آدرس جدید litera999@

دن کیشوت زندگی فردی را به مخاطب نشان می‌دهد که دچار توهم است و وقت خود را با خواندن آثار ممنوعه می‌گذراند. دن کیشوت یکی از نخستین رمان‌هایی است که به زبان‌های نوین اروپایی نوشته شده و سروانتس بخش بیشتر آن را در زندان نوشته‌است. در زمان روایت داستان نوشتن و خواندن آثاری که به شوالیهها می‌پرداخت ممنوع بود و شخصیت اصلی داستان خود را جای یکی از همین شوالیه‌ها می‌بیند و دشمنانی فرضی در برابر خود می‌بیند که اغلب کوه‌ها و درخت‌ها هستند. «دن کیشوت» پهلوانی خیالی و بی‌دست‌وپاست که خود را شکست‌ناپذیر می‌پندارد.

او به سفرهایی طولانی می‌رود و در میانه همین سفرهاست که اعمالی عجیب و غریب از وی سر می‌زند. وی که هدفی جز نجات مردم از ظلم و استبداد حاکمان ظالم ندارد نگاهی تخیلی به اطرافش دارد و همه چیز را در قالب ابزار جنگی می‌بیند
@ketabkhaneh2015

(ادامه از بالا)
وضعیت دشواری می‌یابد و پدر هم می‌گوید اگر واقعاً کسی شما را دوست دارد این شرط و شروط معنا ندارد. در عالم عشق، انتخاب دشوار است و تفأل به گلستان سعدی که این شعر آمد: به هیچ یار مده خاطر و به هیچ دیار/ که برّ و بحر فراخ است و آدمی بسیار. بنابراین منصرف می‌شود و ماجرای عشق تمام. (116). اطلاعات وی درباره مسائل فکری جاری در اصفهان و جریان‌های آن قابل توجه است. شرحی مفصل در باره حاج آقا رحیم ارباب دارد که هم به لحاظ علمی و آخوندی و هم امتیازاتی که به لحاظ سبک و سیاق داشت، محل توجه بود. چندین حکایت از وی نقل شده که همه آنها مواد خام برای شناخت افکار ایشان است. (210 ـ 219). پس از آن هم اطلاعاتی در باره آخوند کاشی، و میرزا جهانگیر خان و غیره دارد که طبعا برخی از آنها حکایت از دیگران است. امّا می‌دانیم که این قبیل داستان‌ها در عالم آخوندی به صورت شفاهی رد و بدل شده و بعد از یکی دو نسل اغلب از بین می‌رود. حفظ آنها ارزش بسیاری دارد. آخوند ملاعبدالکریم گزی یکی از حلقه‌های مهم علمی ـ آخوندی اصفهان با گرایش عقلی و روشنفکری است. شرحی درباره میرزا علی آقای شیرازی دارد که وی را آقای مطهری شناساند. زندگی عبدالحسین صدر در اصفهان و موقعیت وی به اندازه که ایشان در باره آن شرح داده، تاکنون شناخته شده نبود. جایی هم به تفصیل درباره امام موسی صدر سخن گفته و از خاطرات خود با او به خصوص سفری که به لبنان داشته و تصویری که از وضعیت این کشور و موقعیت آقا موسی نقل کرده، جالب توجه است. اشارتی به محمدعلی مکرم دارد که دین باوری بود ضد خرافه که در مبارزه افراط هم می‌کرد و شمار فراوانی را علیه خود تحریک کرده بود. البته ایشان می‌گوید که مرحوم ملاعبدالکریم گزی از وی حمایت می‌کرد. دیوان مکرم حتی امروزه هم چاپش قابل تحمل نیست. وی که در شفافیت بسیار بیش از خاطره نویسان دیگر پیش رفته از شخصی به نام ذوالخیر در اصفهان یاد می‌کند که متهم به کفر و زندقه بوده و او نزد وی رفته و از باورهایش مطالبی دست اول گفته است. در جایی از این خاطرات، رابطه خویش را با احمد مهران نیز دستی در موسیقی داشت بیان کرده و از رفاقت مداوم و مرتب خود با او سخن گفته است (142). در بخش مربوط به اقامتش در اصفهان که از سال 32 تا 55 و به عبارتی 57 بوده، نام ده‌ها نفر از برجستگان اصفهان آمده که از هر کدام خاطره و حکایت و وصفی مطرح شده و خواندنی است. برای بنده بیش از همه گفتن از آدم‌های ناشناخته مهم است که گاه افکار بسیار بدیعی دارند و ما هیچ سیستمی برای وارد کردن افکار آنها در جریان و جوی تفکر در کشورمان نداریم که بتوانیم از برایند و فرایند آن بهره‌مند شویم. گزارش سفر حج واجب او هم که به سال 42 بوده عملا در حکم یک سفرنامه حج است (291 ـ 301). در این کتاب عملاً چندین سفرنامه دیگر هم هست که یکی از آنها گزارش سفر مؤلف به امریکا در سال 45 است. سفر به ترکیه و مصر هم گزارشش آمده است. در صفحات پایانی اشاره به بازنشستگی و اقامت وی در انگلیس آمده و این که در سال‌های اول انقلاب وی متهم به ارتباط با دربار شده و ابتدا خلع لباس و بعداً حکم فسخ آن آمده است. با این حال وی در انگلیس مانده و همانجا دفتر ازدواج دایر کرده و شرحی هم در این باره داده که سودمند است. برداشت وی از غرب و مسائل حاشیه‌ای آن هر چند کوتاه امّا خواندنی است. در این کتاب ما با تجربه یک روحانی ـ دانشگاهی روبرو هستیم که فعالیت در هر دو حوزه را طی چهل سال ادامه داده و آگاهی‌های جالبی از وضعیت فرهنگی و دینی و تشکیلاتی ایران در آن سال‌ها به دست داده است. به علاوه تماس وی با شخصیت‌های ملی و محلی نیز سبب شده است تا اطلاعات سودمندی درباره شمار زیادی از افراد بدهد.
@jafarian1964

@litera9

وقایع این داستان در انگلستان می‌گذرد و در واقع هسته اصلی داستان شرح سفر پرماجرای قهرمان داستان از سوئیندون به لندن است. داستان از زبان کریستوفر بون که پسری مبتلا به اوتیسم است، بیان می‌شود و از همین رو لحن ویژه و منحصربه‌فردی دارد. او به علت این بیماری خاص از درک مسائل عادی زندگی عاجز است، اما هوش فوق‌العاده‌ای دارد و دنیا را دیگرگونه می‌بیند. ماجرا با کشته شدن سگی در همسایگی آن‌ها آغاز می‌شود و کریستوفر سعی می‌کند قاتل سگ را با ابتکارات منحصربه فرد خویش بیابد. نام داستان برگرفته از یکی از داستان‌های شرلوک هلمز نوشته آرتور کانن دویل است. این کتاب برنده جایزه ادبی کاستا بوک برای بهترین رمان و جایزه بهترین کتاب کودک گاردین شده است.

@litera9

اسماعیل کاداره، متولد سال 1936 در شهر کوهستانی «گی جیروکاستر» در نزدیکی مرزهای یونان، مشهورترین نویسنده و شاعر کشور آلبانی محسوب می‌شود. این نویسنده پس از چاپ کتاب «ژنرال ارتش مرده» در سال 1965 داستان‌ها و رمان‌های فراوانی نوشته که از یک سو چشم‌اندازی تاریخی نسبت به کشورش ارایه می‌کنند و از سویی دیگر به تعمق در تقابل طبیعت انسان با دیکتاتوری می‌پردازند. او که همواره در کشمکش با نظام کمونیستی «انور خوجه» در آلبانی بود، سرانجام در سال 1990 کشورش را ترک کرد و به فرانسه پناهنده شد.
داستان این کتاب ، در مورد یک ژنرال ایتالیایی است که مامور می شود 20 سال پس از جنگ به آلبانی برود و جنازه سربازانی را که در این کشور خاک شده اند به میهن باز گرداند . داستان در مورد تفکرات سرهنگ در بین این ارتش مردگان و تقابلات او با مردم آلبانیست .

@litera9
ناشر درباره‌ی نویسنده آورده است: «ویلیام سیدنی پورتر،‌ معروف به اُ.هنری، نویسنده امریکایی در سال 1862 میلادی دیده به جهان گشود. این نویسنده در طول عمر خود بیش از 400 داستان کوتاه به رشته تحریر در آورد. کتاب «آخرین خنیاگر» مشتمل بر 23 داستان گردآوری شده از میان آثار این نویسنده است. تلاش مترجم کتاب، انتخاب داستان‌هایی بوده که با مضامین "زندگی شهری"،‌ "زندگی در غرب"، "طنز آمریکایی" و... به رشته تحریر در آمده‌اند. اولین مجموعه داستان‌های کوتاه اُ.هنری مجموعه "چهار میلیون" با نام اصلی "The Four Million" در 1899 منتشر شد که از مشهورترین مجموعه داستان‌های او به شمار می‌آید و در آن، مقصود از چهار میلیون نفر، مردم ساکن شهر نیویورک در پنجاه سال پیش است. وی در ادبیات آمریکا نوعی از داستان کوتاه را به وجود آورد که در آن‌ها گره‌ها و دسیسه‌ها در پایان داستان به طرزی غافلگیرانه و غیرمنتظره گشوده می‌شوند. این نویسنده در سال 1910 از بیماری سل در بیمارستان درگذشت. عنوان تعدادی از 23 داستان گردآوری شده در این کتاب شامل: "ذهن و آسمان خراش، استاد بشر دوست ریاضیات، قانون ناکارآمد، خانه ها و ساکنانش حاکم مردم، عرضه و تقاضا، پلیس و سرود، شاهدخت و شیرکوهی، قلب‌ها و دست‌ها، سیب اسرار آمیز، پس از بیست سال" است.»

@litera9
نویسنده در کتاب «آخرین سفر زرتشت» سعی کرده است تا زندگی و اتفاقاتی که برای زرتشت افتاده است را در قالب یک داستان قرار دهد تا خوانندگان بتوانند بیشتر با نوع اندیشه ها و زندگی وی آشنا شوند. این کتاب گویا اولین رمانی است که درباره زرتشت نوشته شده است. نویسنده با توجه به مطالب بسیار اندکی که در مورد زندگی زرتشت وجود دارد توانسته است با استناد به همان مطالب اندک و بر مبنای تخیل خود رمانی بنویسد جذاب و خواندنی.‏

زرتشت جوان در آغاز علیه کشتار گاوها در معابد میترایی اعتراض می‌کند. پدر و مادرش او را از ترس «کرپن‌ها» به بیرون شهر نزد فرزانه‌ای می‌فرستند. زرتشت که یکی از ارکان آموزشش دانایی است پس از آموختن از آن فرزانه نزد دانایان دیگر و معابد ادیان مختلف می‌رود. پس از سالیانی چند سخن از اهورا مزدا می‌گوید. مردم به تحریک کرپن‌ها قصد جان او را دارند. زرتشت از شهر «شیز» می‌گریزد و در راهی طولانی به سوی باکتریا (بلخ) گرفتار توطئه کسانی می‌شود که با هر اندیشه نویی سر ستیز دارند. او سرانجام به سلامت به بلخ می‌رسد و به کاخ گشتاسب می‌رود. در آن‌جا گرفتار توطئه کرپن‌ بزرگ می‌شود. او را جادوگر می‌نامند. پس از تحمل سختی‌هایی چند با برملا کردن توطئه‌ها و گذر از آزمون مس، گشتاسب به سخنان زرتشت گوش فرا می‌دهد. پس از پذیرش آئین زرتشت، توطئه‌های پنهان علیه او که پیام‌آور شادمانی، دانایی، سرافرازی، آشتی و کوشش است ادامه می‌یابد.‏

فرهاد کشوری درباره این کتاب می گوید: «زرتشت این کتاب، انسانی مصلح است که شخصیت او براساس واقعیت اندک موجود از چهار هزار سال پیش برگرفته شده و به کمک ابزار داستانی و تخیل به تصویر کشیده شده است. راوی سوم شخص و دانای محدود است چرا که کمتر به افکار شخصیت‌ها نفوذ می‌کند و بیشتر کنش‌ها و واکنش‌های بیرونی را توصیف می کند و از آنجا که منابع محدودی درباره زرتشت و زندگی او وجود دارد، عمده داستان را براساس تخیل نوشته‌ام.»
فرهاد کشوری در سال 1328 به دنیا آمد. مدتی معلم بود و هم اینک در جنوب ایران مشغول به کار است (احتمالا در اسنپ) . از او تاکنون داستان‌های «بچه آهوی شجاع» (کودکان ـ 1355)، «بوی خوش آویشن» (1372)، «شب طولانی موسا» (1382)، «دایره‌ها» (مجموعه داستان ـ 1382)، «گره کور» (1382)، و «کی ما را داد به باخت» (1384) منتشر شده است.

کتاب زمان
2- ویژۀ شاعری
@litera9
کتاب دوم که زیر نظر دکتر مصطفی رحیمی ‌منتشر شده، ویژه هنر شاعری است و پس از یادداشت کوتاهی تحت عنوان "صورت و معنی"، با مقالۀ "ارفۀ سیاه" نوشته ژان پل سارتر آغاز می‌شود. "شعر و سخنوری" از ایمانوئل کانت ترجمۀ اسماعیل خوئی، "چگونه می‌توان شعر ساخت" از مایاکوفسکی ترجمۀ هومان، "معیار سیاه" از کلارنس میچر ترجمۀ رامین شهروند، "شاعران" از نیچه ترجمۀ بابک، "دربارۀ شاعری"(قطعاتی از کتاب "تولد شعر") ترجمۀ منوچهر کاشف، "نیاز زمان و شعر امروز" از م. ر، و به عنوان "افزوده" مقالۀ "ادبیات و دنیای گرسنه" (پاسخی به مقالۀ ابوالحسن نجفی چاپ شده در دفتر هفتم جنگ اصفهان) نوشتۀ مصطفی رحیمی ‌از دیگر مطالب این دفتر است.

رز گریه کرد
ویلیام ترور
ترجمه آذر عالی پور
@litera9
برای ترور داستان کوتاه ریشه در طرز تفکر ایرلندی دارد، اما درک او از تحول داستان کوتاه جهانی است. بسیاری معتقدند کارهای ترور علاوه بر تاثیرپذیری از آثار نویسندگان برجسته ایرلندی نظیر جیمز جویس و فرانک اوکانر، نشان‌دهنده بهره‌گیری او از فرمی است که بزرگانی چون چخوف و موپاسان، سامرست موام، گراهام گرین و وی. اس. پریجت در نوشته‌هایشان به کار می‌برند. به عقیده تحلیل‌گران آثارش، او مانند همه این بزرگان به داستان کوتاه رو می‌آورد تا از دورنماهای اجتماعی گسترده‌تر دوری جوید و بر افراد کم‌هوش و کم‌مایه تمرکز کند، افرادی که زندگی‌شان در اثر ناکامی، نومیدی یا پشیمانی به تباهی کشیده شده‌ است. به رغم ماهیت کمیک و شاید مضحک مخمصه‌هایی که شخصیت‌های ترور دچارش می‌شوند، فضای داستان‌های او مالیخولیایی و غم‌انگیز است و سرخوردگی مضمون اصلی آن‌هاست.

@litera9
نویسنده در این اثر در پی آن است تا امید را به خواننده تزریق کند و به جوامع دیکتاتوری هشدار می‌دهد که با ظلم نمی‌توانند ماندگار شوند.

این کتاب در سال ۱۹۸۵ و با وجود انتقادات فراوان منتشر شد و در همان سال برنده جایزه بهترین داستان انگلیسی زبان Govenor General و در سال ۱۹۸۷ برنده جایزه «آرتور سی. کلارک» شد. این داستان که به یک ناکجاآباد فمینیستی معروف شد خواننده را می‌ترساند و از طرف دیگر او را شیفته خود می‌کند. سؤال اینجاست که هدف «مارگارت آتوود» از نگارش این داستان چیست و آیا او قصد دارد به بشر هشدار دهد که نظامی‌گری و جنگ در دنیای جدید به قیمت از دست دادن انسانیت در دنیا خواهد بود؟
اما بسیار ساده‌انگارانه است که فکر کنیم «آتوود» فقط قصد هشدار به خوانندگان را دارد. وی از طریق داستان «سرنوشت ندیمه»، ما را با زندگی هر روز زنی زندانی در دنیای دیکتاتوری آشنا می‌کند. اما این همه چیز ماجرا نیست. وی در خلال خریدهای روزانه دوستی می‌یابد که او را با جنبشی انقلابی آشنا می‌کند که می‌تواند آن‌ها را از طریق مرزهای «کانادا» از کشور خارج کند. ناگهان در دل ندیمه امید جاری می‌شود. شاید این امید بسیار کم‌رنگ باشد اما او را زنده نگه می‌دارد.
او شعاری جدید برای خود برمی‌گزیند «هرگز به دیگران اجازه نده تو را زمین بزنند.» ارباب خانه کم‌کم به او علاقه‌مند می‌شود و او دیگر فقط یک وسیله نیست. او ناگهان از پوسته ترس خود جدا می‌شود. حتی در خود جرئت عاشق شدن را می‌یابد. اگرچه هیچ‌گاه ممکن است به آن دست نیابد.
 
«آفرد» تصمیم به ضبط داستان خود بر روی نوار کاست می‌گیرد و راهی جدید برای حفظ غرور و تجربه انسانی خود در حکومتی ظالم می‌یابد.
 
در پایان کتاب با سخنرانی درباره زندگی این ندیمه و صد سال پس از مرگ او پایان می‌یابد و ما از خلال این بخش می‌فهمیم که کمی پس از عاشق شدن وی پلیس او را به جایی نامعلوم می‌برد و خواننده نمی‌داند او را کجا بردند. اما خواننده می‌فهمد که او در نهایت رستگار شده است. «گیلاد» نیز بالاخره فرو می‌پاشد و این درسی تاریخی به ما می‌آموزد. پیغام نهایی «آتوود» در واقع پیمانی جدید است:
حکومتی که تلاش زیادی کرد امید را از مردم بگیرد از بین رفت. روح انسانی همیشه پیروز است.

@litera9
سخن ناشر:
برو دیدبانی بگمار رمانی است با مضمون ضدنژادپرستانه و با همان شخصیت‌های کشتن مرغ مقلد که ماجراهای بیست سال بعد از آن داستان را از زبان دختری جوان روایت می‌کند. اکنون، جین لوئیز بیست‌وشش‌ساله از نیویورک به زادگاهش برمی‌گردد تا با پدر هفتادودوساله‌اش، اتیکس فینچ، ملاقات کند. جین خاطراتش را با هنری کلینتون مرور می‌کند که دوست و خواستگارش بوده و حالا در دفتر پدرش مشغول به کار است. او در ادامه حقایق تلخی را دربارۀ پدرش و دیگر افراد شهر می‌فهمد که او را سخت منقلب و افسرده می‌کند... هارپر لی، از نویسندگان مطرح آمریکایی است که سال ۱۹۶۰ با انتشار اولین رمان خود، کشتن مرغ مقلد، به شهرت جهانی رسید، رمانی که جایزۀ پولیتزر را برایش به ارمغان آورد. برو دیدبانی بگمار، دومین رمان او، تابستان ۲۰۱۵ به دست خوانندگان رسید. این رمان تنها چند ساعت پس از عرضه در رتبۀ نخست فهرست کتاب‌های پرفروش سایت آمازون قرار گرفت. به گفتۀ نویسنده، این کتاب پیش از کشتن مرغ مقلد نوشته شده است، اما داستان آن بیست سال پس از وقایع کتاب اول اتفاق می‌افتد. سمانه توسلی که پیش از این ترجمۀ کتاب‌های لاشۀ شناور و خشونت‌ورزان به چنگش مى‌آورند را در کارنامۀ خود دارد، برگردانی دقیق از دومین کتاب هارپر لی ارائه داده است.

سخن ناشر:
@litera9
ماجرای قربانی از جایی آغاز می‌شود که ادنتا فرای، زنی میان‌سال و سیاه‌پوست، پریشان‌احوال خیابان‌ها را در جست‌وجوی دختر چهارده‌ساله‌اش می‌گردد. دختری که روز بعد وقتی دست‌وپابسته در زیرزمین کارخانه‌ای متروکه پیدا می‌شود، ادعا می‌کند مورد تعرض گروهی قرار گرفته است. داستان قربانی به پرونده‌ای حل‌نشده در نیویورک دهۀ ۸۰ می‌پردازد و در هر فصل از کتاب، ماجرا از دید یکی از شخصیت‌های داستان روایت می‌شود. جویس کرول اوتس، نویسندۀ رمان قربانی، نویسنده‌ای است که کتاب‌هایش بارها در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌ تایمز قرار گرفته‌اند. او این‌بار دست به نگارش رمانی زده است که تأثیر غم‌انگیز خشونت جنسی، نژادپرستی، بی‌رحمی و قدرت را بر زندگی افراد بی‌گناه به تصویر می‌کشد. داستان بر اساس پرونده‌ای واقعی نوشته شده است و سعی دارد به جنبه‌های متفاوت آن معنا ببخشد. نیویورک پست می‌نویسد: «قربانی را باید در میان بهترین کارهای اوتس جای داد. روایت او با حوصله و به تدریج، آجربه‌آجر داستان را بنا می‌کند و زمینۀ اجتماعی ماجرا را برای خواننده‌اش روشن می‌کند. قربانی هجونامه‌ای است بر روابط میان نژادها.»

ترور فخرالملک فرزند خواجه نظام الملک در روز عاشورای سال 500
روز عاشورای این سال، فخر الملک بزرگترین فرزند خواجه نظام الملک توسط یک فرد باطنی ترور شد. او در شب عاشورایی که حسین در آن کشته شد، خواب دید که کسی به وی می گوید: به سوی ما تعجیل کن، و افطار را نزد ما باش. او در هر حالی که هراسان بود بیدار شد. آرامش کردند و گفتند آن روز از خانه بیرون نرود. وی که روزه بود، در وقت عصر، از اتاق خود به سمت خانه زنان رفت. در راه صدای ستمدیده ای را شنید که با حرارت حرف می زد و می گفت: مسلمانی از میان رفته، و کسی نیست که به ستمدیده کمک کرده، حق ضعیف را بگیرد، و گره ای از کار مصیبت زده بگشاید. فخر الملک گفت: او را نزد من بیاورید، سخنش به قلب من نشسته است. آن مرد را نزد وی آوردند. از او پرسید: حالت چگونه است؟ او رقعه ای به وی دارد، و در حالی که فخر الملک مشغول خواندنش بود، کاردی درآورده وی را به قتل رساند.
این اتفاق در نیشابور رخ داد، و زمانی بود که او وزیر سلطان سنجر بود.
(المنتظم: 19 / 99).

نگاهی به رمان روزگار مه‌آلود جابر
نوشته عبدالمجید نجفی


یادداشتی از:
سعید کریمی – دانشگاه پیام نور


عبدالمجید نجفی (متولد 1338 تبریز) در عرصه نویسندگی نامی آشناست. او را باید یکی از جدی‌ترین چهره‌های داستان‌نویسی آذربایجان در چند دهه اخیر تلقی کرد. هر چند حوزه کارش تاکنون عمدتاً ادبیات کودک و نوجوان بوده‌است اما در کارنامه‌اش برای بزرگسالان نیز کارهای‌ مهمی به چشم می‌خورد. رمان «با جام‌های شوکران» وی برنده کتاب سال دفاع مقدس در سال 1386 شده‌است. آخرین رمان نجفی «روزگار مه‌آلود جابر» نام دارد که زمستان سال قبل توسط نشر فروزش به زیور طبع آراسته‌شده است. بنابر گفته‌های خود نویسنده این کتاب جلد نخست از سه‌گانه‌ای محسوب می‌شود که جلدهای دیگر آن تا شهریورماه انتشار خواهد یافت.
«روزگار مه‌آلود جابر» یک رمان یا داستان بلند روان‌شناختی است که در آن به بیان حالت‌های پیچیده روانی و عاطفیِ شخصیت اصلی داستان یعنی جابر پرداخته می‌شود. بخش‌هایی از این رمان به شیوه جریان‌ سیال ذهن روایت می‌شود ولی عمده داستان از زاویه دید دانای کل محدود بازگو می‌گردد. در حقیقت داستان دائماً میان وهم و واقعیت در رفت و برگشت است. نویسنده توانسته است با هنرمندی تمام این تکه‌ها را در کنار هم بنشاند و به نرمی از وهم به واقعیت و از واقعیت به وهم پل بزند. این مفصل‌ها از فرازهای زیبای داستان به شمار می‌روند. رمان قصه‌ای جذاب دارد و خواننده را تا پایان با خود همراه می‌کند.
جابر در یکی از خانواده‌های فقیر تبریزی به دنیا آمده‌است. پدر جابر در کودکی ناپدید می‌شود و مادر مجبور می‌شود که بار سنگین زندگی را به دوش بکشد. جابر با هر مصیبتی که هست بزرگ می‌شود و به دانشگاه راه پیدا می‌کند و در آنجا عاشق دختری از خانواده ثروتمند به نام فلور می‌شود. دختر از ازدواج با جابر امتناع می‌کند و از این جای داستان به بعد جابر به عالم خیالات خود پناه می‌برد. بخش اعظم داستان در این برهه اتفاق می‌افتد. شرح زندگی جابر در تبریز و قبل از ورود به دانشگاه از قسمت‌های زیبای داستان قلمدادمی‌شود. برخلاف داستان‌های آپارتمانی و کم‌حادثه سال‌های اخیر که با ترجمه داستان‌های نویسندگانی مانند ریموند کارور رواج یافت؛ قصه «روزگار مه‌آلود جابر» بسیار پرکشش و گیراست و اتفاق‌های ریزو درشت بسیاری در آن رخ می‌دهد. سرتاسر فضای داستان محو و مبهم به نظر می‌آید و از نگاه خواننده معلوم نیست که کدام حادثه در ذهن جابر روی می‌دهد و کدام یک در دنیای واقعی. عبارت «مه‌آلود» در عنوان داستان به این فضای لغزان و پرتردید اشاره دارد. نام جابر نیز برای شخصیت اصلی رمان آگاهانه انتخاب شده‌است.
ظاهراً نویسنده قصد دارد تا به خواننده القاء کند که جابر مقهور شرایط جسمی و روانی و نیز محیط خویش است و امثال جابرها در زندگی کمتر می‌توانند شرایطی دیگرگون برای خود رقم بزنند؛ هر چند جابر در این داستان کوتاه‌نمی‌آید و تا دیر و دور به دنبال آرمان‌های خود راهی می‌شود. از قرار معلوم، جابر دچار حالتی پارانویایی شده‌است. پارانویا حالتی است که فردِ مبتلا می‌اندیشد که همه عوامل طبیعی یا فراطبیعی دست به دست هم داده‌اند تا تا دارایی و خانواده شخص را از او بگیرند. گویی همه در فکر توطئه‌چینی‌اند. جابر فکر می‌کند که همه انسان‌های اطرافش به ویژه دکتر فطروس می‌خواهند تا فلور را از او بگیرند. در واقع جابر مبتلا به روان‌گسیختگی شده‌است. روان‌گسیختگی بیماری جدی و مزمنی است که که در آن حالت، فرد تماس با واقعیت را از دست می‌دهد. جابر کلاً در هپروت سیرمی‌کند. او می‌انگارد که با فلور ازدواج کرده و حتی از او صاحب دختری به نام ساراست! ذهن پارانویایی جابر به نویسنده امکان می‌دهد که به روان انسان مدرن نقب بزند و انگیزه‌ها و حساسیت‌ها و نقاط ضعف او را از نزدیک به تصویر بکشد. یکی از مشخصه‌های داستان‌نویسیِ نجفی توجه به عناصر اقلیمی است. در این رمان، تبریز در قلب رویدادها نشسته است و به شکلی نامحسوس در پشت‌سر آدم‌ها و حادثه‌ها خود را به رخ خوانندگان می‌کشد. (ادامه در فرسته بعدی)

@safinehyetabriz

🔻دفاع ناصرالدین شاه قاجار از زنان معترض و خفه کردن کلانتر

در یکی از نسخ خطی کتابخانه مرکز مطالعات دفتر تبلیغات اسلامی قم یادداشتی از سید محمد اسماعیل موسوی آمده که در آن مسئله نان و قیمت آن در تهران از سال 1268ق که از اصفهان به تهران رفته تا سال 1335 را گزارش کرده است.
او درباره سال 1272 که قیمت یک من نان تبریزی سیصد دینار شده بود واقعه ای را نقل کرده که خلاصه اش چنین است:

در این سال به جهت گرانی نان، مردم در صحن و بام مسجد شاه و بازار و ارک جمع شدند.

ناصرالدین شاه از بالای شمس العماره با دوربین ناظر بود، که محمود خان کلانتر برای پراکندن مردم با چوبدستی بر سر یکی از زنان زده و سر وی شکست.

به همین جهت ناصرالدین شاه محمود خان را با طناب خفه نمود.

فهرست نسخه های خطی کتابخانه مرکز مطالعات ج 1 ص 242.

@bazmeghodsian

در بخشی از یادداشت آغاز دفتر آمده است: « ... بسیاری پنداشته‌اند که برمبنای مقالات و نقدهایی که در زمینۀ شعر در شماره‌های پیشین «جُنگ» به چاپ رسیده است مسئولان جُنگ را عقیده‌یی خاص دربارۀ خاص دربارۀ شعر است و از این رو تنها به شعرهایی توجه می‌شود که با آن معیارها توافق داشته باشد. توضیحا باید گفت اگر نظری مخصوص دربارۀ شعر باشد، که هست، آنچنان هم که تصور شده است نظری تحمیلی نبوده و نیست، و از این پس هم سعی خواهد شد که چنین نباشد. و این تصمیم نتیجۀ تجربه‌یی ست که در طول سه سال انتشار جُنگ حاصل شده است ... » و بعد نویسنده، پس از شرحی دربارۀ شعرهایی که به «جُنگ» رسیده و یا در «جُنگ» به چاپ رسیده است، از شاعران، به ویژه تازه‌کارانی که به دور از جنجال کار می‌کنند، می‌خواهد که برای «جُنگ » شعر بفرستند.
نخستین مقالۀ این دفتر « نویسنده و خواننده» نوشتۀ ژان پل سارتر ترجمۀ دکتر مصطفی رحیمی است .
«زبان شعر، جان کلام» از یدالله رؤیایی، «جریان تازه ای در شعر فرانسه» از آلن لانس همراه نمونه‌هایی از شعر ژاک روبو، فرانک ونای، ژرالد نوو، ژان پرول، برنار وارگافتیک، هانری دولوی و آلن لانس ترجمۀ رضا سید حسینی، « مثلث شعر » از س. ک. استید ترجمۀ عبدالحسین آل‌رسول، «سنگ آفتاب» از اکتاویو پاز ترجمۀ احمد میرعلایی؛ شعرهایی از ا. بامداد، م. ع. سپانلو، م. آزاد، محمد حقوقی و مقالۀ بلندی تحت عنوان «از سرچشمه تا مصب» (نگاهی دیگر به شعر امروز با یادی از «فروغ») نوشتۀ محمد حقوقی؛ داستان‌هایی از هوشنگ گلشیری، محمد کلباسی و فصل اول کتاب «پاک کن‌ها» اثر آلن روب‌گری‌یه ترجمۀ ابوالحسن نجفی از دیگر مطالب این شماره است.
سطرهایی از آغاز مقالۀ «مثلت شعر» را در اینجا نقل می‌کنیم:
« ... می‌توان گفت که شعر درون مثلثی جا دارد که دو رأسش شاعر و شنوندگانش به یکدیگر کاملا نزدیک باشند و واقعیت در فاصله‌ی دوری از آنان باشد، این دراز شدن مثلث شعر، درونش را خفه می‌کند و پس از گذشت زمان معلوم می‌گردد که آن شعر حاصل سازش میان شاعر و مردم در خودفریبی است. و گاه می‌بینیم که شاعر به «واقعیت» بسیار نزدیک شده و این هر دو از رأس شنوندگان و مردم چنان دور افتاده‌اند که باز مثلث دراز و بی قواره گشته است. در این صورت پس از گذشت زمان محتملا گفته خواهد شد که شاعر «از دوران خود پیشتر» بوده است. لیکن فاصله‌ی زیادش از مردم باعث شده است تا مانند بلیک زور به صدایش بیاورد. در هر دوره – اگر این استعارۀ مثلث را تطبیق دهیم – البته به تفاوت‌های بسیاری بر می‌خوردیم، ولی ظاهرا بهترین اشعار هر دوره آنهائی است که در یک مثلث متساوی‌الاضلاع جای می‌گیرد. مثلث متساوی‌الاضلاعی که در آن هر رأس در حالت تعادل کامل با کشش دو رأس دیگر به فاصله‌ی مساوی از آنها قرار دارد ... »
دفتر هفتم «جُنگ» به سه بخش تقسیم می‌شود: شعر، داستان، نمایشنامه و نقد و بررسی .
در این دفتر شعرهایی از احمد شاملو، منوچهر آتشی، امیرحسین افراسیابی، فرشید پگاهی، محمد حقوقی، محمدرضا شیروانی، هوشنگ گلشیری، ضیاء موحد، مجید نفیسی، محمدرضا فشاهی؛ داستان‌هایی از میهن بهرامی، ناصر تقوایی، یونس تراکمه، رضا فرخ‌فال؛ نمایشنامه‌های «همانطور که بوده‌ایم» از آرتور آدامف ترجمۀ ابوالحسن نجفی، «سرباز از جنگ بازگشته است» از دیوید کمپ‌تن ترجمۀ احمد گلشیری و «پیران ویسه، یک شخصیت استثنائی در حماسۀ ایران» از جلیل دوستخواه، «ادبیات چه می‌تواند بکند؟» از ژان ریکاردو و «جواب کافکا» از رولان بارت ترجمۀ ابوالحسن نجفی به چاپ رسیده است.
دفتر هشتم «جُنگ» نیز، در واقع، به شعر و داستان و نقد اختصاص داده شده است. این دفتر با مقالۀ «ابهام و ایجاز» نوشتۀ محمد حقوقی آغاز می‌شود. حقوقی در این مقاله انواع ابهام (عامل لغت و کلمه، عامل نحو و زبان، عامل علوم عصر و .... عامل صنایع بدیعی و فنون قراردادی، عامل اغراق و مبالغه، عامل شیوۀ هندی، عامل تشبیه و استعاره و عامل فضا) را با ذکر مثال و ارایۀ نمونه شرح می‌دهد و نیز عواملی که سبب ابهام «شعر واقعی امروز» می‌شود؛ همین طور به اختصار دربارۀ ایجاز سخن به میان می‌آورد. این مقاله یکی از مقالات خوب دفتر هشتم «جُنگ» است.
از دیگر مطالب این دفتر شعرهایی از احمدرضا احمدی، مجید نفیسی، محمدرضا فشاهی، محمدرضا شیروانی، امیرحسین افراسیابی، ضیاء موحد، اورنگ خضرایی، منوچهر آتشی، محمدعلی سپانلو، محمد حقوقی؛ داستان‌هایی از محمد کلباسی، رضا فرخ‌فال، یونس تراکمه، هرمز شهدادی، برهان حسینی و هوشنگ گلشیری را می‌توان نام برد.
در بخش دوم دفتر هشتم «جُنگ» داستان «پیرمرد برسرپل» از ارنست همینگوی و نقدی بر «پیرمرد ...» از ادموند و داستان «شرل» از ویت برنت و «شرل» از ویت برنت و «شرل» در بوتۀ نقد از ادوارد براین ترجمۀ احمد گلشیری به چاپ رسیده است.

بخش پایانی این دفتر ویژۀ خورخه لوئیس بورخس است: «دیوار چین و کتاب‌ها» ترجمۀ ابوالحسن نجفی، «زخم شمشیر» ترجمۀ احمد گلشیری، «مرگ دیگر» ترجمۀ احمد میرعلایی، گفتگوی ریچارد برگین با خورخه لوئیس بورخس ترجمۀ احمد گلشیری و ده شعر از بورخس ترجمۀ احمد میرعلایی از مطالب این بخش است.
دفتر نهم «جُنگ» ویژۀ داستان است. نخستین مطلب این دفتر «آیا عمر داستان به سر آمده است؟» از سیمون دوبووار ترجمۀ ابوالحسن نجفی است. در بخشی از این مطلب آمده است:
« ... هنگامی که من « فرزندان سانچز» را می‌خوانم، در خانه‌ام می‌مانم، در اتاقم، در همان روز و ساعتی که هست، با همان سن و سالی که دارم، با شهر پاریس گرداگردم؛ و شهر «مکزیکو» از من فاصله دارد، با زاغه‌هایش و یا فرزاندانش که آنجا دور از من زندگی می‌کنند. البته من به آنها علاقه‌مند می‌شوم، آنها با به دنیای خودم ضمیمه می‌کنم، اما خودم تغییر مکان نمی‌دهم، تغییر فضا نمی‌دهم، دنیای من همان که هست می‌ماند.
و حال آنکه کافکا، بالزاک، روب گری‌یه مرا می‌طلبند، مرا احضار می‌کنند تا در قلب دنیایی دیگر، ولو برای یک لحظه، مستقر شوم. و این است اعجاز «داستان» که آن را از «خبر» متمایز می‌کند: زیرا که حقیقتی «دیگر» حقیقت من می‌شود و در عین حال حقیقت دیگر می‌ماند، یعنی حقیقتی که هم حقیقت دیگر است و هم حقیقت من. «من» خود را ترک می‌کنم تا «من» کسی را که سخن می‌گوید بپذیرم در عین اینکه من خودم می‌مانم ... »
دفتر نهم «جُنگ» در سه بخش تنظیم شده است:
بخش اول شامل داستان‌هایی از شهرنوش پارسی‌پور، غلامحسین ساعدی، بهرام صادقی، اسماعیل فصیح، هوشنگ گلشیری و تقی مدرسی.
بخش دوم شامل سه داستان خارجی؛ «الف» و « انجیل به روایت مرقس» از خورخه لوئیس بورخس ترجمۀ احمد میرعلایی و « موسی بدانجا برو» از ویلیام فاکنر ترجمۀ احمد گلشیری.
و بخش سوم تحت عنوان «نقد و نظر» شامل فصلی از کتاب «جنبه های گوناگون رمان» از ای. ام. فارستر ترجمۀ احمد گلشیری .
دفتر دهم «جُنگ» ویژۀ شعر است .
در مقدمۀ این دفتر مطلبی به چاپ رسیده است تحت عنوان «درآمد» که سطرهایی از آن را در اینجا نقل می‌کنیم: « ... شعر در مجموعۀ فرهنگ بشری مقام والایی دارد اما موضع دقیق شعر در این مجموعه چیست؟ آیا شعر شیئی زینتی است یا چیزی سرگرم کننده؟ آیا امری لذتبخش است یا چیزی سودمند؟ ویژگی مباحث مربوط به این پرسش و پاسخ‌ها پایان‌ناپذیر بودن آنهاست و اهمیت پاسخ‌ها در این است که هر پاسخ نشان‌دهندۀ نگرش پاسخگو به شعر و تلقی او از شعر است. به این اعتبار همیشه این پرسش‌ها حقایق تازه‌ای را به همراه می‌آورند و نیز به همین اعتبار هیچ پاسخی را نباید آخرین پنداشت ... »
این دفتر نیز در سه بخش تنظیم شده است:
بخش اول تحت عنوان «شعرهای ایرانی» با شعرهایی از م. آزاد، یدالله رؤیایی، مجید زوارزاده، احمد شاملو، ایرج ضیایی و ضیاء موحد.
بخش دوم تحت عنوان «شعر خارجی» با شعرهایی از ریلکه، رنه شار و واسکوپویا.
و بخش سوم تحت عنوان «نقد و نظر» با مقالاتی از ولک/وارن، برتولت برشت، داریوش آشوری، لیشمان، برن شا/ استنلی، تد هیوز و ابوالحسن نجفی .
یکی از مقالات خوب این دفتر، «اختیارات شاعری» نوشتۀ ابوالحسن نجفی است. نویسنده در این مقاله همۀ اختیارات شاعری را در عروض فارسی شرح می‌دهد و بر این عقیده است که «می‌توان علم عروض را ساده‌تر از آنچه هست کرد، یعنی آن را به شیوۀ ساده‌تری توضیح داد. به عبارت دیگر، نه واقعیت بلکه شیوۀ بررسی واقعیت را عوض کرد.»
شعرهای واسکوپویا به ترجمۀ احمد میرعلایی و مقالاتی که در زمینۀ نقد در این دفتر آمده است نه تنها خواندنی است بلکه از دقت نظر گردانندگان «جُنگ» حکایت می‌کند.
شعر «پلنگ» ریلکه را به ترجمۀ سیامک مهاجر از این دفتر نقل می‌کنیم:
نگاهش گذراندن بر میله‌ها
چنان از خستگی بی نور مانده که دیگر یارای دیدن چیزیش نیست.
پندارد که گویی تنها هزار میله هست،
و در آن سویشان هرگز جهانی نبوده است.
گام زدن نرم پر توان سنگینش
که چرخشی است به گرد کوچکترین دایره‌ها
پنداری رقص قدرت است بر گرد مرکزی
که در آن اراده‌ای نیرومند سنگ شده است
تنها گهگاه که حجاب از پیش چشمانش فرو می‌افتد
خیالی بر چشمانش می‌نشیند،
تا ژرفای سکون فشردۀ اندام‌هایش پر می‌کشد،
آنگاه در قلبش فرو می‌ماند.

دفتر یازدهم «جُنگ» با وقفه‌ای هشت ساله در تابستان 1360 و پس از دگرگونی‌های عمیق سیاسی و اجتماعی منتشر می‌شود. در زمانه‌ای که به گفتۀ ضیاء موحد:«آخرین شمارۀ جُنگ مصادف شد با جریانات انقلاب و نبردهای چریکی و اصلاً کسی گوشش به این حرف‌های ادبی و تحقیقی بدهکار نبود. التهاب های سیاسی در مملکت جای همه چیز را گرفته بود.» و چنین بود که دوران حیات شانزده ساله جنگ اصفهان به پایان رسید. هر چند برخی «فصلنامۀ زنده رود» را ادامۀ منطقی «جُنگ اصفهان» می‌دانند.
آخرین دفتر «جُنگ اصفهان» در چهار بخش تنظیم شده است:
بخش اول با عنوان «نقد و نظر» با مقالۀ «شعر و تاریخ» از اکتاویو پاز با ترجمۀ احمد میرعلایی آغاز می‌شود. دیگر مقالات عبارتند از برزخ هنرمند/امیرحسین افراسیابی، سرودهای مانوی/جهانگیر فکری ارشاد، نقبی به سوی نور/محمود نیکبخت، طبیعت، انسانیت، تراژدی/آلن روب گری‌یه/ترجمۀ ابوالحسن نجفی.
بخش دوم به «شعر» اختصاص یافته و شامل اشعاری از محمد حقوقی، رضا شیروانی، امیرحسین افراسیابی، کیوان قدرخواه، محمدعلی سپانلو، رافائل آلبرتی(با ترجمۀ محمود نیکبخت)، عزرا پاوند(با ترجمۀ احمد کریمی حکاک) است.
بخش سوم «داستان» شامل سه داستان از رضا فرخفال(برجی برای خاموشی)، برهان الدین حسینی(ایوب) و الیو ویتورینی(وقتی زمستان شروع می‌شود با ترجمۀ احمد میرعلایی) است.
آخرین بخش با عنوان به «داستان و نقد داستان» با قصۀ کوتاه سوگواری اثر آنتوان چخوف و در ادامۀ نقد رابرت پن وارن(ترجمۀ احمد گلشیری) بر این قصه آغاز شده و با قصۀ گراگوس شکارچی نوشتۀ فرانتس کافکا و نقد لایونل تریلینگ(با ترجمۀ احمد گلشیری) خاتمه می‌یابد.
«جُنگ اصفهان» در 11 دفتر و 2094 صفحه به قطع رقعی منشر شده است. چنین به نظر می‌رسد که «جُنگ» زیر نظر محمد حقوقی منتشر می‌شده اما نام ویراستار یا گرد آورندۀ آن قید نشده است.