد، و سپس در میان سه کشور ترکیه، عراق و سوریه بخش شد، با گستردگی 200000 کیلومتر مربع، و نیز سرزمین عراق کنونی، با پهناوری 438317 کیلومتر مربع.
روی‌هم، گستره و پهناوری خاک جداشده از ایران بزرگ، به ۳/۵ میلیون کیلومتر مربع می‌رسد. که می‌توان گفت؛ این میزان فروپاشی و جدایی سرزمینهای یک کشور، در همه‌ی تاریخ ایران و جهان بی‌مانند است! ...
✍️ برگرفته از کانال فارسانی‌های تهران نشین، نوشته آقای مهندس ترابی، با اندکی ویرایش در ساختار و آرایه‌های ادبی.
https://t.me/ShahnamehPajouhi_DrYadollahi
