دکتر انصاری در کتاب جدیدشان یعنی تشیع در بستر تحول نیز پیرامون نصیریه
و ارتباط آنان با مکتب ابن عربی و احتمال استفاده ابن عربی و شارحانش از آثار نصیریه بحث کرده اند...
اولین جلد شرح ترتیبیِ نهجالبلاغۀ استادِ مفسر محمدعلی انصاری که دربردارندۀ پیشگفتار و شرح خطبههای اول تا سوم است، به نام «فروغ حکمت» منتشر شد.
برخی ویژگیهای این شرح چنین است:
1. تماميِ روايات، اعرابگذاري و ترجمه شدهاند تا خواندن و فهم کلام بزرگانِ دين براي شيفتگان کلام امام دستيافتنيتر باشد.
2. آيات قرآني را که در خلال شرح و به اقتضاي سخن مطرح شده، خود شارح محترم ترجمه کرده است.
3. ترجمۀ سه خطبۀ اول و نيز استشهاداتي که شارح محترم در خلال شرح از آنها بهره برده است، توسط جمعي از شاگردان ايشان و با اشراف و تصحيح دقيق معظمٌ له صورت گرفته است.
4. براي اين شرح از نسخۀ «صبحي صالح» استفاده شده است؛ نسخۀ مشهوري که بسياري از شارحان و مترجمان، بر اساس آن، شرح خود را نگاشتهاند و ترجمۀ آن را نوشتهاند. البته در پانوشت، اختلاف اين نسخه با دو نسخۀ کنونيِ تصحيح شدۀ «قَيس بَهجت العَطّار» آورده شده که در صورت تفاوت بسيار، شارح محترم نکات اختلافي را توضيح داده است.
درّ بحر المناقب، از درویش علی بن ابراهیم برهان بغدادی است ولی اثری که از الشيخ جمال الدين محمّد الموصلي الشهير بـ ابن حَسنَوَيه است، درّ المناقب نام دارد و جز نسخه ای که از آن در کتابخانه ای شخصی موجود است و عکس آن در مکتبه مرعشیه به شماره 1306 موجود است، گویا نسخه دیگری، در مصادر گزارش نشده است?
?آثار فوق که مربوط به تحقیقات خارج از کشور در مورد غلات است، توسط یکی از اعضای محترم کانال ارائه شد.
بخش های زیادی از دو کتاب اول در مورد نصیریه و آثار آنان است. مقاله اخیر از مولف کتاب بالا (فریمن) نیز اطلاعاتی درباره حسین بن حمدان خصیبی دارد.
از جمله آثار مهمی که طوسی در تحریر خود از آنها بهره برده است "شرح مصادرات أقليدس" و "في حل شكوك كتاب أقليدس في الأصول و شرح معانيها" ابن هيثم است. در موارد بسياری که بنده بررسی کرده ام عینا نظر ابن هیثم را تکرار میکند بدون اینکه اشاره ای به نام او داشته باشد. البته ظاهرا این در بسیاری از آثار طوسی مشهود است که بدون ذکر منبع از آثار دیگران بهره برده است.
✅ نقدی بر مقاله صدرالدين قونوی و فهرست کتابهای کتابخانۀ او/ اکبر راشدي نيا
اخيرا مقالهای با عنوان «صدرالدين قونوی و فهرست کتابهای کتابخانۀ او» توسط فاضل گرانقدر جناب آقای هادی مکارم تربتی در جشننامۀ استاد سيد علی خراسانی منتشر شده است. وی در اين اثر دستنوشتهای از صدرالدين قونوی را که آثار خود را فهرست کرده منتشر کرده است. البته قابل ذکر است که قبل از اين نيز در سال 1374 استاد ايرج افشار در مجلۀ تحقيقات اسلامی اين دستنوشته را منتشر کرده بود. مزيت کار آقای مکارم در تصحيح بعضی از بدخوانیهای متن و افزودن مقدمه و تعليقات در معرفی هر يک از کتابهای موجود در فهرست میباشد.
اگر چه کار جناب آقای مکارم ارزشمند است اما چند نکتهای به نظرم لازم به تذکر است:http://yon.ir/RXQv
@manuscript
✅ «حقائق أسرار الدین»، متنی کهن از میراث نُصیریه/ دکتر حمید باقری
«نُصیریه» از جمله فرقههای انحرافی شیعۀ امامی است که رویکرد باطنیـ غالیانه در میان پیروان آن مشاهده میشود. نظر به ماهیت سرّی جریانهای باطنی، آثار اندکی از میراث نُصیریه بهشکل عمومی در اختیار است. در سالهای اخیر، مجموعهای با عنوان «سلسلة التراث العلوی» نشر یافته که مشتمل بر آثار فراوانی ازمیراث نُصیریان است. کتاب «حقائق أسرار الدین» از جملۀ آنهاست که در میان نُصیریه به «ابومحمد حسن بن علی بن شُعْبة حَرّانی» - صاحب کتاب تُحَف العُقولـ نسبت یافته است. اهمیت این کتاب از آن روست که شامل نقلقولهای بسیاری از آثار جریان غلو، بهویژه غُلات سدههای دوم و سوم کوفه، ازجمله آثار منسوب به «مُفضّل بن عُمر جُعْفی» و «محمد بن سنان»، است که امروزه محتوای شماری از این متون تنها بهواسطۀ همین اثر در دست است. این پژوهش میکوشد تا با بررسی شواهد مختلف، در گام نخست، تاریخی را که متن به آن تعلق دارد، تعیین و سپس مؤلف آن را شناسایی کند. بنا بر شواهد موجود و بر اساس نقد متنی، این متن اصالت تاریخی دارد و تاریخ حدودی آن سدۀ چهارم هجری و منتسب به ابن شعبة حرانی است. http://yon.ir/ks02
@manuscript
#کتاب_و_مقاله
پاره ای از آثار خطی میرزا حسن خان جابری انصاری در کتابخانه مجلس
نوشته؛ رسول جعفریان
مجله پیام بهارستان
سال اول ، شماره ۱و۲ ،پاییز و زمستان۸۷
مقاله ، ۵صفحه
@esfahanhonarsarayeiran
مقدمه شیخ آقابزرگ ره بر الذریعه که برای اولین بار چاپ می شود. این نوشته که در لابلای اوراق کتابخانه شخصی آن مرحوم یافت شده است مشتمل بر فوائدی است و قرار بوده است که بعنوان مقدمه الذریعه تکمیل و منتشر شود اما بدلایلی از آن جمله نگارش کتاب تأسیس الشیعه توسط مرحوم سید حسن صدر آقابزرگ آن را کنار گذاشته است. در آن همچون دیباچه معالم العلمای ابن شهرآشوب، به این موضوغ پرداخته شده است که اولین تألیفات عالم اسلام چه بوده است.
🏹🏹🏹 معرفی مقاله در نقد جریان های مخالف حکمت و عرفان اسلامی:
✂️📔معرفی مکتب تفکیک و نقد دیدگاه این مکتب در باب ترجمه فلسفه از یونانی به عربی. نوشته دکتر حسین مظفری...
✂️📒مقاله ی بسیار خوب و منظمی توسط آقای حسین مظفری در مورد معرفی و نقد مکتب تفکیک نوشته شده که البته در این مقاله پس از معرفی این مکتب و شخصیت های مهم و تاثیر گذار این مکتب و آثار ایشان یک موضوع مورد اشاره توسط تفکیکیان که همانا ترجمه ی آثار یونانی به عربی است به عنوان تقبیح فلسفه مطرح و نقد و بررسی شده است.
http://falsafeslami.blogfa.com/page/maghale2
((کپی و ارسال مطالب, با ذکر لینک کانال جایز است...))
دفاع از حریم حکمت وعرفان اهل بیت
https://telegram.me/hikmatanderfan
مقاله بسیار جالبی از مدیر محترم کانال زیر دیدم، که در زمینه پیوند غلات و صوفیه جدا قابل توجه و مفید بود:
telegram.me/bawarnakon/393
در زمینه عقیده تعطیل گفتار ابن عربی نیز شاهدی مناسب این مقاله است، عقیده ای که در آن چون در آن تنزیه به تعطیل تفسیر شده است، تشبیه راهکار توحید شده است!!
فصوص الحكم، ج1، ص: 182
✅ «حقائق أسرار الدین»، متنی کهن از میراث نُصیریه/ دکتر حمید باقری
«نُصیریه» از جمله فرقههای انحرافی شیعۀ امامی است که رویکرد باطنیـ غالیانه در میان پیروان آن مشاهده میشود. نظر به ماهیت سرّی جریانهای باطنی، آثار اندکی از میراث نُصیریه بهشکل عمومی در اختیار است. در سالهای اخیر، مجموعهای با عنوان «سلسلة التراث العلوی» نشر یافته که مشتمل بر آثار فراوانی ازمیراث نُصیریان است. کتاب «حقائق أسرار الدین» از جملۀ آنهاست که در میان نُصیریه به «ابومحمد حسن بن علی بن شُعْبة حَرّانی» - صاحب کتاب تُحَف العُقولـ نسبت یافته است. اهمیت این کتاب از آن روست که شامل نقلقولهای بسیاری از آثار جریان غلو، بهویژه غُلات سدههای دوم و سوم کوفه، ازجمله آثار منسوب به «مُفضّل بن عُمر جُعْفی» و «محمد بن سنان»، است که امروزه محتوای شماری از این متون تنها بهواسطۀ همین اثر در دست است. این پژوهش میکوشد تا با بررسی شواهد مختلف، در گام نخست، تاریخی را که متن به آن تعلق دارد، تعیین و سپس مؤلف آن را شناسایی کند. بنا بر شواهد موجود و بر اساس نقد متنی، این متن اصالت تاریخی دارد و تاریخ حدودی آن سدۀ چهارم هجری و منتسب به ابن شعبة حرانی است. http://yon.ir/ks02
@manuscript
مقاله پروفسور ویسنوفسکی پیرامون نسخه منحصر به فرد مدرسه مروی و تصحیح آن که شامل تعدادی از اثار فلسفی تاکنون مفقود فرض شده که تالیف یحی یبن عدی از فیلسوفان مهم دوران قبل ابن سینا و از شاگردان فارابی دانسته شده است.
البته قبلا نشر رایزن تبلیغات چاپ ان با مقدمه دکتر حسن انصاری را در شماره های قبلی ایران شهر امروز چاپ کرده بود. این مقاله در شماره اخیر مجله
Arabic Sciences and Philosophy
A Historical Journal
به چاپ رسیده است.
👆آثار فوق که مربوط به تحقیقات خارج از کشور در مورد غلات است، توسط یکی از اعضای محترم کانال ارائه شد.
بخش های زیادی از دو کتاب اول در مورد نصیریه و آثار آنان است. مقاله اخیر از مولف کتاب بالا (فریمن) نیز اطلاعاتی درباره حسین بن حمدان خصیبی دارد.
با سلام، از ایناثر یک نسخه عکسیدر مکتبهمرعشیه به ش۱۲۳، و یکنسخهخطی در کتابخانه شخصی مرحوم دکتر فاضل یزدی به ش۳ بوده که پیش از آن دست مرحوم اصغر اصغرزاده بوده است، آیا نسخه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد ش۱۱۵۵، همان نسخه مرحوم فاضل است؟
نسخه خظی. صدر الدین قونوی در شرح کتاب الشجرة النعمانیة فی الدولة العثمانیة ابن عربی. در علم حروف. کتابت قرن۱۳ق. از دانشگاه توکیو ژاپن.
👆اين رساله از جهات مختلف بسیار با اهمیت است و متأسفانه به دليل شیوه غلط انتشار آن از سوی عبد الرحمان بدوی چندان مورد اقبال قرار نگرفته است. اين رساله حتماً می بايست با توجه و نگاه در نسخه های تازه کتاب مجدداً تصحيح و به شکل پاکیزه ای منتشر شود. در اين رساله نويسنده موضع دقيق خود را روشن نمی کند اما به استدلالات طرفین معتقد و منکر در مسئله مثل افلاطونی توجه نشان می دهد و به ایرادات طرفین در مورد هر برهان و استدلالی که اقامه شده می پردازد و جوابهای طرف مقابل را نقل می کند. فارغ از بحث در کلی طبیعی و مسئله مثل افلاطونی که در اين رساله بسیار عالی مورد بحث قرار گرفته نويسنده آن را زمینه بحث مهمتری قرار داده که در حقیقت با اقوال شارحان ابن عربی مرتبط است. او در این رساله بحث از مسئله مثل افلاطونی را در ارتباط با مسئله اثبات حقیت و عینيّت وجود مطلق مورد بحث قرار داده و استدلال کسانی از شارحان ابن عربی را مطرح کرده است که از این مسئله در جهت اثبات تعین خارجی وجود اطلاقی / وجود مطلق و در واقع طبیعی وجود استفاده کرده اند. در واقع نویسنده از بحث مثل افلاطونی بهره برده تا از آن در بحث از طبیعت لا بشرط و مطلق وجود بحث کند. چنانکه می دانیم این مسئله از قدیم نزد شماری از شارحان ابن عربی مطرح بوده و به بحث گذاشته شده بوده است. البته این مسئله که در آثار قیصری و محمد بن حمزه فناری و برخی دیگر با دقت ورزیهایی مورد بحث قرار گرفته مورد مناقشه برخی شارحان ابن عربی هم قرار داشته و درباره نسبت حقیقت وجود از یک سو با وجود مطلق در مقام طبیعت لا بشرط وجود بحث کرده اند که تفصيل آن مباحث البته جايش اینجا نيست؛ از جمله بحث از نسبت حقيقت وجود به عنوان مقام ذات و وجود مطلق در مقام فعل که مورد اختلاف میان آنان است. در مکتب تهران بعدها این بحثها به مناسبت بحثهایی که در حول و حوش شرح قیصری و مقدمات آن و تمهید القواعد مطرح بود جانی تازه گرفت و اظهار نظرهای متفاوتی در اين ميان مطرح شد و از آن جمله بحثی از سوی حکيم جلوه مورد توجه قرار گرفت در حواشی خود بر مقدمه قیصری بر شرح فصوص.
خدمات علمی مرحوم علامه سيد جلال الدين آشتيانی (در دو فرسته)
امکان ندارد کسی سر و کارش با فلسفه اسلامی عصر صفوی افتاده باشد اما مرحوم آقا جلال آشتيانی را نشناسد و از آثارش بهره مند نشده باشد. در کتابخانه های دانشگاهی در آمريکا و اروپا و همچنين نمونه هایی که در شماری از کشورهای عربی تاکنون ديده ام تأليفات و تصحيحات او از متون همواره مورد مراجعه محققين در زمينه فلسفه اسلامی است. همينجا بايد اضافه کنم شايسته است تأليفات آن مرحوم به ويژه آنچه درباره فلسفه ملا صدرا و مباحث وجود و هستی شناسی و حرکت جوهری و آرای ديگر مرحوم آخوند نوشته اند به زبان های عربی و انگليسی ترجمه و منتشر شود. مرحوم آقا جلال يکی از حلقه های مهم حکمت صدرایی در روزگار ما بود. او از طرق متعدد نسب علمی اش را در اين زمينه به حکمای مکتب طهران عصر قاجار و حکمای مکتب اصفهان می رساند. خود او در آثار متعددش و از جمله در مقدمه هایی که بر آثار حکمای اين دو مکتب نوشته و منتشر کرده به شرح احوال و آثار آنان اهتمام داشت و به دقت به سنت حکمی اين دو قرن و پيوستگی آن توجه داشت و اهميت آن را به خوبی درک کرده بود. مرحوم آقا جلال به خوبی می دانست و بر اين امر واقف بود که شاگردی نزد مهمترين نمايندگان مکتب صدرایی برای فهم درست متون فلسفی اين مکتب ضروری است و از همين طريق شايد او آشناترين حکيم صد سال گذشته به حواشی و تعليقات و مساهمت های حکمای شارح ملا صدرا در اصفهان و طهران در دو سده گذشته بود. بسياری از اين متن ها و حاشيه ها و تعليقات به همت او برای نخستين بار شناسایی و تصحيح و منتشر شد. آقا جلال علاوه بر اين دلبسته به حکمت عرفانی ابن عربی بود و نزد مهمترين نمايندگان اين مکتب در ايران تحصيل دانش کرده بود. او به خوبی از عهده فهم مبانی شيخ اکبر در فصوص و مباحث فلسفی و عرفانی شارحان محی الدين به ويژه صدر الدين قونوی و مؤيد الدين جندي و فرغاني و داود قيصری و آثار مهم آنان مانند فکوک و مصباح الانس و شرح قيصری بر می آمد. آثارش گواه اين مطلب است. من خود نخستين بار از طريق شرح مقدمه قيصري نوشته استاد آشتيانی با مبانی محي الدين آشنایی حاصل کردم. تعليقات آن مرحوم بر تمهيد القواعد و شروح فصوص و مقدمه هایی که بر آثار مرحوم آقا محمد رضای قمشه ای و برخی از شاگردان او نوشته حقيقتا برای درک مبانی ابن عربی و شارحانش مفيد است.
آقا جلال بدين ترتيب يک متن شناس برجسته بود. اساسا نوع دانش او متن محور بود و از همين رو شاید مقايسه ميان او با ديگر نمايندگان حکمت اسلامی در چند دهه اخير که کمتر به سنت متون پرداخته اند شايسته نباشد. ما در چند دهه اخير شارحان بسيار خوبی برای فلسفه صدرایی در قم و تهران داشته ايم و برخی از آنان مطالب ابتکاری و يا نقدهایی بسيار قابل توجه بر سخنان آخوند داشته و يا در تدوين نظام مند فلسفه او مساهمت های مهمتری داشته اند. منتهی مرحوم آقا جلال اهميتش در متن شناسی است و آشنایی با سنت تدريس متون و درک درست از متون حکمای اين مکتب. بدين ترتيب او در آثارش بيشتر شارح متون است و درصدد شرح مبانی و مطالب آخوند و شارحان او و همچنين مکتب ابن عربی است تا فلسفه ورزی و ارائه دقت های فلسفی در براهين حکما. بنابراين شايد در آثار آقا جلال سخن و مبنای جديدی آنطور که مثلا در آثار حکيم مسلّم مرحوم آقا مهدی حائري می بينيم وجود نداشته باشد اما بی ترديد برای فهم کلمات حکمای مکتب صدرایی از آثار مرحوم آقا جلال و به ويژه متن هایی که او تصحيح و منتشر کرد چاره ای نيست و من بديلی از اين جهت برای آن مرحوم نمی شناسم.
✔️شیخیه ضد نصیریه
محقق محترم دکتر حسن انصاری عضو هيئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرينستون، مدرسه مطالعات تاریخی است. طبق نوشتههای خود ایشان مدتی است در مکتب و اندیشه شیخیه مطالعاتی دارند و حتی مخاطبان خود را به نگارش کتابی مستقل درباره عالم ربانی مرحوم شیخ احمد احسائی وعده دادهاند.
اخیراً سلسله نوشتارهایی درباره میراث نصیریه ارائه کردند که تا زمان نگارش این وجیزه دو بخش آن منتشر شده است... .
از نقل نوشتار ایشان در این وجیزه بی نیازیم و فقط چند نکته را متذکر می شویم.
به نظر می رسد بن مایه نوشته های جناب آقای انصاری در ارتباط دادن شیخیه با نصیریه اشتراکات در بعضی تعبیرات و بعضی روایات است. برای نمونه در هر دو متن مذکور بر استفاده شیخیه از بعضی تعبیرات و روایات تمرکز شده است؛ تعبیراتی همچون «الأنزعیة» یا روایت و تعبیر «الأکوان الستة.»
جناب محقق محترم آقای انصاری و اضراب ایشان اگر در عرصهای فکری همچون مبحثی رجالی یا نقد روش و اندیشه ای قلم می زنند از مقام کسی است که دلبسته به پژوهش های تاریخی است و نه هیچ چیز دیگر و این قلم زدن ها البته محترم است چه اینکه حق ایشان است که به سرنوشت علم و نهادهای علمی حساسیت داشته باشند. ولی باید تصریح کرد که این روش اگرچه مزیت هایی دارد و نگاهی بیطرفانه به نویسنده موهبت می کند ولی از کمبودهایی رنج می برد. برای نمونه در همین مباحث جناب دکتر انصاری که در ابتدا به آن اشاره شد، در هر دو بخش به اندیشه شیخیه اشاره کرده اند و مشترکات میان شیخیه و نصیریه را برشمرده و اعلام کرده اند «شیخیه میراثدار نصیریه است.» این همان ضعف یکسویه نظر کردن است و ضعف نگاهِ صِرف تاریخی به قضایا داشتن. و البته طبیعی است؛ چه اینکه این چَشم رمد دیده است و از وراء آن تمام حقیقت آشکار نیست.
مطلبی که از آن غفلت شده این است که...
🔻ادامه در لینک زیر:
http://www.aghayed.net/شیخیه-ضد-نصیریه
نسخه خظی. صدر الدین قونوی در شرح کتاب الشجرة النعمانیة فی الدولة العثمانیة ابن عربی. در علم حروف. کتابت قرن۱۳ق. از دانشگاه توکیو ژاپن.
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com