گفتگوهای تراثی

این عبارت در فهرست شیخ طوسی هم همین طور آمده است و منظور این است که هر راوی به ترتیب از کدام یک از ائمه نقل روایت کرده است. احتمالا منظور این است که این کتاب رجالی به سبک طبقات نوشته شده است. مسلما این نکته را می دانید که کتاب های رجالی به سبک های مختلف نوشته شده است، یکی از این سبک ها، سبک طبقات است که روات بر اساس روایاتشان از هر امام نوشته شده اند. احتمالا این کتاب رجال ابن عیاش هم از این قبیل بوده است

این نظر قابل تأمل است یعنی نوعی علامت بوده و برای تفکیک به کار می‌رفته است ولی نیازمند پژوهش موثقی در این زمینه هستم (اگر انجام شده باشد) و همچنین برایم اهیمت بسیار دارد که این نوع نگارش چرا و در کجا متداول بوده است.

گزارش سفر حج از کاظم زاده ایرانشهر که طی سالهای 1910 و 1911 میلادی، زمانی که وی در جده و در کارگزاری ایران بوده نوشته شده است. ترجمه این گزارش را که در اصل به زبان فرانسوی انتشار یافته است، پایین ملاحظه فرمایید.

کارهای بیشتری که در باره عاشورا می توان کرد
حادثه عاشورا برای شیعه به طور خاص و برای بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ، از قداستی ویژه برخوردار بوده و هست. لازمه این نوع نگاه به عاشورا، مسائل زیادی است که در حاشیه این واقعه عظیم از نظر تاریخی و گزارشی، ادبی و هنری، اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبه های تربیتی پدید آمده است. علاوه بر آنها، جنبه مذهبی عاشورا هم نهایت اهمیت را داشته و دارد، به این معنا که روی برداشت تشیع از اسلام تأثیر ویژه داشته و صرف نظر از این که کدام دیدگاه درست باشد، از جنبه های مختلف روی نگاه مذهبی و تاریخی شیعیان تأثیر گذاشته است.
در زمینه تاریخ عاشورا کارهای زیادی از قدیم و جدید صورت گرفته و در ادوار مختلف تاریخ از قرن اول تاکنون، هزاران کتاب و رساله و مقاله نوشته شده است. این کتاب ها اغلب، شامل بخشی تاریخی و بخشی تحلیلی یا ادبی است که مورد استفاده مردم بوده و تاکنون نیز بسیاری از آنها به عنوان منبع و مرجع یا اثری عمومی مورد مطالعه قرار می گیرد. در دو دهه اخیر هم مجموعه های بزرگی در قم و تهران در گردآوری اخبار این نهضت انجام شده که گاه تا چندین مجلد تدوین و ارائه شده است.
عاشورا از جنبه های دیگری هم مورد توجه بوده که به طور خاص می توان از جنبه ادبی یاد کرد. کتابهای زیادی در گردآوری اشعار مربوط به عاشورا نوشته شده و این علاوه بر دواوینی است که قصاید زیادی در آنها در باره کربلا و امام حسین سروده شده است. به هر حال کما بیش روی جنبه های ادبی کار شده است.
اینها عمده زمینه های کار روی عاشورا بوده و در کنار آن ها در باره تعزیه، تحقیقات مختصری هرچند سودمند انجام شده و نشان داده شده است که تعزیه به عنوان نوعی نمایشی که ایرانیان مبدع آن بوده اند، نقش مهمی در نمایاندن جنبه های مختلف نهضت عاشورا بر عهده داشته ضمن آن که به هر حال جنبه های منفی نیز داشته است. عاشورا از نظر رسانه ای از دیگر موضوعات جالبی است که دوست پژوهشگر ما آقای حسام مظاهری به آن پرداخته و در این باره به تفصیل نوشته و مسلما در آینده هم کارهای خوبی خواهد کرد. تاریخ عزاداری هم زمینه ای جدی است که مکرر به آن پرداخته شده و علاوه بر یک کتاب چند جلدی در باره تاریخ عزاداری سنتی، در باره برخی از ادوار معاصر از تاریخ عزاداری هم مقالاتی منتشر شده است. در این زمینه همچنان زمینه کار بیشتر وجود دارد.
به نظر می رسد، تاکنون، مراکز عاشورا پژوهی ما، یا افرادی که به این کار علاقه مند هستند، اغلب درگیر همین زمینه های تاریخی، تحلیلی، ادبی و تعزیه ای هستند، اما از آثار اجتماعی و سیاسی عاشورا جز پراکنده کاری انجام نگرفته و اغلب سخن دقیق و مفصل گفته نشده است.
برای مثال، نقش عاشورا در تحولات سیاسی مشروطه، یا رخدادهای دوره رضاشاه، و همین استفاده بهره های سیاسی که از آن در تحولات سیاسی دوره های بعد تا انقلاب و جنگ و تاکنون صورت گرفته، کمتر به صورت علمی بحث شده است. یادم هست یک بار همایش مفصلی در ایران در باره عاشورا و نهضت امام خمینی برگزار شد که در آن به برخی از جنبه های این بحث پرداخته شد، اما همچنان نیازمند کارهای بیشتر و بیشتری است.
در ادامه ماجرای نقش مداحان و استفاده از مفاهیم عاشورایی در تحولات سیاسی سالهای 83 و بعد از آن و مسائل مشابه، مثل آنچه چند سال بعد رخ داد، موضوعات بسیار خوبی برای پژوهش هستند.
صرف نظر از دوره کاملا معاصر ما، در دوره قاجار، عاشورا و ایام محرم از نظر اجتماعی و سیاسی همواره منبعی برای تأثیر گذاری بوده و با مرور در منابع آن دوره، می توان در این زمینه به پژوهش پرداخت، مسأله ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در اینجا به خصوص تأکید بنده روی تاثیر عاشورا در اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما در دو قرن اخیر است که از زوایای مختلف اهمیت داشته و در ساختن تاریخ امروز ما نقش مهمی را ایفا کرده است. پژوهشگران ما فارغ از این که بخواهند موضع خاصی داشته باشند، باید به طور شفاف در این باره تحقیق کرده و آنچه را از لحاظ علمی در باره رابطه میان عاشورا و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ماست، تبیین کنند. این مسأله می تواند کمک بزرگی به فهم ما از هویت مذهبی و ملی ما، تأثیر عاشورا در عمق جامعه ما و روحیات مردم، رابطه میان تصور تاریخی و معقول از عاشورا با آنچه در جامعه خود را نشان داده، و نیز مسیری که استفاده های درست یا غلط از عاشورا بوده، به ما نشان دهد. ما نیازمند آن هستم که در کنار کارهای مذهبی و با رعایت جنبه های تقدس در این نهضت، کارهای پژوهشی مستقلی هم داشته باشیم تا ما را در جهت شناخت دقیق تر در این زمینه کمک کند.
@jafarian1964

@litera9
برعکس آنچه گمان می رود، اولین حکومت ایرانیان پس از حمله اعراب طاهریان نبودند. بیش از نیم قرن پیش از آنها، ایرانیان حکومتی در شمال آفریقا تشکیل دادند که به رستمیان یا بنو رستم معروف است. حکومت رستمیان یکی از زوایای تاریک تاریخ و فرهنگ ایرانی است که در کشور ما کمتر بدان پرداخته شده است. مطالعه این کتاب برای پژوهشگران مسلط به زبان عربی می تواند زمینه ای برای شناساندن این بُعد از تاریخ ایران و ایرانیان باشد.

@litera9
مهم‌ترین عادات اجتماعی ایران باستان جشن‌های متعدد آن است که در عرض سال برگزار می‌شده و در خلال آن جشن‌ها، آداب و رسوم بی‌شماری را معمول می‌داشته‌اند. این جشن‌ها که عده آنها خیلی زیاد بوده، هر کدام به مناسبتی مرسوم شده و هر یک هم چه در دربار شاهنشاهان و چه در میان مردم، آداب و رسوم خاصی داشته است که معمول می‌گردیده. در میان جشن‌ها سه جشن «نوروز، مهرگان و سده» از همه بزرگ‌تر و مهم‌تر بوده و از نظر همین اهمیت هم بوده که این جشن‌های سه‌گانه با آن همه تاخت‌وتازها و طول مدت مقاومت کرده و نوروز هنوز هم مرسوم است و دو تا دیگر نیز تا چندی پیش معمول بوده است. این کتابچه به طور خلاصه به این سه جشن پرداخته است.

کارهای بیشتری که در باره عاشورا می توان کرد
حادثه عاشورا برای شیعه به طور خاص و برای بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ، از قداستی ویژه برخوردار بوده و هست. لازمه این نوع نگاه به عاشورا، مسائل زیادی است که در حاشیه این واقعه عظیم از نظر تاریخی و گزارشی، ادبی و هنری، اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبه های تربیتی پدید آمده است. علاوه بر آنها، جنبه مذهبی عاشورا هم نهایت اهمیت را داشته و دارد، به این معنا که روی برداشت تشیع از اسلام تأثیر ویژه داشته و صرف نظر از این که کدام دیدگاه درست باشد، از جنبه های مختلف روی نگاه مذهبی و تاریخی شیعیان تأثیر گذاشته است.
در زمینه تاریخ عاشورا کارهای زیادی از قدیم و جدید صورت گرفته و در ادوار مختلف تاریخ از قرن اول تاکنون، هزاران کتاب و رساله و مقاله نوشته شده است. این کتاب ها اغلب، شامل بخشی تاریخی و بخشی تحلیلی یا ادبی است که مورد استفاده مردم بوده و تاکنون نیز بسیاری از آنها به عنوان منبع و مرجع یا اثری عمومی مورد مطالعه قرار می گیرد. در دو دهه اخیر هم مجموعه های بزرگی در قم و تهران در گردآوری اخبار این نهضت انجام شده که گاه تا چندین مجلد تدوین و ارائه شده است.
عاشورا از جنبه های دیگری هم مورد توجه بوده که به طور خاص می توان از جنبه ادبی یاد کرد. کتابهای زیادی در گردآوری اشعار مربوط به عاشورا نوشته شده و این علاوه بر دواوینی است که قصاید زیادی در آنها در باره کربلا و امام حسین سروده شده است. به هر حال کما بیش روی جنبه های ادبی کار شده است.
اینها عمده زمینه های کار روی عاشورا بوده و در کنار آن ها در باره تعزیه، تحقیقات مختصری هرچند سودمند انجام شده و نشان داده شده است که تعزیه به عنوان نوعی نمایشی که ایرانیان مبدع آن بوده اند، نقش مهمی در نمایاندن جنبه های مختلف نهضت عاشورا بر عهده داشته ضمن آن که به هر حال جنبه های منفی نیز داشته است. عاشورا از نظر رسانه ای از دیگر موضوعات جالبی است که دوست پژوهشگر ما آقای حسام مظاهری به آن پرداخته و در این باره به تفصیل نوشته و مسلما در آینده هم کارهای خوبی خواهد کرد.
به نظر می رسد، تاکنون، مراکز عاشورا پژوهی ما، یا افرادی که به این کار علاقه مند هستند، اغلب درگیر همین زمینه های تاریخی، تحلیلی، ادبی و تعزیه ای هستند، اما از آثار اجتماعی و سیاسی عاشورا جز پراکنده کاری انجام نگرفته و اغلب سخن دقیق و مفصل گفته نشده است.
برای مثال، نقش عاشورا در تحولات سیاسی مشروطه، یا رخدادهای دوره رضاشاه، و همین استفاده بهره های سیاسی که از آن در تحولات سیاسی دوره های بعد تا انقلاب و جنگ و تاکنون صورت گرفته، کمتر به صورت علمی بحث شده است. یادم هست یک بار همایش مفصلی در ایران در باره عاشورا و نهضت امام خمینی برگزار شد که در آن به برخی از جنبه های این بحث پرداخته شد، اما همچنان نیازمند کارهای بیشتر و بیشتری است.
در ادامه ماجرای نقش مداحان و استفاده از مفاهیم عاشورایی در تحولات سیاسی سالهای 83 و بعد از آن و مسائل مشابه، مثل آنچه چند سال بعد رخ داد، موضوعات بسیار خوبی برای پژوهش هستند.
صرف نظر از دوره کاملا معاصر ما، در دوره قاجار، عاشورا و ایام محرم از نظر اجتماعی و سیاسی همواره منبعی برای تأثیر گذاری بوده و با مرور در منابع آن دوره، می توان در این زمینه به پژوهش پرداخت، مسأله ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در اینجا به خصوص تأکید بنده روی تاثیر عاشورا در اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما در دو قرن اخیر است که از زوایای مختلف اهمیت داشته و در ساختن تاریخ امروز ما نقش مهمی را ایفا کرده است. پژوهشگران ما فارغ از این که بخواهند موضع خاصی داشته باشند، باید به طور شفاف در این باره تحقیق کرده و آنچه را از لحاظ علمی در باره رابطه میان عاشورا و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ماست، تبیین کنند. این مسأله می تواند کمک بزرگی به فهم ما از هویت مذهبی و ملی ما، تأثیر عاشورا در عمق جامعه ما و روحیات مردم، رابطه میان تصور تاریخی و معقول از عاشورا با آنچه در جامعه خود را نشان داده، و نیز مسیری که استفاده های درست یا غلط از عاشورا بوده، به ما نشان دهد. ما نیازمند آن هستم که در کنار کارهای مذهبی و با رعایت جنبه های تقدس در این نهضت، کارهای پژوهشی مستقلی هم داشته باشیم تا ما را در جهت شناخت دقیق تر در این زمینه کمک کند.
@jafarian1964

کارهای بیشتری که در باره عاشورا می توان کرد
حادثه عاشورا برای شیعه به طور خاص و برای بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ، از قداستی ویژه برخوردار بوده و هست. لازمه این نوع نگاه به عاشورا، مسائل زیادی است که در حاشیه این واقعه عظیم از نظر تاریخی و گزارشی، ادبی و هنری، اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبه های تربیتی پدید آمده است. علاوه بر آنها، جنبه مذهبی عاشورا هم نهایت اهمیت را داشته و دارد، به این معنا که روی برداشت تشیع از اسلام تأثیر ویژه داشته و صرف نظر از این که کدام دیدگاه درست باشد، از جنبه های مختلف روی نگاه مذهبی و تاریخی شیعیان تأثیر گذاشته است.
در زمینه تاریخ عاشورا کارهای زیادی از قدیم و جدید صورت گرفته و در ادوار مختلف تاریخ از قرن اول تاکنون، هزاران کتاب و رساله و مقاله نوشته شده است. این کتاب ها اغلب، شامل بخشی تاریخی و بخشی تحلیلی یا ادبی است که مورد استفاده مردم بوده و تاکنون نیز بسیاری از آنها به عنوان منبع و مرجع یا اثری عمومی مورد مطالعه قرار می گیرد. در دو دهه اخیر هم مجموعه های بزرگی در قم و تهران در گردآوری اخبار این نهضت انجام شده که گاه تا چندین مجلد تدوین و ارائه شده است.
عاشورا از جنبه های دیگری هم مورد توجه بوده که به طور خاص می توان از جنبه ادبی یاد کرد. کتابهای زیادی در گردآوری اشعار مربوط به عاشورا نوشته شده و این علاوه بر دواوینی است که قصاید زیادی در آنها در باره کربلا و امام حسین سروده شده است. به هر حال کما بیش روی جنبه های ادبی کار شده است.
اینها عمده زمینه های کار روی عاشورا بوده و در کنار آن ها در باره تعزیه، تحقیقات مختصری هرچند سودمند انجام شده و نشان داده شده است که تعزیه به عنوان نوعی نمایشی که ایرانیان مبدع آن بوده اند، نقش مهمی در نمایاندن جنبه های مختلف نهضت عاشورا بر عهده داشته ضمن آن که به هر حال جنبه های منفی نیز داشته است. عاشورا از نظر رسانه ای از دیگر موضوعات جالبی است که دوست پژوهشگر ما آقای حسام مظاهری به آن پرداخته و در این باره به تفصیل نوشته و مسلما در آینده هم کارهای خوبی خواهد کرد. تاریخ عزاداری هم زمینه ای جدی است که مکرر به آن پرداخته شده و علاوه بر یک کتاب چند جلدی در باره تاریخ عزاداری سنتی، در باره برخی از ادوار معاصر از تاریخ عزاداری هم مقالاتی منتشر شده است. در این زمینه همچنان زمینه کار بیشتر وجود دارد.
به نظر می رسد، تاکنون، مراکز عاشورا پژوهی ما، یا افرادی که به این کار علاقه مند هستند، اغلب درگیر همین زمینه های تاریخی، تحلیلی، ادبی و تعزیه ای هستند، اما از آثار اجتماعی و سیاسی عاشورا جز پراکنده کاری انجام نگرفته و اغلب سخن دقیق و مفصل گفته نشده است.
برای مثال، نقش عاشورا در تحولات سیاسی مشروطه، یا رخدادهای دوره رضاشاه، و همین استفاده بهره های سیاسی که از آن در تحولات سیاسی دوره های بعد تا انقلاب و جنگ و تاکنون صورت گرفته، کمتر به صورت علمی بحث شده است. یادم هست یک بار همایش مفصلی در ایران در باره عاشورا و نهضت امام خمینی برگزار شد که در آن به برخی از جنبه های این بحث پرداخته شد، اما همچنان نیازمند کارهای بیشتر و بیشتری است.
در ادامه ماجرای نقش مداحان و استفاده از مفاهیم عاشورایی در تحولات سیاسی سالهای 83 و بعد از آن و مسائل مشابه، مثل آنچه چند سال بعد رخ داد، موضوعات بسیار خوبی برای پژوهش هستند.
صرف نظر از دوره کاملا معاصر ما، در دوره قاجار، عاشورا و ایام محرم از نظر اجتماعی و سیاسی همواره منبعی برای تأثیر گذاری بوده و با مرور در منابع آن دوره، می توان در این زمینه به پژوهش پرداخت، مسأله ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در اینجا به خصوص تأکید بنده روی تاثیر عاشورا در اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما در دو قرن اخیر است که از زوایای مختلف اهمیت داشته و در ساختن تاریخ امروز ما نقش مهمی را ایفا کرده است. پژوهشگران ما فارغ از این که بخواهند موضع خاصی داشته باشند، باید به طور شفاف در این باره تحقیق کرده و آنچه را از لحاظ علمی در باره رابطه میان عاشورا و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ماست، تبیین کنند. این مسأله می تواند کمک بزرگی به فهم ما از هویت مذهبی و ملی ما، تأثیر عاشورا در عمق جامعه ما و روحیات مردم، رابطه میان تصور تاریخی و معقول از عاشورا با آنچه در جامعه خود را نشان داده، و نیز مسیری که استفاده های درست یا غلط از عاشورا بوده، به ما نشان دهد. ما نیازمند آن هستم که در کنار کارهای مذهبی و با رعایت جنبه های تقدس در این نهضت، کارهای پژوهشی مستقلی هم داشته باشیم تا ما را در جهت شناخت دقیق تر در این زمینه کمک کند.
@jafarian1964

کارهای بیشتری که در باره عاشورا می توان کرد
حادثه عاشورا برای شیعه به طور خاص و برای بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ، از قداستی ویژه برخوردار بوده و هست. لازمه این نوع نگاه به عاشورا، مسائل زیادی است که در حاشیه این واقعه عظیم از نظر تاریخی و گزارشی، ادبی و هنری، اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبه های تربیتی پدید آمده است. علاوه بر آنها، جنبه مذهبی عاشورا هم نهایت اهمیت را داشته و دارد، به این معنا که روی برداشت تشیع از اسلام تأثیر ویژه داشته و صرف نظر از این که کدام دیدگاه درست باشد، از جنبه های مختلف روی نگاه مذهبی و تاریخی شیعیان تأثیر گذاشته است.
در زمینه تاریخ عاشورا کارهای زیادی از قدیم و جدید صورت گرفته و در ادوار مختلف تاریخ از قرن اول تاکنون، هزاران کتاب و رساله و مقاله نوشته شده است. این کتاب ها اغلب، شامل بخشی تاریخی و بخشی تحلیلی یا ادبی است که مورد استفاده مردم بوده و تاکنون نیز بسیاری از آنها به عنوان منبع و مرجع یا اثری عمومی مورد مطالعه قرار می گیرد. در دو دهه اخیر هم مجموعه های بزرگی در قم و تهران در گردآوری اخبار این نهضت انجام شده که گاه تا چندین مجلد تدوین و ارائه شده است.
عاشورا از جنبه های دیگری هم مورد توجه بوده که به طور خاص می توان از جنبه ادبی یاد کرد. کتابهای زیادی در گردآوری اشعار مربوط به عاشورا نوشته شده و این علاوه بر دواوینی است که قصاید زیادی در آنها در باره کربلا و امام حسین سروده شده است. به هر حال کما بیش روی جنبه های ادبی کار شده است.
اینها عمده زمینه های کار روی عاشورا بوده و در کنار آن ها در باره تعزیه، تحقیقات مختصری هرچند سودمند انجام شده و نشان داده شده است که تعزیه به عنوان نوعی نمایشی که ایرانیان مبدع آن بوده اند، نقش مهمی در نمایاندن جنبه های مختلف نهضت عاشورا بر عهده داشته ضمن آن که به هر حال جنبه های منفی نیز داشته است. عاشورا از نظر رسانه ای از دیگر موضوعات جالبی است که دوست پژوهشگر ما آقای حسام مظاهری به آن پرداخته و در این باره به تفصیل نوشته و مسلما در آینده هم کارهای خوبی خواهد کرد. تاریخ عزاداری هم زمینه ای جدی است که مکرر به آن پرداخته شده و علاوه بر یک کتاب چند جلدی در باره تاریخ عزاداری سنتی، در باره برخی از ادوار معاصر از تاریخ عزاداری هم مقالاتی منتشر شده است. در این زمینه همچنان زمینه کار بیشتر وجود دارد.
به نظر می رسد، تاکنون، مراکز عاشورا پژوهی ما، یا افرادی که به این کار علاقه مند هستند، اغلب درگیر همین زمینه های تاریخی، تحلیلی، ادبی و تعزیه ای هستند، اما از آثار اجتماعی و سیاسی عاشورا جز پراکنده کاری انجام نگرفته و اغلب سخن دقیق و مفصل گفته نشده است.
برای مثال، نقش عاشورا در تحولات سیاسی مشروطه، یا رخدادهای دوره رضاشاه، و همین استفاده بهره های سیاسی که از آن در تحولات سیاسی دوره های بعد تا انقلاب و جنگ و تاکنون صورت گرفته، کمتر به صورت علمی بحث شده است. یادم هست یک بار همایش مفصلی در ایران در باره عاشورا و نهضت امام خمینی برگزار شد که در آن به برخی از جنبه های این بحث پرداخته شد، اما همچنان نیازمند کارهای بیشتر و بیشتری است.
در ادامه ماجرای نقش مداحان و استفاده از مفاهیم عاشورایی در تحولات سیاسی سالهای 83 و بعد از آن و مسائل مشابه، مثل آنچه چند سال بعد رخ داد، موضوعات بسیار خوبی برای پژوهش هستند.
صرف نظر از دوره کاملا معاصر ما، در دوره قاجار، عاشورا و ایام محرم از نظر اجتماعی و سیاسی همواره منبعی برای تأثیر گذاری بوده و با مرور در منابع آن دوره، می توان در این زمینه به پژوهش پرداخت، مسأله ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در اینجا به خصوص تأکید بنده روی تاثیر عاشورا در اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما در دو قرن اخیر است که از زوایای مختلف اهمیت داشته و در ساختن تاریخ امروز ما نقش مهمی را ایفا کرده است. پژوهشگران ما فارغ از این که بخواهند موضع خاصی داشته باشند، باید به طور شفاف در این باره تحقیق کرده و آنچه را از لحاظ علمی در باره رابطه میان عاشورا و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ماست، تبیین کنند. این مسأله می تواند کمک بزرگی به فهم ما از هویت مذهبی و ملی ما، تأثیر عاشورا در عمق جامعه ما و روحیات مردم، رابطه میان تصور تاریخی و معقول از عاشورا با آنچه در جامعه خود را نشان داده، و نیز مسیری که استفاده های درست یا غلط از عاشورا بوده، به ما نشان دهد. ما نیازمند آن هستم که در کنار کارهای مذهبی و با رعایت جنبه های تقدس در این نهضت، کارهای پژوهشی مستقلی هم داشته باشیم تا ما را در جهت شناخت دقیق تر در این زمینه کمک کند.
@jafarian1964

کارهای بیشتری که در باره عاشورا می توان کرد
حادثه عاشورا برای شیعه به طور خاص و برای بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ، از قداستی ویژه برخوردار بوده و هست. لازمه این نوع نگاه به عاشورا، مسائل زیادی است که در حاشیه این واقعه عظیم از نظر تاریخی و گزارشی، ادبی و هنری، اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبه های تربیتی پدید آمده است. علاوه بر آنها، جنبه مذهبی عاشورا هم نهایت اهمیت را داشته و دارد، به این معنا که روی برداشت تشیع از اسلام تأثیر ویژه داشته و صرف نظر از این که کدام دیدگاه درست باشد، از جنبه های مختلف روی نگاه مذهبی و تاریخی شیعیان تأثیر گذاشته است.
در زمینه تاریخ عاشورا کارهای زیادی از قدیم و جدید صورت گرفته و در ادوار مختلف تاریخ از قرن اول تاکنون، هزاران کتاب و رساله و مقاله نوشته شده است. این کتاب ها اغلب، شامل بخشی تاریخی و بخشی تحلیلی یا ادبی است که مورد استفاده مردم بوده و تاکنون نیز بسیاری از آنها به عنوان منبع و مرجع یا اثری عمومی مورد مطالعه قرار می گیرد. در دو دهه اخیر هم مجموعه های بزرگی در قم و تهران در گردآوری اخبار این نهضت انجام شده که گاه تا چندین مجلد تدوین و ارائه شده است.
عاشورا از جنبه های دیگری هم مورد توجه بوده که به طور خاص می توان از جنبه ادبی یاد کرد. کتابهای زیادی در گردآوری اشعار مربوط به عاشورا نوشته شده و این علاوه بر دواوینی است که قصاید زیادی در آنها در باره کربلا و امام حسین سروده شده است. به هر حال کما بیش روی جنبه های ادبی کار شده است.
اینها عمده زمینه های کار روی عاشورا بوده و در کنار آن ها در باره تعزیه، تحقیقات مختصری هرچند سودمند انجام شده و نشان داده شده است که تعزیه به عنوان نوعی نمایشی که ایرانیان مبدع آن بوده اند، نقش مهمی در نمایاندن جنبه های مختلف نهضت عاشورا بر عهده داشته ضمن آن که به هر حال جنبه های منفی نیز داشته است. عاشورا از نظر رسانه ای از دیگر موضوعات جالبی است که دوست پژوهشگر ما آقای حسام مظاهری به آن پرداخته و در این باره به تفصیل نوشته و مسلما در آینده هم کارهای خوبی خواهد کرد. تاریخ عزاداری هم زمینه ای جدی است که مکرر به آن پرداخته شده و علاوه بر یک کتاب چند جلدی در باره تاریخ عزاداری سنتی، در باره برخی از ادوار معاصر از تاریخ عزاداری هم مقالاتی منتشر شده است. در این زمینه همچنان زمینه کار بیشتر وجود دارد.
به نظر می رسد، تاکنون، مراکز عاشورا پژوهی ما، یا افرادی که به این کار علاقه مند هستند، اغلب درگیر همین زمینه های تاریخی، تحلیلی، ادبی و تعزیه ای هستند، اما از آثار اجتماعی و سیاسی عاشورا جز پراکنده کاری انجام نگرفته و اغلب سخن دقیق و مفصل گفته نشده است.
برای مثال، نقش عاشورا در تحولات سیاسی مشروطه، یا رخدادهای دوره رضاشاه، و همین استفاده بهره های سیاسی که از آن در تحولات سیاسی دوره های بعد تا انقلاب و جنگ و تاکنون صورت گرفته، کمتر به صورت علمی بحث شده است. یادم هست یک بار همایش مفصلی در ایران در باره عاشورا و نهضت امام خمینی برگزار شد که در آن به برخی از جنبه های این بحث پرداخته شد، اما همچنان نیازمند کارهای بیشتر و بیشتری است.
در ادامه ماجرای نقش مداحان و استفاده از مفاهیم عاشورایی در تحولات سیاسی سالهای 83 و بعد از آن و مسائل مشابه، مثل آنچه چند سال بعد رخ داد، موضوعات بسیار خوبی برای پژوهش هستند.
صرف نظر از دوره کاملا معاصر ما، در دوره قاجار، عاشورا و ایام محرم از نظر اجتماعی و سیاسی همواره منبعی برای تأثیر گذاری بوده و با مرور در منابع آن دوره، می توان در این زمینه به پژوهش پرداخت، مسأله ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در اینجا به خصوص تأکید بنده روی تاثیر عاشورا در اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما در دو قرن اخیر است که از زوایای مختلف اهمیت داشته و در ساختن تاریخ امروز ما نقش مهمی را ایفا کرده است. پژوهشگران ما فارغ از این که بخواهند موضع خاصی داشته باشند، باید به طور شفاف در این باره تحقیق کرده و آنچه را از لحاظ علمی در باره رابطه میان عاشورا و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ماست، تبیین کنند. این مسأله می تواند کمک بزرگی به فهم ما از هویت مذهبی و ملی ما، تأثیر عاشورا در عمق جامعه ما و روحیات مردم، رابطه میان تصور تاریخی و معقول از عاشورا با آنچه در جامعه خود را نشان داده، و نیز مسیری که استفاده های درست یا غلط از عاشورا بوده، به ما نشان دهد. ما نیازمند آن هستم که در کنار کارهای مذهبی و با رعایت جنبه های تقدس در این نهضت، کارهای پژوهشی مستقلی هم داشته باشیم تا ما را در جهت شناخت دقیق تر در این زمینه کمک کند.
@jafarian1964

والتر هینتس ایران شناس مشهور در کتاب داریوش و ایرانیان، ضمن بیان برخی از آداب و رسوم و مؤلفه‌های فرهنگی ایرانیان باستان، در شرح نگاره‌های کتیبه بیستون، مطلب عجیبی درباره حفظ پوشش توسط ایرانیان بیان می‌کند و می‌نویسد:

«هنر ایران باستان هرگز کسی را برهنه به تصویر نکشیده است، برهنگی در فرهنگ ایران جایی ندارد!»

📚داریوش و ایرانیان؛ والتر هینتس؛ ص ۳۶-۳۷