گفتگوهای تراثی

با سلام و عرض ارادت.
به نظر می رسد بعد از الف دومی ضمه و زیر آن تشدید باشد یعنی الوارانیُّ است. چون در بالای متن هم چنین ضمه هایی وجود دارد. در حقیقت ضمه و تشدید روی حرف یا را جلوتر از آن گذاشته آن هم به جهت شکسته نوشتن یاء است. و الله عالم.

اگر بیتهای پس و پیشین را می دیدم می توانستم نظر قطعی بدهم. اما احتمالاً همین برساوس باشد. ساس به معنی نگهبان از کاربردهای بسیار غریب است. احتمال دارد از سائس محرف شده باشد که مفهوم آن دسیسه چینی و نمامی است و معنی صریح نگهبان ندارد. اما پیغام گذاری کواکب در ادب فارسی وجود دارد به ویژه آنکه، برساوس نام یک ستاره نیست و بلکه نام گروهی از ستارگان است و اینجا هم جمع بسته شده است.

نظر مرحوم قزويني را نديده بودم. از شما متشکرم. اما اشکالات علما بر قصص محدود و معدود نيست و هر گاه کسي آنها را جمع کند خود مقاله اي بزرگ خواهد شد. از آنجا که تعارضات منقولات مرحوم تنکابني با اسناد و وثائق و مصادر ديگر، فراوان است و چنين به نظر مي رسد که در نقلهاي خود کم دقت است، لذا اعتماد بر مندرجات قصص او، شايسته نيست، ولو معارض بالفعلي وجود نداشته باشد. خصوصا در مواردي که منجر به وهن علما است. بله اگر حرف او را مصادر ديگري تأييد نمايند، به عنوان مؤيد و شاهد، اخذ به آن بي وجه نيست.

حرف پ در نوشته شعر واضحه اما اینکه معنی محصل می توان گفت لاز م نیست پی به معنی پشت سفیه باشد

بلکه می تواند به معنی همانند باشد ؛ کشتی که از دریا رد میشود ، کاروان هم می تواند بگذرد .

سلام بر تراث پژوهان. کتابی است به نام جواهر الخیال نوشته محمد صالح رضوی. بطوری که در بعضی منابع خوانده ام منتخب رباعیات است. احتمالا نسخه چاپ سنگی داشته باشد. ایا نسخه آن را کسی دارد تا به گروه بفرستد؟
با تشکر قبلی و قلبی.

سلام و عرض ادب. این نسخه قطعا نمی تواند از سدۀ هفتم باشد. خط نسخه به نسخ نیمه دوم قرن ده و نسخ قرن یازدهم می خورد. آنچه که در فهرست ادعا شده که نسخه از زمان مرحوم خواجه است یا به دلیل اشتباه فهرست نگار است یا به دلیل اینکه این برگ از نسخه نونویس است. یعنی برگ اول یا برگهای اول و احتمالا کراسه اول نونویس است و بقیه نسخه از سدۀ هفتم. تا تمام نسخه دیده نشود نمی توان درباب تاریخ آن داوری کرد.

علیکم السلام؛ حروف این کتیبه به خط کوفی نوشته شده، اما از آنجا که کتیبه از هر دو طرف شکسته است، احتمالاً صدر و ذیل آن اجزائی از دو کلمه باشد. اگرچه با بررسی انواع خطوط کوفی، برخی از حروف کتیبه را می توان خواند؛ مثلاً دو حرف اول کتیبه ، ير يز نر نز تز ... ، است، حرف سوم کاف است. حرف چهارم لام است. و حرف سوم و چهارم به هم متصلند؛ = کل . احتمالاً حرف پنجم الف و حرف ششم «ح» است.

اولا توجیح زمانی با ها صحیح است که مطلب بیان شده واقعا توجیه باشد که از نظر حقیر متن شما نه توجیه بل توجیح است و به هم اندازه که ح جیمی در آخر واژه توجیح نچسب است سخن شما هم نچسب بود.
در پاسخ به سایر سخنانتون هم حرف بسیار است اما گفتگو آیین درویشی نبود ورنه با تو گفتگوها داشتیم دکتر جان .ارادت

يک پيشنهاد: گردآوری فهرستی از ناشران و مصححان کتاب های عصر قاجار

من اين چند روز دنبال فهرستی می گشتم برای اسامی ناشران و مصححان آثاری که به شکل چاپ سنگی در دوران قاجار در طهران و اصفهان و شهرهای ديگر منتشر شده. فهرست های کتاب های چاپی هست اما فهرستی که مختص ناشران و مصححان کتاب های چاپ سنگی دوران قاجار باشد ظاهرا تاکنون تهيه نشده و يا من از آن اطلاعی ندارم. خيلی خوب است کسی همت کند و چنين فهرستی را تهيه کند. با مشخصات کامل کتاب ها و نام مصححان و مشخصات دقيق نشر. بسياری از متون قدما که در دوران قاجار منتشر شد از حيث تصحيح و اتقان از نمونه های جديد آن به مراتب بهتر است. گام نخست برای بررسی دقيق ادبيات عصر قاجار داشتن چنين فهرستی است.

در حديث شيعه هم همين وضعيت برقرار بود: ابن غضائری ناقد برجسته حديث است. به نظر من او از نجاشی در داوری هايش به مراتب دقيق النظر تر است. همو در رجالش، هم به داوری های رجالی صرف می پردازد و هم گاهی اشاراتی به روايت ها و نسخه ها دارد (حتی بيش از نجاشی و شيخ در فهارسشان). پس طريقه فهرستی چيزی بيش و جدا از طريقه رجالی نيست. باری. اگر مبنا طريقه متأخرين باشد می توان گفت که طريقه فهرستی مستقل از طريقه رجالی متأخر است. اما در ميان قدما طريقه فهرستی مستقل از طريقه رجالی نيست و اصلا مخصوص شیعه هم نیست و در میان اهل سنت به مراتب بیشتر مورد توجه بوده.

در يادداشت های بعدی خواهم گفت که اصلا طريقه فهرستی در روزگار ما قابل تحقق نيست. همچنين خواهم گفت که اساسا طريقه بررسی نسخه ها ربطی به "فهرست" نويسی چنانکه نجاشی و شيخ در فهارس خود انجام داده اند ندارد. نام شيوه رجالی قدماء، "طريقه فهرستی" نيست. طريقه رجالی قدماء است.

کتابی در علم آشپزی و طبخ غذاهای مختلف به زبان فارسی که احتمالا در سده 13ق کتابت شده باشد. نویسنده اش نامعلوم است و نسخه دیگری از آن شناخته شده نیست. کتابی جالب و خوشمزه

از اولین نگاره ها با موضوع " سماع" که نگارگر و دوره آن معلوم نیست و بنظر می آید قبل از دوره تبریز اول و احتمالا به سبک سلجوقی باشد.
@tabrizschoolofpersianpainting

اگر منظور شما تنها اثر هنری معاصر است می تواند چنین باشد، اطلاع ندارم. اما این نگاره جنگ جمل در نسخه مصور روضه الصفی است که نسخه از قرن 16 میلادی می باشد.

سلام علیکم
وقتی نسخه خط مولف وجود دارد، اختلاف نسخه ها دیگر ثبت نمی شود، مگر چند مورد:
1. مولف، چندین بار کتابش را حک و اصلاح کرده، و نسخه ای که به خط مؤلف نیست از روی آخرین نسخه اصلاح شده مولف نوشته شده باشد، اما نسخه مولف مربوط به قبل از این حک و اصلاح هاست. مثل برخی از نسخه های کتاب وسایل الشیعة.
2. نسخه ای که به خط مؤلف نیست نزد مولف قرائت شده و مؤلف حک و اصلاحاتی در آن انجام داده است.
3. نسخه خط مولف ناقص باشد.

البته شاید بتوان وجوه دیگری هم اضافه کرد، ولی مهمترینش همان است که عرض کردم.

سلام و ارادت
امیدوارم چنین باشد ، اما پس از ابن شهرآشوب، کس دیگری از علمای شیعه به نسخه کامل رجال کشی دسترسی نداشته است.
من هم این شایعه را شنیده ام، اما به نظرم اگر هم راست باشد، یک نسخه از همین اختیار رجال کشی است که تسامحا (و احتمالا تسامحی از جانب کاتب) عنوان رجال کشی را بر خود دارد.
البته ممکن است کمی ترتیبش با نسخه چاپی متفاوت باشد (مثل نسخه سال 602 مکتبه مرعشیه، که البته در فهارس به اشتباه 702 ثبت شده) و همین هم باعث این توهم شده که این نسخه کامل رجال کشی است.

سلام و عرض ارادت

حتما همین طور است که می فرمایید.

در عین حال، اگر مابقی آنچه به یادگار مانده را بتوان دریافت خالی از لطف و فایده نیست.

سجع مهر پیشینیان نمونه ای از عرض بنده است که نام صاحب مهر فی المثل زین العابدین است است و سجع اش یا امام زین العابدین ادرکنی.
دیگری محمد است و سجع اش، "محب شاه دین آقا محمد". این سجع ها در کسب شناخت فرهنگی می تواند سودمند باشد.

به هر تقدیر فرمایش تان از حیثِ شناساییِ شخص راهگشاست.

سلام علیکم ورحمت الله

حقیر به دنبال کتابی هستم از تراث علمای شیعه هند، که در 78 صفحه، در شهر لکنهو ظاهرا چاپ سنگی شده بود و مرحوم آقا بزرگ طهرانی گزارش مختصری از این کتاب داده، و به تبع ایشان مرحوم مشار در فهرست خود ذکر کرده است.

سوال بنده این هست که چطور میشه نسخه های چاپ سنگی میراث هند رو پیدا کرد؟

آیا فهرستی از این نوع کتب وجود داره؟؟

ممنونم از راهنمایی

سلام و احترام
بعید است انیسون باشد؛ چون با سایر مفردات نسخه سازگار نیست.
توضیح اینکه این نسخه، احتمالا مسهل صفرا است. فلوس مسهل پایه در این نسخه است. روغن بادام هم مصلح فلوس است. مزاج باقی مفردات همه سرد و تر یا سرد و معتدل در تری است؛ اما انیسون گرم و خشک است. پس انیسون به این نسخه نمی‌خورد.
والله اعلم

سلام وعرض ارادت ، بنده احتمال میدادم که کتابخانه کاخ سعدآباد باید فهرستی داشته باشد ، باتشکر از توجه شما🙏🙏🙏

50 حرفی بودن یک بیت، صرفاً یک تعریف عرفی است، به این معنی نیست که اگر در نسخه ای سطور کم-حجمتری مشاهده شد، سطور از بیت بودن بیفتند، بلکه آنجا هم هر سطر یک بیت است. اما اینکه گزارش تعداد سطرهای این نسخه با واقع منطبق نیست و کمتر از آن است، یا می تواند ناشی از خطای گزارشگر در تخمین ابیات باشد، یا آنکه در زمان گزارش، این نسخه در مجموعه ای بوده و گزارش کننده سهواً ابیات کل مجموعه را گزارش کرده است. به شرط آنکه نسخۀ مورد نظر شما کامل باشد، وگرنه این احتمال هم است که برگه هایی از نسخه، به تعداد همان ابیاتی که گزارش از واقع فزونی دارد، مفقود شده باشد.