@Ganjinemaktoob
وصف القناة
✅ گروهی برای گفتگوهای تُراثی (نسخه‌های خطی)
Forwarded From unknown
گفتگوهای تراثی
torathiForwarded From unknown
گفتگوهای تراثی
torathi@Ganjinemaktoob
Forwarded From unknown
گفتگوهای تراثی
torathiسه اثر از منشورات جدید بریل تقدیم دوستان عزیز…
گفتگوهای تراثی
torathiبا سلام و احترام، موسسه فرهنگی الجواد (ع) با مدیریت استاد درایتی، در سالهای اخیر چهار اثر گرانسنگ منتشر نموده‌اند:
الف) فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست اول در ۱۲ جلد.
ب) فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا)، در ۴۵ جلد
ج) معجم المخطوطات العراقیة، در ۲۰ جلد
د) فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست دوم در ۲۰ جلد (گویا هنوز توزیع نشده).
آنچه تجدید چاپ شده با اضافات و ویرایش اغلاط، مربوط به دنا هست نه فنخا.
🍃🙏🍃
الف) فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست اول در ۱۲ جلد.
ب) فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا)، در ۴۵ جلد
ج) معجم المخطوطات العراقیة، در ۲۰ جلد
د) فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست دوم در ۲۰ جلد (گویا هنوز توزیع نشده).
آنچه تجدید چاپ شده با اضافات و ویرایش اغلاط، مربوط به دنا هست نه فنخا.
🍃🙏🍃
گفتگوهای تراثی
torathiبا سلام و احترام کتابخانه آیت الله مرعشی وبسایت ندارد، چه رسد به کتابخانه دیجیتال، آدرس مکتبه روضه حیدریه (حرم امیرالمومنین علیه السلام در نجف)👇
https://www.haydarya.com/
https://www.haydarya.com/
جستاري درباره وضعيت آماري نسخ خطي در شهرهاي ايران
بر پايه دو دهه مطالعات ميداني راقم، بدون ترديد، ايران با بيش از يک ميليون عنوان نسخه خطي، پس از کشور فرهنگي ترکيه (ميراث‌دار امپراتوري عثماني)، مقام دوم ذخائر عظيم تراثي را در جهان دارا مي‌باشد. درباره اين مجموعه‌هاي نفيس، تاکنون در قالب‌ها و اشکال متنوعي، کم و بيش گزارش‌هايي منتشر شده است و برخي از اين کلکسيون‌ها نيز در قالبِ فهرست‌هايي با فرمت‌هاي کتابي، مقاله‌اي يا پايان نامه و مانند آنها، به اجمال و تفصيل، معرفي‌هايي صورت گرفته است که صاحب قلم در کتاب فهرست‌نامه ايران (تهران، کتابخانه مجلس،1390) بيش از 2000 عنوان (بدون لحاظ تعداد جلدها)، شامل فهارس منتشر شده و نشده (مخطوط)، در معرفي حدود 400000 عنوان نسخه خطي مربوط به 536 کتابخانه عمومي و مجموعه خصوصي در 145 شهر، به اختصار معرفي نموده است؛ آثاري که زحماتِ ماندگار بيش از 600 فهرستنگار خدوم و گمنام در آنها متبلور گرديده است. البته از اين 2000 عنوان فهرستِ معرفي شده در آن اثر، محتواي تراثي حدود يک سوم از آن فهرست‌ها، يعني حدود ششصد عنوان فهرست، تأليف 96 فهرستنگار[2]، در فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، گزارش گرديده است (شکر الله سعيهم)؛ اما به دگر تعبير بايد توجّه داشت که فهرستواره ارزشمندِ دنا، علي رغم تلاش‌هاي عزيزان، فاقد محتواي تراثي دو ثلث از فهارس منتشر شده و نشده مربوط به تراثيات ايران (يعني حدود 1300 عنوان فهرست) است و از ميان تأليفات 600 فهرستنگار نسخه‌هاي خطي ايران، تنها آثار يک ششم از فهرست‌نگاران، در اين اثر ماندگار، درج گرديده است؛ اميد است اين کار ارزشمند (فهرستواره دنا) يکبار ديگر، با بازبيني بيشتر و درج اطلاعات باقيمانده فهارس، براي بهره‌مندي کامل پژوهشگران، منتشر گردد و طبيعتاً اگر در حالت خوشبينانه يک سوم آثار هم معرفي‌هاي تکراری باشند، انتظار مي‌رود، اين اثر، با همين سبک و سياق و قلم، به بيست جلد بالغ گردد؛ هر چند با توجه به وجود مجموعه‌هاي معرفي و فهرست نشده فراوان در ايران، مانند 60% نسخه‌هاي معرفي نشده کتابخانه حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي (23000 مجلد نسخه خطي در 50000 عنوان) و مجموعه‌هاي خصوصي ديگر در جاي جاي اين کشور غني، خود نيازمند همتي عظيم براي فتح دناهاي ديگر است!?? جستجوی نسخ خطی
? نسخه های خطی ایران رو می تونید در کتاب فنخا فهرست نسخ خطی ایران که حدود ۴۰ جلد است ببینید مطالب حدیثی آن حدود جلد ۲ یا ۳ باید باشد.
?سایت دنا و فنخا دو دایره المعارف جامع نسخ خطی ایران اند. می توانید در این دو جستجو کنید.
?سایت اقا بزرگ هم می تواند کمک کند
?البته در حوزه نسخ خطی و پیدا کردن نسخه ای خاص باید بیشتر فهارس رو دید حتی فهارس کتابخانه های شخصی، در خیلی سال قبل نشریه نسخ خطی دانشگاه تهران که 12 شماره از ان به چاپ رسید فهرست نسخ خطی کتابخانه های شخصی کشور رو چاپ کردن
نسخه هایی که توسط بزرگانی چون محمد تقی دانش پژوه، ایرج افشار و امثال ذلک فهرست شده است.
? سایت فنخا
http://mtif.ir/p/book/63172/فهرستگان-نسخه-های-خطی-ایران-
? سایت دنا
http://www.manuscripts.ir/fa/center-news/417-فهرستواره-دست-نوشته-های-ایران-دنا-در-۱۲-جلد
?سایت میراث مکتوب
http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/1681
?سایت کتابخانه خطی عربی
https://www.kfu.edu.sa/ar/Deans/Library/Pages/Manuscripts.aspx
? سایت مکتبه الوراق
http://www.alwaraq.net/Core/index.jsp?option=1
?سایت آقابزرگ
http://www.aghabozorg.ir/search.aspx
?در کتابخانه های ملی هم می توان جستجو کرد
http://www.nlai.ir/Default.aspx?tabid=837
?مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان های اروپایی (وابسته به آل البیت)
@Islamicstudies
http://clisel.com/the-hill-museum-manuscript-library/
https://www.vhmml.org/بزودی منتشر می شود:
ویراست دوم فهرستواره دستنوشت های ایران (دنا)
- با معرفی 400 هزار نسخه خطی و عکسی موجود در ایران
- معرفی 115 هزار نسخه بیش از ویراست اول دنا
- معرفی 80 هزار نسخه بیش از فنخا
- اصلاح و تکمیل 40 هزار مورد از اطلاعات ویراست اول دنا🔵 برخي عزيزان سؤال ميکنند که پژوه‌ي 12 جلدي ارزشمند جناب استاد درايتي با عنوان: فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، چه مقدار از نسخ خطي معرفي شده در کتابخانه‌هاي عمومي و مجموعه‌هاي خصوصي در ايران را پوشش ميدهد؟ در پاسخ عزيزان عرض کنم که صاحب قلم در کتاب فهرست‌نامه ايران (چاپ تهران، کتابخانه مجلس،1390) بيش از 2000 عنوان (بدون لحاظ تعداد جلدهاي فهارس بلکه لحاظ عناوين)، شامل فهارس منتشر شده (کتاب و مقاله) و نشده (مخطوط)، در معرفي حدود 400000 عنوان نسخه خطي مربوط به 536 کتابخانه عمومي و مجموعه خصوصي در 145 شهر، به اختصار معرفي نموده است؛ آثاري که زحماتِ ماندگار بيش از 600 فهرستنگار خدوم و گمنام در آنها متبلور گرديده است. از اين 2000 عنوان فهرستِ معرفي شده در آن اثر، محتواي تراثي حدود يک سوم از آن فهرست‌ها، يعني حدود ششصد عنوان فهرست، تأليف 96 فهرستنگار، در فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، گزارش گرديده است (شکر الله سعيهم و لله درّه)؛ اما به دگر تعبير بايد توجّه داشت که فهرستواره ارزشمندِ دنا، علي رغم تلاش‌هاي چندين ساله‌اي استاد درايتي، فاقد داده‌ها و محتواي تراثي دو ثلث از فهارس منتشر شده و نشده (مخطوط) مربوط به تراثيات ايران (يعني حدود 1300 عنوان فهرست) است و از ميان تأليفات 600 فهرستنگار نسخه‌هاي خطي ايران، تنها آثار يک ششم از فهرست‌نگاران، در اين اثر ماندگار، درج گرديده است؛ البته طبعاً برخي فهارس به اصطلاح منطقيين عام و خاص مطلق بوده است و قاعدتاً گاهي نياز به فهارس خاص نيست. با اين حال اميد است اين کار ارزشمند (فهرستواره دنا) يکبار ديگر، با بازبيني بيشتر و درج اطلاعات باقيمانده فهارس، براي بهره‌مندي کامل پژوهشگران، ترجيحاً به صورت برخطي (آنلاين)، براي عموم منتشر گردد و طبيعتاً اگر در حالت خوشبينانه يک سوم آثار هم معرفي‌هاي تکراری باشند، انتظار مي‌رود، اين اثر، با همين سبک و سياق و قلم، به بيست جلد بالغ گردد؛ هر چند با توجه به وجود مجموعه‌هاي معرفي و فهرست نشده فراوان در ايران، مانند 60% نسخه‌هاي معرفي نشده کتابخانه حضرت آيت‌الله مرعشي (23000 مجلد نسخه خطي در 50000 عنوان) و مجموعه‌هاي خصوصي ديگر در جاي جاي اين کشور غني، خود نيازمند همتي عظيم براي فتح دناهاي ديگر است! البته در فهرستگان دستنوشتهاي کتابخانه‌هاي ايران (فنخا) انصافاً موارد زيادتري از اطلاعات فهارس در آن اثر ماندگار درج گرديده است؛ اما با اين حال، براي نمونه فهرستواره چهارده هزار نسخه خطي موجود در مکتبه مرعشيه، يا مثلاً شصت ـ هفتاد فهرست مخطوطي که مرحوم آقا سيد عبدالعزيز طباطبايي نوشته‌اند، بخصوص مربوط به مجموعه‌هاي خصوصي هنوز دست نوشته مانده‌اند و داده‌ها و محتواي آنها منتشر نشده است. اينها يک طرف و بالاتر از همه اينکه از يک ميليون عنوان نسخه خطي (با تکرار) موجود در کتابخانه‌هاي دولتي، عمومي و وقفي و مجموعه‌هاي خصوصي کشور و منازل مردم و يا محققان، من حيث المجموع، تنها يک سوم آنها معرفي و شناسايي و فهرست شده‌اند و شوربختانه از دو سوم آنها اطلاعي منتشر نشده است و قس علي هذا کشورهاي ديگر و مجموعه‌هاي ديگر تا جايي که در جهان از پنج ميليون نسخه خطي اسلامي (نگارش يافته با الفباي عربي) تاکنون يک سوم از اين مواريث کهن در جهان، در حالت خوشبينانه معرفي و در قالب تقريبي پانزده هزار اثر (کتاب، مقاله، پايان نامه و ...) معرفي شده‌اند... و براي نمونه در قاره افريقا، در کشورهايي مانند مالي و موريتاني و .. صدها هزار نسخه نفيس ناشناخته مانده است... با پوزش از تطويل🙏🏻💐
ويراست دوم فهرستواره نسخه‌های خطی ايران (دنا)
فهرستواره نسخه‌های خطی ايران (دنا) در سال 1389 منتشر شد و استقبال بی‌نظير پژوهشگران مواجه شد به نحوی که در همان سال نخست انتشار تمام نسخه‌های آن به فروش رفت و ناياب شد و ضرورت چاپ مجدد آن احساس شد. اکنون پس از گذشت پنج سال از اتمام چاپ نخست دنا، دو دليل اصلی ما را مجاب کرد که به جای چاپ مجدد همان اثر، ويراست جديدی از آن اثر را عرضه کنيم: اول اينکه ويراست نخست دنا شامل اطلاعات 300 هزار نسخه خطی و عکسی داخل ايران بود، که اين تعداد اکنون در بانک اطلاعاتی موجود در مؤسسه به 400 هزار نسخه رسيده است که افزايش حجم قابل توجهی است و ناديده گرفتن آن ممکن نيست. دوم اينکه دنا چون اولين مجموعه از اين دست بود نقايص و اشکالات متعددی در آن وارد شده بود که ضرورت اصلاح آنها به شدت احساس می‌شود.
کار ويراستاری و صفحه‌بندی ويراست دوم دنا، پس از پايان کار کتاب «معجم المخطوطات العراقية» آغاز خواهد شد و انتظار می‌رود که تا يک سال آينده در 20 مجلد هزار صفحه‌ای برای چاپ آماده شود.بزودی منتشر می شود:
ویراست دوم فهرستواره دستنوشت های ایران (دنا)
- با معرفی 400 هزار نسخه خطی و عکسی موجود در ایران
- معرفی 115 هزار نسخه بیش از ویراست اول دنا
- معرفی 80 هزار نسخه بیش از فنخا
- اصلاح و تکمیل 40 هزار مورد از اطلاعات ویراست اول دنا🔵 برخي عزيزان سؤال ميکنند که پژوه‌ي 12 جلدي ارزشمند جناب استاد درايتي با عنوان: فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، چه مقدار از نسخ خطي معرفي شده در کتابخانه‌هاي عمومي و مجموعه‌هاي خصوصي در ايران را پوشش ميدهد؟ در پاسخ عزيزان عرض کنم که صاحب قلم در کتاب فهرست‌نامه ايران (چاپ تهران، کتابخانه مجلس،1390) بيش از 2000 عنوان (بدون لحاظ تعداد جلدهاي فهارس بلکه لحاظ عناوين)، شامل فهارس منتشر شده (کتاب و مقاله) و نشده (مخطوط)، در معرفي حدود 400000 عنوان نسخه خطي مربوط به 536 کتابخانه عمومي و مجموعه خصوصي در 145 شهر، به اختصار معرفي نموده است؛ آثاري که زحماتِ ماندگار بيش از 600 فهرستنگار خدوم و گمنام در آنها متبلور گرديده است. از اين 2000 عنوان فهرستِ معرفي شده در آن اثر، محتواي تراثي حدود يک سوم از آن فهرست‌ها، يعني حدود ششصد عنوان فهرست، تأليف 96 فهرستنگار، در فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، گزارش گرديده است (شکر الله سعيهم و لله درّه)؛ اما به دگر تعبير بايد توجّه داشت که فهرستواره ارزشمندِ دنا، علي رغم تلاش‌هاي چندين ساله‌اي استاد درايتي، فاقد داده‌ها و محتواي تراثي دو ثلث از فهارس منتشر شده و نشده (مخطوط) مربوط به تراثيات ايران (يعني حدود 1300 عنوان فهرست) است و از ميان تأليفات 600 فهرستنگار نسخه‌هاي خطي ايران، تنها آثار يک ششم از فهرست‌نگاران، در اين اثر ماندگار، درج گرديده است؛ البته طبعاً برخي فهارس به اصطلاح منطقيين عام و خاص مطلق بوده است و قاعدتاً گاهي نياز به فهارس خاص نيست. با اين حال اميد است اين کار ارزشمند (فهرستواره دنا) يکبار ديگر، با بازبيني بيشتر و درج اطلاعات باقيمانده فهارس، براي بهره‌مندي کامل پژوهشگران، ترجيحاً به صورت برخطي (آنلاين)، براي عموم منتشر گردد و طبيعتاً اگر در حالت خوشبينانه يک سوم آثار هم معرفي‌هاي تکراری باشند، انتظار مي‌رود، اين اثر، با همين سبک و سياق و قلم، به بيست جلد بالغ گردد؛ هر چند با توجه به وجود مجموعه‌هاي معرفي و فهرست نشده فراوان در ايران، مانند 60% نسخه‌هاي معرفي نشده کتابخانه حضرت آيت‌الله مرعشي (23000 مجلد نسخه خطي در 50000 عنوان) و مجموعه‌هاي خصوصي ديگر در جاي جاي اين کشور غني، خود نيازمند همتي عظيم براي فتح دناهاي ديگر است! البته در فهرستگان دستنوشتهاي کتابخانه‌هاي ايران (فنخا) انصافاً موارد زيادتري از اطلاعات فهارس در آن اثر ماندگار درج گرديده است؛ اما با اين حال، براي نمونه فهرستواره چهارده هزار نسخه خطي موجود در مکتبه مرعشيه، يا مثلاً شصت ـ هفتاد فهرست مخطوطي که مرحوم آقا سيد عبدالعزيز طباطبايي نوشته‌اند، بخصوص مربوط به مجموعه‌هاي خصوصي هنوز دست نوشته مانده‌اند و داده‌ها و محتواي آنها منتشر نشده است. اينها يک طرف و بالاتر از همه اينکه از يک ميليون عنوان نسخه خطي (با تکرار) موجود در کتابخانه‌هاي دولتي، عمومي و وقفي و مجموعه‌هاي خصوصي کشور و منازل مردم و يا محققان، من حيث المجموع، تنها يک سوم آنها معرفي و شناسايي و فهرست شده‌اند و شوربختانه از دو سوم آنها اطلاعي منتشر نشده است و قس علي هذا کشورهاي ديگر و مجموعه‌هاي ديگر تا جايي که در جهان از پنج ميليون نسخه خطي اسلامي (نگارش يافته با الفباي عربي) تاکنون يک سوم از اين مواريث کهن در جهان، در حالت خوشبينانه معرفي و در قالب تقريبي پانزده هزار اثر (کتاب، مقاله، پايان نامه و ...) معرفي شده‌اند... و براي نمونه در قاره افريقا، در کشورهايي مانند مالي و موريتاني و .. صدها هزار نسخه نفيس ناشناخته مانده است... با پوزش از تطويل🙏🏻💐
آقا امان از این فنخا، آقایون خیال میکنند تمام نسخه های ایران در این کتابآمده است با ا ینکه فقط از زمان انتشار فنخا و دنا شاید چیزی نزدیک به اندازه ی یک پنجم 5 / 1 نسخه در فهارس مستقل و مجلات چاپ شده و یا به صورت رایانه ای در خود کتابخانه ها قابل جستجو و فهرست شده میباشد که در این فهرستواره نیامده و تمام اعتماد ما شده بر این فنخا.. این باز غیر از فهرست های خارجی است که درباره آنها بحث مفصل است..
صاحب قلم در کتاب فهرست‌نامه ايران (تهران، کتابخانه مجلس،1390) بيش از 2000 عنوان (بدون لحاظ تعداد جلدها فقط عنوان)، شامل فهارس منتشر شده (کتاب و مقاله) و نشده (مخطوط)، در معرفي حدود 400000 عنوان نسخه خطي مربوط به 536 کتابخانه عمومي و مجموعه خصوصي در 145 شهر، به اختصار معرفي نموده است؛ آثاري که زحماتِ ماندگار بيش از 600 فهرستنگار خدوم و گمنام در آنها متبلور گرديده است. از اين 2000 عنوان فهرستِ معرفي شده در آن اثر، محتواي تراثي حدود يک سوم از آن فهرست‌ها، يعني حدود ششصد عنوان فهرست، تأليف 96 فهرستنگار، در فهرستواره دستنوشتهاي ايران (دنا)، گزارش گرديده است (شکر الله سعيهم)؛ اما به دگر تعبير بايد توجّه داشت که فهرستواره ارزشمندِ دنا، علي رغم تلاش‌هاي عزيزان، فاقد محتواي تراثي دو ثلث از فهارس منتشر شده و نشده مربوط به تراثيات ايران (يعني حدود 1300 عنوان فهرست) است و از ميان تأليفات 600 فهرستنگار نسخه‌هاي خطي ايران، تنها آثار يک ششم از فهرست‌نگاران، در اين اثر ماندگار، درج گرديده است؛ اميد است اين کار ارزشمند (فهرستواره دنا) يکبار ديگر، با بازبيني بيشتر و درج اطلاعات باقيمانده فهارس، براي بهره‌مندي کامل پژوهشگران، منتشر گردد و طبيعتاً اگر در حالت خوشبينانه يک سوم آثار هم معرفي‌هاي تکراری باشند، انتظار مي‌رود، اين اثر، با همين سبک و سياق و قلم، به بيست جلد بالغ گردد؛ هر چند با توجه به وجود مجموعه‌هاي معرفي و فهرست نشده فراوان در ايران، مانند 60% نسخه‌هاي معرفي نشده کتابخانه حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي (23000 مجلد نسخه خطي در 50000 عنوان) و مجموعه‌هاي خصوصي ديگر در جاي جاي اين کشور غني، خود نيازمند همتي عظيم براي فتح دناهاي ديگر است! البته در فنخا موارد زيادتري آمده است که بلي به هر حال براي نمونه مرحوم آقا سيد عبدالعزيز طباطايي فقط هفتاد فهرست مخطوط دارند که هنوز دست نوشته اند و محتواي آنها منتشر نشده است قس علي هذا ..
با عرض سلام و احترام.
اگر در کتابخانه مرکزی دانشگاه است می توانید درخواست دهید و از آنجا تهیه کنید👇👇👇بزودی منتشر می شود:
ویراست دوم فهرستواره دستنوشت های ایران (دنا)
- با معرفی 400 هزار نسخه خطی و عکسی موجود در ایران
- معرفی 115 هزار نسخه بیش از ویراست اول دنا
- معرفی 80 هزار نسخه بیش از فنخا
- اصلاح و تکمیل 40 هزار مورد از اطلاعات ویراست اول دناسلام
فهرستواره دستنوشتهای ایران(دنا) با فهرستگان نسخه‌های خطی ایران(فنخا) چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟داده‌های دنا مختصر (نامگوی) ولی فنخا توصیفی و بیشتر است؛ ضمن اینکه فنخا نسبت به ویراست نخست دنا اطلاعات بیشتری دارد و البته ویراست دوم دنا (تازه منتشر شده) تعداد نسخ معرفی شده ایران از هر دو بیشتر است.
✅ در کانال خزائن التراث.
موفق باشید🌷با سلام، احترام و عرض ادب به محضر همهٔ عزیزان.
بزرگواران به این فهرست دسترسی دارند:
فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست دوم در ۲۰ جلد. استاد درایتی.
سپاسگزارمبا سلام، احترام و عرض ادب به محضر همهٔ عزیزان.
بزرگواران به این فهرست دسترسی دارند:
فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست دوم در ۲۰ جلد. استاد درایتی.
فهرست نسخ یک شاعر مدنظر است.
سپاسگزارمبا سلام، احترام و عرض ادب به محضر همهٔ عزیزان.
بزرگواران به این فهرست دسترسی دارند:
فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ویراست دوم در ۲۰ جلد. استاد درایتی.
فهرست نسخ یک شاعر مدنظر است.
سپاسگزارمبا سلام،
دنا مخفف فهرستواره دستنوشتهای ایران، فهرستِ درهمکردِ داده‌های نامگویِ (مختصر) فهارس نسخ خطی موجود در کتابخانه‌های ایران (۱۲ج) تا سال ۱۳۸۹ش و فنخا مخفف فهرستگان نسخ خطی ایران، که آن نیز فهرست درهمکرد داده‌های توصیفیِ فهارس نسخ خطی موجود در کتابخانه‌های ایران (۴۵ج) تا سال ۱۳۹۱ش است و فنخا نسبت به دنا در کنار تفصیلی بودن اطلاعات، هم حاوی اطلاعات بیشتری است و هم از صحتِ نسبتاً خوبی برخوردار است، هر چند هر دو نسبت به کل فهارس نوشته شده برای نسخ خطی موجود در ایران، تنها یک سوم تا نیمی از فهارس را دربرمیگیرد، ضمن اینکه از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ نیز فهارس نسبتا زیادی منتشر شده است و هر دوی آنها فاقد اطلاعات آنها هستند. البته گفته شده در ویراست دوم دنا (چاپ ۱۴۰۰ش)، داده‌های جدیدتر به روز رسانی شده است.آیا چاپ جدید دنا را بخریم؟
دنا، فهرستواره دستنوشتهای ایران است که حدود ۳۰۰هزار نسخه خطی را فهرست کرده بود.
بعد از این فهرستواره، فنخا (فهرستگان نسخه‌های خطی ایران) منتشر شد که از جهات بسیاری جامع‌تر از دنا و کاری بسیار ارزشمند و راهگشا بود.
اخیرا شاهد چاپ ویراست جدید دنا هستیم که در معرفی‌اش عنوان شده است که نسبت به ویراست قبلی دنا حدود ۱۱۵هزار نسخه، و به نسبت فنخا حدود ۸۰هزار نسخه بیشتری را معرفی کرده است.
اکنون فرض کنیم شما پیشتر هزینه صرف کرده و چاپ قبلی دنا و فنخا را خریده‌اید، آیا اکنون لازم است ویراست جدید دنا را که قیمتش حدود ۳میلیون تومان است تهیه کنید؟
پاسخ به این سؤال دو جهت دارد:
بعد از چاپ فنخا، کتابخانه‌هایی مانند مرعشی، مرکز احیا و ملی فهرستهایی منتشر کرده‌اند که نسخ معرفی شده آنها در فنخا نیامده است و شما برای انجام کار تخصصی و متقن مجبورید آنها را تهیه کنید، مضافا که برای دنبال کردن یک نسخه باید هر جلد را مستقلا ببینید ولی دنای جدید شما را از این کار خسته‌کننده بی‌نیاز می‌کند. (هزینه خرید فهرستهایی که بعد از فنخا چاپ شده‌اند حدود یک میلیون تومان است)
جهت دوم این بررسی و روی سخن، به عرضه‌کنندگان دنا برمی‌گردد؛ طبق گفته ایشان، دنا حدود ۸۰هزار نسخه مازاد بر فنخا و ۱۱۵هزار نسخه مازاد بر دنای قبلی دارد. نسبت ۸۰هزار به ۴۱۵هزار نسخه (تعداد کل نسخ معرفی شده در ویراست جدید)، کمتر از یک پنجم است.
یعنی فقط یک پنجم دنای ۲۰جلدی دارای محتوای جدید است!
حال با این وجود این سؤال پیش می‌آید که طبق چه انصافی باید خریدار، هزینه مجدد برای ۸۰درصدی را پرداخت کند که قبلا آن را تهیه کرده است؟ (حتی کتابخانه‌هایی مانند مرعشی و مرکز احیا نیز ویراست جدید دنا را تهیه نکرده و اعلام هم کرده‌اند که انگیزه‌ای برای این کار ندارند)
در واقع به جای ۲۰جلد چاپ مجدد، فقط می‌توانستند ۴جلد به عنوان تکمله فنخا یا ۵جلد به عنوان تکمله دنا منتشر کنند.
اکنون با توجه به این توضیحات شاید بتوانید تصمیم دقیق‌تری برای خرید یا عدم خرید ویراست جدید دنا اتخاد کنید.
@nosakh_shiiانتقاداتی از ویراست جدید «دنا»
چند سالی از انتشار کتاب ارزشمند فنخا [فهرستگان نسخه‌های خطی ایران] می‌گذرد.
پیش از آن نیز دنا [دست نوشته‌های ایران] از همان مجموعه و مؤلف به چاپ رسیده بود، که البته صرفا بصورت فهرستواره مختصر بود و با انتشار فنخا، به دلایل مختلف کارآرایی اولیه خود را از دست داد.
چندی پیش استاد مصطفی درایتی [گردآورنده دنا و فنخا] اقدام به چاپ ویراست جدید دنا در ۲۰جلد نمودند.
در نگاه اول این سؤال به ذهن می‌رسید که با وجود فنخا، چرا اقدام به چاپ ویراست جدید دنا شد و چرا صرفا چند جلد به عنوان مستدرک فنخا به چاپ نرسید؟
ظاهرا این اشکال منطقی به نظر می‌رسد و گویا خود استاد درایتی نیز احتمال مطرح شدن آن را می‌دادند، لذا در مقدمه جلد اول آن را به عنوان یک سؤال احتمالی ذکر کرده و چهار دلیل برای لزوم چاپ جدید دنا بیان کرده‌اند [به نظر ما هیچ کدام از چهار دلیل قانع کننده نیست؛ و بعدا به بیان آنها خواهیم پرداخت ان شاءالله].
ما دو سنخ اشکال به دنا وارد می‌دانیم:
اشکال اول همان بود که اجمالا مطرح شد.
* تذکر این نکته ضروری است که طبیعتا اگر هزینه‌های چاپ ویراست جدید دنا، صرفا با هزینه‌های شخصی استاد درایتی تأمین شده و حالت سرمایه‌گذاری داشته و سود و زیانش از آنِ خودشان است، این اشکال ما چندان وارد نخواهد بود و ایشان می‌توانند پاسخ دهند که این خود من هستم که تصمیم می‌گیرم دارایی‌‌هایم را چگونه خرج کنم.¹ (چون ما در شناسنامه و مقدمه کتاب نشانی از همکاری مجموعه‌های دولتی برای چاپ ویراست جدید ندیدیم به این اشکال نخست کمتر پافشاری می‌کنیم؛ اما هر ناشری می‌تواند با حساب و کتاب سر انگشتی متوجه شود که چاپ این کتاب، نمی‌تواند اندوخته و سود مالی خاصی برای ناشر همراه داشته باشد و انگیزه‌ای برای چاپ کتاب بدون داشتن بانی داشته باشد)
اشکال دوم: بعد از چاپ فنخا، برخی کتابخانه‌ها مجلدات دیگری از فهرست نسخه‌های خطی خود را منتشر کرده‌اند، از جمله چندین جلد فهرست کتابخانه مرکز احیاء، و حدود ده جلد فهرست کتابخانه مرعشی که بعد از چاپ فنخا منتشر شده‌اند.
در نگاه اول، وقتی عنوان تبلیغات ویراست جدید فنخا را می‌بینیم که ادعا می‌شود در ویراست جدید دنا، حدود هشتاد هزار نسخه بیش از فنخا معرفی شده است، گمان می‌کنیم درج فهرستهای منتشر شده بعد از چاپ فنخا، در ویراست جدید دنا است که باعث این تعداد اختلاف شده است، و سعی می‌کنیم با چشم پوشی از اشکال اول، خودمان را برای پرداخت حدود سه میلیون تومان بابت خرید ویراست جدید دنا راضی کنیم. (ولو اینکه چند سال پیش هزینه قابل توجهی را برای خرید چاپ دوازده جلدی دنا، و بعد از آن برای خرید فنخا کرده باشیم).
اما بعد از تهیه ویراست جدید دنا، متوجه می‌شویم تعداد قابل توجهی از فهرستهای چاپ شده بعد از فنخا، در دنای جدید نیز لحاظ نشده است.
مثلا رساله الدر الفرید، سید محمدعلی شهرستانی در فنخا معرفی نشده اما در جلد چهاردهم فهرست کتابخانه مرکز احیاء به چاپ رسیده است معرفی شده است.
حال شاید این سؤال به ذهن مخاطبین برسد که اگر ویراست جدید دنا، التزامی به اضافه کردن همه فهرستهای جدیدِ بعد از فنخا نداشته است پس این هشتاد هزار نسخه‌ای که ادعا می‌شود مازاد بر فنخا در این ویراستِ دنا وجود دارد از کجا آمده است؟
پاسخ استاد درایتی: «از این مقدار اطلاعات، بخشی مربوط به فهارسی است که از سال ۱۳۹۰ تا ۹۶ منتشر شده، ولی بخش عمده آن مربوط به اطلاعاتی است که از رایانه کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه ملی ایران به دست آمده است. گرچه اطلاعات استفاده شده از این دو کتابخانه، اطلاعات اولیه آنهاست و هنوز فهرست تفصیلی آنها تهیه و انتشار نیافته است و لذا از دقت اطلاعات مندرج در فهرست‌ها برخوردار نیست؛ با وجود این، به نظر رسید همین مقدار اطلاعات هم می‌تواند به پژوهشگران کمک کند». ویراست جدید دنا، ج۱، ص چهار
حال، کسانی که دسترسی به فنخا دارند باید متوجه باشند که در صورت خرید ویراست جدید دنا عمده هزینه‌ای که می‌پردازند بابت فهرست رایانه‌ای کتابخانه آستان قدس و کتابخانه ملی است، و پشتوانه چندانی نیز برای صحت آن اطلاعات اولیه وجود ندارد، و بی‌شک ویراست جدید دنا به دلیل تکیه بر اطلاعات اولیه و غیر دقیق و نهایی نشده، بعد از ۱۵-۱۰ سال آینده که فهرستهای اولیه کتابخانه‌های مذکور به چاپ رسید به یک فهرست پر غلط و غیرقابل استناد مبدل خواهد شد.
___________________
1. لازم به ذکر است هر چند که به فرض تأمین هزینه‌ها با اموال شخصی خود آقای درایتی و ناشر، ما این دفاع را برای ایشان قابل قبول دانستیم، اما ممکن است نفس همین عمل ایشان نیز باعث آسیبهایی گردد؛ مثلا دیگر کتابخانه ملی هیچ‌وقت حاضر به سرمایه‌گذاری و چاپ مستدرک فنخا _که بسیار ضروری است_ نشود و... .
@nosakh_shii
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
Disclaimer
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com