⚠️نمونه افترائات منابع غالیان بر زراره
قبل از نقد مستندات مذمت زراره در منابع امامی، توجه به فضای عناد شدید غالیان با فقهای اصحاب و خاصه زراره و افترائاتشان بر این فقها لازم است. پیشتر گذشت که در منابع غالیان نصیری و پیشانصیری شدیدترین عداوت نسبت به فقهای اصحاب امام صادق ع و از جمله زراره نشان داده شده است. از جمله او را ولی طاغوت شمرده، و رجوع کنندگان به او و دیگر فقها را نجس دانسته‌اند و زراره و فقها را در فهرست مذمومان در کنار دشمنان اهل بیت ع نشانده‌اند. غالیان فقاهت و روایات فقهی فقهای اصحاب امام صادق علیه‌السلام را ظلمت دانسته‌اند (نمونه مستندات
همچنین، زراره و دیگر فقها را نقبای ضد شمرده‌اند (المراتب و الدرج، ص68). نصیریان که ابحاث مفصلی در حلیت خمر دارند، گاهی معنای محرم شرب مسکر را علم زرارة و فقها دانسته‌اند (حقائق اسرار، 2016، ص130). در روایتی از غلات آمده هرکس بازدارندگان از راه خدا را می‌خواهد نزد زراره و فقها برود و هرکس دنبال باب و خواص اولیای امام است، نزد ابوالخطاب برود (المعارف، طبرانی، ص10).
شاید شدیدترین طعن بر شخص زراره در میان فقهای اصحاب آن باشد که نصیریه، در سیر تناسخی ضد در ادوار مختلف گفته‌اند زراره باب منصور دوانیقی و در واقع همان خلیفه اول و هامان است که باب عمر و فرعون بوده است:
الرهطِ المفسدونَ... أبو بكرٍ وعُمرُ وعثمانُ... أمَّا أسماؤهم في المقامِ السادسِ الجعفري: فالضدُّ الكليُ كان المنصورُ المسمَّى بالدوانیقي وبابهُ زرارةُ بنُ أعیَنَ وذلك كما كان ظاهراً بعُمَرٍ وبابهُ الأولُ، وهو فرعونُ مصرَ وبابهُ هامانُ وكلُ فرعونٍ فهو الثاني وتمامُ التسعةِ معَ المنصورِ: أبو بُصیرٍ الثقفي لا الأسدي وأبو بكرٍ الخضرمي ومحمداً بنَ أبي یعفورَ ومحمدٌ بنُ مسلمٍ الثقفي وعامرُ بنُ جزاعة وكُثیِّرٌ بیاعُ النوى وبریدةُ العجلي وحجرُ بنُ زائدة، ویدخلُ معهم: عیسى بنُ موسى... (الرسالة المصریة، ص516)
در منابع امامی نیز کشی در روایت مفصلی از جمیل بن دراج از امام صادق (ع) نقل می‌کند که حضرت فقهای اصحاب، از جمله برید العجلی، زرارة، ابوبصیر و محمد بن مسلم، را به اموری همچون فقاهت و مبارزه با بدعت‌ها و تحریفات اهل باطل و نیز تأویلات غالیان می‌ستایند. سپس جمیل می‌گوید ما اصحاب ابوالخطاب را به بغض این فقیهان می‌شناختیم. (کشی، ص137
البته شاهدی مهم و عینی بر عداوت غلات با زراره نیز خود غالیان معاصر هستند که با وجود روایات مدح زراره شدیداً بر او طعن می‌زنند.
🔺 نمونه‌ای از مجعولات غلات در بحث تشبیه، به عنوان شاهدی از دروغ‌های غالیان بر زراره و فقهای اصحاب در خور توجه است.
بنا بر برخی از روایات امامیه از ائمه ع غالیان روایاتی را در جبر و تشبیه جعل کرده بودند، و از این جهت مورد ملامت واقع شده‌اند، که عظمت خدا را کوچک کرده‌اند (نمونه: ابن بابویه، التوحيد، ص364؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص143/ 45) در منابع غلات نصیری نمونه‌های بسیاری از روایات تشبیه آمده، و با آن برای عقاید غالیانه، به‌ویژه ظهور خداوند در اولیای الهی استناد کرده‌اند. در نمونه زیر یک روایت عامی در تشبیه، به سندی امامی منسوب شده، و آن را دستمایه طعن بر زراره کرده‌اند:
❌رواه الداري [؟] عن القحشین [الحسین] بن سعید عن أبي عمیر بن أبي بصیر قال: حضر زرارة بن أعین مجلس الصادق منه السلام بالمدینة، قال الصادق: إن الله تبارك وتعالى ینزل في كل لیلة إلى السماء الدنیا فیقول: هل من سائل فأعطیه، هل من مستغفر فأغفر له "وقد روت العامة هذا" فخرج زرارة هاربا على وجهه، فقال الصادق لبعض من حوله: اتبعه فاستحلفه بالله لما قام، ثم قال الصادق علیه السلام لمن حوله: سیجیئكم الرجل فیخبركم أنه إنما قام مخافة أن یقع علیه سقف المسجد من عظم فریتنا، فجاء الرجل فقال: قال لي قمت مخافة أن یقع المسجد علي لعظم ما سمعت من الكذب (طبرانی، الجواهر، ص28).
این روایت در حالی با این سند به زراره منسوب شده و او را مخالف امام صادق علیه‌السلام معرفی کرده است که اولا راویان همین سند (حسین بن سعید و ابن ابی عمیر) به گستردگی از زراره روایت کرده و راوی روایات مدح او نیز بوده‌اند (برای نمونه: کشی، ص134، 136، 144، 146)، ثانیاً ایشان و ابوبصیر راوی روایات ذم تشبیه و تجسیم خداوند هستند (برای نمونه: التوحيد للصدوق، ص76، 80، 105، 117، 140، 146، 170، 172، 173، 184، 242، 313، 317)، و از جمله روایاتی در رد فراز تشبیهی روایت مورد بحث دارند (همان، ص114، 116، 176) پس چگونه در اینجا عقیده‌ای خلاف روایات خودشان و خلاف روایات متواتر و حکم عقل و قرآن را به امام نسبت داده‌اند؟
اما عجیب‌تر اینکه غالیان در روش مضطرب خود، تشبیهی‌ترین مضامین را نیز به زراره نسبت داده‌اند (حقائق اسرار، 2016، ص37). این اضطراب‌ها نتیجه رویکردهای متهافت غالیان و اغراض گوناگون آنان است.
@gholow2
قبل از نقد مستندات مذمت زراره در منابع امامی، توجه به فضای عناد شدید غالیان با فقهای اصحاب و خاصه زراره و افترائاتشان بر این فقها لازم است. پیشتر گذشت که در منابع غالیان نصیری و پیشانصیری شدیدترین عداوت نسبت به فقهای اصحاب امام صادق ع و از جمله زراره نشان داده شده است. از جمله او را ولی طاغوت شمرده، و رجوع کنندگان به او و دیگر فقها را نجس دانسته‌اند و زراره و فقها را در فهرست مذمومان در کنار دشمنان اهل بیت ع نشانده‌اند. غالیان فقاهت و روایات فقهی فقهای اصحاب امام صادق علیه‌السلام را ظلمت دانسته‌اند (نمونه مستندات
همچنین، زراره و دیگر فقها را نقبای ضد شمرده‌اند (المراتب و الدرج، ص68). نصیریان که ابحاث مفصلی در حلیت خمر دارند، گاهی معنای محرم شرب مسکر را علم زرارة و فقها دانسته‌اند (حقائق اسرار، 2016، ص130). در روایتی از غلات آمده هرکس بازدارندگان از راه خدا را می‌خواهد نزد زراره و فقها برود و هرکس دنبال باب و خواص اولیای امام است، نزد ابوالخطاب برود (المعارف، طبرانی، ص10).
شاید شدیدترین طعن بر شخص زراره در میان فقهای اصحاب آن باشد که نصیریه، در سیر تناسخی ضد در ادوار مختلف گفته‌اند زراره باب منصور دوانیقی و در واقع همان خلیفه اول و هامان است که باب عمر و فرعون بوده است:
الرهطِ المفسدونَ... أبو بكرٍ وعُمرُ وعثمانُ... أمَّا أسماؤهم في المقامِ السادسِ الجعفري: فالضدُّ الكليُ كان المنصورُ المسمَّى بالدوانیقي وبابهُ زرارةُ بنُ أعیَنَ وذلك كما كان ظاهراً بعُمَرٍ وبابهُ الأولُ، وهو فرعونُ مصرَ وبابهُ هامانُ وكلُ فرعونٍ فهو الثاني وتمامُ التسعةِ معَ المنصورِ: أبو بُصیرٍ الثقفي لا الأسدي وأبو بكرٍ الخضرمي ومحمداً بنَ أبي یعفورَ ومحمدٌ بنُ مسلمٍ الثقفي وعامرُ بنُ جزاعة وكُثیِّرٌ بیاعُ النوى وبریدةُ العجلي وحجرُ بنُ زائدة، ویدخلُ معهم: عیسى بنُ موسى... (الرسالة المصریة، ص516)
در منابع امامی نیز کشی در روایت مفصلی از جمیل بن دراج از امام صادق (ع) نقل می‌کند که حضرت فقهای اصحاب، از جمله برید العجلی، زرارة، ابوبصیر و محمد بن مسلم، را به اموری همچون فقاهت و مبارزه با بدعت‌ها و تحریفات اهل باطل و نیز تأویلات غالیان می‌ستایند. سپس جمیل می‌گوید ما اصحاب ابوالخطاب را به بغض این فقیهان می‌شناختیم. (کشی، ص137
البته شاهدی مهم و عینی بر عداوت غلات با زراره نیز خود غالیان معاصر هستند که با وجود روایات مدح زراره شدیداً بر او طعن می‌زنند.
🔺 نمونه‌ای از مجعولات غلات در بحث تشبیه، به عنوان شاهدی از دروغ‌های غالیان بر زراره و فقهای اصحاب در خور توجه است.
بنا بر برخی از روایات امامیه از ائمه ع غالیان روایاتی را در جبر و تشبیه جعل کرده بودند، و از این جهت مورد ملامت واقع شده‌اند، که عظمت خدا را کوچک کرده‌اند (نمونه: ابن بابویه، التوحيد، ص364؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص143/ 45) در منابع غلات نصیری نمونه‌های بسیاری از روایات تشبیه آمده، و با آن برای عقاید غالیانه، به‌ویژه ظهور خداوند در اولیای الهی استناد کرده‌اند. در نمونه زیر یک روایت عامی در تشبیه، به سندی امامی منسوب شده، و آن را دستمایه طعن بر زراره کرده‌اند:
❌رواه الداري [؟] عن القحشین [الحسین] بن سعید عن أبي عمیر بن أبي بصیر قال: حضر زرارة بن أعین مجلس الصادق منه السلام بالمدینة، قال الصادق: إن الله تبارك وتعالى ینزل في كل لیلة إلى السماء الدنیا فیقول: هل من سائل فأعطیه، هل من مستغفر فأغفر له "وقد روت العامة هذا" فخرج زرارة هاربا على وجهه، فقال الصادق لبعض من حوله: اتبعه فاستحلفه بالله لما قام، ثم قال الصادق علیه السلام لمن حوله: سیجیئكم الرجل فیخبركم أنه إنما قام مخافة أن یقع علیه سقف المسجد من عظم فریتنا، فجاء الرجل فقال: قال لي قمت مخافة أن یقع المسجد علي لعظم ما سمعت من الكذب (طبرانی، الجواهر، ص28).
این روایت در حالی با این سند به زراره منسوب شده و او را مخالف امام صادق علیه‌السلام معرفی کرده است که اولا راویان همین سند (حسین بن سعید و ابن ابی عمیر) به گستردگی از زراره روایت کرده و راوی روایات مدح او نیز بوده‌اند (برای نمونه: کشی، ص134، 136، 144، 146)، ثانیاً ایشان و ابوبصیر راوی روایات ذم تشبیه و تجسیم خداوند هستند (برای نمونه: التوحيد للصدوق، ص76، 80، 105، 117، 140، 146، 170، 172، 173، 184، 242، 313، 317)، و از جمله روایاتی در رد فراز تشبیهی روایت مورد بحث دارند (همان، ص114، 116، 176) پس چگونه در اینجا عقیده‌ای خلاف روایات خودشان و خلاف روایات متواتر و حکم عقل و قرآن را به امام نسبت داده‌اند؟
اما عجیب‌تر اینکه غالیان در روش مضطرب خود، تشبیهی‌ترین مضامین را نیز به زراره نسبت داده‌اند (حقائق اسرار، 2016، ص37). این اضطراب‌ها نتیجه رویکردهای متهافت غالیان و اغراض گوناگون آنان است.
@gholow2
