جستاری در اسناد کهن

? جلو افتادن روزنامۀ کیهان از اطلاعات در نیمۀ دوم دهۀ 1320

دکتر مصطفی مصباح زاده، چون هنوز به سن قانونی برای دریافت مجوز نشریه نرسیده بود، امتیاز روزنامه کیهان را به نام استاد عبدالرحمن فرامرزی گرفت. در سال اول صاحب امتیاز عبدالرحمن فرامرزی بود و دکتر مصباح زاده مدیر. در دانشکده حقوق هم تدریس می کرد. بعد از یک سال و اندی که سنش قانونی شد امتیاز به نام خودش تغییر کرد و مدیر و سردبیر شد استاد عبدالرحمن فرامرزی. البته این جابجایی از نظر مطبوعات و آشنایی با اوضاع بسیار صحیح بود. قلم سحرآمیز و کوبنده عبدالرحمن فرامرزی و شجاعتش زبانزد منتقدین اجتماعی بود و ایشان در سرمقاله های خود علیه دربار و افراد اطراف شاه و سوءاستفاده هایشان، مطالبی نوشت که در آن روزها سر و صدای زیادی به پا کرد. تیراژ روزنامه ها در دهۀ بیست، بین هزار تا دو هزار نسخه بود و از مرداد 1332، کم کم افزایش پیدا کرد. فروش روزنامه ها از محل تک فروشی بود و روزنامه فروش ها روزنامه را زیر بغل می زدند و راه می رفتند و داد می زدند، کیهان، اطلاعات و ... و چیزی به نام دکۀ روزنامه فروشی به یاد ندارم.

گفت و گو با مسعود برزین، در: تاریخ شفاهی مطبوعات ایران، ص214
@Ketabpazhohi

بنده دکتر احمدی را از میانه سال 1359 شناختم. از دو زاویه، اولا در موسسه در راه حق، زمانی که اوج تبلیغات مارکسیستی در ایران بود و ایشان و دوستانشان، با نوشتن سری کتابهای پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک، سعی کردند یک جبهه فکری برابر مارکسیسم ایجاد کنند. و دیگر، در جلسات آموزش های عقیدتی در حزب جمهوری قم، و در آنجا هم، غالب مطالب نقد مارکسیسم بود. اولین شناخت من از ایشان، یک استاد جذاب، عاطفی و عمیقا حساس به دانش و علم را نشان می داد. اولا درس های حوزه را خوب خوانده بود و سالها شاگردی مرحوم محقق داماد را کرده بود، استادی که بسیاری از برجستگان حوزه، در دهه چهل و اوائل پنجاه شاگردش بودند. علاوه، شاگرد حوزه علامه طباطبائی و به ایشان نزدیک بود. مرحوم احمدی، سخت روی ادبیات و وجود غلط در متن ها حساس بود و به همین دلیل کار غلط گیری المیزان را برای سالها بر عهده گرفت و به همین دلیل به علامه نزدیک بود. این کاری دقیق بود و او به همین دلیل، با ظرایف قرآنی و ترجمه دقیق قرآن آشنا بود و از خودش دیدگاه های جالبی در ترجمه و تفسیر برخی از آیات داشت که متفاوت با برداشت های رایج بود. و اما از درس علامه، مانند بسیاری از شاگردان دیگر، به فلسفه رسیده بود و در دانشگاه هم فلسفه خوانده بود و استاد رسمی گروه فلسفه دانشگاه تهران بود. روی زبان انگلیسی هم حساس بود. خودش می گفت ماهها روی ترجمه کتاب نقد تفکر فلسفی غرب از ژیلسون کار کرده بود تا دقیق از آب درآید. می گفت یک روحانی وقتی کاری از انگلیسی ترجمه می کند، باید دقیق باشد و من این کار را کردم. راستش بعدها هم نسبت به آثار بنده حساس بود که غلط های املایی دارد و این برایش قابل تحمل نبود. در سال 60 بنده رسما در زمره شاگردان وی برای درس فلسفه غرب، در موسسه در راه حق درآمدم. ایشان یک سال تمام، هفته ای سه جلسه، فلسفه غرب گفت. البته که شیفته کتاب سیر حکمت در اروپا بود، اما خودش هم آثاری را می شناخت و از آنها استفاده می کرد. این را بگویم به برکت وجود ایشان، کتابخانه در راه حق، از نظر متون انگلیسی بهترین کتابخانه قم بود. در درسهای تاریخ فلسفه غرب، دقیق بود و سعی می کرد، طلبه ها را که اگر فلسفه هم می دانستند همان فلسفه سنتی اسلامی بود، با فلسفه غرب آشنا کند. در درس ایشان، برای اولین بار ما به اهمیت مسائل شناخت شناسی در فلسفه غرب پی بردیم. با تأسیس شورای انقلاب فرهنگی دکتر احمدی بیشتر در تهران بود. از حوالی سال 1363 که من هم درسهای معارف را در دانشگاه می گفت، روی علقه سابق، به دیدن ایشان در ساختمان شورای انقلاب فرهنگی در اول خیابان فلسطین شمالی می رفتم. غالبا که برای تدریس یک روز هفته را تهران بودم، نماز و ناهار را با ایشان بودم. آن وقت ها، آقایان داوری و سروش و شریعتمداری همه آنجا مستقر بودند. به تدریج، جلساتی در اتاق ایشان برای تدوین متنی برای درس تاریخ اسلام و ریشه های انقلاب گذاشته شد که شماری از دوستان هم بودند. اهمیت تدوین کتابهای درسی دانشگاهی را آنجا دریافت و این سبب شد تا دنبال تأسیس سمت باشد. کار شگفتی که سی و سه سال آن را دنبال کرد و بیش از دو هزار و پانصد کتاب، در طول این سه دهه منتشر کرد، آن هم بدون سر و صدا. از کلاسهای ایشان خاطرات فراوانی داریم و بیش از همه، آرامش و مهربانی را در ایشان می دیدم. بگویم که شیفته امام بود، بیش از هر چیز، و علاقه مند به انقلاب، و برایش کار می کرد. علائق سیاسی کمتر داشت و فکر می کنم ناخواسته مدتی گرفتار مجلس شد، چیزی که با علائق او سازگار نبود. دکتر احمدی می توانست آثار تألیفی و ترجمه زیادی داشته باشد، اما عمرش را وقف شورای انقلاب و سمت کرد، متواضعانه، با مدیریت پژوهشی خوب، توانست اثر ماندگار از خود برجای بگذارد. به نظرم هیچ کس از او کلمه تندی نشنید، با این که جدی و همزمان عاطفی بود. اشک براحتی از چشمانش جاری می شد. به راحتی وقت در اختیار دیگران می گذاشت. بارها شنیدم که برای پایان نامه هایی که راهنمایی شان را داشت، وقت جدی می گذاشت و خودش ویرایش ادبی و محتوایی می کرد. بیفزایم که این روزها دوست عزیزم، جناب آقای میرشریفی تصادف کرده و بیش از پانزده روز است که در بیمارستان بستری، است که خداوند شفایش بدهد. ایشان از دوستان مرحوم احمدی و عضو هیئت علمی پاره وقت سمت بود. امروز پسر آقای میرشریفی گفت که دکتر احمدی هر روز زنگ می زد و احوال آقای میرشریفی را می پرسید. آخرین جلسات ما در گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان، چندین بار با حضور مرحوم دکتر احمدی بود. البته که احساس ضعف شدیدی در ایشان می دیدم، اما به هیچ روی، آمادگی شنیدن خبر ناگوار درگذشت وی را نداشتم. بحث های اخیر، قرآنی بود وایشان نکات لطیفی را در ترجمه برخی از آیات که غالبا بخطا رفته اند، بیان کرد. سعی کردم آنها را یادداشت کنم.

ملاقات مرتضی مطهری و پرویز ناتل خانلری (از زبان استاد سید علی آل داود)

من از سال سوم دانشکده به راهنمائی و توصیۀ روان شاد دکتر حسین خدیوجم به همکاری در بنیاد فرهنگ ایران فراخوانده شدم. هفته ای دو یا سه روز در آنجا سرگرم کارهای مختلف پژوهشی بودم، وظیفۀ اول من تصحیح نمونه های مطبعی بود. محل کارم در واحد انتشارات بنیاد قرار داشت که در طبقۀ سوم و روبروی دفتر مدیر عامل بنیاد یعنی دکتر پرویز ناتل خانلری قرار گرفته بود. آپارتمان مقابل ویژۀ دکتر خانلری، معاون او سعیدی سیرجانی و منشی آنان بود. دکتر خانلری آن روزها پس از سال ها وزارت آموزش و پرورش، معاونت وزارت کشور و چند شغل دیگر و با اینکه هنوز منصب سناتوری داشت، و در دانشگاه تدریس می کرد و مجلّۀ سخن را نیز انتشار می داد، امّا شغل اصلی و دلگرمی واقعی او مدیریّت بنیاد فرهنگ بود و هر روز صبح ها خود را به آنجا می رساند.
یکی از روزها که من در اتاق خود مشغول کار بودم، و اتفاقاً درب اتاق همواره باز بود، درب آسانسور که در فاصلۀ میان دو آپارتمان قرار داشت، باز و مرحوم مطهّری از آسانسور بیرون آمد و به سرعت به سوی اتاق دکتر خانلری رفت. حضور تعجّب آور و غیر معمول بود. هرگز تصوّر نمی کردم که بین آن دو رابطۀ دوستی و حتّی آشنایی برقرار باشد. ملاقات نزدیک به یک ساعت به طول انجامید، و موقع خروج دکتر خانلری ایشان را تا کنار آسانسور بدرقه کرد، و رفتار بسیار محترمانۀ معمول داشت. این ملاقات غیرعادی افکارم را سخت به خود مشغول داشت، پس بی فاصله به اتاق دفتر دکتر خانلری رفتم و از منشی ایشان پرسش کردم. او هم کاملاً بی اطلاع بود و صرفاً می گفت ایشان با وقت قبلی حضور یافته اند، و من از موضوع جلسه بی اطّلاعم، پس از سه چهار روز قضیه آشکار شد. آن سال بنیاد فرهنگ کتاب مشهور گلدزیهر اسلام شناس آلمانی را که به عربی تحت عنوان «العقیدة و الشریعة فی الاسلام» ترجمه شده بود به پیشنهاد شادروان دکتر علینقی منزوی و هم به وسیلۀ خود او به فارسی برگرداند. این کتاب در دو مجلّد بود، و جلد اول آن به طور کامل به چاپ رسیده بود و منتظر باقی بود که کار حروف نگاری جلد دوم که به نیمه رسیده بود به انجام برسد و با هم صحافی شده و انتشار یابند، امّا خبر آن زودتر به بیرون درز پیدا کرد. شایع بود که گلدزیهر با نگاه دشمنانه به دین اسلام این تحقیق خود را به انجام رسانده، و از این رو حساسیّت روحانیّون را برانگیخته بود. پس مرحوم مطهّری به عنوان نمایندۀ برجستۀ روحانیّت به ملاقات دکتر خانلری آمد، و درخواست کرد که از چاپ و نشر کتاب ممانعت به عمل آید. دکتر خانلری هم بی تأمّل پذیرفته بود، و دستور داد کلیۀ اوراق چاپ شده و حروف نگاری شدۀ آن مضبوط شده، و در انباری لاک و مهر شود. شاید و به احتمال زیاد این امر و پذیرش درخواست مرحوم مطهّری، موجب نجات جان دکتر خانلری پس از پیروزی انقلاب گردید. خانلری چون در کابینۀ اسداللّه علم در خرداد 42 سمت وزارت داشت، و صورت جلسۀ تقابل مسلّحانه با معترضان را امضا کرده بود، بیش از همه در مظان اتّهام قرار گرفت و در همان روزهای نخست انقلاب دستگیر شد، و در زیرزمین مدرسۀ رفاه یا علوی زندانی گردید. من ماجراهای داخل زندان او را از یکی از کارکنان کتابخانۀ مجلس شنیدم که اتفاقاً او را هم همان روزها دستگیر کرده بودند، و در زیرزمین مدرسۀ علوی در یک اتاق با خانلری و دکتر حسین خطیبی و علی دشتی زندانی کرده بودند... [او] تعریف می کرد که خانلری در آن روزهای سخت همواره متانت خود را حفظ می کرد و چون باید همۀ زندانی ها ظروف غذای خود شسته تحویل دهند، او معمولاً ظرف غذای دشتی را که ناتوان بود تمیز می کرد و تحویل می داد. به هر حال دکتر خانلری بعد از چند ماه آزاد شد، و آن طور که بعدها شنیدم آزادی او به وساطت و پادرمیانی مرحوم مطهّری صورت گرفته، و به این ترتیب خانلری پاداش خود را در اجابت درخواست مرحوم مطهّری دریافت کرده است.

(هادی نامه، ارج نامه علمی و فرهنگی استاد سید هادی خسروشاهی، ص 281 ـ 282)

@litera9
صدای مظفرالدین شاه قاجار که یکی از قدیمی‌ترین صداهای ضبط شده در تاریخ ایران است . صدای شاه یک سال پیش از انقلاب مشروطیت ایران ،در سال 1284 خورشیدی و در زمان صدارت اتابک اعظم ضبط شده است . در این سند تاریخی با ارزش شاه از خدمات اتابک اعظم تقدیر می‌کند ؛علی اصغر خان اتابک پس از مرگ پدرش ابراهیم خان که او نیز از رجال قدرتمند و با نفوذ دربار بود از سوی ناصرالدین شاه ملقب به امین السلطان شد. او یکی از قدرتمندترین چهره های عصر قاجار بود که صدارت اعظمی سه شاه یعنی ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه را به عهده داشت تا وقتی که در جریان جنبش مشروطه ایران در سال 1286 ه.ش به دست عباس‌آقا تبریزی کشته شد. ترور او،یکسال پس از مشروطیت ایران، نخستین جرقه برای آغاز دورانی موسوم به استبداد صغیر بود که با به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف آغاز و با فتح تهران توسط مجاهدان مشروطه‌خواه در 1287 ه.ش خاتمه یافت تا عصر تازه‌ای در تاریخ ایران آغاز شود.
متن سخنان مظفرالدین شاه :
«جناب اشرف اتابک اعظم از خدمات سابق و لاحق شما، که تا به حال چهل سال است خدمت می‌کنید، از همه خدمات شما راضی هستیم. به خصوص از خدمات این سه چهار ساله‌ای که در صدارت خود حساب می‌کنیم و ان‌شاءالله از عوض اینها را همه را به شما مرحمت خواهیم فرمود و شما هم ابدا ذره‌ای در خدمات خودتان، ان‌شاءالله، قصور نخواهید کرد و مرحمت ما را به اعلا درجه نسبت به خودتان بدانید.
ان‌شاءالله رحمان بعد از چهار صد سال که خدمت بکنید امیدوار هستیم که همیشه خوب باشد و این خدماتی که به من می‌کنید و به مملکت ایران می‌کنید البته خداون او را بی [مکث] بی عوض نخواهد گذاشت، ان‌شاءالله عوض او را هم خدا و هم سایهٔ خدا که خودمان باشیم به شما خواهم داد و از خدمات همه وزرا هم راضی هستیم و شما هم خدمات همه را حقیقتاً خوب عرض می‌کنید و همه را به موقع عرض می‌کنید.»
در پایان سخنان مظفرالدین شاه ،اتابک نیز از او تشکر کرده و ابراز خوشوقتی می‌کند.

دکتر سروش و مدرسه علوی
آقای دکتر سروش فارغ التحصیل مدرسه علوی است. او چند سالی بعد از انقلاب در دبیرستان علوی سال چهارم بینش دینی درس می داد. متن خود کتاب را هم خود او با همکاری آقای حداد عادل نوشته بود. متن کتاب که مباحث جالب توجهی داشت و سطحش یک سر و گردن از کتاب های سال های قبل بالاتر بود را خود دکتر سروش به ما درس می داد. بنابراین تألیف دکتر سروش را با خود او می خواندیم. طبعاً درس شیرین و قابل استفاده ای بود. در سر درس آدمی جدی بود و شاگردان کلاس هم از او حساب می بردند. خیلی سال بعد آقای سروش آمد به مرکز دائره المعارف و با هم همکار شدیم. در فاصله یکی دو سالی کم و بیش هفته ای یکبار تشریف می آوردند به مرکز و در اتاقشان یک صبح تا بعد از ظهری بودند. فرصتی بود برای گفتگوهای علمی. طبعاً از محضر ایشان می شد خیلی بهره علمی برد. از همه جا سخن به میان می آمد. همراه دوستانی مانند آقای انواری و بهرامیان. اتاق ایشان نزدیک اتاق مرحوم دکتر شرف بود و معمولاً ایشان هم تشریف می آوردند. در پاریس دو سه باری تجدید دیدار حاصل شد. محضر آقای دکتر سروش طبعاً بسیار مغتنم است.
@barrasihayetarikhi

مرحوم استاد علی اکبر غفاری، حديث شناس، رجال شناس و مصحح و مترجم برجسته. خدايش او را بيامرزد. در دوران جوانی گاهی خدمت او در کتابفروشی صدوق می رسيدم. در طول عمر پر برکتش دهها کتاب را تصحيح و يا ترجمه کرد. مهمترين آثار حديثی را او به نسل جديد با تصحيح های خوبش معرفی کرد؛ از کتاب شريف کافی گرفته تا کتاب های فقيه و تهذيبين. بيشتر آثار شيخ صدوق را او تصحيح کرد و در دانش رجال و درايه حقيقتا متخصص بود. با امکانات بسيار محدود و بدون هيچگونه چشمداشتی دهها سال از عمر شريف خود را به احيای آثار و معالم شيعه اختصاص داد. با وجود آنکه در دانش حديث و فقه و رجال از بسياری از معاصران خود برتر بود اما معيشتش تنها از طريق چاپ کتاب و کتابفروشی اش در تهران و در سال های اخير از طريق تدريس بود. اولين بار که خدمت او رسيدم با اينکه سن من شايد به بيست هم نمی رسيد اما به پرسش هايم با دقت پاسخ داد. با مرحوم پدرم سابقه رفاقتش به نجف می رسيد. صفایی که در او و در چند تنی مانند او بود کجاست امروز؟ استاد علی اکبر غفاری از مفاخر دوران ما بود.

بخشی از صحبت های دکتر باقر صدری نیا؛ عضو فرهنگستان زبان فارسی
در نشست مجازی بزرگداشت دکتر مرتضوی در میراث مکتوب

آنچه نام دکتر مرتضوی را در ذهن من حک کرد به زمانی بازمی‌گردد که ایشان مدت کوتاهی رئیس دانشگاه تبریز بود و در برنامه‌ای تحت عنوان انقلاب آموزشی رامسر که شاه در آنجا حضور می‌یافت، شرکت کرده بود.
در بخشی از آن برنامه رؤسای دانشگاه‌های کشور با لباس‌های رسمی به صف ایستاده بودند و شاه پس از ورود با تک تک آن‌ها دست می‌داد و این رؤسا به قدری خم می‌شدند که به نظر می‌آمد دست شاه را می‌بوسند و چه بسا که دست او را می‌بوسیدند، اما یکی از آن‌ها وقتی دست داد به آن معنا سر هم خم نکرد و مثل یک فرد همتراز با شاه دست داد.
من که در آن زمان با آن حال و هوای خاص، دانشجو بودم برایم بسیار شگفت آمد که یک رئیس دانشگاه باشد که بر خلاف همه رؤسای دانشگاه‌ها با شاه به عنوان یک فرد همتراز برخورد کند و دستش را بی آنکه سری خم کند دراز کرده و همچون رئیس جمهور یک کشور بزرگ با شاه مواجه شود و وقتی در دانشگاه پرسیدم که این شخص چه کسی بود، گفتند که دکتر مرتضوی است.

متن کامل به زودی در کانال مجلّه سفینه تبریز:

@safinehyetabriz

این "دکتر عباس شیبانی" که اکنون هم خواهان تحقیق و تفحص درباره شهرداری تهران شده، آدم خیلی عجیبی است.
قدرش واقعاً ناشناخته مانده.

زمانی، اسناد و جزوه های قبل از انقلاب را که انقلابیون برای عفو بین‌الملل می فرستادند میخواندم. در بسیاری از صفحات، مثال آنها برای بیان شکنجه‌های ساواک، بر روی "دانشجوی پزشکی عباس شیبانی" بود.

از اول انقلاب عضو شورای انقلاب و در رده های بالا بوده است.
چهار دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی و سه دوره نمایندگی مردم در شورای شهر تهران را دارد.
اما گردی از دنیا روی زندگی اش ننشسته.

تمام حقوق نمایندگی اش را آمبولانس خرید و به بیمارستانها اهداء کرد. 🚑

از این عجیبتر، مرحوم ابوی ما که در دوره های دوم و چهارم همکار ایشان در مجلس بود می گفت: حتی غذای مجلس را هم نمی خورد و ناهار خود را در ظرفها که دانش آموزان به مدرسه غذا می برند، با خود می آورد. 😳😳

ابوی می گفت: بارانی کهنه ای دارد. به او گفتم: دکتر این مال چه سالی است؟ پاسخ داد: زمان عروسی ام خریدم!! 🤐

چقدر خوب می شد اگر در این وانفسای مفاسد مالی و اداری، "دکتر شیبانی" ها، "حاج آقا سید محمود دعایی" ها (که او نیز با چندین دوره نمایندگی مجلس، حقوق نگرفت و الآن هم با وجود ریاست بر مؤسسه اطلاعات، حقوقی از این روزنامه نمی گیرد) و امثال آنان هم به مردم معرفی می شدند.

مرحوم استاد علی اکبر غفاری، حديث شناس، رجال شناس و مصحح و مترجم برجسته. خدايش او را بيامرزد. در دوران جوانی گاهی خدمت او در کتابفروشی صدوق می رسيدم. در طول عمر پر برکتش دهها کتاب را تصحيح و يا ترجمه کرد. مهمترين آثار حديثی را او به نسل جديد با تصحيح های خوبش معرفی کرد؛ از کتاب شريف کافی گرفته تا کتاب های فقيه و تهذيبين. بيشتر آثار شيخ صدوق را او تصحيح کرد و در دانش رجال و درايه حقيقتا متخصص بود. با امکانات بسيار محدود و بدون هيچگونه چشمداشتی دهها سال از عمر شريف خود را به احيای آثار و معالم شيعه اختصاص داد. با وجود آنکه در دانش حديث و فقه و رجال از بسياری از معاصران خود برتر بود اما معيشتش تنها از طريق چاپ کتاب و کتابفروشی اش در تهران و در سال های اخير از طريق تدريس بود. اولين بار که خدمت او رسيدم با اينکه سن من شايد به بيست هم نمی رسيد اما به پرسش هايم با دقت پاسخ داد. با مرحوم پدرم سابقه رفاقتش به نجف می رسيد. صفایی که در او و در چند تنی مانند او بود کجاست امروز؟ استاد علی اکبر غفاری از مفاخر دوران ما بود.

اینکه شاه اینقدر روان و راحت صحبت می کند و استدلال می کند با ذهنیت ما نمی خواند ولی خب این هم یک وجه شاه بوده صداش هم صدای خودشه ولی عادت نداشتیم اینطوری صحبت شاه رو بشنویم و چقدر جالب بود برای من حرف زدن اینطوری شاه بدون تکلف و خیلی منطقی و غیر رسمی گرچه عجیبه که تا یک ماه قبل پیروزی انقلاب اسلامی شاه و امینی هنوز نفهمیده بودند سنجابی و جبهه ملی و اینها تو انقلاب نقش انچنانی نداشتند که بخواهند نیروی خود رو صرف انها کنند و نگران سخنرانی سنجابی باشند.

ملیون تنها الترنانیو حکومت شاه بودند
اون برهه هیچ کس از روحانیت انتظار اداره مملکت را نداشت خودشان هم ابتدا چنین ادعایی نداشتند لذا تنها گزینه همین ملیون و ملی مذهبی ها بودند
حتی شاپور بختیار هم از ملیون بود
یعنی شاه هم فهمیده بود که انها تنها گزینه و اخرین گزینه هستند اما سنجابی بختیار را از حزب بیرون انداخت شاید اگر شاه موفق میشد دکتر صدیقی که چهره شاخص تری از ملیون بود را به نخست وزیری منصوب کند، دیگران هم کوتاه می امدند یا حتی خود سنجابی که در مذاکره موفق نشد

در سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا، توماس ادیسن یک دستگاهِ فونوگراف به شاه هدیه داد.
داماد ناصرالدین شاه، ملقب به معیّر الممالک [دوستمحمدخان معیرالممالک (۱۲۳۳ خورشیدی – ۱۲۹۱ خورشیدی) ] در آن هنگام تنها کسی در ایران بود که طرز کار دستگاه را می‌دانست و فونوگراف یا گرامافون (که در آن زمان به آن حافظ الصوت یا حبس الصوت می گفتند) را برای شاه به کار می‌انداخت.
پس از چندی خود معیّر الممالک نیز دو دستگاه فونوگراف خریداری کرد و از آن‌جا که با هنرمندان عصر، مراوده و آشنایی داشت، شروع به ضبط آواز و ساز خوانندگان و نوازدگان همعصر خود کرد. او صدای هنرمندان بسیاری از جمله آقا حسینقلی، نایب اسدالله، میرزاحبیب سماع حضور و میرزا محمدصادق سرورالملک را بر روی استوانه‌های فونوگراف ضبط کرد. تعدادی زیادی از استوانه‌های معیرالممالک در سال ۱۳۳۸ توسط ساسان سپنتا بازیابی و ضبط شد. برخی از این نواها، تنها مدارک صوتی به‌جا مانده از آن هنرمندان است.

ناگفته های دکتر علی مطهری از آیة الله هاشمی:

✅ آیت الله جزو اولین افرادی بود که خطر احمدی نژاد برای نظام را دریافت


✅ انتقادی که به دوره هاشمی هست اقداماتی است که در وزارت اطلاعات آقای فلاحیان وجود داشت ایشان (هاشمی) در مصاحبه‌ای می‌گویند که در آن اتفاقات من نقشی نداشته‌ام و دستوری نداده ام.

✅ ایشان از سال ۸۴ احساس کرد که عده ای می خواهند انقلاب را مصادره کنند و احساس خطر کرد.

✅ نامه‌ای که آقای هاشمی به رهبری داد واقعا یک نامه تاریخی بود و وظیفه خودش را انجام داد که حاکی از دور اندیشی و عمق نگاه سیاسی ایشان بود و خطبه‌ای هم که ایشان در سال ۸۸ بعد از انتخابات خواند به نظر من یک سند افتخار برای ایشان است

✅ ایشان، هم با امام و هم با رهبری در عین رابطه صمیمی صریح بودند. آقای موسوی اردبیلی در خاطراتشان تعبیر جالبی دارند که می گویند تنها کسی که جرأت شوخی کردن با امام را داشت آقای هاشمی بود.

✅ هاشمی سر انتخابات 84 بعدا شکایت هم کرد و خود ایشان به من گفت که ۱۱۰ نفر از فرماندهان نظامی در دادگاه به خاطر دخالت در انتخابات محکوم شدند و ما دیدیم اگر بخواهد حکم اجرا شود خیلی برای نظام بد می شود و گذشتیم.

✅ عامل اختلاف بین این دو بزرگوار (رهبری و هاشمی) در واقع وجود آقای احمدی نژاد بود.

✅ هاشمی همان دوره استانداری آقای احمدی‌نژاد را و تخلفاتی که در اردبیل کرده بود را دیده بود؛ سو آپ نفت کرده بودند و پولش برنگشته بود و این پرونده به قوه قضائیه رفت و به وسیله‌ای ناپدید شد و اصلا به بیرون از قوه بردند.

✅ یا رفتارهایی که ایشان در دوره شهرداری داشت و پول پخش کردن و مانند آن را دیده بود و بیش از همه احساس خطر می کرد.

✅ سال ۸۸ هم ایشان مظلوم واقع شد که آقای احمدی نژاد آن حرف ها را در مناظره زد و آقای هاشمی درخواست کرد که طبق قانون چند دقیقه به ایشان وقت بدهند که صدا و سیما اجازه نداد.
.
✅ شاید صریح تر از آقای هاشمی خود شهید مطهری بود و در جاهایی به صراحت با امام(ره) مخالفت کرد و حکم امام را برگرداندو به جای آقای لاهوتی، مهدوی کنی را در راس کمیته ها گذاشت

✅ به نظرم ایشان در ۱۰ سال اخیر نقش خیلی خوبی ایفا کرد از این نظر که نمایندگی بخش مهمی از مردم کشور را بر عهده داشت آقای هاشمی وارد انتقاد از حکومت شد و صریحا گفت که بعضی روش ها درست نیست.

🔸 تجربه ای از زهد: به یاد مرحوم عباسقلی عابدی

🔹 بهترین راوی برای زندگی او، پسرش احمد است که سالهاست دوستی داریم. خود احمد ، طلبه فاضلی است و حالا برای خودش آیة اللهی شده است. از هشت سال دفاع مقدس، بیش از هفت سال و نیم آن را در جبهه بود، در حالی که پدرش هم بیش از پنجاه ماه در جبهه بود. درسش را هم خوب خوانده و سالهاست دروس عالی را درس می دهد و شاگردان و مریدان فراوانی دارد.

🔸 مادر بزرگم می گفت، از هفت سالگی که نماز را شروع کردم، یک بار نشده که از دو ساعت قبل از اذان بیدار نباشم. من به شوخی گفتم: حتی شب ازدواج! گفت: خدا گواه است که حتی شب ازدواجم هم همین طور بودم. و می گفت: همیشه عمرم، سه ماه رجب شعبان و رمضان روزه گرفتم. پدر بزرگم حاج محمد بود، به حج رفت و از بانیان اصلی مسجد روستای اران ما بود. هر گاه روحانی به روستا می آمد در منزل ایشان اقامت داشت.

🔹 پدرم عباسقلی سال 1308 به دنیا آمد. علاقه مند به درس بوده، اما به دلیل مشکلات مالی، نتوانست درس بخواند. حدود شش ابتدایی درس خواند. مدت ده سالی در کویت کار می کرد. بعد هم مدتی ذوب آهن اصفهان بود.
شغل اصلی او بنایی بود. اولین هیئت دینی را در روستا، ایشان درست کرد. روحانی به ده می آورد، و ارتباط نزدیکی با طلبه های آن نواحی داشت. ایشان به نسبت وضع مالی اش مناسب بود، و خرج طلبه های دیگر را هم می داد. خاطرام هست یک بار بدهی کامل یک طلبه را که مبلغ بالایی بود، خودش پرداخت کرد.

🔸 وقتی من را به قم آورد تا طلبه شوم هر هفته، پنج شنبه و جمعه به قم می آمد. فکر می کنم از سال 55 ایشان به قم آمد و ساکن شد.
در قم، در این چهل سال، همیشه دو ساعت پیش از اذان صبح به حرم می رفت و بعد از نماز ظهر و عصر بر می گشت. روز جمعه زودتر می آمد، به نماز جمعه می رفت و بعد به خانه می آمد. در تمام این سالها روزه بود و شاید در طول سالها، سه چهار روز فقط روزه نبود. تمام این روزه ها هم فقط با یک وعده افطاری بود. قبل از ا ذان می رفت و نماز شب را در حرم می خواند. آن وقت قرآن می خواند، تا نماز صبح.

🔹 روزی نبود که نماز جعفر طیار نخواند. روزی نبود که بگذرد و او بین بیست تا یک ماه نماز قضا برای خودش یا همسرش یا پدر و مادرش نخواند. شاید نماز تمام عمرش را ده بار قضا کرد.
هر سال و هر وقت امکانش بود، حج یا عمره را مشرف می شد. راه کربلا که باز شد، سالی دو سه بار می رفت. دو بار هم زیارت امام رضا علیه السلام می رفت. برنامه اش در آنجا هم تغییر نمی کرد. در مکه و مدینه هم روزه را داشت و همیشه تلاش می کرد پیاده به قبا رفته نماز ظهر را آنجا بخواند. می توانم بگویم چیزی در مفاتیح نیست الا این که اقلا ده بار به آن عمل کرده است. هر شب دعاهای باقیات الصالحات را می خواند و حفظ من به خاطر تکرار آنها توسط پدر بود. ذکر و دعا که تقریبا کار همیشگی او بود.

🔸 به کارهای خیریه هم سخت توجه داشت و در حد توان کمک می کرد. آنچه من در طول این سالها به طلبه ها می دادم، همه اش از پدر بود. پول برای مساجد، حسینیه ها، فقرا فراوان می داد. چندین فقیر تحت پوشش او بود. خودش هم زاهدانه زندگی می کرد.

🔹 حدود پنجاه ماه در جبهه و در لشکر 17 علی بن ابی طالب بود. چند بار شیمیایی شده بود .
در شجاعت هم بی نظیر بود. از زمانی که در روستا بود، خطرناک ترین کارها را مثل گرفتن مار در خانه ها انجام می داد. زمانی هم کفتاری به روستا حمله کرده بود که همه را وحشت گرفته بود. او به تنهایی رفته بود و او را کشته بود.

🔸 به مطالعه هم علاقه مند بود. عصر ها در خانه، یکسره مطالعه می کرد و غالبا با کتابهای مجلسی محشور بود. غالبا اطلاعاتی را که از منبرها بدست می آورد، با این کتابها مقایسه می کرد.

🔹 در قم به آیة الله مرعشی بیش از همه علاقه داشت و شاید بیش از صد بار پدرم پول به من داد که اینها را ببر به آقای مرعشی بده تا برای کتابخانه هزینه کند. یک بار هم بخشی از زیور و زینت مادر را داد که برای کتابخانه به ایشان بدهم.

🔸 در زندگی محتاج کسی نبود و سرافراز می زیست، حتی بعد از فوت همسر هم راضی نبود بچه ها بیایند و وقتی برای او بگذارند.
از گذشته که بنایی می کرد، همیشه در کار مشارکت هم بود و ساخت و ساز هم انجام می داد، به همین دلیل اندوخته ای برای خود داشت. در کار کردن هم نهایت تلاش را داشت. اگر قرار بود تا پنج بعد از ظهر سر کار باشد، اقلا یک یا دو ساعت اضافه می ایستاد. در خاندان هم در کارهایش معروف به استحکام و خیرخواهی بود. نمونه هایی هم داریم که خانه کامل برای برخی از فقرا مجانا ساخت.

🔹 از نظر شخصی بسیار کم حرف بود، و جز چند کلمه احوالپرسی حرفی نمی زد. بیشتر سکوت می کرد و مشغول ذکر و دعا بود. یک بار ندیدیم که یک فیلم را تا آخر ببیند یا اخبار را تا آخر گوش بدهد.
شب وقتی از مسجد می آمد، افطار می کرد، سوره واقعه و یس را می خواند، بعد هم می خوابید.

@jafarian1964

🔸نذر شستن عمامه

🔹آیة الله امینیان لنگرودی: بنده با حضرت آیة الله حاج شیخ محمد ایمانی لاهیجانی بیش از ‌‎ ‌‏نه سال هم حجره بودم و بالغ بر سی سال با هم، مباحثۀ سطح و خارج‌‎ ‌‏داشتیم.
🔸مادر ایشان زنی صالحه بود که هر سال چندین بار برای دیدن پسرش به قم می آمد.
🔹یکی از کارهای او این بود که برای برآورده شدن حاجات و مشکلاتش نذر می کرد که مثلا چهل عمامه را بشوید.
🔸وقتی به قم می آمد از طریق فرزندش عمامه های طلبه های مدرسه دارالشفا را می گرفت و می برد می شست و تمیز می کرد و به آنان تحویل می داد.

@bazmeghodsian