گفتگوهای تراثی

آخر این رباعی اگر لطفی داشته باشد -که ندارد به نظر من- در تکرار «لالا»ست. لالای اول از مصراع چهارم را اگر «ای‌کاش» بخوانیم (که نمی‌دانم لفظ «ای‌کاش» در معنای «کاشکی» اصلاً‌ در قرن هشتم و قبل از آن مصطلح بوده است یا نه) چطور باید معنا کرد آن مصراع را؟ می‌دانیم که مصراع سوم از زبان «معشوقه» است. یعنی آرزو می‌کند معشوقه‌اش لال بشود؟
بعد، «لا لا می‌گفت» چه معنایی خواهد داشت؟
اگر هم اولی را «ای‌کاش» بخوانیم و «لالا»ی دوم را فاعل بگیریم، کار از دو جهت خراب می‌شود؛ اول آنکه معلوم نیست لالا چه‌کسی را گفته است که لال باد‌. دوم آنکه «لالا» در مصراع اول به همین معنا قافیه شده است و در مصراع دوم به معنایی دیگر. پس، ناگزیر، در مصراع چهارم به معنایی غیر از آن هردو به‌ کار رفته است. تنها معنایی هم که برای این لفظ، غیر از آن دو معنا، می‌مانَد همین «نه، نه» است و آن هم در صورتی معنا می‌دهد که از قول لالای معشوقه باشد، یعنی واژه‌ی نخست هم لالا باشد.

سلام و عرض ادب.
آن لینکها مربوط به کتابخانه ملی هست و از کتابخانه مجلس نسخه را می توان به صورت کامل دانلود نمود و نه صفحه به صفحه. در مورد برچسبی که فرمودید متوجه منظورتان نشدم اگر ممکن است لینک آن را بفرستید تا نگاهی به آن بیندازم.

تجربیات و راهنمایی های دوستان برای سیاه و سفید کردن تصاویر بسیار عالی بودند، سپاسگزارم.
اما یک راه دیگر که من شخصاً استفاده می کنم:
نخست تمامی صفحات پی دی اف را به تصویر تبدیل می کنیم. (معمولاً فرمت png بهتر است و برای این کار از منوی save as در اکروباتهای قدیمی و از منوی export در نسخه های جدید این برنامه استفاده می کنیم).

یکی از تصاویر را در فتوشاپ باز می کنیم و با استفاده از منوهای replace color یا trashhold، میزان دقیق سفید و سیاهی تصویر را به دست آورده و یادداشت می کنیم. در گزینه تکالیف، اینکار را تحت یک کلید میان بر بر اساس شماره هایی که یادداشت کرده ایم تکرار کرده و آن را ذخیره می کنیم.
می توانیم کلیدهای میانبری برای تکرار همان عمل اول تعیین کنیم.
به این صورت می توانیم چند صد تصویر را در فتوشاپ به یک جا باز کرده و با یک کلیک آن ها را سیاه و سفید کرده و یا هر تغییر دیگری را به این نحو اعمال کنیم

سلام دوستان. در مصراع دوم این بیت یک کلمه افتاده. به نظر شما با توجه به سیاق بیت چه کلمه ای شایسته است به آن اضافه شود:

سلام
معمولا اینطوریه که از روی نسخه های دیگه متن را می آورند ولی در پاورقی گزارش میدهند که این تکه ای که از نسخه های دیگر آمده در نسخه اساس افتاده است
اگر هم تک نسخه باشد که در پاورقی عنوان میکنند و در متن ... میگذارند

با سلام و درود خدمت دوستان کتاب
از امروز سعی می کنیم به صورت روزانه، چند فایل کتاب های قدیمی را که مشکل حقوقی ندارند در این کانال بگذاریم. طبیعی است که انتظار داریم اخلاق علمی و کتابخانه ای در ا ستفاده از آنها رعایت شود. ☝️☝️☝️

نسخه E413 مجموع الامام الهادی در کتابخانه آمبروزیانا

در دنباله بحث از نسخه های مجموع الامام الهادی در اینجا باید به نسخه E413 از این مجموع یاد کنم که در کتابخانه آمبروزیانا هست و وصف دقیقش در فهرست کتابخانه آمده است. این نسخه از نسخه های خوب و نسبتا کهنسال و بسیار کامل کتاب است و در آغاز آن فهرستی از رساله های مجموع آمده و من عکسی از آن در اختیار دارم. در این نسخه هم مانند تعدادی دیگر از نسخه های مجموع امام هادی خبری از متن تثبیت الامامه منسوب به او نیست. البته آن یکی تثبیت یعنی تثبیت امامه امیر المؤمنین در این نسخه موجود است. اینجا عرض کنم که یکی از نسخه های کهنسال از مجموع المرتضی محمد بن یحیی که شاید سومین نسخه موجود از آن از حیث قدمت باشد چند متن از الهادی هم هست و در آن یک متنی به نام تثبیت الامامه به همان خط کهن دیده می شود که ارتباطی به هیچ یک از دو متن یاد شده ندارد و در برخی نسخه ها و از جمله در همین نسخه کهن کما اینکه قبلا گفتیم علاوه بر الهادی الی الحق به زید بن علی نیز منسوب شده. من قبلا در مقاله ای انتساب آن را به زید رد کرده ام. درباره انتساب آن به الهادی باید تحقیق دقیقتری صورت گیرد. متن کتاب به سده سوم شباهت دارد منتهی به نظر من کتاب در سنت کوفی زیدیه نوشته شده و بعید است از الهادی باشد (در این مورد چند نکته اضافی هم باید بگویم که آن را به یادداشتی دیگر محول می کنم). بنابراین می بینید که سه متن با عنوانی مشابه تثبیت در میان زیدیه به الهادی نسبت داده می شده. در پایین دو عکس مرتبط با این مجموعه کهنسال را قرار می دهم 👇🏼

با سلام و درود

به نظر خط نسخه واضح تر از آن است که به ظنّ وارد شویم، کلمه یا (بطنج) یا (بطبخ)
فقط حال باید به دنبال معنیی که نویسنده از این کلمه اراده کرده فکر کنیم، و در معنی آن بحث کنیم


با عرض ارادت به همه سروران، سوءتفاهمی پیش نیاید این جانب علما و رتبتا کم تر از آنم که تذکر بدهم ان شاالله پیام را بی ادبی تلقی نکنید

در هر حال این نظر بنده است، و شاید درست نباشد

تکرار قافیه از عیوب شعر است و دلیلی بر ضعف شاعر، البته گاهی اشکال بر کاتب وارد است.
از سده هشتم به این سو تکرار قافیه در بیت‌های مختلف مثلا دو سه بیت یک غزل وجود دارد به ویژه در سبک هندی اما در قالب مثنوی که دست شاعر در قافیه و ردیف باز است تکرار قافیه از عیوب فاحش به شمار می آید.

علیکم السلام؛ این نسخه افتادگی دارد و علامت بالای «صلة الرحم» در سطر سوم نشانه ای است که کاتب برای معرّفی افتادگی استفاده نموده است. سنت غالباً این است که کاتبان نسخ پس از استعمال این علامت در قسمتی که افتادگی رخ داده، در کنار همان سطر، کلمه یا کلمات افتاده را کتابت می کنند. اگر در این نسخه آن کلمات افتاده درج نشده، باید از نسخه های دیگر اثر کمک گرفت. احتمالاً عبارت «وإن تطرّقت إلیها ... » نیز با توجه به بخش افتاده معنا پیدا می کند.

با سلام و ارادت خدمت دوستان تراث پژوه

به نظر می رسد در مفهوم این دو کلمه «عرض و دیده شد» توجه کافی نشده است. این کلمه ارتباطی به نوشته بالا ندارد و مربوط به نسخه می شود. و علت آن این است کتابخانه ها چون تحت نظارت حاکم و دولت وقت بوده اند و نوعا متولی وقف نیز بر آنها نظارت داشت. هر از چند وقتی، متولی از اموال کتابخانه بازدید و اموال آن را از جمله نسخ خطی را کنترل می کرد. و عبارت «عرص» در این موارد نوشته می شد. یعوی این نسخه به محضر من که متولی هستم توسط مسوول کتابخانه عرض شد و بنده هم آن را دیدم. همین. یعنی نوعی بازدید و بارزسی اموال بود.

ضمنا نسخه مورد بحث ظاهرا از کتابخانه آستان قدس رضوی باشد چون این نسخه ها را شاه عباس صفوی در سفری که در معیت شیخ بهایی به آستان بوسی امام رضا (ع) رسیده اند، وقت کرده اند. و عبارت شیخ بهایی که (نسخه های تصحیح شده از دیوان امام) موجود است می تواند دلیلی بر آن باشد.

با درود و سپاس فراوان

سلام و درود
بنده می خواهم در مورد لهجه شهرم بافق تحقیق کنم و سوالاتی ذهنم را درگیر کرده است.
آیا دوستان و سروران عزیز اساتیدی را می شناسید که در حیطه لهجه های محلی کار کرده باشند به بنده معرفی کنید(شماره تماس یا پل ارتباطی).

تکرار قافیه گرچه ضعف تألیف محسوب می شود ، اما در قدیم بعضاً معمول بوده. چنانکه صائب نیز قافیه ی مصراع نخست برخی از غزلهایش را در مصراع دوم بیت دوم نیز تکرار کرده است.

سلام!
تفسیر و ‌تعبیر جالبی است.اما شاید به چند دلیل نتوان dowr را پذیرفت:
۱-مشکل قافیه
۲-مشکل تاریخی(زمانی) زیرا وزن دوری
یا "مصراع دوری" ،اصطلاح و عنوان وضع شده ی متاخران است ودرادبیات عروضی عصر زندگی شاعر احتمالا وجود نداشته است.
۳-فضای معنایی وسیاق متن که بر مدار قرب
وبعد و "کثرت و وحدت" است، تناسبی با
تفسیر مورد بحث ندارد. ۴-dowr شدن مصراع از یک مصراع چندان معنی دار نیست . ضمن اینکه متاخران هم از "دوری شدن" مصراع سخن می گویندو نه از "دور شدن"آن. ولی دور شدن و دور بودن
هندسی دو مصراع از یکدیگر در نگارش بیت
همواره مشهود است.
چون متن مکتوب، هر دوخوانش "معنویست"
و"معنونست "را تاحدودی برمی تابد(به علت کامل نبودن نقطه گذاری) می توان "معنونست"
را همرا ه با dour پذیرفت(به عنوان یکی
از دو تفسیر موجه ممکن). البته به شرط اینکه
کاتب را بابت دونقطه ی اضافی در زیر کلمه
جریمه نکنیم!