📘#ناسخ_التواریخ ( 3جلد)
✍#محمدتقی_لسان_الملک_سپهر
📝#جمشید_کیانفر
ناسخ التواریخ تاریخ قاجاریه/ لسان الملک سپهر
ناسخ التواریخ کتابى فارسى است در تاریخ عمومى عالم در نُه جلد که نویسنده، نوشتن آن را در ١٢۵٨ هجرى قمرى به فرمان محمد شاه و تشویق حاجى میرزا آقاسى آغاز کرد و در ١٢٧۴ به پایانش رساند. او کتاب نخست این جُنگ را در دورهاى پنج ساله در دو جلد سامان داد ( ١٢۶٣ ه)؛ سپس در روزگار پادشاهى ناصرالدین شاه به نوشتن تاریخ قاجاریه دست زد و پس از پایان دادن به این بخش، به نوشتن دیگر جلدهاى کتاب دوم ناسخ التواریخ (شش جلد) روى آورد. بخش تاریخ قاجاریه این کتاب، مستقل است و به شرح احوال و تبار و نسل و نسب قاجاریان و زمینه هاى پیدایى آنان را در صحنه سیاست از صفویه تا زندیه میپردازد. تاریخ برپایى حکومت قاجار را تا رویدادهاى ده ساله پادشاهى ناصرالدین شاه در این اثر میتوان جست. سپهر در نگارش بخش قاجاریه این کتاب، از دیده ها و شنیده هاى خود و اسناد و مدارک رسمى بهره برد.
✨محتوای کتاب
قاجار، دودمانى بود كه از 5 تا ميلادى بر ايران فرمان راند. قاجاريان از قبيله‌اى از تركمان‌هاى استرآباد (گرگان) به شمار ميرفتند كه تبار خود را به كسى با نام قاجار نويان، از سرداران چنگيز مى‌رساندند. نام اين قبيله از «آقاجر»؛ يعنى جنگجوى جنگل سرچشمه ميگيرد. پس از حمله مغول به ايران و ميانرودان، قاجارها نيز همراه چند طايفه تركمان و تاتار به شام كوچيدند. هنگامى كه تيمور گوركانى به اين سرزمين تاخت، قاجارها و ديگر كوچندگان را به بند كشيد و سرانجام آنان را به خانقاه صفوى در آذرآبادگان بخشيد و پس از آن، قاجارها به يكى از سازندگان سپاه قزلباش بدل شدند.
✨جلد نخست اين كتاب با گفتارى درباره علت مقدم شدن تاريخ قاجار بر همروزگارانشان آغاز و با «بيان نسب سلسله قاجار و احوال نواب فتحعلى خان و پادشاهى و جهانگيرى محمد حسن خان» و سرانجام كار وى دنبال ميشود. اين بخش از كتاب، به رويدادها زندگانى و ويژگيهاى شخصى شاهان قاجار مانند حسينقلى خان، آقا محمدخان و فتحعلى شاه قاجار ميپردازد و جلد دوم آن، ماجراهاى روزگار محمد شاه و گزارش‌هايى درباره جنگ و دلاوريهاى وى دربردارد....
✨جلد دوم با گزارش درباره رويدادهاى پيش از جلوس محمد شاه آغاز ميشود، اوضاع سياسى را در پايتخت و ديگر شهرها در آن زمان و ماجراى سفرهاى او را به گرگان و هرات گزارش ميكند و با درگذشت او در 1264 (1848م) و ذكر خصال و اخلاق ستودهاش پايان مييابد.
✨جلد سوم، درباره دوره ناصرى؛ يعنى از جلوس ناصرالدين شاه بر تخت شاهى و تا 1273 هجرى گزارش ميدهد. بنابراين، اوضاع ايران از مرگ محمدشاه تا جلوس ناصرالدين شاه، نشستن ناصرالدين بر تخت شاهى در تبريز و آمدنش به دارالخلافه تهران و رويدادهاى پس از آن تا زمان پيشگفته در اين جلد جاى ميگيرند.نويسنده رويدادها را تا 1273 پى گرفته و از اينرو، ماجراى سفر ناصرالدين شاه به اروپا (1873م) و ارمغان وى (دروبين عكاسى)، در اين اثر نيامده است. اين بخش با خاتمهاى درباره بناهاى دوره ناصرالدين شاه، وقف‌نامه‌هاى وى، نام و نشان فرزندان بهويژه دخترانش و سرودههاى او تشبيب (آراسته) ميشود.
✍#محمدتقی_لسان_الملک_سپهر
📝#جمشید_کیانفر
ناسخ التواریخ تاریخ قاجاریه/ لسان الملک سپهر
ناسخ التواریخ کتابى فارسى است در تاریخ عمومى عالم در نُه جلد که نویسنده، نوشتن آن را در ١٢۵٨ هجرى قمرى به فرمان محمد شاه و تشویق حاجى میرزا آقاسى آغاز کرد و در ١٢٧۴ به پایانش رساند. او کتاب نخست این جُنگ را در دورهاى پنج ساله در دو جلد سامان داد ( ١٢۶٣ ه)؛ سپس در روزگار پادشاهى ناصرالدین شاه به نوشتن تاریخ قاجاریه دست زد و پس از پایان دادن به این بخش، به نوشتن دیگر جلدهاى کتاب دوم ناسخ التواریخ (شش جلد) روى آورد. بخش تاریخ قاجاریه این کتاب، مستقل است و به شرح احوال و تبار و نسل و نسب قاجاریان و زمینه هاى پیدایى آنان را در صحنه سیاست از صفویه تا زندیه میپردازد. تاریخ برپایى حکومت قاجار را تا رویدادهاى ده ساله پادشاهى ناصرالدین شاه در این اثر میتوان جست. سپهر در نگارش بخش قاجاریه این کتاب، از دیده ها و شنیده هاى خود و اسناد و مدارک رسمى بهره برد.
✨محتوای کتاب
قاجار، دودمانى بود كه از 5 تا ميلادى بر ايران فرمان راند. قاجاريان از قبيله‌اى از تركمان‌هاى استرآباد (گرگان) به شمار ميرفتند كه تبار خود را به كسى با نام قاجار نويان، از سرداران چنگيز مى‌رساندند. نام اين قبيله از «آقاجر»؛ يعنى جنگجوى جنگل سرچشمه ميگيرد. پس از حمله مغول به ايران و ميانرودان، قاجارها نيز همراه چند طايفه تركمان و تاتار به شام كوچيدند. هنگامى كه تيمور گوركانى به اين سرزمين تاخت، قاجارها و ديگر كوچندگان را به بند كشيد و سرانجام آنان را به خانقاه صفوى در آذرآبادگان بخشيد و پس از آن، قاجارها به يكى از سازندگان سپاه قزلباش بدل شدند.
✨جلد نخست اين كتاب با گفتارى درباره علت مقدم شدن تاريخ قاجار بر همروزگارانشان آغاز و با «بيان نسب سلسله قاجار و احوال نواب فتحعلى خان و پادشاهى و جهانگيرى محمد حسن خان» و سرانجام كار وى دنبال ميشود. اين بخش از كتاب، به رويدادها زندگانى و ويژگيهاى شخصى شاهان قاجار مانند حسينقلى خان، آقا محمدخان و فتحعلى شاه قاجار ميپردازد و جلد دوم آن، ماجراهاى روزگار محمد شاه و گزارش‌هايى درباره جنگ و دلاوريهاى وى دربردارد....
✨جلد دوم با گزارش درباره رويدادهاى پيش از جلوس محمد شاه آغاز ميشود، اوضاع سياسى را در پايتخت و ديگر شهرها در آن زمان و ماجراى سفرهاى او را به گرگان و هرات گزارش ميكند و با درگذشت او در 1264 (1848م) و ذكر خصال و اخلاق ستودهاش پايان مييابد.
✨جلد سوم، درباره دوره ناصرى؛ يعنى از جلوس ناصرالدين شاه بر تخت شاهى و تا 1273 هجرى گزارش ميدهد. بنابراين، اوضاع ايران از مرگ محمدشاه تا جلوس ناصرالدين شاه، نشستن ناصرالدين بر تخت شاهى در تبريز و آمدنش به دارالخلافه تهران و رويدادهاى پس از آن تا زمان پيشگفته در اين جلد جاى ميگيرند.نويسنده رويدادها را تا 1273 پى گرفته و از اينرو، ماجراى سفر ناصرالدين شاه به اروپا (1873م) و ارمغان وى (دروبين عكاسى)، در اين اثر نيامده است. اين بخش با خاتمهاى درباره بناهاى دوره ناصرالدين شاه، وقف‌نامه‌هاى وى، نام و نشان فرزندان بهويژه دخترانش و سرودههاى او تشبيب (آراسته) ميشود.
