کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

? چیدن کتاب و نام‌نویسی در کتابخانه‌های قدیم

کتاب‌ها را در کتابخانه‌های قدیم اغلب به طور افقی به روی هم می‌چیدند. این ترتیب هنوز در کتاب‌فروشی‌های قدیمی و بساط فروشی‌هایی که به اسلوب دوران کهن چیده می‌شود، دیده می‌شود.
برای آنکه بتوانند کتاب‌هایی را که به روی هم چیده می‌شده است تشخیص بدهند معمولاً نام آن را بر لبۀ کتاب با مرکب می‌نوشته‌اند. بعضی از اسم‌های کتاب‌ها هنوز بر لبۀ کتاب‌های خطی قرون قدیم باقی است و شاید نام‌های بعضی از کتب چنان باشد که نزدیک به هزار سال از عصر نوشتن آنها گذشته باشد. ولی هنوز آثار آن بر لبۀ کتاب به صورت کامل یا نیمه محو باقی است.
علت اینکه نام کتاب را بر لبۀ کاغذین آن می‌نوشتند نه بر عطف چرمین آن، علی‌الظاهر به مناسبت آن است که مرکب به مرور ایام از روی چرم محو می‌شود. در حالی‌که مرکب بر اثر آن‌که در لبه کتاب به‌طور مؤثر اثر می‌گذارده و در جسم کاغذ فرو می‌رفته ماندگار می‌شده است.
کاغذ چسباندن بر عطف کتاب، به منظور نوشتن نام کتاب بر آن، از روش‌هایی است که در قرن گذشته از غرب به شرق رسیده است.

منبع: عظیمی، میلاد، هفتاد گفتار از ایرج افشار، صص342-343.
@Ketabpazhohi

بر اندرز رفتن یعنی مطابق اندرز و نصیحت حرکت کردن
چون در مصرع دوم گویا جواب اندرزگو را میدهد که مگر من خود به اینجا آمده ام که به اختیار خودم برگردم

البته اینها فقط و فقط نظر شخصی است و احتمال خطا در آن بسیار

سلام. من در زمینۀ آسیب‌شناسی این منابع مطالعه‌ای نداشته‌ام؛ اما بر حسب تجربه‌ام عرض می‌کنم یک مشکل بزرگ آن است که از خود پیروان این فرق آثاری نمانده، و نوعا گزارش‌ها دربارۀ فرقه‌ها بر اساس گفتار مخالفان و تفکر سیاسی غالب اهل سنت تنظیم شده است.

مشکل دیگر آن است که هم در منابع کهن هم در غالب آثار جدید کوشش‌ها از گزارش خرده‌افکار فراتر نرفته و کم‌تر تلاشی برای بازشناسی دستگاه فکری بسیاری از فرق و بازنمایی انسجام مطالب در ذهن آن‌ها صورت گرفته است.

البته در ابتدای کتاب نوشته است که سفر را در سال 1310 ق که هنوز ناصرالدین شاه بر تخت بوده، آغاز کرده از آنجا به اروپا و سپس امریکا رفته و هدف اصلی هم دیدار شیکاگو بوده اما جاهای دیگری را هم در رفتن و آمدن دیده و گزارش کرده است.

روز شنبه صبح ساعت 9 صبح به ديدن قلعه صلاح الدين رفتيم. اين قلعه توسط صلاح الدين ايوبى (قرن ششم هجرى) ساخته شده و در زمان محمد على پاشا ـ جد شاهان اخير مصر مانند فؤاد و فاروق ـ بنياد گذار مصر جديد، تجديد شده است. وى مسجد بزرگى در آنجا ساخته است كه به نام خود او و به قياس مساجد تركيه است. در اين مسجد اشعارى به خط ميرزا سنگلاخ تبريزى نيز وجود دارد. اين شخص صاحب همان سنگنبشته معروف بسم الله است كه فكر مى كنم در موزه تبريز است و شرح حال او را نخجوانى در چهل مقاله آورده است. به هر روى، مسجد بزرگ و زيبايى بود.
در قلعه، موزه جنگى مصرى ها هم بود كه آثارى از جنگ اكتبر در آن نگهدارى شده و عكس هايى از رؤساى جمهور مصر و نيز ماكت جنگهاى مصر و اسرائيل در آنجا بود كه ديديم. در قصر جوهره ـ همسرمحمد على پاشا ـ جايى را كه پاشا مخالفانش را كه از ميان امراى بزرگ و رؤساى نواحى بودند كشت، نشان دادند. عكس هايى از وى و ديگر امراى مصر به صورت نقاشى بود كه ديديم.
پس از ديدن قلعه به سراغ مسجد رفاعى رفتيم كه خودش در قرن ششم زندگى مى كرده و مسجدى است با سقفى بسيار بلند كه مى گفتند بلندترين سقف را در ميان مساجد مصر دارد. اينجا مقبره خانوادگى شاهان مصر است. فؤاد و فاروق دو قبر با سنگهاى بسيار بزرگ داشتند. در كنار آنها قبر شاه ايران است با سنگ بسيار كوچكتر كه نيم متر از زمين بلندى دارد و روى آن اسم شاه و تاريخ تولّد و مرگ او آمده است. از آنجا هم عكس گرفتيم. بعد به مسجد سلطان حسن آمديم كه از سلاطين مملوكى قرن هشتم مصر است. اين مسجد بزرگ و زيبا و شگفت انگيز چهار مدْرَس براى چهار مذهب داشت و مسجدى واقعاً زيبا و جذاب است. از آنجا به هتل برگشتيم. نهار خورده نخورده، عازم نمايشگاه شديم و يكسره تا ساعت 5/7 مشغول خريد كتاب براى خودم و كتابخانه مجلس بودم. بعد به خانه جمال ناصيف رفتيم و كتابها را كارتن كرديم و براى ساعت 5/9 شب به هتل برگشتيم.

وقتی نوشتم که مشغول مرور یک اثر فقهی نسبتا قدیمی هستم. امروز بخشی از کتاب قضا را می دیدم. به مستحبات و مکروهات در امر قضاوت رسیدم. فکر کردم در اینجا بگذارم.

مستحب آن است که از اهل ولایت، یکی را طلب دارد که از اموری که احتیاج به تفتیش آن ازو دارد، مسئلت نماید؛
و مستحب است که چون به شهری رسد، در وسط آن ساکن شود، تا خلایق را تردّد بر وی متساوی باشد؛
و اگر شهری بزرگ باشد، چنان که آمدن قاضی موجب اختیار نباشد، منادی را فرمودن تا به اعلام قاضی نداء اهل بلد کنند، مستحب باشد؛
و مستحب است که در مقام ظاهر نشیند چون رحبه یا فضائی، تا وصول مردم به محکمه ی او آسان باشد؛
و مستحب است که اوّل آنچه در دست حاکم (قاضی قبلی معزول) معزول باشد، از حُجج خلایق و ودایع ایشان، جمله را اخذ فرماید.
اگر در مسجد حکم کند، مستحب است که در زمان دخول در مسجد تحیّت گذارد، و بعد از آن پشت بر قبله نشیند تا روی خصمان با قبله باشد...
و از برای مرافعه، وقتی تعیین کردن مستحب است؛
و مستحب است که احوال اوصیا و ایتام و مجوسان جمله را تفحّص نماید، و بر قانون مذهب سرانجام فرماید.
امّا مکروهات آن است که وقت قضاوت، حاجبی در راه بدارد،
و آن که مسجد را دایما مجلس قضا گرداند،
و مکروه است که در حالت غضب و در زمان جوع و عطش، و در زمان غم و فرح و وجع و در زمان غلبه نعاس [خواب آلودگی] حکم کند؛ ولیکن اگر بدین حالت حکم کند، نافذ باشد، چون بر وجه شرع افتاده باشد؛
و مکروه است که از برای خود تولّی بیع و شری کند؛
و مکروه است که چنان منقبض باشد که شخصی از ترشی رویی، اظهار حجّت نتواند کردن؛
و هم چنین مکروه است که چنان منبسط باشد که به آن انبساط خصمان جرأت کنند.
@jafarian1964

بیژن نجدی ،شاعر و داستان‌نویس در ۲۴ آبان ۱۳۲۰ از پدر و مادر گیلانی در خاش زاهدان متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در رشت گذراند. پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۳۹ وارد دانشسرای عالی تهران شد و در سال ۱۳۴۳ از همان دانشکده در رشته ریاضی فارغ‌التحصیل و با سمت دبیر در دبیرستانهای لاهیجان مشغول به تدریس شد. پدرش از افسران مبارزی بود که در قیام افسران خراسان نقش داشت و در مسیر رفتن به گنبد کاووس به دست تعدادی ژاندارم کشته شد. در سال ۱۳۴۹ با پروانه محسنی آزاد ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر و یک پسر است. از سال ۱۳۴۵ فعالیت ادبی خود را آغازکرد.
توانایی او در شعر گفتن داستان هایش را خواندنی تر کرده است. او در داستان هایش نیز از استعاره ها و تشبیه های بی نظیری استفاده می کند؛ آرایه هایی ادبی که به جان خواننده اش نفوذ می کند و نجدی را حتی با خواندن یک داستان کوتاه همواره در خاطرش نگاه می دارد. مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند؛ از آن مجموعه داستان هایی است که با وجود حجم کمش زیباترین و پر کشش ترین داستان های فارسی را در خود جای داده است. این مجموعه تنها اثری بود که در زمان حیات نجدی به انتشار رسید؛ در سال ۷۳ و در سال ۷۴ نیز جایزه قلم زرین جایزه گردون را از آن خود کرد. باقی آثار نجدی به کوشش همسرش پروانه محسنی آزاد بعد از مرگش به انتشار رسید.
نجدی نویسنده سبک واقع گرایی و فرا واقع گرایی است. او ویژگی های زندگی واقعی و به عبارتی سبک رئال را رعایت کرده است و از آن جهت که در آثارش با اشیا بی جان هم ذات پنداری می کند،نویسنده ای سوررئال خطاب می شود. نجدی خود از پیشگامان داستان نویسی پست مدرن در ایران است.از دیگر آثار نجدی می توان به داستان های نا تمام، خواهران این تابستان و دوباره از همان خیابان ها اشاره کرد.سپیده فارسی کارگردان ایرانی مقیم فرانسه از برخی داستان های نجدی فیلم ساخته است.
بیژن نجدی در چهارم شهریور ۱۳۷۶ در 56 سالگی به علت بیماری سرطان ریه درگذشت.
" با من از درد دندان نگویید / که از سرطان فریاد خواهم زد "
و همان طور که خواسته بود در شیخان لاهیجان دفنش کردند . جایی که شیخ زاهد گیلانی آرام گرفته است.
" از خدا پنهان نیست / چرا پنهانش کنم از تو آقا / آقا شیخ زاهد گیلانی /
سیاهپوش قهوه خانه ای هستم / که در مسیر راه کمر بندی / دور لاهیجان روزی مرد /
همین طور سیاهپوش آینه ای / که جیوه اش روزی ریخت / سیاه پوش قالیچه ای /
که در مغازه سمساری است / بله اقا , آه , آقا / آقا شیخ زاهد گیلانی ! "

و تکه ای از وصیتنامه اش را روی سنگ قبرش نوشتند , وصیتی که یوزپلنگ ها را فراموش نکرده بود :
" و می بخشم به پرندگان / رنگ ها , کاشی ها , گنبدها / به یوزپلنگانی که با من دویده اند / غار و قندیل های آهک و تنهایی / و بوی باغچه را / به فصل هایی که می آیند / بعد از من ... "

همانگونه که گفته شد آرامگاه او در شهر لاهیجان در جوار بقعه شیخ زاهد گیلانی قرار دارد.
@litera9

حمله وهابیان به کربلا در سال ۱۲۱۶/۱۸۰۲ و تخریب بارگاه امام سوم شیعیان، از منظر ایرانیان، معنای مذهبی آشکاری داشت و بخشی از خاطره ناخوشایند ایرانیان از وهابیت را شکل داد. رویدادی که تاکنون کمتر مورد بررسی دقیق تاریخی قرار گرفته و چند و چون آن میان روایات متفاوت و گاه ناسازگار منابع پنهان است.

یورش سعودیان به کربلا افزون بر ایرانیان و ساکنان عراق، توجه اروپاییان را نیز بر انگیخت. آنان که سیاست خارجی‌شان با سرنوشت حکومت عثمانی درآمیخته بود، در این رویداد نشانه‌های ضعف و فروپاشی آن دولت را می‌دیدند. شناخت نیروی تازه در جزیره العرب که حالا برای امپراتوری عثمانی خط و نشان می‌کشید، در دستور کار اروپاییان قرار گرفت. در فاصله سال‌های ۱۸۰۹ تا ۱۸۳۴ میلادی، اروپاییان چند اثر درباره وهابیان به نگارش درآوردند و به گزارش تاریخ وهابیان و آل سعود و از جمله یورش آنان به کربلا پرداختند.

در مقاله پیوست که در شماره ۱۱۰ مجله میقات حج به چاپ رسید. بیشتر به دنبال فراهم آوردن گزارشی از جزییات رویداد، بر اساس آثار غربیان در فاصله زمانی پیش‌گفته بوده ام. آثاری که نویسندگانشان یا سیاح و خاورشناس بودند یا کارگزار دولت‌های غربی در منطقه. این آثار امروزه از منابع دست اول هر گونه تحقیق درباره تاریخ وهابیت و آل سعود به شمار می‌آیند اما کمتر مورد توجه پژوهشگران ایرانی هستند.

زمان رویداد، رفتار وهابیان در کربلا، تعداد کشته شدگان، مدت حضور وهابیان در کربلا و حجم اموال غارت شده از جزییاتی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

افزون بر آن سعی کردم نیم‌نگاهی بیاندازم به منظر اروپاییان و تحلیل آنان از زمینه‌ها و پیامدهای این رویداد. این نویسندگان از اشتباهات کارگزاران عثمانی در عراق که به قدرت یابی آل سعود منجر شد یاد کرده اند و موفقیت وهابیان در کربلا را عامل اصلی افزایش توان مالی و اعتماد به نفس آنان برای توسعه قلمرو خود در حجاز و دیگر نقاط جزیره العرب دانسته اند.

وصیتی جامع از محدث قمی
 محدث قمی در این باره به اهل منبر و واعظان وصیتی جامع دارد که واعظان را در عمل به رسالت خود نزدیک ساخته و آنان را از وادی غلو و خرافه و وهم و خیال پردازی و بازارگرمی دور داشته است:

 "پس شایسته است که شیعیان، عموماً و ذاکرین خصوصاً، ملتفت شده در این سوگواری و عزاداری بر وجهی سلوک کنند که زبان نواصب دراز نشود و اقتصار بر واجبات و مستحبات کرده از استعمال محرمات، از قبیل غناء، که غالباً نوحه های لطمه از آن خالی نیست و از اکاذیب مفتعله و حکایات ضعیفه مظنونه الکذب که در جمله ای از کتب غیرمعتبره، بلکه نقل از کتبی که مصنف آنها از متدینین اهل علم و حدیث نیست، احتراز نمایند و شیطان را در این عبادت بزرگ، که اعظم شعائر اللّه است، راه ندهند و از معاصی کثیره، که روح عبادت را می برد بپرهیزند، خصوصاً ریا و کذب و غنا که در این عمل ساری و جاری شده و کم تر کسی از او مصون است....

 چقدر شایسته و لازم است سلسله جلیله اهل منبر و ذکر این مصیبت سید مظلومان، که دامن همت بر کمر زدند و عَلَم تعظیم شعائراللّه را بر دوش کشیدند و برای تنظیم این مشعر عظیم نفوس خویش را مبدل داشتند، ملتفت باشند که این عبادت، مانند سایر عبادات است و این عمل، آن گاه عبادت شود که در هنگام به جای آوردن، جز رضای خداوند و خوشنودی رسول خدا و ائمه هدی، صلوات اللّه علیهم اجمعین، غرض و مقصدی در نظر نباشد و از مفاسدی که بر این کار بزرگ طاری و ساری شده حذر باشند که مبادا، العیاذ باللّه، اقدام کند در این عبادت عظیم برای تحصیل مال و یا جاه و یا مبتلا شود به دروغ گفتن و افتراء بستن بر خدای تعالی و حجج طاهره و علمای اعلام و غنا خواندن و اطفال امارد [بی ریش] را با الحان فسوق، پیش از خود به خوانندگی واداشتن و بی اذن، بلکه با نهی صریح به خانه مردم درآمدن و بر منبر بالا رفتن و آزردن حاضرین در نکردن گریه، به کلمات بلیغه، ترویج باطل در وقت دعا، و قبل از آمدن و مدح کسانی که مستحق مدح نیستند و اهانت به بزرگان دین، و افشای اسرار آل محمد(ص) و برانگیختن فتنه و اعانت ظلمه و مغرور کردن مجرمین و متجری کردن فاسقین و کوچک کردن معاصی را در نظر و خلط کردن حدیثی به حدیث دیگر، به طور تدلیس و تفسیر آیات شریفه را به آرای کاسده و نقل اخبار، به معانی باطله فاسده. و فتوی دادن با نداشتن اهلیت آن چه به حق یا به خلاف آن و تنقیص انبیای عظام و اوصیای کرام(ع) به جهت بزرگ کردن و بلند نمودن مقامات ائمه(ع) و متوسل شدن برای زینت دادن کلام و رونق گرفتن مجلس، به سخنان کفره و حکایت مضحکه و اشعار فجره و فسقه در مطالب منکره و تصحیح کردن اشعار دروغ مراثی را به عنوان زبان حال و ذکر کردن شبهات در مسائل اصول دین، بی بیان رفع آن و یا نداشتن قوه آن

استاد با سلام و‌آرزوی سفری خوش
در استانبول اگر کتابی درخصوص نحوه دستگیری ، محاکمه و کشتن ابن سعود در استانبول دیدید، بزحمت مشخصاتش را بردارید.
در خصوص این واقعه که به تصرف درعیه با فرمان محمد پاشا حاکم عثمانی مصر صورت گرفت ، فرمانهای حاکم عثمانی ، اعزام از درعیه به مصر و سپس انتقال به استانبول ، جزییات محاکمه و اعدام سران وهابی از سالهای ۱۳۲۶ لغایت ۱۳۳۴ هجری قمری (۱۸۱۸ میلادی) صورت گرفته و در منایع و کتب موجود در خصوص تاریخ نگاری این وقایع توسط مورخان و دربار عثمانی مطلبی شناسایی نگردید و بنظر می رسد که نوعی سانسور در آرشیو عثمانی و مورخان ترک در اینخصوص در حال انجام است.
ابن سعود بنا بر برخی گزارش ها در میدان سلطان احمد به اعدام محکوم شد و گرداندن اسرای وهابی در شهرهای آناطولی بخصوص استانبول باعث شادی مردم و چراغانی مرکز خلافت عثمانی گردید.
کنعانی

📚معرفی کتاب:👇👇👇

📕المکاتبات المکیة

نویسنده: الشیخ حسین الواثقی
ناشر: المولف
تاریخ چاپ: 1436 ق
مکان چاپ: قم

🔷هفتمین جلد از سری کتاب‌های ذخائر الحرمین الشریفین در بردارنده یکصد نامه ادیبانه و تاریخی است که می‌توان آن‌ها را شاهکار نثر عربی به شمار آورد. این نامه‌ها از 60 مجموعه خطی برگزیده شده و در 9 فصل سامان یافته است، به این ترتیب:

🔻فصل اول: 40 نامه دربردارد که بین رجال دولت صفوی، و حاکمان و علمای مکه مبادله شده است.

🔻فصل دوم: حاوی 5 نامه به زبان فارسی است به حاکمان مکه و بغداد و مصر.

🔻فصل سوم: مشتمل بر 2 نامه از سلاطین عثمانی به فرمانروایان مکه است.

🔻فصل چهارم: در بردارنده 12 نامه از سوی صفویان و دیگران، به برخی حاکمان شیعی و سنی احسا و بصرهاست، درباره کاروان‌های حج ایرانی که از آن سرزمین عبور می‌کرده‌اند.

🔻فصل پنجم: حاوی 3 نامه از سوی رجال ایران و عراق به سادات مدینه، و 1 نامه از سوی سادات حسینی مدینه به فرمانروای بنگال است.

🔻فصل ششم: مشتمل بر دو نامه از دولت قاجار به امیر سعود حاکم نجد و حجاز است.

🔻فصل هفتم: دربردارنده فرمان‌های خلیفه عباسی به سید رضی و سید مرتضی و پدرشان، درباره ریاست حجاج جهان اسلام، و آگاهی‌هایی درباره رؤسای قافله‌های اصلی و فرعی حج می‌باشد.

🔻فصل هشتم: حاوی 22 نامه متبادله بین میرزا نظام الدین احمد شیرازی مکی از رجال دولت شیعی قطب شاهیان درحیدرآباد هند، و دانشمندان مکه مکرمه است.

🔻در فصل پایانی: 10 نامه آمده بدین قرار: سه نامه متبادله بین برخی رجال تبریز و نایب الحرم مکه. سه نامه که بین شیخ محمد بن عبدالوهاب همدانی از علمای کاظمین و شریف مکه رد و بدل شده است.

🔹سه بیانیه از سوی مراجع تقلید نجف درباره تشویق مسلمانان در کمک کردن به پروژه راه‌آهن بین شام و حجاز، تا رفت و آمد حجاج با سرعت و راحتی و امنیت انجام پذیرد. یکصدمین و آخرین نامه، قصیده‌ای عربی و عالی است به انشاء یکی از علمای تهران در سال 1362 هـ ق که در 73 بیت خطاب به ملک عبدالعزیز سروده، درباره واقعه قتل ابوطالب یزدی به تهمت آلوده کردن مسجدالحرام، در حالی که وی بر اثر بیماری دچار استفراغ شده بود.

🔶محتوای یکصدنامه عبارت است از: نامه‌های دوستانه، روابط ادبی بین دو طرف، سفارش برای افراد خاصی که عازم حج بودند تا در مکه نسبت به آن‌ها خدمات ویژه انجام شود، سفارش برای افرادی خاص از مکه تا دولت صفوی به آن‌ها کمک کند، قراردادهای منعقده بین ایران و حاکمان مکه و احسا و بصره مربوط به کاروان حجاج ایران، روابط سیاسی بین ایران و مکه، هدایایی که از سوی دولت ایران برای حاکمان یا ساکنان مکه ارسال می‌شده، سفارش اکید درباره خدمت به حجاج عموما و حجاج ایران خصوصا، بستن یا گشودن برخی راه‌های حج، طلب کردن اسب عربی برای سلطان ایران، روابط مکه با حکومت شیعی قطب‌شاهیان در حیدرآباد هند، فرمان‌های خلیفه عباسی برای ریاست حجاج توسط سید مرتضی و سید رشی و پدرشان و آگاهی‌هایی راجع به امیران حج اصلی و فرعی و برخی امرای حج شیعی، و تشویق مسلمانان به یاری کردن پروژه راه‌آهن شام تا حجاز.

🔻برای هر نامه، در آغاز شناسنامه‌ای آمده است که این نامه از چه کسی و به سوی چه کسی، انشاء کننده‌نامه، تاریخ نامه، و مصادر خطی که این نامه در آن آمده، ذکر شده است.
@Saudiarabiastudies
کانال تخصصی مرکز مطالعات عربستان سعودی

سلام؛ به نظرم و ممکن است اینطور باشد:
... و آن آن است که سالک را در آمدن و رفتن در شهر و صحرا همه جا نظر بر پشت پا باشد تا نظر او پراکنده نشود و به جایی که نباید نیفتند زیرا که در اوایل سلوک دل تابع نظر است و از تشتت او تفرقه به دل راه می‌یابد...

«متن:
"و به نغم¬های نقش نورس فضای کهن¬سرای جهان مالامال"
شرح:
نقش؛ به فتح. در تحفه السعادت نوشته که : "جنسی است از اجناس سرود" و در بهار عجم گفته که:" نقش در اصطلاح ارباب نغمه، نغمه است"؛ انتهی. پس نغمه و نقش¬های نورس به واو عاطفه در میان نغمه و نقش واهی جمع بعد از نقش می باید.نه نغمه به صیغه جمع مضاف به سوی نقش کمالایخفی و نورس غالب آن است که به معنی همان کتاب است که تصنیف کرده ممدوح است نه به معنی نورسیده ور نه به معنی مشتهری که ساخته ی اوست پس آنچه عبدالرزاق یمنی آن هر دو را اختیار کرده از عدم اعتنا بل از نا فهمی هاست و شاید که از نقش نورس رقم های کتاب نورس مراد باشد و به مجاز از رقم سخن های که رقم آن کتاب بر آن دلالت می کند در این صورت اضافت نغمه به سوی نقش نورس درست باشد اما خوبی اول ظاهر است.

آنچه در متن آمده این است:
رفتن جعفرخان زند بر سر تقی‌خان یزدی و امداد خواستن تقی‌خان از میر محمدخان طبسی و آمدن آن (او) و از هم پاشیدن لشکر جعفرخان

. این نظر که صهبایی ریشه کلمۀ "شبخون" را که مخفف"شبیخون" است؛"خون شب" دانسته :« اصل، "خون شب" است و همین ظاهر است» كه به هیچ¬وجه نمي¬توانى صحيح باشد . چون در لغت¬نامۀ دهخدا در ذیل این واژه چنین آمده:" شبیخون . [ ش َ ] (اِ مرکب ) تاختن به شب هنگام بر دشمن . حمله کردن بر دشمن در شب . در تکلم با لفظ زدن استعمال می شود و در شعر با کردن هم صحیح است . (فرهنگ نظام ). به معنی شبخون است و آن تاخت بردن باشد بر سر دشمن چنانکه غافل و بی خبر باشد. (برهان ). کلمۀ شبیخون با لفظ آوردن و بردن و کردن و زدن و ریختن و خوردن و آمدن و چکیدن مستعمل است .