آدرس جدید litera999@

☘ تصحیح یک اشتباه در تاریخ ادبیات آذربایجان


❎ دو شاعر ترکی گوی اهل آذربایجان در عصر صفوی با تخلص یکسان "مسیحی"


در منابع معاصر مربوط به تاریخ ادبیات آذربایجان، دو اثر "دیوان اشعار به ترکی جغتایی" و "مثنوی ورقا و گلشا به ترکی آذری" که گویندگان آنها "مسیحی" تخلص میکنند، متعلق به یک شاعر واحد پنداشته شده است و این شاعر را همان رکن الدین مسیحی کاشانی دانسته اند.

در یادداشت مفصلی به نام "آذربایجانین ایکی مسیحی تخلصلو تورک شاعری" نشان داده ام که اولا این دو اثر متعلق به یک شاعر واحد نیست بلکه سروده ی دو شاعر مختلف لکن با تخلص یکسان است. و دوما اینکه نباید این دو شاعر ترکی گوی آذربایجانی را با رکن الدین مسیحی شاعر اصولا فارسی گوی اهل کاشان یکی پنداشت.

علاقمندان حوزه تاریخ ادبیات ترکی میتوانند این یادداشت مفصل را با نام؛

"آذربایجانین ایکی مسیحی تخلصلو تورک شاعری"

در شماره 49 نشریه ی "شفق آذربایجان" منتشر شده در تاریخ 24 دی ماه مطالعه کنند.

? @turkdiledebiyat

🔵 علاقه مندان به ادبیات جهان، حتما تا کنون خبر انتشار کتاب «جنون هوشیاری» شایگان را شنیده اند. داریوش شایگان، که از دوران جوانی، اشتیاق ویژه ای به شعر و اندیشه بودلر داشته، در دوران کهنسالی سراغ این عشق جوانی رفته، آن را از قفسه ی پس ذهن خود به در آورده و کتابی را در این باب، برای مخاطبان فارسی زبان خود به نگارش درآورده است.

🔸 شایگان در «جنون هوشیاری»، اهمیت بودلر را علاوه بر شاعر بودن، در نقد ادبی و هنری نیز می داند و می کوشد این وجوه بودلر را نیز به فارسی زبانان معرفی کند. او همچنین در این اثر سعی می کند در حد توان، بخشی از اشعار بودلر را، که یکی از پیچیده ترین آثار ادبی جهان است، به فارسی ترجمه نماید. شایگان معتقد است زبان فارسی، قدرت و کشش ترجمه ی آثار بودلر را دارد؛ البته به شرطی که مترجم پیش از این شعر را درونی کرده باشد و در مقامی باشد که گویی خودش در حال سراییدن این شعر است.

🔸 شایگان در این گفتگوی خواندنی، از مدرنیته در اندیشه بودلر، و شیوه ی خاص او در روایت مفاهیم جدید در فرم و زبان کلاسیک می گوید. به باور شایگان، «بودلر مظهر تناقض است» و چنان که خود او در جایی می گوید، معتقد است که باید به فهرست حقوق بشر، دو حق دیگر را نیز برای آدمی به رسمیت شناخت: «حق تناقض گویی و حق وداع با عالم فانی».

🔸 خواندن این گفتگو و مواجهه مستقیم با کلام جذاب شایگان، برای علاقه مندان به ادبیات جهان و خصوصا بودلر خالی از لطف نخواهد بود.
✨ →@Dariush_Shayegan

ساهر، شاعر و داستان نويسي تواناست. از او آثاري به سه زبان تركي، فارسي و فرانسوي منتشر شده. هم زمان با ميرزا تقي خان رفعت و قبل از ظهور نيما، ساهر شعر نو فارسي سرود و سبك جديدي را در شعر تركي بنيان گذاشت و عنوان «پدر شعر نو تركي ايران» را از آن خود كرد.

@litera9

دستغیب اگرنه در همه نقدهایش، دست کم در بیشتر آثارش به جریان‌های اصلی ادبیات معاصر نگریسته است. بهتر بگوییم که نخواسته جریان‌های حاشیه‌ای را به بزرگ‌نمایی نهد. اغلب (و نه همه) شاخه‌های اساسی شعر و داستان فارسی در سده بیستم میلادی از بازتاب‌های اجتماعی بهره داشته‌اند. پس او با دشواری چندانی روبرو نشده است.... نکته دیگر اینکه دستغیب از شعر به سوی نثر پیش می‌رود. او در آغاز به نقد و تحلیل شعر جدید، توجه بیشتری نشان می‌دهد. شاید از آن‌رو که در دوره طلایی شعر نو به سر می‌برد. این کتاب شامل مقالات انتقادی دهه چهل شمسی نویسنده است که حوزه‌های متنوعی چون نقد شعر، ادبیات داستانی و کتاب را دربر می‌گیرد.

@litera9
شعر و شرع:
بحثی درباره فلسفه شعر از نظر عطار،
نصرالله پورجوادی،
تهران: نشر اساطیر، ۱۳۷۴، ۱۲۲ص

با وجود پیشینه و گستردگی شعر در ایران، در تاریخ ایران چندان بحث و تامل در خصوص چیستی و چرایی شعر صورت نگرفته است، رساله های اندکی در این باب وجود دارند، در تذکره ها نیز نکاتی را متذکر شده اند، اما شگفت انگیز است که خود شاعران به ندرت در مورد شعر سخن گفته اند. یکی از معدود شاعران ایران که در این مورد سخنانی ایراد کرده، عطار نیشابوری است؛ استاد پورجوادی با توجه به احاطه اش به تاریخ ادبیات فارسی و تاریخ حکمت و عرفان، در این کتاب به نیکی مساله مذکور را مورد بحث و بررسی قرار داده است

پریخوانی‌ها
کیوان قدرخواه
@litera9
کیوان قدرخواه، از شاعرانی است که بیشتر از همه با شعرهایی که برای اصفهان سروده شناخته می‌شود. عاشقانه‌هایی که در شعر هیچ شاعر دیگری اینچنین برای اصفهان نمی‌توان یافت. گوشه‌های اصفهان كيوان قدرخواه در عرصه‌ي شعر امروز چهره‌ي شناخته شده‌اي است ، كتاب هاي گوشه هاي اصفهان ، پري‌خواني‌ها، از تواريخ ايام و سايه‌هاي نياسرم آثاري هستند كه از اين شاعر چاپ و منتشر شده است. قدرخواه در بسیاری از شعرهایش کوشش کرده تا نوعی شعر را که در غرب به «شعر نمایشی» معروف است در زبان فارسی معرفی کند. در این شعرها شاعر با بهره‌گیری از مونولوگ‌ها و دیالوگ‌ها سعی دارد شخصیت‌هایی بیافریند و از امکانات نمایش برای خلق شعرهای چندصدایی بهره گیرد.

فلسفه هنر هایدگر
جولیان یانگ
ترجمه امیر مازیار
@litera9
در این کتاب، صرفا به رساله ی مشهور «منشا اثر هنری»اکتفا نشده بلکه دیگر نوشته ها و یادداشت های فیلسوف خصوصا گفتارهای مربوط به هولدرلین و ملاحظات هایدگر در باب هنرمندان معاصر نظیر سزان و نظرات او را جمع به هنر آسیای شرقی مد نظر بوده است. نویسنده همه ی این آرا را با توجه به کلیت اندیشه ی فلسفی هایدگر و مراحل تحول فکری او تفسیر و تحلیل کرده است. شیوه ی تحلیلی، نثر روشن و دیدگاه جامع نویسنده این اثر را برای درک و فهم بسیاری از مضامین اندیشه ی هایدگر خصوصا فلسفه متاخر او برجسته و ممتاز ساخته است. از این نویسنده، کتاب فلسفه هنر نیچه قبلا به فارسی ترجمه و چاپ شده است.

@litera9
هرمان بروخ (Hermann Broch؛ ۱ نوامبر ۱۸۸۶ – ۳۰ مه ۱۹۵۱) یک نویسنده اتریشی یهودی بود. سه گانه خوابگردها مشهورترین اثر داستانی اوست. بروخ، نویسنده و شاعر اتریشی، که دانش‌آموخته فلسفه و فیزیک و ریاضیات در دانشگاه وین بود، نمونه‌ای برجسته از این دسته از نویسندگان معاصر آلمانی‌زبان است. او پس از پایان تحصیلاتش به رُمان‌نویسی و سرودن شعر و جستارنویسی روی آورد. بروخ خود فلسفه‌دان بود و از نسل اکسپرسیونیست‌های آلمانی و مانند هم‌نسلانش متأثر از اندیشه‌های فریدریش نیچه.
افزون بر این، نشانه‌هایی از نظریه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید و کارل گوستاو یونگ و همچنین اندیشه‌های هستی‌شناسانه مارتین هایدگر را به وضوح در آثارش می‌توان دید.
در میان کتاب‌های بروخ به عناوینی چون "روح و روحِ زمان"، "شعر و شناخت" و "شناخت و کنش" برمی‌خوریم که در شمار جستارهای منتشر شده او با درونمایه‌های فلسفی‌اند. هانا آرنت، نظریه‌پرداز فلسفه سیاسی، از سال ١٩٤٦ تا زمان مرگ بروخ در سال ١٩٥١ میلادی با او نامه‌نگاری داشت. در این نامه‌‌ها، افزون بر مباحثی در زمینه فلسفه و ادبیات، گاه نشانه‌هایی می‌بینیم که خبر از "عشق افلاطونی" میان این دو می‌دهد. پس از مرگ بروخ، کتاب‌های "شعر و شناخت" و "شناخت و کنش"، دو مجموعه از جستارهای او، به کوشش آرنت منتشر شدند. با این همه، آرنت، بروخ را نه جستار‌نویس، که شاعر و داستان‌سرایی استثنایی می‌داند. آرنت در فصلی از کتابِ "انسان‌هایی در روزگارانی ظلمانی"، در جستاری نیز به زندگی و زمانه و حیات ادبی هرمان بروخ پرداخته است. به باور آرنت، شیوه بروخ در آفرینش آثار ادبی، بر کوشش‌های هنری، علمی و اجتماعی او استوار بود. او توانست سه گستره گوناگون را با هم بیامیزد: هنر نوشتن و سرودن شعر، کوشش‌های علمی در شناخت پدیده‌ها و کنش سیاسی.

میرزا صادق اوریادی شاعر عصر قاجار کتابی منظوم با عنوان "یئددی نامه"(هفت نامه) دارد که در آن هفت داستان فولکلوریک ترکی را به نظم کشیده است. تنها بخشی از این کتاب به دست ما رسیده است که به همت علی محمد بیانی منتشر شده است. اوریادی، در این کتاب از شعرای ترکی گوی قدیم چون "فضولی" و "عمادالدین نسیمی" و "مولانا همتی انگورانی" و "نگاری سجاسی" نام برده و به نیکی میستاید. اوریادی در بخشی از یئددی نامه، از شهاب الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق(فیلسوف معروف و بنیانگذار حکمت اشراق) یادی میکند و او را صاحب اشعار فارسی و عربی و ترکی میشمارد و سپس قسمتی از اشعار ترکی او را می آورد که خصوصیات ترکی قدیم را هم در خود دارد. این اشعار شامل هفت بیت است که یک بیت آن عربی و مابقی ترکی اند. بیت عربی این اشعار پیشتر در تذکره های شعر عربی مکرر به نام شیخ اشراق آمده است. @Turkkitabxanasi

با یاد و نام خدا

چند نکته مهم درباره استاد شهریار

یادداشت شماره بیست و یکم
از: محمد طاهری خسروشاهی

1 ـ در سالهای اخیر برگزاري همايش و برپایی محافلِ سخنراني دربارة شعر و شخصيّت شهريار، كم نبوده است؛ امّا همایشهای منسجم و نظام مند و مقالاتي كه مبتني بر اصولِ نقد ادبي و شناختِ شعري باشد، بسيار كم بوده است.در عین حال، از همان سال‌هايِ جوانی و شروعِ شاعريِ شهريار، داستان‌هايِ برساخته دربارة او، در ميان مردم، بر سر زبان‌ها افتاده، و ناگزیر، حلقه‌اي از شيفتگان و بدخواهان، پيرامون او شكل گرفته است.

2 ـ اگر گواهی آمار و ارقام حوزة نشر را بپذیریم، در ميانِ شاعران دورة بيداري، شهريار از حيث آوازه و محبوبيّت، همانندي ندارد. او برخلاف بسياري از گویندگانِ معاصر، كه اغلب در سال‌هاي پايانيِ حيات شاعري، به شهرت رسيده‌اند، از همان دورة جواني، همواره بلندآوازه زيسته و هرگز گسترة نفوذ مردمي‌اش، در فراز و فرود رخدادها و دگرگوني‌ها، كاستي نگرفته است. بر اين موقعيت ممتاز شاعري، بايد آوازة بلند او، در آن سوي مرزها را هم اضافه كرد. نامِ شهريار، نه تنها در جغرافياي وسيعِ شعر فارسي، بلكه در ميان ترك‌زبانان جهان، به ويژه تركيه و قفقاز هم آشناست. حتي در سال‌هايي كه ديوار آهنين كمونيسم، بر قفقاز كشيده شده بود، شعرِ شهريار،‌ همچنان در آن ديار، طنين‌انداز بود.

3 ـ آنچه شهرياريِ بلامنازع و بي‌همتاي او را بر اريكة شعر معاصر مسلّم مي‌كند، تسلّط و تبحّر او، در هر دو زبان فارسي و تركي است. راز عمدة محبوبيّت شهريار، كه البته خود شگفت داستاني در طول تاريخ ادبيات این سرزمین است، درهمین نکته نهفته است كه او در هر دو زبان فارسي و تركي شاهكار آفريده است. گذشته از غزلیّات شورانگیزِ فارسی، با انتشار منظومة حيدربابا به زبان مادریِ شاعر، حادثه ای مهم در ادبيات آذربايجان رخ داد؛ شاعري كه پيش از اين توانايي خود را در سرودن انواع شعر فارسي، اثبات كرده بود، حالا كوه بي‌نام و نشان حيدربابا را ورد زبان‌ها ساخته و قلّه آن را بر سرفرازي سهند و سبلان برتري داده است. استقبال‌هاي گسترده از حيدربابا و ترجمه‌هاي متعدد آن به زبان‌هاي مختلف، گوشه‌اي از محبوبيّت فرامنطقه ای شاعرِ اين منظومه است.

4 ـ در بحث پيرامون جايگاه ادبیِ شهريار، نبايد نقش بسيار مهمّ سروده‌هاي ديني او را انكار نمود. راز عمدة موفقيّت شهريار در سرودن آثار مذهبي، اين است كه وي، اين اشعار را از عُمق دل و سويدايِ جان سروده و مشتی حرف و کلمه را به دنبال هم و در لباسِ نظم و قالبِ اصطلاحات عروض و قافيه، مرتّب نكرده است. شهریار به معنای واقعی کلمه، یک شاعر مسلمان است.

5 ـ شهريار تا زنده بود، همچنان عشق به ايران را در جان و دل داشت و از ذكر سرافرازي‌هاي مام میهن و تاريخ پرشكوه و والايش، در شور و شعف مي‌آمد. او آذربايجان را جزو جدايي‌ناپذيرِ ايران مي‌دانست. شهریار هيچ‌گاه، خود را بدون ايران و ايران را بدون اجزايِ ارجمند آن كه همانا اقوام مختلف ايراني است، احساس نمي‌كرد. هرگاه چكامه‌اي به نام ايران به خاطرش مي‌آمد، آذربايجان را به وفاداري به ايران توصیه می کرد. شهريار با بازتاب اين احساس لطيف و حقيقي، علاقة وصف‌ناپذير خود به وطن را آشكار ساخته و البته ميان اين احساس لطيف، با عقايد افراطي و ناسيوناليسم، تفاوت ماهوي برقرار ساخته است. احساس ميهن‌دوستي شهريار، از نوع «حبُ الوطن من الايمان» است. به عبارتي، ستايش سرزمين، يك نمود آرماني است و اين نمود براي شهريار داراي ارزشی ذاتي است. شهريار، هويّت خود را از ايران مي‌گيرد و این سرزمين نيز به سبب وجود مردم باايمان، هويّت مي‌يابد.

6 ـ استقبال عمومي از ديوانِ شهريار، بشارت دهندة اين حقيقت است كه پيوند ذوقي و عاطفي ايرانيان با شعر و ادب اصيل، ناگسستني و پيمان جاويدان بين روح و شعر ايراني، ناشكستني است و تا زماني كه سفينة حافظ و سعدي و شهريار را چون كاغذ زر مي‌برند، مي‌توان يقين داشت كه آتشي كه نميرد هميشه و همچنان فروزان است.

@safinehyetabriz

تصحیح یک اشتباه در تاریخ ادبیات آذربایجان


یادداشتی از: لطفعلی برقی دو شاعر ترکی گوی اهل آذربایجان در عصر صفوی با تخلّص مسیحی"


در منابع معاصر مربوط به تاریخ ادبیات آذربایجان، دو اثر "دیوان اشعار به ترکی جغتایی" و "مثنوی ورقا و گلشا به ترکی آذری" که گویندگان آنها "مسیحی" تخلص میکنند، متعلق به یک شاعر واحد پنداشته شده است و این شاعر را همان رکن الدین مسیحی کاشانی دانسته اند.

در یادداشت مفصلی به نام "آذربایجانین ایکی مسیحی تخلصلو تورک شاعری" نشان داده ام که اولا این دو اثر متعلق به یک شاعر واحد نیست بلکه سروده ی دو شاعر مختلف لکن با تخلص یکسان است. و دوما اینکه نباید این دو شاعر ترکی گوی آذربایجانی را با رکن الدین مسیحی شاعر اصولا فارسی گوی اهل کاشان یکی پنداشت.

علاقمندان حوزه تاریخ ادبیات ترکی میتوانند این یادداشت مفصل را با نام؛

"آذربایجانین ایکی مسیحی تخلصلو ترک شاعری"

در شماره 49 نشریه ی "شفق آذربایجان" منتشر شده در تاریخ 24 دی ماه مطالعه کنند.

@turkdiledebiyat @safinehyetabriz

با یاد و نام خدا

چند نکته مهم درباره استاد شهریار

یادداشت شماره بیست و یکم
از: محمد طاهری خسروشاهی

1 ـ در سالهای اخیر برگزاري همايش و برپایی محافلِ سخنراني دربارة شعر و شخصيّت شهريار، كم نبوده است؛ امّا همایشهای منسجم و نظام مند و مقالاتي كه مبتني بر اصولِ نقد ادبي و شناختِ شعري باشد، بسيار كم بوده است.در عین حال، از همان سال‌هايِ جوانی و شروعِ شاعريِ شهريار، داستان‌هايِ برساخته دربارة او، در ميان مردم، بر سر زبان‌ها افتاده، و ناگزیر، حلقه‌اي از شيفتگان و بدخواهان، پيرامون او شكل گرفته است.

2 ـ اگر گواهی آمار و ارقام حوزة نشر را بپذیریم، در ميانِ شاعران دورة بيداري، شهريار از حيث آوازه و محبوبيّت، همانندي ندارد. او برخلاف بسياري از گویندگانِ معاصر، كه اغلب در سال‌هاي پايانيِ حيات شاعري، به شهرت رسيده‌اند، از همان دورة جواني، همواره بلندآوازه زيسته و هرگز گسترة نفوذ مردمي‌اش، در فراز و فرود رخدادها و دگرگوني‌ها، كاستي نگرفته است. بر اين موقعيت ممتاز شاعري، بايد آوازة بلند او، در آن سوي مرزها را هم اضافه كرد. نامِ شهريار، نه تنها در جغرافياي وسيعِ شعر فارسي، بلكه در ميان ترك‌زبانان جهان، به ويژه تركيه و قفقاز هم آشناست. حتي در سال‌هايي كه ديوار آهنين كمونيسم، بر قفقاز كشيده شده بود، شعرِ شهريار،‌ همچنان در آن ديار، طنين‌انداز بود.

3 ـ آنچه شهرياريِ بلامنازع و بي‌همتاي او را بر اريكة شعر معاصر مسلّم مي‌كند، تسلّط و تبحّر او، در هر دو زبان فارسي و تركي است. راز عمدة محبوبيّت شهريار، كه البته خود شگفت داستاني در طول تاريخ ادبيات این سرزمین است، درهمین نکته نهفته است كه او در هر دو زبان فارسي و تركي شاهكار آفريده است. گذشته از غزلیّات شورانگیزِ فارسی، با انتشار منظومة حيدربابا به زبان مادریِ شاعر، حادثه ای مهم در ادبيات آذربايجان رخ داد؛ شاعري كه پيش از اين توانايي خود را در سرودن انواع شعر فارسي، اثبات كرده بود، حالا كوه بي‌نام و نشان حيدربابا را ورد زبان‌ها ساخته و قلّه آن را بر سرفرازي سهند و سبلان برتري داده است. استقبال‌هاي گسترده از حيدربابا و ترجمه‌هاي متعدد آن به زبان‌هاي مختلف، گوشه‌اي از محبوبيّت فرامنطقه ای شاعرِ اين منظومه است.

4 ـ در بحث پيرامون جايگاه ادبیِ شهريار، نبايد نقش بسيار مهمّ سروده‌هاي ديني او را انكار نمود. راز عمدة موفقيّت شهريار در سرودن آثار مذهبي، اين است كه وي، اين اشعار را از عُمق دل و سويدايِ جان سروده و مشتی حرف و کلمه را به دنبال هم و در لباسِ نظم و قالبِ اصطلاحات عروض و قافيه، مرتّب نكرده است. شهریار به معنای واقعی کلمه، یک شاعر مسلمان است.

5 ـ شهريار تا زنده بود، همچنان عشق به ايران را در جان و دل داشت و از ذكر سرافرازي‌هاي مام میهن و تاريخ پرشكوه و والايش، در شور و شعف مي‌آمد. او آذربايجان را جزو جدايي‌ناپذيرِ ايران مي‌دانست. شهریار هيچ‌گاه، خود را بدون ايران و ايران را بدون اجزايِ ارجمند آن كه همانا اقوام مختلف ايراني است، احساس نمي‌كرد. هرگاه چكامه‌اي به نام ايران به خاطرش مي‌آمد، آذربايجان را به وفاداري به ايران توصیه می کرد. شهريار با بازتاب اين احساس لطيف و حقيقي، علاقة وصف‌ناپذير خود به وطن را آشكار ساخته و البته ميان اين احساس لطيف، با عقايد افراطي و ناسيوناليسم، تفاوت ماهوي برقرار ساخته است. احساس ميهن‌دوستي شهريار، از نوع «حبُ الوطن من الايمان» است. به عبارتي، ستايش سرزمين، يك نمود آرماني است و اين نمود براي شهريار داراي ارزشی ذاتي است. شهريار، هويّت خود را از ايران مي‌گيرد و این سرزمين نيز به سبب وجود مردم باايمان، هويّت مي‌يابد.

6 ـ استقبال عمومي از ديوانِ شهريار، بشارت دهندة اين حقيقت است كه پيوند ذوقي و عاطفي ايرانيان با شعر و ادب اصيل، ناگسستني و پيمان جاويدان بين روح و شعر ايراني، ناشكستني است و تا زماني كه سفينة حافظ و سعدي و شهريار را چون كاغذ زر مي‌برند، مي‌توان يقين داشت كه آتشي كه نميرد هميشه و همچنان فروزان است.

@safinehyetabriz

نظر استاد علی صفری آق قلعه درباره منظومه حیدربابای شهریار

اگر این شعر، هفتصد سال پیش سروده می شد...!!


با اینکه من ترکی را بسیار اندک می دانم و زبان مادری ام فارسی ست، اما ترکی را تا حدودی بیش از فارسی زبانها می فهمم. همین اندازه بگویم حیدربابا در زبان ترکی، حال و هوا و ارزشی را دارد که مثلاً معلقات برای عرب دارد. فرهنگ آذربایجان ایران را تمام و کمال، منعکس می کند. اگر این شعر، هفتصد سال پیش سروده می شد، الان هزاران برابر بدان اهمیت می دادند اما چون همه سراینده را دیده‌اند، ارزشش چنانکه باید شناخته نشده است.
آنچه مهمتر است آنکه این شعر، زاده یک روح ایرانی است.می خواهم بگویم این شعر با اینکه ترکی است، اما شعری ایرانی است.خوب است فارسی زبانها این شعر را بیگانه از خود ندانند.
(به نقل از کانال نورسیاه)

@safinehyetabriz

گزیده ای از گفت و گوی دکتر باقر صدری نیا با خبرگزاری کتاب

درباره انتخاب روز درگذشت شهریار به عنوان روز ملّی شعر و ادب فارسی


درباره انتخاب روز درگذشت شهریار به عنوان روز ملی شعر و ادب فارسی باید بگویم اگر بنا بر این بود که یکی از شاعران معاصر را برگزینند؛ شاید به یک تعبیری شهریار انتخاب مناسبی بود؛ ولی اگر در کل تاریخ ادبیات دنبال چهره‌ای می‌گشتیم، چه بسا سعدی را برمی‌گزیدیم. اصلا اگر به انتخاب خود شهریار بود، خودش را انتخاب نمی‌کرد. اما یک نکته هم هست که در شاعران معاصر ما ، شهریار از همه بیشتر شبیه شاعران گذشته ما است و در حقیقت می‌توان او را به نوعی مثل شاعری و الگوی مثالی شاعری تلقی کرد. یعنی اگر در دوره ما بخواهیم کسی را به عنوان الگوی مثالی شاعری برگزینیم که شبیه‌تر به شاعران اعصار گذشته ما باشد، بی‌گمان آن شاعر شهریار است. خود شهریار هم در جایی خطاب به سعدی می‌گوید:
ما هم از خيل شما بوديم، ليکن بي خيال
پا به پا کرديم و بدعهدي به دوران آمديم
او در این شعر خطاب به سعدی خودش را از نوع و جنس سعدی می‌داند که در دوران بدی پا به دنیا گذاشته و در اصل باید در روزگار سعدی می‌زیسته است.
در مجموع باید بگویم اگر بخواهیم از شاعران معاصر کسی را برای این روز برگزینیم، که بیش از دیگران بتواند شعر گذشته ما را هم نمایندگی کند، قطعا شهریار انتخاب مناسبی است. یعنی در عصر خودش الگوی مثالی شاعری و ماننده‌تر از همه شاعران دیگر معاصر به شاعران گذشته ما است. ما یک ذهنیتی از شعر و شاعری داریم، که شهریار با این ذهنیت سازگارتر است تا نیما، ملک‌الشعرای بهار، شاملو و دیگران.
اما همان طور که عرض کردم اگر بنا بود کل تاریخ ادبیات را در نظر بگیریم و چهره‌ای برای این روز انتخاب کنیم، چه بسیار قله‌های ادب فارسی داشتیم، که یکی از آن‌ها برگزیده می‌شد. با اینکه هرکدام هم که برگزیده می‌شد، همچنان جای حرف و حدیث همچنان باقی بود. یعنی اگر ما سعدی را هم برمی‌گزیدیم، چه بسا عده‌ای می‌گفتند، چرا حافظ یا فردوسی یا مولانا نه؟! و این بحث تا ابد ادامه داشت...

@safinehyetabriz

شعر ترکی هم به سان شعر فارسی به لحاظ بهره گیری از زبان عربی و فارسی بسته به اقلیم و نیز سده های مختلف و شاعران مکاتب مختلف در نوسان است.
در این چند بیشتر کلمات به فارسی یا عربی است ولی دستور زبان ابیات مطابق با زبان ترکی است.

شعری از وحشی بافقی، به خط ملاصدرا در سال 1004 هجری قمری.
 صدر المتألهین یا ملاصدرا، فیلسوف بزرگ جهان اسلام و صاحب مکتب فلسفى «حکمت متعالیه» است.
این گزینش نشان از میل درونی صدرا به اندیشۀ «حرکت جوهری» دارد که در اشعار وحشی بافقی تجلی یافته است و دلالت بر عظمت و فرهیختگی این شاعر بزرگ دارد.
نظریه حرکت جوهری از مباحث مهم فلسفی و از ابداعات ملاصدرای شیرازی است که تحولی بزرگ در تاریخ فلسفه ایجادکرد.
(سفینۀ ملاصدرا، ص 345)

یکی میل است با هر ذره رقاص
کشان هر ذره را تا مقصد خاص

رساند گلشنی را تا به گلشن
دواند گلخنی را تا به گلخن

اگر پویی ز اسفل تا به عالی
نبینی ذره‌ای زین میل خالی
🌹🌹
@bonyad_vahshi_bafghi