🎤 مصاحبه مبسوط خبرگزاری خبرآنلاین با دکتر رسول جعفریان درباره ی نحوه در اختیار گذاشتن پایان نامه های دانشگاه تهران (قسمت اول)
🔺 مدتی است کتابخانه مرکزی اقدام به ارائه متن کامل پایان نامه ها کرده است. آیا در این زمینه حرکت تازه ای صورت گرفته است؟
🔹 باید عرض کنم از روز اولی که بنده مسئولیت کتابخانه مرکزی را بر عهده گرفتم، به سراغ بخش پایان نامه ها رفتم و دیدم تنها 30 صفحه و حداکثر 50 صفحه از پایان نامه ها را در اختیار مراجعین می گذارند. جستجو کردم که این رویه از کجاست و بقیه دانشگاه‌ها چه می کنند. متوجه شدم که تقریبا همه آنها همین وضعیت را دارند. به استثناء دانشگاه تربیت مدرس که پایان نامه های پیش از سال 75 را به طور کامل در اختیار می گذارد! یکی دو مورد هم به صورت فقط خواندن متن در خود دانشگاه، بدون اجازه گرفتن پی دی اف، اجازه مطالعه متن کامل را از روی مانیتور می دهد. از نظر من این وضع قابل تحمل نبود. بنابرین باید جستجوی بیشتری می کردم. خوشبختانه دریافتم که سال 93 شورای پژوهشی دانشگاه مصوبه ای در این زمینه دارد که از ارائه متن کامل پایان نامه حمایت شده است. آن مصوبه رایافتم و دوباره برای تعیین وضعیت اجرایی آن، مصوبه را به شورای مدیران پژوهشی بردم و خوشبختانه با حمایت اعضای شورا، مصوبه شورای پژوهشی را برای ارائه متن کامل گرفتم. اندکی بعد در باره تعرفه پایان نامه ها هم طرحی به پژوهشی دادم که در هیئت رئیسه دانشگاه تصویب شد و ما توانستیم طی دو ماه گذشته، برای در اختیار گذاشتن پایان نامه ها اقدام کنیم. متاسفانه ما در دانشگاه تهران، هنوز نرم افزاری برای ارائه دیجیتالی محتوای کتابخانه نداریم اما با همین وضع، با استفاده از همین امکانات ایمیل و... در حال انجام وظیفه هستیم.
🔺 آیا محدودیت زمانی برای ارائه پایان نامه دارید؟
🔹 بله، مصوبه ای که ما در اختیار داریم، زمان دو سال را از تاریخ تصویب پایان نامه برای رسیدن زمان ارائه آنها در نظر گرفته که به نظر ما در شرایط فعلی همین درست است. البته که اگرامکان آن بود که از همان روز نخست تصویب و بلافاصله پس از دفاع در اختیار می گذاشتیم، شاید از جهاتی بهتر بود، اما در شرایط فعلی فکر کردیم فرصتی لازم است تا اگر دانشجو یا استاد بخواهد مقاله ای از آن منتشر کند یا حتی تمام آن را انتشار دهد، این زمان را در اختیار داشته باشد. اما به هر حال، از نظر ما پایان نامه محصول کار دانشجو و استاد و متعلق به دانشگاه است و باید هر چه زودتر در اختیار قرار گیرد. این کاری است که الان دانشگاه تهران، از طریق کتابخانه مرکزی انجام می دهد و متقاضیان به راحتی می توانند هر تعداد پایان نامه که می خواهند، با پرداخت مبلغی که در نظر گرفته شده، دریافت کنند.
🔺 وضعیت در سایر دانشگاه‌ها چطور است؟
🔹 بررسی نسبتا مفصلی در این زمینه انجام دادیم. متاسفانه محدودیت صفحات دارند. در یکی دو مورد محدود، چنان که اشاره کردم، تنها اجازه می دهند در خود کتابخانه دانشگاه، متن کامل، تنها از روی مانیتور مطالعه شود. بیشتر دانشگاه‌ها مقدار 10 تا 30 صفحه از متن را در اختیار می گذارند. به نظرم تنها دانشگاهی که در حال حاضر تمام متن را در اختیار می گذارد دانشگاه تهران است. از این‌رو باید از ریاست دانشگاه و معاونت پژوهشی تشکر کرد. حق هم همین است که دانشگاه تهران پیشگام باشد و امیدوارم بقیه دانشگاه‌ها هم به دانشگاه تهران تأسی کنند.
🔺 آیا این کار سبب سرقت های علمی از محتوای پایان نامه ها نمی شود؟
🔹 به نظر ما و بسیاری از دوستان ما نه تنها چنین نیست، بلکه بر عکس است. زمانی که پایان نامه ها در کنج کتابخانه ها خاک بخورد و مخفی باشد، اگر سرقتی از محتوای آنها صورت گیرد، کسی متوجه نمی شود، اما وقتی همه پایان نامه ها در اختیار همه باشد، حتی اگر سرقتی صورت گیرد، به سرعت برملا شده و آبروی اشخاصی که این اقدام زشت را مرتکب شده اند می رود. به عبارت دیگر، با توجه به در دسترسی بودن پایان نامه ها و نیز وجود سامانه همانند جو، حتی اجازه دفاع به دانشجو داده نخواهد شد.
https://www.khabaronline.ir/detail/759868/culture/religion
@UT_Central_Library
🔺 مدتی است کتابخانه مرکزی اقدام به ارائه متن کامل پایان نامه ها کرده است. آیا در این زمینه حرکت تازه ای صورت گرفته است؟
🔹 باید عرض کنم از روز اولی که بنده مسئولیت کتابخانه مرکزی را بر عهده گرفتم، به سراغ بخش پایان نامه ها رفتم و دیدم تنها 30 صفحه و حداکثر 50 صفحه از پایان نامه ها را در اختیار مراجعین می گذارند. جستجو کردم که این رویه از کجاست و بقیه دانشگاه‌ها چه می کنند. متوجه شدم که تقریبا همه آنها همین وضعیت را دارند. به استثناء دانشگاه تربیت مدرس که پایان نامه های پیش از سال 75 را به طور کامل در اختیار می گذارد! یکی دو مورد هم به صورت فقط خواندن متن در خود دانشگاه، بدون اجازه گرفتن پی دی اف، اجازه مطالعه متن کامل را از روی مانیتور می دهد. از نظر من این وضع قابل تحمل نبود. بنابرین باید جستجوی بیشتری می کردم. خوشبختانه دریافتم که سال 93 شورای پژوهشی دانشگاه مصوبه ای در این زمینه دارد که از ارائه متن کامل پایان نامه حمایت شده است. آن مصوبه رایافتم و دوباره برای تعیین وضعیت اجرایی آن، مصوبه را به شورای مدیران پژوهشی بردم و خوشبختانه با حمایت اعضای شورا، مصوبه شورای پژوهشی را برای ارائه متن کامل گرفتم. اندکی بعد در باره تعرفه پایان نامه ها هم طرحی به پژوهشی دادم که در هیئت رئیسه دانشگاه تصویب شد و ما توانستیم طی دو ماه گذشته، برای در اختیار گذاشتن پایان نامه ها اقدام کنیم. متاسفانه ما در دانشگاه تهران، هنوز نرم افزاری برای ارائه دیجیتالی محتوای کتابخانه نداریم اما با همین وضع، با استفاده از همین امکانات ایمیل و... در حال انجام وظیفه هستیم.
🔺 آیا محدودیت زمانی برای ارائه پایان نامه دارید؟
🔹 بله، مصوبه ای که ما در اختیار داریم، زمان دو سال را از تاریخ تصویب پایان نامه برای رسیدن زمان ارائه آنها در نظر گرفته که به نظر ما در شرایط فعلی همین درست است. البته که اگرامکان آن بود که از همان روز نخست تصویب و بلافاصله پس از دفاع در اختیار می گذاشتیم، شاید از جهاتی بهتر بود، اما در شرایط فعلی فکر کردیم فرصتی لازم است تا اگر دانشجو یا استاد بخواهد مقاله ای از آن منتشر کند یا حتی تمام آن را انتشار دهد، این زمان را در اختیار داشته باشد. اما به هر حال، از نظر ما پایان نامه محصول کار دانشجو و استاد و متعلق به دانشگاه است و باید هر چه زودتر در اختیار قرار گیرد. این کاری است که الان دانشگاه تهران، از طریق کتابخانه مرکزی انجام می دهد و متقاضیان به راحتی می توانند هر تعداد پایان نامه که می خواهند، با پرداخت مبلغی که در نظر گرفته شده، دریافت کنند.
🔺 وضعیت در سایر دانشگاه‌ها چطور است؟
🔹 بررسی نسبتا مفصلی در این زمینه انجام دادیم. متاسفانه محدودیت صفحات دارند. در یکی دو مورد محدود، چنان که اشاره کردم، تنها اجازه می دهند در خود کتابخانه دانشگاه، متن کامل، تنها از روی مانیتور مطالعه شود. بیشتر دانشگاه‌ها مقدار 10 تا 30 صفحه از متن را در اختیار می گذارند. به نظرم تنها دانشگاهی که در حال حاضر تمام متن را در اختیار می گذارد دانشگاه تهران است. از این‌رو باید از ریاست دانشگاه و معاونت پژوهشی تشکر کرد. حق هم همین است که دانشگاه تهران پیشگام باشد و امیدوارم بقیه دانشگاه‌ها هم به دانشگاه تهران تأسی کنند.
🔺 آیا این کار سبب سرقت های علمی از محتوای پایان نامه ها نمی شود؟
🔹 به نظر ما و بسیاری از دوستان ما نه تنها چنین نیست، بلکه بر عکس است. زمانی که پایان نامه ها در کنج کتابخانه ها خاک بخورد و مخفی باشد، اگر سرقتی از محتوای آنها صورت گیرد، کسی متوجه نمی شود، اما وقتی همه پایان نامه ها در اختیار همه باشد، حتی اگر سرقتی صورت گیرد، به سرعت برملا شده و آبروی اشخاصی که این اقدام زشت را مرتکب شده اند می رود. به عبارت دیگر، با توجه به در دسترسی بودن پایان نامه ها و نیز وجود سامانه همانند جو، حتی اجازه دفاع به دانشجو داده نخواهد شد.
https://www.khabaronline.ir/detail/759868/culture/religion
@UT_Central_Library
