📚 کتابخانه جامع 📚

‍ ? اوراق زرین

«اوراق زرّین» به کوشش سید محمدحسین حکیم از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ‌به مناسبت برگزاری نمایشگاه منتخب نسخه‌های خطی خریداری شدۀ کتابخانه ملی ایران در سال 1396 منتشر شده است.

این کتاب در حقیقت بیست نسخۀ نفیس و مهمی که در سال 1396 از سوی کتابخانۀ ملی خریداری شده را در سه فصل شامل: قرآن و کتب ادعیه، کتب علمی و دینی و کتب ادبی و هنری به طور کامل معرفی کرده است.
این نسخه ها به این قرار هستند:

1. قرآنی به قطع هشت ضلعی، به خط عبدالحمید بن عبدالوهّاب فتحان ملقّب به نصیر قمی در 784ق.

2. قرآنی نفیس و مذهّب از سدة 14ق.

3. مجموعه‌ای به خط محمد شفیع بن محمد علی تبریزی از نسخ‌نویسان طراز اول تبریز در سدة 13ق شامل: دعای صباح، سورة یس، تعقیبات نمازهای روزانه و سورة دهر.

4. نسخة‌نفیسی از زاد المعاد به خط عبدالله بن محمدحسین ارسنجانی به تاریخ 1309ق .

5. نسخه‌ای از الوسیط فی تفسیر القرآن تالیف علی بن احمد واحدی نیشابوری (468ق) به تاریخ کتابت 12 ذیحجة 579ق.

6. نسخه‌ای از تاج اللغه و صحاح العربیه، تالیف اسماعیل بن حماد جوهری فارابی. به تاریخ کتابت سدة 6ق.

7. نسخه‌ای از مسائل الخلاف، تالیف شیخ طوسی، سدة 7ق.

8. نسخه‌ای از ذخیرة خوارزمشاهی، تالیف اسماعیل جرجانی، به تاریخ کتابت 724ق.

9. نسخه‌ای از حلیه ‌الابرار و شعار الاخیار فی تلخیص الدعوات و الاذکار، تالیف یحیی بن شرف الدین نووی، به تاریخ کتابت 667ق.

10. نسخه‌ای از التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، تالیف فاضل مقداد بن عبدالله سیوری حلی، به تاریخ کتابت 831ق.

11. مجموعه‌ای شامل دو رساله: الف) النفلیه اثر محمد بن مکی عاملی، به تاریخ کتابت 945ق. ب) التنبیهات العلیه، تالیف زین الدین بن علی عاملی به تاریخ کتابت 976ق.

12. نسخه‌ای از کلیات سعدی شیرازی، به خط یوسف بن محمد بن عیسی بن محمد شیرازی به تاریخ 716ق.

13. نسخه‌ای از دیوان سلمان ساوجی، که به سلطان اویس جلایری تقدیم شده است.

14. مجموعه‌ای از سه دیوان شعر: الف) دیوان امیر خسرو دهلوی، ب)‌ دیوان حسن دهلوی، ج) دیوان ناصر بخارایی، به تاریخ کتابت سدة 9ق.

15. نسخه‌ای از دیوان حافظ شیرازی، به خط ممتاز سلطان علی مشهدی، به تاریخ کتابت 878ق در مشهد.

16. نسخه‌ای از مکتوبات خواجه عبدالله انصاری، به تاریخ کتابت 883ق.

17. نسخه‌ای از شرح بدایع الاسحار فی صنایع الاشعار، تالیف عماد باغنوی، به تاریخ کتابت 889ق به خط قاسم بن حسین علی.

18. نسخه‌ای از کلیات کاتبی ترشیزی، به تاریخ کتابت 890ق.

19. مجموعه‌ای از دیوان اشعار دو شاعر در موضوع اطعمه و اشربه: الف) دیوان بسحاق اطعمه. ب) دیوان احمد اطعمه. به تاریخ کتابت نیمة دوم قرن 9ق.

20. نسخه‌ای دیگر از دیوان حافظ شیرازی، به تاریخ کتابت 1275ق به خط ابوالفضل بن فضل الله ساوجی.

کتاب اوراق زرین به کوشش سیدمحمدحسین حکیم در 106 صفحه مصور (تمام رنگی) 500 نسخه از سوی کتابخانه ملی در سال 96 منتشر شده است.
@Ketabpazhohi
(با سپاس از دکتر احسان الله شکراللهی بابت ارسال مطلب در گروه واتس آپ "گفتگوهای تراثی")

« در ماه دسامبر 1827 م قشون روس به سرکردگی پِسکویچ و همراهی گریبادوف شهر تبریز را تصرف نموده از طریق میانجی ( میانه ) عازم تسخیر طهران بودند ، تا دامنه فتوحات خود را در ایران [ همچون توسعه متصرفات خود در دولت عثمانی ] ادامه دهند . همان موقع مستشرق روس « سنکوسکی » به رئیس کل ارکان حرب قشون روس گراف دیپیچ شرحی نگاشته و تقاضا نمود که در این مسافرت از کتب خطی و آثار ادبی ایرانی نیز استفاده شود . انجام این وظیفه را پروفسور سنکوسکی به عهده گریبایدوف که از نویسندگان و شعرای مشهور روس بود ، واگذار کرد.
رئیس کل ارکان حرب عین مراسله و تقاضانامه سنکوسکی را به نظر پسکویچ رسانیده و پسکویچ با گریبایدوف در این باب مشورت کرد . بالاخره بعد از تحقیقات زیاد معلوم شد که در ایروان و نخجوان کتابخانه مهمی وجود ندارد و کتابخانه عباس میرزا در تبریز اهمیت علمی نداشته و مجموعه ای از کتب معاصر می باشد ، ولی فقط در اردبیل مقداری کتب و رسائل خطی گرانبها در کتابخانه جنب مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی باقی است. » ( 6 )
به طور حتم گریبایدوف که از رجال سیاسی و ادبی عصر خویش بود از نوشته های آدام اولئاریوس ، جیمز موریه و . . . درباره کتابخانه اردبیل آگاهی داشته و به همین دلیل از فکر کتابخانه بقعه فارغ نبود و پیوسته در آرزوی تصاحب کتابخانه بقعه بسر می برد . به همین دلیل در زمان اشغال تبریز به دست قوای روس ، در اندیشه تصرف شهر اردبیل افتاد و آن را تنها راه حل معضل خود دانست . به نوشته جواهر کلام : پیشنهاد سنکوسکی بیشتر او [ گریبایدوف ] را تهییج نمود و با آنکه اردبیل در فرونت ( = جبهه )جنگ نبود و تصرف آن مستلزم مخارج و زحماتی بود ، معذالک بر حسب اصرار و تقاضای گریبایدوف یک عده قشون از قره باغ به طرف اردبیل عزیمت کرد . ( 7 ) منبع هر دو مؤلف سفرنامه آدام اولئاریوس بوده و متأسفانه مؤلفان هیچ اشاره ای به اینکه بر کتاب ها چه گذشته و چرا « حالا چیزی از آنها باقی نیست » نمی کنند ، تنها از طریق منابع روسی چون تاریخ روابط علمی شرق و اروپا و روسیه چاپ لنینگراد و کتاب گریبایدوف در گرجستان و ایران ، تألیف گنی کولوپوف . چاپ بادکوبه و مکاتبات و اسناد آنها در می یابیم که بر سر کتاب های کتابخانه بقعه شیخ چه آمده و چرا « حالا از آنها چیزی باقی نمانده است » .
آنچه از مفاد کتاب گریبایدوف در گرجستان و ایران بر می آید این است که کتاب های بقعه شیخ صفی به رسم امانت ، جهت مطالعه به تفلیس برده شد ؛ ولی متأسفانه دیری نپایید که کتاب های مزبور از کتابخانه سن پطرزبورگ و موزه آرمیثاژ سردرآورد و در حال حاضر کتاب های یاد شده در کتابخانه لنینگراد « به رسم امانت » موجود است ، و امید است که همتی و تلاشی صورت گیرد تا ـ هر چه زودتر ـ این امانت به صاحب اصلی آن یعهی ملت ایران برگردانده شود.
همانگونه که گفته شد جواهر کلام نخستین کسی است که درباره این کتابخانه تحقیقات مفصل به عمل آورده و فهرستی شامل 119 عنوان که پروفسور ژرژمار برای او ارسال داشته ارائه داده است که به قرار ذیل است : ( 10 )
1 ـ مطلع خضو صرالکِلَم فی معانی فصوص الحکم ، به زبان عربی در فلسفه/ تألیف محمد بن علی .
2 ـ اسماء الحسنی مع ترجمه به عربی/ تألیف سلطانعلی مشهدی [ محتملاً باید خط سلطانعلی باشد ] .
3 ـ اسناد مناجات مخمس ـ به عربی .
4 ـ صحیفه کامله / تألیف عبدالله بن عمر ـ به عربی .
5 ـ طوالع الانوار و مطالع الانظار / تألیف بیضاوی ـ به عربی .
6 ـ شو اکل الحور فی شرح هیاکل النوار . 7 ـ الاشارات و التنبیهات . 8 ـ کتاب الکناش المعروف به کتاب الفخار تألیف محمد بن زکریا الرازی در طب . 9 ـ الجامع الکبیر المعروف بالحاوی ، تألیف یحی بن سعید هذلی حلی . 10 ـ مرقعات . 11 ـ مرقعات . 12 ـ مرقعات . 13 ـ روضه عین القضاه همدانی . 14 ـ کتاب علم تألیف غزالی . 15 ـ لوایح جامی . 16 ـ تحفه شاهی . 17 ـ مرقعات . 18 ـ مرقعات . 19 ـ مقاله خواجه انصاری . 20 ـ کیمیای سعادت غزالی . 21 ـ تاریخ طبری به فارسی . 22 ـ تاریخ طبری به فارسی . 23 ـ تاریخ طبری به فارسی . 24 ـ فردوس التواریخ . 25 ـ روضه الصفا میرخواند در یازده جلد . 26 ـ خلاصه الاخبار فی بیان احوال الاخیار تألیف خواندمیر . 27 ـ حبیب السیر . 28 ـ جواهر الاخبار بوداق . 29 ـ جامع التواریخ رشیدالدین . 30 ـ مرقعات . 31 ـ ظفرنامه تیموری . 32 ـ ظفرنامه تیموری ایضاً . 33 ـ مطلع السعدین و مجمع البحرین عبدلارزاق سمرقندی . 34 ـ ایضاً مطلع السعدین . 35 ـ صفوه الصفا ابن البزاز . 36 ـ بیاض مکالمه شاه صهماسب با ایلچیان . 37 ـ تاریخ شرفنامه . 38 ـ تاریخ الماثر کالر روالجواهر . 39 ـ روضه الاحباب فی سیره النبی والال و الاصحاب . 40 ـ مجمع الانساب . 41 ـ احسن الکبار فی معرفه الائمه الاطهار تألیف محمد بن زیدبن عربشاه حسینی . 44 ـ احسن الکبار فی معرفه الائمه الاطهار جلد دوم . 45 ـ خلاصه الاشعار و زبده الافکار .

📗 خلاصه معراج السعادة
✍🏻 مولف: ملا احمد نراقی
🔍 مُخَلِّص: شیخ عباس قمی
☘ موضوع: اخلاق و تربیت 🔰

کتاب: آوای محبت
مولف: حبیب الله فرحزاد
موضوع: فضائل صلوات

با سلام و درود خدمت فرهیختگان و دانش‌دوستان گرامی

کتابهای دست دوم زیر به فروش می‌رسد
لطفا برای خرید به آیدی مقابل پیام بدهید: @Arefjahani

یا با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
۰۹۱۹۸۴۸۰۶۳۸

✅ ادبیات عرب
فرهنگ معاصر آذرتاش
تاریخ الادب العربی حنا الفاخوری
مغنی اللبیب ابن هشام دو جلد متن عربی
شرح مختصر المعانی تفتازانی تأليف خطیب قزوینی
جامع المقدمات ج۱
نحو تکمیلی علی خدری ج۳
دروس التصریف محمد محی الدین عبدالحمید
شرح قطر الندی ابن هشام
مبادی العربية في ثوبها الجدیده مرکز تخصصی تبلیغ
النهجه المرضیه سیوطی جلال الدین
شرح نظام
دروس في البلاغه معین دقیق العاملی
البلاغه الواضحه علی جارم
صرف ساده محمدرضا طباطبایی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الاموی دکتر سید محمد حسینی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الجاهلی محمد فاضلی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الاسلامی دکتر سید علی میرلوحی
الادب العربی و تاریخه حتی نهاية العصر الاموی محمدعلی آذرشب
تاریخ الادب العربی في العصر العباسی محمدعلی آذرشب

✅فلسفه و كلام
آموزش کلام اسلامی سعیدی مهر
ترجمه محاضرات سبحانی
تقویم شیعه عبدالحسین نیشابوری
مسئله حجاب مطهری
التمهید في الحکمه الالهیه شیروانی
رابطه علم و دین مصباح یزدی
مقام عقل محمدرضا حکیمی
مصباح الهدی آیت الله وحید خراسانی


✅ اخلاق، خانواده، روانشناسی و تبلیغ
کودک نامه روح الله ولی ابر قویی
گناهان کبیره دستغیب
معراج السعاده ملا احمد نراقی
انسان از دیدگاه اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
بهداشت روانی خانواده پژوهشکده تحقیقات اسلامی
حجت الاسلام(درباره سید آزادگان) بیژن کیانی
رفتار پیامبر با کودکان محمدعلی چنارانی
روانشناسی رشد مدرسان شریف
خانواده در اسلام حسین انصاریان
خانواده در محضر رهبری کمیته موضوعی
محرمانه با همسران اکبر شعبانی
هنر انتخاب همسر حسن صدری مازندرانی
گلبرگ زندگی حسین دهنوی سه جلد
متون روانشناسی به زبان انگلیسی یحیی سید محمدی
روانشناسی عمومی یحیی سید محمدی
نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی مهدوی کنی
نظام حقوق زن در خانواده مطهری
ادب اهل بیت محمد مهدی رشادتی
کیمیای محبت رجبعلی خیاط محمدی ری شهری
واقف اسرار الهی رضا صمدیها
مباحثه بال پرواز در آسمان علم ابوطالب نصیری
حج محسن قرائتی


✅ فقه و اصول و احکام
اصول مظفر دو جلد در یک مجلد
فقه استدلالی ایروانی جلد ۱ و ۲ و۳ و ۴
استخراج نظرات فقها محمد ترسلی
دروس تمهیدیه في القواعد الفقهیه ایروانی
منهاج الصالحین آیت الله خویی با تعلیقه آیت الله وحید خراسانی ج۲ و ۳
آموزش فقه فلاح‌زاده
رساله نه مرجع لطیف راشدی سعید راشدی
شرح رسائل اعتمادی ۳ جلد
سرفصل‌های مکاسب بیع داود گوهری
تدوین نموداری کفایه الاصول ج۱ مسلم قلیپور
کفایه الاصول ج۱ و ۲ و ۳
شرح لمعه ۴ جلد
مکاسب سه جلد موسسه مطبوعات دینی

✅ تفسیر و علوم قرآنی
تفسیر آموزشی جلد ۲و ۳و ۴ محمدرضا صفوی
تفسیر کنز الدقائق میرزا محمد مشهدی ۷، ۸، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۹، ۱۰
آموزش علوم قرآنی محمدهادی معرفت
حلیه القرآن دو جلد سطح ۱ و سطح ۲ سید محسن موسوی

✅ رجال
ترجمه کلیات علم رجال سبحانی قلیپور

✅ تاریخ و سیره
زندگانی حضرت فاطمه سید هاشم رسولی محلاتی
زندگانی امام حسین سید هاشم رسولی محلاتی
ترجمه و متن لهوف سید بن طاووس مجیری
در وصف دریا پیام رهبری به گنگره بزرگداشت امام رضا
هجوم به خانه صدیقه طاهره عبدالزهرا مهدی
سیری در سیره ائمه اطهار مطهری
حماسه حسینی مطهری ج۲

✅ نرم‌‌افزارها
نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵
نرم افزار جامع التفاسیر نور نسخه ۲/۵

✅ مهارتی
روش سخنرانی دینی حسین ملانوری
درسنامه روش آموزش و مهارتهاي کلاسداری قرآن کریم رحمت عابدی
روش تدریس و کلاسداری تبلیغی اداره کل مطالعات و پژوهش‌های تبلیغی

✅ ادبی و رمان
نون والقلم جلال آل احمد
کشتی پهلو گرفته سید مهدی شجاعی

✅ حدیث
اصول کافی ج۱ و۲
تحف العقول ترجمه آیت الله احمد جنتی

... ابوجعفر الحلي، از فهرستنگاران برجسته عراق، که تاکنون چندين فهرست‌ منتشر شده‌ از ايشان، براي مجموعه‌هاي عراقي ديده‌ايم، امروز محبت کرده، تعدادي از عزيزان، از جمله حقير را ناهار دعوت کرده بودند، خلاصه ما هر دفعه به نجف آمده‌ايم، مورد لطف و محبت هميشگي ايشان با کباب ماهي‌هاي بزرگ و سفره پربرکت و رنگين ايشان بوده‌ايم، جزاه الله خير الجزاء.
منزل ابوجعفر، داخل کوچه‌اي، نزديک حرم حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام قرار داشت و مهمانان بحريني و ايراني بودند، جنابان آقايان شيخ اسماعيل بحراني، حبيب السلمان، حاج آقا مجتهدي و فرزند شريفشان آقا مهدي، حاج آقا مختاري، زماني نژاد، سيد علي آقاي طباطبايي، طالعي، صادق زاده و برخي اجله بحريني و عراقي ديگر که نامشان را نمي‌دانستم. انصافاً سفره پربرکت و رنگيني بود، از کبابِ ماهي کَبسي تا دو سه نوع خورشت قيمه و باميه و غير آن که گويا نامش تِبسی بود، نيز خرما و نان تازه و برنج و انواع مخلفات و مقبلات عربي که اسم آنها را نمي‌دانستم و انواع ميوه و خرماي خوشمزه بُريح و ... با اين همه ابوجعفر، بارها از مهمانان، بابت کم بودن غذا، عذرخواهي کردند! خداوند ان شاء الله به خود ابوجعفر حلّي و خانواده وي سلامتي دهاد و به سفره‌اش برکت عطا کناد، آمين.
در جلسه منزل ابوجعفر، ضمن آشنايي با عزيزان، به نوبت صحبت‌هاي خوبي با برخي اجله داشتيم که شب، مواردي که در خاطرم مانده، اينجا يادداشت مي‌کنم، شايد فايدةٌ مائي بر اينها مترتب بوده باشد. پس از ناهار شاهانه ابوجعفر عزيز، ابتدا با آقا سيد علي طباطبايي که پيش هم نشسته بوديم، پرسيدم اسناد مکتبه علامه اميني (ره)، چه تعداد است؟ چه اسناد مستقل، وقفنامه، اجازه‌نامه، و نامه و مکاتبه و ... حتي چه اسناد منضم خود نسخه‌ها و کلاً هر آنچه بشود به آن سند گفت، آماري داريد؟ حدوداً چه تعداد است؟ گفتند که البته اسناد مستقل زياد نيست، به جز اسناد منضم که شايد هزارتايي بشود، دو ـ سه دفتر بزرگ، داريم که بخش معتنابهي از آنها مبايعه‌نامه‌هاي فارسي است که ظاهراً اهدايي است و بيشتر از قرون دوازدهم تا چهاردهم هجري است؛ بخشي از اسناد هم مربوط به عشائر عراق است، ولي همه آنها به صورت فتوکپي مي‌باشد و اصل آن در اختيار ما نيست و گويا اصل آنها نزد خود عشيره‌هاي عراقي بوده باشد ... صحبت به فهرست‌هاي مکتبه کشيده شد و عرض کردم که خب ما يک فهرست اسناد موجود در مکتبه نياز داريم و سپس عرض کردم، طبق صحبت‌هاي شما، قاعدتاً چهار فهرست ديگر نيز شما نياز داريد که خب فهرست کتب خطي که عجالتاً منتفي است، چرا که توسط مرحوم ابوي شما، مرحوم محقق طباطبايي، سال‌ها پيش، نوشته شده است، مگر اينکه بخواهيد، با فرمت ديگر يا تفصيل بيشتري، مجدّداً نگارش يابد که موضوع ديگر است. فهرست ديگر مورد نياز، مربوط به مطبوعات حجريه است که طبق صحبت قبلي تلگرامي، ان شاء الله نيت کرده‌ام به شرط حيات و اينکه توفيق، رفيق شفيق باشد، حقير آن را به انجام برسانم ان شاء الله، ببينيم چه زمانی توفيق و فرصت اين کار، فراهم مي‌شود؛ در ضمن فهرست ديگري هم لازم داريد، مربوط به کتب سربي و چند نسخه چاپ چوبي است که ان شاء الله بعد از انتشار فهرست کتبِ سنگي، بايستي به آن نيز پرداخته شود. عرض کردم که البته بنده، يک پيشنهادي هم دارم آن، نگارش نوشتاري با عنوان گونه شناسي نسخ خطي مکتبه است که تمايل دارم، اگر توفيق حضور طولاني‌تر در نجف يابم، روي اين موضوع نيز نوشتاري، تنظيم نمايم ان شاء الله؛ اينکه ببينيم سير تاريخي آثار خطّي مکتبه، ريز موضوعات، تاريخ تأليف، تاريخ کتابت، نسبت جغرافيايي مؤلف و کاتب، محل تأليف و کتابت و مانند اينها چيست ...
از آقاي طالعي درباره فهرست مکتبه آيت‌الله حکيم و کارهاي آقايان حافظيان و طيار مراغي پرسيدم، خبري داريد؟ که گفتند، بله آمدند الان اينجا هستند، گويا اين سفر آخرين سفر آنهاست و اين مرحله فهرستنگاري نسخ خطي تمام ميشود.
يکي از مهمان‌ها، که از قسمت، پا مشکل داشت، گويا اهل احساء و قطيف بود و بسيار فصيح صحبت مي‌کرد و حافظه روايي خوبي داشت و درباره بحرين اطلاعات خيلي خوبي داشت، متأسفانه نام دقيقش در خاطرم نماند گويا جنّابي بود! کتابي با عنوان تاريخ التشيع في البحرين، تأليف و در بيروت، دارالحجة منتشر کرده بود که در آن به تاريخ تشيّع قطيف و احساء نيز پرداخته بود، درباره آن گزارشي ارائه داد و گفت که اين بحرين، بحرين قديم مراد است که شامل احساء و قطيف و برخي مناطق شرق عربستان امروز را شامل مي‌شد و بحرين امروز تنها مراد نيست و گفتند که ورود اين کتاب به بحرين و سعودي ممنوع است و دوستاني که اثر را نياز داشته باشند، فايل کتاب را مي‌توانند ايميلي بفرستند. يکي از خلان پرسيدند که تمايل دارند که اثر به فارسي ترجمه گردد؟ خيلي استقبال نمودند.

🔸شواهد صحت انتساب مناظرات محقق مجلسی و ملا طاهر قمی:

🔹 1. در مناظرات از مولانا جلال الدين صاحب مثنوي دفاع شده، و در روضة المتّقين که در اواخر عمر آن عالم ربّانی نگاشته شده مطالعه وتدبّر در کتب حکماي الهيين همچون مثنوي و حديقه سنائي را توصيه نموده، و در مجلد آخر شرح فقيه فرموده: «وروي أنّ من الشعر لحكما، وهو ما يكون في التوحيد والمدح والمنقبة والزهد والمواعظ، كأشعار الحكيم الغزنوي والحكيم الرومي والحكيم العطّار».

🔹در لوامع صاحبقرانی نيز فرموده: «از حضرت اميرالمؤمنين صلوات الله عليه منقول است كه فرمودند كه ترويح كنيد نفوس خود را به حكمت های تازه؛ ... و از اين جمله است اشعار محقّقان مثل حكيم غزنوی و حكيم رومی و عطّار و غير ايشان».

🔸در دستور العمل مورّخ 1068 (دو سال قبل از وفات) به فرزندی سيد أعاظم السادات نيز فرموده است: «در مقام محبّت، اشعار محبّان نافع است، مثل اشعار شيخ فريدالدين عطّار و مولانای رومی و مغربی و عراقی».

🔹و در رياض المؤمنين (شرح فارسی صحيفه) که در پايان عمر نگاشته، تحت عنوان «حضرت مولانای رومی می فرمايند» و «مولوی معنوی می فرمايد» هفتاد بيت از مثنوی را در تأييد فرمايشان خود نقل کرده، و در مسؤولات نيز در پاسخ سؤالی فرموده: «اين سخن از مولانا ثابت نيست، و اگر گفته باشد مأوّل است».

🔸 2. در مناظرات از شيخ عبدالصمد نطنزی به عنوان عارفی شيعی تجليل شده، و در روضة المتقين نيز از او با عنوان قطب العارفين ياد شده است.

🔹3. در مناظرات از ابن عربي دفاع شده و به رساله انشاء الدوائر او و ذکر اسامی مقدّسه چهارده معصوم در آن اشاره شده، و در لوامع صاحبقرانی نيز مطلب مذکور از انشاء الدوائر نقل شده است.

🔸4. در مناظرات از شيخ عبدالرزّاق کاشانی تجليل شده، و در شرح الصحيفة السجادية طی ده صفحه مقامات عارفان را با استفاده از شرح منازل السائرين شيخ عبدالرزّاق بيان فرموده است.

🔹در شرح خطبة البيان نيز ضمن بيان مقامات عارفان از شيخ المشايخ ابوبکر کتّانی نام برده و فرموده: «مشايخ صوفيّه رضوان الله عليهم هريک به نحوی بيان کرده اند، امّا حضرت خواجه عبدالله انصاری اصول اينها را در صد مقام آورده اند».

🔸در مجموعه اي که به خطّ مبارک محقق مجلسی در کتابخانه مرعشي نجفي موجود است نيز گزيده هايي از فصوص ابن عربي و شرح منازل کاشاني و رسائل «حضرت شاه نعمة الله ولی» و ديگر عرفا آمده است.

🔹5. در مناظرات از بايزيد بسطامي تجليل شده، و در لوامع نيز آمده: «ز آن جمله علم الهام است که اعظم علوم ايشان است، و ليکن عامّه اين علم را تجويز مي کنند نسبت به بايزيد و ابراهيم ادهم و حسن بصري و امثال ايشان، و انکار مي نمايند در ائمّه معصومين صلوات الله عليهم، با آن که خود نقل نموده‌اند که صوفيّه منسوب به ايشانند، و ابويزيد بسطامي که معظم ايشان است اين رتبه را از سقّايي خانه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه يافت، و معروف کرخي از درباني حضرت ابي الحسن علي بن موسي الرضا صلوات الله عليهما يافت. و هرکه تفصيل آن خواهد بايد که رجوع نمايد به تذکرة الاولياء شيخ عطّار و شواهد النبوّة مولانا جامی».

🔸 وقال فی روضة المتقين: «وهذا هو سرّ الصوفية، كما ذكره العطّار في كتابه مظهر العجائب إنّي كنت في الطفولية مع أبي ذاهباً إلى الشيخ نجم الدين الكبري، فلقّنني أوّلاً أسامي الأئمة عليهم السلام، ثمّ الذكر، وقال: هذا التلقين عن شيخي، عن شيخي إلى أميرالمؤمنين عليه السلام عن رسول الله ص عن جبرئيل، عن الله تبارك وتعالى؛ فلا تظهر هذا السرّ إلا إلی من جرّبته من المريدين».

🔹در نفحه ششم از خاتمه شرح فارسی صحيفه احاديثی در بيان اصناف علما و ذکر علماء السوء نقل کرده و سپس به يازده بيت از «حضرت مولانای رومی» استشهاد نموده و فرموده: ای عزيز! نيکو تفکّر کن در اين احاديث، و غور کن در حال خود، و تأمّل کن که اگر از اين جماعتی خود را به مجاهدات بسيار از اين معانی باز دار، و رحم کن بر حال خود پيش از آن که ندامت فايده نداشته باشد... بلکه بايد علوم تو از جنس علومی باشد که حاتم اصمّ از شقيق بلخی ياد گرفت، و بر اين ختم کنيم. منقول است که روزی شقيق بلخی به حاتم اصمّ گفت...

🔹در لوامع صاحبقرانی به شعر «عارف ربّانی ابن فارض» و در شرح خطبة البيان به شعر «حضرت شيخ العارفين عراقی»، «حضرت شيخ مغربی» «عارف ربّانی حکيم سنايی قدّس سرّه» «شيخ محمود قدّس سرّه» و کلماتی از «مشايخ صوفيّه رضوان الله عليهم» و «حضرت خواجه عبدالله انصاری» و «شيخ المشايخ ابوبکر کتّانی» استشهاد فرموده است.

🔸و در اجوبه مسائل ملا کلبعلی بروجردی به صراحت از مشایخ عرفان و کلمات متشابه آنان دفاع فرموده و کتاب تبصرة العوام را که در آن نسبت ساحری به حلاج داده شده نوشته یکی از جاهلان شیعه دانسته است.

@bazmeghodsian