گفتگوهای تراثی

کتابی با نام مهمانداری در اسلام بوستان کتاب چاپ کرده که مولفش اقای نورمراد محمدي است در این کتاب نقلی از مهمانداری حضرت ابراهیم اورده و به جوامع الحکایات عوفی ارجاع داده

اولين بار فتوحات مکية در 4 جلد در بولاق و در طول 5 سال (از 1269 تا 1274)، به اشراف شيخ احمد ابومصلح ابياري به چاپ رسيد. اساس اين طبع نسخه¬هاي خطي متأخر (و نه چندان قابل اعتمادي) از ويرايش اول فتوحات بود. سپس در سال 1293 چاپ مجددي از همين تصحيح در بولاق به انجام رسيد. ناشر اين طبع احمد البابي الحلبي صاحب دار الکتب العربية الکبري در قاهره بود که به اسم الطبعة الميمنية معروف شد. ناشر در اين چاپ در صدد رفع نقائص چاپ بولاق بر آمده لذا آن را با نسخه¬اي از چاپ بولاق که در سال 1289 جماعتي از علما به امر عارف مجاهد امير عبدالقادر جزايري با نسخه اصل قونيه مقابله کرده بودند، تصحيح نموده است و در سال ۱۳۲۹ در 4 جلد در قاهره انتشار داده. (برخي منجمله عثمان يحيي تصور کرده-اند، امير عبدالقادر در نشر اين طبع از فتوحات دخالت مستقيم داشته که صحيح نيست).
پس از آن اين کتاب بارها به صورت افست و بدون تحقيق فني چاپ شد، تا اين که به مناسبت هشتصدمين سال تولد ابن عربي چاپ جديد آن با تحقيق شايسته عثمان يحيي و تبويبي مناسب (بر اساس تقسيم بندي مؤلف در ويرايش دوم)، و افزودن فهرست هايي ارزشمند به چاپ رسيد (متأسفانه اين چاپ با فوت محقق آن ناقص ماند و تنها 14 جلد از مجموع 37 جلد آن منتشر گرديد). عده¬اي هم ادعا کرده حکومت مصر به خواست الأزهر از ادامه طبع آن جلوگيري نموده است، والله العالم بحقائق الأمور.
با توجه به اين که تحقيق کتاب بر اساس چهار نسخه مهم (يعني نسخه خطي قونيه که در واقع نسخه دوم کتاب به قلم محيي الدين است، و نسخه خطي کتابخانه بايزيد که بر اساس نسخه اول فتوحات نوشته شده، و نسخه خطي کتابخانه فاتح به قلم اسماعيل بن سودکين از شاگردان ابن عربي، و نسخه ميمنية طبع ۱۳۲۹ قاهره) صورت گرفته است، مي توان اين چاپ را نسخه اي کامل از فتوحات دانست که همه مطالب حذف شده از دست نوشت اول مؤلف و نيز تمامي مطالب افزوده شده در دست نوشت دوم را در بر دارد.
در سالهاي اخير هم دار احياء التراث الاسلامي بيروت (سال 1997 ميلادي در 4 جلد)، و دار الکتب العلمية (1999 ميلادي در 9جلد)، با حروفچيني جديد از روي چاپ قاهره و افزودن برخي فهارس و تخريجات به تجديد چاپ فتوحات پرداخته¬اند. آخرين تصحيح منقح اين کتاب، بسال 2010 در يمن، توسط عبدالعزيز سلطان منصوب، و با اعتماد به نسخه اصل قونيه و نسخه¬اي از کتابخانه سليمانيه و ملاحظه جميع چاپهاي پيشين، صورت گرفته، و در 12 مجلد منتشر گشته است.

مدتی است مشغول تصحیح کتاب عمدة الطالب وسطی (همان ویرایش مشهور کتاب عمدة الطالب) هستم.
در فهرست فنخا و دنا بهترین نسخه این کتاب نسخه ای معرفی شده که در مجلس نگهداری می شود و در توصیف آن آمده که به خط مؤلف است.
من عمدة الطالب را با چند نسخه مقابله کرده ام و امروز هم به لطف فاضل ارجمند جناب آقای سید حسن موسوی بروجردی عکس نسخه مجلس به دستم رسید.
اما شوربختانه آن که این نسخه، نسخه عمدة الطالب وسطی نیست و نمی دانم چرا در دنا و فنخا به عنوان نسخه عمدة الطالب وسطی ثبت شده است، چرا که نه خطبه این نسخه مانند کتاب عمدة الطالب وسطی است و نه ترتیب مطالب.
اصلا اگر کسی به تعداد ورق های این نسخه نگاه کند می فهمد این نسخه نمی تواند عمدة الطالب وسطی باشد. بالطبع با توجه به حجم آن، نسخه عمدة الطالب کبری هم نیست.
به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است.
ولی این نسخه با نسخه عمدة الطالب صغری که آقای رجایی آن را را چاپ کرده هم نمی خواند.
با این حال به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است که تا کنون هم به چاپ نرسیده است و آنچه آقای رجایی چاپ و منتشر نموده اند کتاب دیگری است که ایشان عنوان عمدة الطالب صغری را به آن داده اند .
دو دلیل هم ادعای مرا تایید می کند

اول اینکه مؤلف در خطبه کتاب می گوید این کتاب را عمدة الطالب نام نهادم در حالی که کتابی که آقای رجایی به عنوان عمدة الطالب صغری چاپ کرده اصلا در مقدمه مؤلف نیامده که اسم این کتاب عمدة الطالب است. پس عمدة الطالب نامیدن آن فقط استظهار آقای رجایی است

دوم اینکه
مؤلف می گوید این کتاب را مختصر نوشتم که این تصریح به مختصر بودن با «صغری» بودن می سازد.
به هر حال من که به نسخه عمدة الطالب وسطی نرسیدم ولی اگر شخصی آستین همت بالا زند و این نسخه عمدة الطالب را (که گفته شده به خط مؤلف است) تصحیح کند جماعت تراث پژوه را رهین منت می سازد.

با عرض سلام و احترام.
الان یکی از هم تراثیان گروهمان بسسسیار لطف فرموده فایل کتاب " لطائف قدسی" تالیف: حضرت عبدالقدوس گَنگوهی را ارسال فرمودند. در این کتاب، اشعار فارسی و هندی حضرت آمده است. مرحوم محمد حیات حیات خان سیال در مقدمه ترجمه اردو " مکتوبات قدسیه" (تالیف: حضرت گَنگوهی) نوشته بود که ترجمه اشعار فارسی در "لطائف قدسی" به اردو ترجمه کرده است و قصد چاپ دارد. ( سال: ۲۰۱۰) در حد جستجوی بنده،اشعار حضرت گَنگوهی، به صورت کتابی مستقل چاپ نشده است. با سپاس?

با عرض سلام و احترام و آرزوی قبولی عبادات.
بابت تاخیر در پاسخ تان معذرت.
در این مدت، مرتب پیگیر بودم. همین امروز کرم فرمایی بی نهایت لطف کرده این فایل را ارسال فرمودند: (در ادامه فرستاده فایل ارسال شده است)

" آثار البیرونی"، به کوشش: محمد اکرام چغتایی، ناشر: شمیم
پَبلی کیشن، لاهور، پاکستان، سال چاپ: ۱۹۷۶.
* بزرگواری فرموده خواهید بخشید که چند صفحه شفاف نیست. صفحه به صفحه از کتاب، عکس گرفته شده است و در ماه مبارک، مناسب نبود
ایشان را دوباره زحمت دهم.
۱. آقای محمد اکرام چغتایی، از کتابشناس های برجسته پاکستان هستند.
۲. در این کتاب، نسخه های خطی پیدا شده آثار ابوریحان (تا آن زمان) آمده است. ولی ذیل " تحقیق ماللهند" نسخه ای ذکر نشده است.
۳. ببخشید که پس از طی این مدت و پیگیری پرسش تان همچنان تشنه است.
۴. بنده امروز با آقای اکرام چغتایی صحبت کردم. ایشان گفتند که اضافات این کتاب، بعدها در مقاله ای مجله " صحیفه" لاهور منتشر شد + آقای چغتایی گفتند که یادداشت هایشان را مطالعه می کنند و دراین زمینه ما را باخبر خواهند کرد.

با سپاس از الطاف شما. ???

عنوان: فیه مافیه
مؤلف: مولوی
محل نگهداری : فاتح استانبول
شماره : 5408
تاریخ کتابت : 4 رمضان 751
ملاحظات: در چند برگ پایانی آن «معارف» سلطان ولد آمده و در حاشیه اوراق رباعیات مولوی که ذیل دیوان شمس به چاپ رسیده آمده است . ..⬇️

@erfaneeslami1

عنوان: فیه مافیه
مؤلف: مولوی
محل نگهداری : فاتح استانبول
شماره : 5408
تاریخ کتابت : 4 رمضان 751
ملاحظات: در چند برگ پایانی آن «معارف» سلطان ولد آمده و در حاشیه اوراق رباعیات مولوی که ذیل دیوان شمس به چاپ رسیده آمده است . . .

@erfaneeslami1

عنوان: فیه مافیه
مؤلف: مولوی
محل نگهداری : فاتح استانبول
شماره : 5408
تاریخ کتابت : 4 رمضان 751
ملاحظات: در چند برگ پایانی آن «معارف» سلطان ولد آمده و در حاشیه اوراق رباعیات مولوی که ذیل دیوان شمس به چاپ رسیده آمده است .
@sepahsalaar

ظاهر کتابش که دل کش نیست.. در این کارها حداقل باید تصاویر رنکی چاپ بشه.. ولی این کتاب هم سیاه و سفید است و با ورق ایرانی خیلی بد تا جایی که اصلا وضوح عکسها رو گرفته

مدتی است مشغول تصحیح کتاب عمدة الطالب وسطی (همان ویرایش مشهور کتاب عمدة الطالب) هستم.
در فهرست فنخا و دنا بهترین نسخه این کتاب نسخه ای معرفی شده که در مجلس نگهداری می شود و در توصیف آن آمده که به خط مؤلف است.
من عمدة الطالب را با چند نسخه مقابله کرده ام و امروز هم به لطف فاضل ارجمند جناب آقای سید حسن موسوی بروجردی عکس نسخه مجلس به دستم رسید.
اما شوربختانه آن که این نسخه، نسخه عمدة الطالب وسطی نیست و نمی دانم چرا در دنا و فنخا به عنوان نسخه عمدة الطالب وسطی ثبت شده است، چرا که نه خطبه این نسخه مانند کتاب عمدة الطالب وسطی است و نه ترتیب مطالب.
اصلا اگر کسی به تعداد ورق های این نسخه نگاه کند می فهمد این نسخه نمی تواند عمدة الطالب وسطی باشد. بالطبع با توجه به حجم آن، نسخه عمدة الطالب کبری هم نیست.
به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است.
ولی این نسخه با نسخه عمدة الطالب صغری که آقای رجایی آن را را چاپ کرده هم نمی خواند.
با این حال به نظرم این نسخه همان عمدة الطالب صغری است که تا کنون هم به چاپ نرسیده است و آنچه آقای رجایی چاپ و منتشر نموده اند کتاب دیگری است که ایشان عنوان عمدة الطالب صغری را به آن داده اند .
دو دلیل هم ادعای مرا تایید می کند

اول اینکه مؤلف در خطبه کتاب می گوید این کتاب را عمدة الطالب نام نهادم در حالی که کتابی که آقای رجایی به عنوان عمدة الطالب صغری چاپ کرده اصلا در مقدمه مؤلف نیامده که اسم این کتاب عمدة الطالب است. پس عمدة الطالب نامیدن آن فقط استظهار آقای رجایی است

دوم اینکه
مؤلف می گوید این کتاب را مختصر نوشتم که این تصریح به مختصر بودن با «صغری» بودن می سازد.
به هر حال من که به نسخه عمدة الطالب وسطی نرسیدم ولی اگر شخصی آستین همت بالا زند و این نسخه عمدة الطالب را (که گفته شده به خط مؤلف است) تصحیح کند جماعت تراث پژوه را رهین منت می سازد.

سه سال پیش در روز 5 جمادی الاولی (منسوب به روز ولادت حضرت زینب سلام الله علیها) در محضر حضرت آیت الله شبیری زنجانی شرفیاب بودیم.

در این اثنا صحبت از کتاب اخبار الزینبات منسوب به عبیدلی نسابه و گزارشهای آن و مدفن حضرت عقیله سلام الله علیها شد.

ایشان فرمودند مرحوم حضرت آیت الله مرعشی وقتی برای چاپ این کتاب و نشر آن اقدام کردند, بعد از نشر آن یک محقق هندی (که اسم او در خاطر حضرت آقای شبیری نبود) در رد آن کتابی نوشت و ثابت کرد که قبر حضرت زینب سلام الله علیها در قاهره و شام نیست و در کتب مزار و اخبار مدفونین قاهره در سده های نخستین نیامده است. و تحقیقش را به مرحوم آقای مرعشی عرضه کرد و ایشان هم از ترویج و اعتقاد به مطالب این کتاب برگشتند.

و همچنین حضرت آقای شبیری اضافه کردند که آثار وضع و کذب از این کتاب اخبار الزینبات نمایان است چون در برخی موارد کتاب مطالبی دون شان حضرات بیان کرده.
مثل اینکه راوی که یک مردی می باشد می گوید که چهره حضرت زینب سلام الله علیها را دیدم که مانند ماه می درخشید و ...
که این با اخبار مربوط به خاندان رسالت و به خصوص مخدرات آنان همچون حضرت زینب سلام الله علیها سازگار نیست.

و همچنین فرمودند این کتاب از درجه اعتبار ساقط است و طبق تحقیق و اطلاعات به دست آمده قبر شریف حضرت عقیله سلام الله علیها مانند مزار مادر گرامیشان مخفی می باشد.

الله اعلم

معذرت سوال را ندیدم.. مناقب ابن شهر آشوب سه چاپ دارد.. یکی چاپ سربی قدیم که متن کتاب است.. دیگری چاپ بیروت که ظاهرا تایپی جدید از چاپ سربی است و هر دو در چهار جلد.. سوم چاپ مکتبه حیدریه است در ۱۰ جلد که آن را آقای سید علی اشرف تحقیق اجمالیی انجام داده و با چند نسخه کهن مقابله کرده اند.. نسخه اصفهان که متعلق به قرن ۶ هجری لست و با خط مولف مقابله شده و نسخه مرعشی که تاریخ ۷۷۷ هجری دارد... این نسخه ها را این بنده حقیر به آقای کتبی مدیر انتشارلت داده بودم تا در تصحیح استفاده شود..
البته این کتاب کار زیادی می برد و یک پژوهشگر و محقق زبده ای نیاز دارد که چند سالی روی آن کار کند.. خدا رحمت کند مرحوم آقای روضاتی را یک وقتی در منزلشان فرمودند که تحقیق این کتاب کار یک عمر است..
البته سالها قبل شنیدم که دوست فاضل ک محققمان جناب آقای جویا جهانبخش کار تصحیح و تحقیق این کتاب را شروع کرده اند حال این کار به کجا رسیده نمی دانم.. البته خود ایشان در گروه هستند و اگر صلاح دانستند ما را مطلع کنند بهتر است..

با تصحیح و تکمیل و تحشیه عبدالحسین نوائی، تهران، انتشارات زرین، ۱۳۶۴- ۱۳۶۶ش، ۳ ج (نوایی در این چاپ فقط از نسخه عباس اقبال آشتیانی استفاده کرده و در مقدمه نوشته که به نسخه سلطان القرایی(همین نسخه).
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر ۱۳۴۸ش خریداری شده است.

✅تا تصحیح نهایی دیوان کبیر:نسخه قونیه یا تصحیح فروزانفر؟ (بررسی انتقادی چاپ نسخه قونیه)


رحمان مشتاق مهر 


چکیده

در پنجاه سال اخیر، تصحیح فروزانفر از کلّیات شمس، مهم‌ترین کوشش در سامان دادن به غزل‌های بی‌شماری است که (در چاپ‌های هندی و چاپ‌های ایرانی مبتنی بر آن‌ها) به مولانا نسبت داده شده است. در سال 1386، به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولّد مولانا، چاپ عکسی و حروفی نسخه مورّخ 668-770، معروف به نسخه قونیه (یکی از نسخه‌های مورد استفاده فروزانفر)، به‌طور هم‌زمان و به‌اهتمامِ استاد توفیق سبحانی انتشار یافت. این چاپ به‌دلیل در اختیار گذاشتن اصلِ متنِ جامع کلّیات شمس که متعلّق است به نیمه دوّم قرن هشتم، گامی ارزنده در عرصه مولوی شناسی به‌شمار می‌رود؛ ولی به‌هیچ وجه جایگزین چاپ انتقادی فروزانفر محسوب نمی‌شود. این مقاله درپی مقابله 500 غزلِ اولِ چاپ حروفیِ نسخه قونیه به‌اهتمام استاد توفیق سبحانی با چاپ عکسیِ همان نسخه، و تصحیح استاد فروزانفر پدید آمده و متضمّن بعضی نکات انتقادی و استحسانی است.

نگارنده نسخه چاپ سبحانی را از نظر «نحوه ضبط نسخه اساس» و «قرائت‌های» متفاوت از ابیات، و «اختلاف ضبط‌ها» با چاپ فروزانفر بررسی کرده و چند «تصحیح قیاسی» پیشنهاد داده است.

با سلام، با سپاس از توضیحات ارزشمندتان.
نقل قول و حرف و حدیث ها زیاد است، امّا آن‌چه در منابع است، به سال 801 است و بعد از آن، ادامه پیدا می‌کند، در این میان هم به جهت داد و ستد مادی، بعضی از اشعار وارد دیوان حافظ شده است که تشخیص را کمی مشکل کرده است.
آقای مجاهد در سال 1379 دیوان حافظ فریدون میرزای تیموری را چاپ کردند و در عنوان جلد آمده است که جمع آوری از بین 500 دیوان و سفینه و دست نوشته و تذکره این چاپ انجام شده است.
اگر از قول 770 در نظر بگیریم تا بسال 907 می‌شود 137 سال
یعنی در هر سال باید سه نسخۀ دست نویس در دسترس باشد تا با آمار 500 دست نویس برابری کند.
در حالی‌که یک یا دو نسخه در دسترس است.

البته آقای افشین وفایی این احتمال و مورد که این نسخه بخط سلطان ولد هست رو توی مقدمه چاپ عکسی مثنوی که کار کردند رد کرده اند

قدیمیترین سند از توضیحات منسوب به سلطان ولد (فررند مولانا) دربارۀ ناتمام ماندن دفتر ششم مثنوی

این توضیحات در دو صفحه پایانی نسخه ای از مثنوی معنوی مکتوب به سال 695 آمده است.

توضیح: طبق باور رایج، وفات مولانا باعث ناتمام ماندن دفتر ششم شد؛ درحالیکه این سند، در صورت صحت، نشان میدهد که مولانا مدتها پیش از وفات، تعمدا سرایش مثنوی را متوقف کرده بودند.
توضیحات بیشتر در این باره در یادداشتی با عنوان «اشعار سلطان ولد در بیان اتمام مثنوی مولوی» در مجله بخارا آمده است.

سوال: در ارسال این مطلب و سازگاری آن با اهداف این گروه، شک داشتم. آیا مطالبی از این دست، در راستای اهداف گروه قرار دارد یا نه. اگر مطالب مشابهی پیدا شد، ارسال شود؟
با احترام فراوان
با احترام

منظور شیوه چاپ پلاتینوتایپ است که عکسها به آن روش چاپ شده اند و نه عکسبرداری عکسها. برخی از این عکس ها را عکاسخانه ایرانی عکسبرداری کرده اند و توسط البرت این عکسها هوتز خریداری و گردآوری شده سپس توسط شرکت تامسون چاپ شده اند.

🔸مصباح المتهجّد شیخ طوسی طبع مؤسسه فقه الشیعة که به وسیله آقای مروارید و بر اساس نسخه خطی کهن آستان قدس رضوی که چهل سال پس از وفات مؤلف کتابت شده، چاپ شده است.
آقای مروارید متذکر شده که آیة الله العظمی شبیری زنجانی نسخه خود را با این مخطوطه تصحیح کرده و آن را سخاوتمندانه در اختیار محقق قرار داده اند.

@bazmeghodsian

عنوان: فیه مافیه
مؤلف: مولوی
محل نگهداری : فاتح استانبول
شماره : 5408
تاریخ کتابت : 4 رمضان 751
ملاحظات: در چند برگ پایانی آن «معارف» سلطان ولد آمده و در حاشیه اوراق رباعیات مولوی که ذیل دیوان شمس به چاپ رسیده آمده است .
@sepahsalaar