جلد اول
ترجمه،قربانعلی محمدی مقدم
@erfaneeslami1
159 تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة حر عاملى، محمد بن حسن آداب - حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 3 12
160 آداب معاشرت از ديدگاه معصومان عليهم السلام حر عاملى، محمد بن حسن آداب فارسى 1 12
161 ترجمه وسائل الشيعة: كتاب جهاد النفس حر عاملى، محمد بن حسن فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 12
162 الجواهر السنية في الأحاديث القدسية حر عاملى، محمد بن حسن فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 1 12
163 حلية الأبرار في أحوال محمد و آله الأطهار عليهم السلام بحرانى، هاشم بن سليمان آداب - فضائل اخلاقى عربى 5 12
164 التمييز ابن معن، حسين بن فخرالدين فضائل اخلاقى عربى 1 12
165 بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (عليهم السلام) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى انسان شناسى - ادعيه - آداب - حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 13 12
166 ترجمه جلد شانزدهم بحار الأنوار: آداب معاشرت(كمره اى) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى آداب - حقوق فارسى 2 12
167 ترجمه جلد شانزدهم بحار الأنوار: در آداب و سنن(كمره اى) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى آداب فارسى 1 12
168 اخلاق اسلامى ترجمه جلد پانزدهم بحارالأنوار(كمره اى) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 12
169 ترجمه بحارالأنوار: قسمت سوم از جلد پانزدهم(موسوى همدانى ) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى انسان شناسى - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 2 12
170 ترجمه جلد هفدهم بحارالأنوار: كتاب الروضه در مبانى اخلاق از طريق آيات و روايات(رضايى) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 12
171 حلية المتقين مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى آداب - حقوق فارسى 1 12
172 حلية المتقين في الآداب و السنن و الأخلاق(معرب) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى آداب - حقوق عربى 1 12
173 عين الحيات [صحيح: عين الحياة] مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 2 12
174 عين الحياة(معرب) مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 2 12
175 منهج اليقين: شرح نامه امام صادق عليه السلام به شيعيان گلستانه، علاءالدين محمد حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 12
176 نورالأنوار في شرح الصحيفة السجادية جزايرى، نعمتالله بن عبدالله ادعيه - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 1 12
177 رياض السالكين فى شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات الله عليه مدنى، عليخان بن احمد ادعيه - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 7 12
178 رسائل فارسى(حسن لاهيجى) لاهيجى، حسن بن عبدالرزاق فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 12
179 شرح محقق بارع جمال الدين محمد خوانسارى بر غرر الحكم و درر الكلم آقاجمال خوانسارى، محمد بن حسين فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 7 12
180 شرح احاديث طينت آقاجمال خوانسارى، محمد بن حسين انسان شناسى عربى-فارسى 1 12
181 إتحاف السادة المتقين بشرح إحياء علوم الدين مرتضى زبيدى، محمد بن محمد آداب - حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 14 13
182 جامع السعادات نراقى، مهدى بن ابىذر انسان شناسى - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 3 13
183 رساله سير و سلوك منسوب به بحر العلوم بحرالعلوم، محمدمهدى بن مرتضى فضائل اخلاقى - سيرو سلوك عربى-فارسى 1 13
184 الطريق الى الله بحرانى، حسين بن على فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 1 13
185 سلوك عرفانى در سيره اهل بيت عليهم السلام بحرانى، حسين بن على فضائل اخلاقى - سيرو سلوك فارسى 1 13
186 كشف الغطاء عن وجوه مراسم الإهتداء قزوينى، محمدحسن بن محمدمعصوم انسان شناسى - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 1 13
187 الأخلاق(شبر) شبر، عبدالله آداب - حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 1 13
188 اخلاق(ترجمه جباران) شبر، عبدالله آداب - حقوق - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 13
189 معراج السعادة نراقى، احمد بن محمدمهدى انسان شناسى - آداب - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 13
190 مناهج أنوار المعرفة في شرح مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة ميرزا بابا شيرازى، ابوالقاسم بن عبدالنبى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 2 13
191 سراج الطالبين: شرح العلامة السيد احمد بن زيني دحلان على منهاج العابدين الى جنة رب العالمين للامام حجة الاسلام ابي حامد محمد بن محمد الغزالي دحلان، احمد زينى فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 2 14
192 كاشف الاسرار (طالقانى) طالقانى، نظرعلى انسان شناسى - فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى فارسى 1 14
193 لئالى الأخبار تويسركانى، محمدنبى بن احمد فضائل اخلاقى - رذائل اخلاقى عربى 5 14
ترجمه هاى زيادى از بحار موجود است از جمله:
1. ترجمه اى توسط يكى از علماى هندوستان براى شاهزاده سلطان محمد بلند اختر.
2. ترجمه اى با نام«عين اليقين» از حاج شيخ محمد تقى آقا نجفى اصفهانى، متوفاى 1332 هجرى.
3. «كشف الأسرار» از سيد اسماعيل موسوى زنجانى.
4. «بنادر البحار»، كه ترجمه و تلخيص بحار است از سيد على نقى فيض الاسلام متوفاى 1406 هجرى (مترجم نهج البلاغه و صحيفه سجاديه).
5. ترجمه برخى قسمتهاى بحار مانند توحيد مفضل توسط خود علامه.
برخى از ترجمه های کتاب شریف بحار الانوار از يك يا چند مجلد بحار بصورت پراكنده است.
در ذیل بعضی از این ترجمه ها معرفی می گردد:
1- معرفی کتاب بنادر البحار
ترجمه، شرح و خلاصه تمام کتاب بحار الانوار از روی مجموعه بیست و پنج جلدی آن است که توسط علی نقی فیض الاسلام انجام گرفته است.
کتاب حاضر ترجمه و تلخیص جلد اول از مجموعه بیست و پنج جلدی است که با جلدهای 1 و 2 از مجموعه 110 جلدی برابری دارد.
موضوع این جلد از کتاب بحار، مسائلی چون عقل و جهل و فضیلت علم و علماء و طبقات آنها، حجیت اخبار و قواعد کلیه ای که از اخبار به دست آمده است و نکوهش قیاس، می باشد. فیض الاسلام این ترجمه و شرح از بحار را در سال 1399 ق به زبان فارسی انجام داده است.
2- معرفی کتاب آداب معاشرت
اثر آیت الله حاج محمد باقر کمره ای، ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار به زبان فارسی در 27 آبان سال 1361 ش میباشد که توسط آقای محمد بهشتی تصحیح شده است. جلد شانزدهم از مجموعه بیست و پنج جلدی کتاب بحار، که مطابق جلد 71 الی 73 از مجموعه 110 جلدی است که در مورد آداب معاشرت و آداب و سنن می باشد.
3- معرفی کتاب آداب سنن
اثر آیت الله حاج محمد باقر کمره ای، ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار علامه مجلسی به زبان فارسی در 20 شهریور سال 1362 ش برابر با سوم ذیحجه سال 1403 ق میباشد که توسط آقای محمد بهشتی تصحیح شده. جلد شانزدهم از مجموعه بیست و پنج جلدی کتاب بحار، که مطابق جلد 71 الی 73 از مجموعه 110 جلدی است که در مورد آداب معاشرت و آداب و سنن می باشد که آداب و سنن ترجمه جلد 73 این کتاب به شمار میرود.
4- معرفی کتاب اخلاق اسلامی
ترجمه جلد پانزدهم بحار الانوار از مجموعه بیست و پنج جلدی مطابق جلد شصت وچهارم از مجموعه صد و ده جلدی می باشد که توسط آقای محمد کمره ای از زبان تازی به فارسی ترجمه گشته است.
مترجم در سال 1354 ش برابر سال 1399 ق کتاب را ترجمه نموده و نام آن را بر اساس مطالبی که در کتاب هست، اخلاق اسلامی گذاشته اند.
5- معرفی کتاب امامت
ترجمه جلد هفتم از کتاب بحار الانوار علامه مجلسی از مجموعه ی بیست و پنج جلدی، و مطابق جلدهای 23 تا 27 از مجموعه ی 110 جلدی میباشد که توسط آقای موسی خسروی به زبان فارسی طی پنج جلد ترجمه شده است. وی این پنج جلد را در سال 1359 ش به پایان رسانیده است.
جلد هفتم از بحار الانوار درباره ی احوال ائمه گرام و دلائل امامت آنها و فضائل و مناقب و کارهای شگفت انگیز و معجزات ایشان می باشد.
6- معرفی کتاب بحار الانوار علامه مجلسی قسمت 4
ترجمه جلد 68 کتاب، از چاپ بیروت، که مطابق با قسمت چهارم از جلد پانزدهم از مجموعه ی 25 جلدی از چاپ کمپانی، می باشد، ترجمه آقای حجه الاسلام سید ابوالحسن موسوی همدانی است که درباره مکارم اخلاق و صفات پسندیده و اسباب نجات انسان می باشد که ایشان در سال 1363 به زبان فارسی ترجمه نموده اند.
7- معرفی اجمالی کتاب ترجمه بحار الانوارمرحوم مجلسی
قسمت سوم از جلد پانزدهم مجموعه 25 جلدی، مطابق جلد 67 بحار الانوار از مجموعه 110 جلدی، توسط حجه الاسلام موسوی همدانی به زبان فارسی که درباره ی اخلاق شایسته و اسباب نجات انسان است ترجمه شده است.
8- معرفی کتاب زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها
ترجمه قسمت اول جلد دهم از بحار الانوار از مجموعهی 25 جلدی و جلد 43 از مجموعه 110 جلدی می باشد که توسط آقای محمد جواد نجفی به زبان فارسی در سال 1354 ترجمه گشته است. این کتاب پیرامون زندگانی، فضائل، مناقب و همچنین معجزات حضرت زهراء و حسنین علیهم السلام می باشد.
9- معرفی کتاب شیعه در پیشگاه قرآن و اهل بیت
ترجمه جلد 65 بحار الانوار از مجموعه 110 جلدی طبق چاپ بیروت، مطابق قسمت وسط از جلد 15 بحار از مجموعه 25 جلدی چاپ کمپانی است که توسط آقای علی تهرانی در سال 1397 ق به فارسی ترجمه شده است. جلد 15 بحار از مجموعه 25 جلدی، دربارهی ایمان و کفر است که از باب 15 تا 7، درباره فضائل و صفات شیعه می گوید. این کتاب که از باب 15 شروع می شود، بر طبق آیات و احادیث وارده، فضائل شیعیان را بیان میدارد.
10- معرفی کتاب کتاب الروضه در مبانی اخلاق
ترجمه جزئی از جلد هفدهم از مجموعه بیست و پنج جلدی کتاب بحار الانوار، مطابق جلد هفتاد و چهارم از مجموعه 110 جلدی است، که توسط آقای سید عبد الحسین رضائی به زبان فارسی، در سال 1357 ش، ترجمه شده است.
هو العلیم
?برخی از منابع و مصادر طب اسلامی
?قرآن کریم
?المحاسن جلد2/روايات/احمد بن محمد بن خالد برقى
?الكافي جلد 6و8/روايات/شيخ محمد بن يعقوب کليني
?الخصال/روايات/محمد بن على ابن بابويه صدوق
?وسايل الشيعه جلد16و17/روايات/محمد بن حسن حرعاملي
?هدایه الامه الی احکام الائمه جلد 8/روايات/محمد بن حسن حر عاملی
?فصول المهمه في اصول الائمه جلد 3/روايات/محمد بن حسن حر عاملی
?طب الائمه المعصومین/روایات/از مشایخ نجاشی
?وافی جلد19و20/روایات/محسن فیض کاشانی
?طب مروی/روایات/سید عبدالله شبر
?جامع احادیث شیعه جلد23 و 24/روایات/سید حسین بروجردی
?طب الائمه عليهم السلام /روايات/سیدعبدالله شبر
?مفاتیح الصحه فی طب النبی و الائمه/روايات/سید محمود موسوی دهسرخی
?رمز الصحه فی طب النبی و الائمه/روايات/سید محمود موسوی دهسرخی
?طب الائمه عليهم السلام/روايات/عبد الله و حسين ابنا بسطام
?طب العتره عليهم السلام/روايات/محمد بن حسن حر عاملي
?رساله ذهبيه/روايات/حسن بن فضل طبرسي
?آداب طبابه /فقه/آيت الله سيد محمدحسيني شيرازي
?دراسه في طب الرسول المصطفي ص /تحلیل روايات /عباس تبريزيان
?(عوالم العلوم)موسوعه النبي واهل بيته في الطب 2جلدی/روايات/عبدلله بحراني
?جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام جلد36/فقه/محمدحسن نجفی
?دواخانه معصومين عليهم السلام/شرح روايات/امير نادري
?رساله اهليلج/روايات/علامه محمد باقر مجلسي
?طب النبي صلي الله عليه و آله/ روايات/جعفر بن محمد مستغفري
?ترجمه توحيد مفضل/روايات/ترجمه علامه محمد باقر مجلسی
?سنن النبی 10جلدی/روایات/محققان آستان قدس رضوی
?سنن النبی/روایات/علامه محمد حسین طباطبایی
?آداب الشریعه/روایات/علامه محمد باقر فشارکی
?حليه المتقين/ آداب وسنن/علامه محمد باقر مجلسي
?مستدرک الوسائل جلد 16و17/روایات/حاج حسین نوری
?بحار الانوارجلد59و60/روايات/علامه محمد باقر مجلسي
?طب الصادق/روایات/سید محمد کاظم قزوینی
?طب روحانی /روایات/محسن عقیل
?دانش نامه احاديث پزشکي /روايات/ محمد ري شهري
?طب نامه /روايات/روح الله ولي ابرقويي
?مکارم الاخلاق /آداب و سنن/حسن بن فضل طبرسي
?سراج الشیعه/روایات/شیخ عبدالله ممقانی صاحب تنقیح المقال در علم رجال
?مرآة الکمال/روایات/ شیخ عبدالله ممقانی صاحب تنقیح المقال
✅ فهرست میراث شهاب / 98
مقالات
- ملاحظات و تصحیحات (11) / محمد کاظم رحمتی
- نگاهی به ترجمهای از قرآن مورّخ 745 ق / رسول جزینی درچه
- نکاتی درباره روایت نهج البلاغه در اصفهان قرن 6-7 هجری / امیرحسین آقامحمدی
شرح حال نگاری
- الرسالة العزیّه فی ترجمة الجلیل عزّالدین یحیی الشهید / به کوشش: سید محمود مرعشی
- ابن قاسم عاملی: شرح حال، کتابشناسی و نسخه شناسی آثار / امر الله شجاعی
تصحیح متن
- درویش لاهیجی و استقبال از «شینیّه» خاقانی / به کوشش: علی اکبر صفری
گزارش
- برگهـای پربـار(فهرست اسناد اهدایی آقای حاج حسین سلیمانی) / محمد رضا باقی
- گزارشی از «دفتر اجازات» آيت اللّه العظمی بروجردی / میرزا علی سلیمانی بروجردی
- کتابخانه های تخصصی اسلامی آلمان
🆔 @manuscript
📱نرم افزار
📄جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه
📝 ابن ابی الحدید
📖 ترجمه و تحشیه:محمود مهدوی دامغانی
📕 8 جلد
@erfaneeslami1
@litera9
مطالعات معاصر نسخه پژوهی نهج البلاغه:
در ابتدا باید از مرحوم محقق آقا سید عبدالعزیز طباطبائی نام برد که مقالات عالمانه ایشان با عنوان «ما تبقی من مخطوطات نهج البلاغه» و «نهج البلاغه عبر القرون» و «فی رحاب نهج البلاغه» سالها پیش در مجله تراثنا منتشر شد. در سه مقاله اول دستنويس هاي بدست آمده نهجالبلاغه به ترتیب زمان کتابت تا پايان سده دهم معرفی شده اند. ایشان علاوه بر مراجعه به فهارس نسخه های خطی، طی سفرهای که به کتابخانه های مختلف ایران و ترکیه داشته اند نسخه های نهج البلاغه را شناسایی کردند. قرار است مجموعه مقالات ایشان درباره نهج البلاغه با اصلاحات و توضیحاتی توسط فرزند محترم شان منتشر شود. امید است زودتر این امر اتفاق بیفتد.
همچنین باید از مرحوم عزیزالله عطاردی نام برد. ایشان خود تصحیحی از نهج البلاغه نمودند و چند شرح کهن نهج البلاغه را نیز تصحیح و تحقیق کرده اند، که شامل «اعلام نهج البلاغه» علی بن ناصر سرخسی و «حدائق الحقائق فی شرح نهج البلاغه» قطب الدین کیدری و «شرح نهج البلاغه لشارح من اعلام القرن الثامن» است. ایشان در مقدمه این کتب و در چند رساله با عنوان «علمای خراسان و نهج البلاغه» و «اجازات نهج البلاغه» اشارتی درباره راویان و نسخه های نهج البلاغه دارند.
آقای محمدحسین جلالی حسینی در کتاب دراسات حول نهج البلاغه نیز گزارش خوبی از راویان و اجازات نسخه های نهج البلاغه دارند. این کتاب ضمن جلد اول مسند نهج البلاغه ایشان نیز منتشر شده است.
آقای حسن موسوی بروجردی در مقاله سودمند «صفحه مشرقه عن تاریخ السماع و القراءة و الاجازه عند الامامیه نسخه نهج البلاغه بروایه السید الراوندی انموذجا» ضمن معرفی نسخه نهج البلاغه ابن نازویه قمی به معرفی طرق و راویان نهج البلاغه به روایت ابوالرضا راوندی پرداخته است. نسخه ابن نازویه بنحو شایسته ای توسط ایشان بصورت فاکسیمیله منتشر شده است. همچنین ایشان در درآمد چاپ عکسی نسخه اعلام نهج البلاغه سرخسی، با عنوان «جهود الزیدیه حول نهج البلاغه» به معرفی راویان و نسخه های زیدی - یمنی نهج البلاغه پرداخته اند.
آقای حسن انصاری در سایت کاتبان درباره نهج البلاغه و برخی شروح آن نکات خوبی دارند. ایشان بخصوص درباره روایت نهج البلاغه در میان زیدیه یمن یادداشتهای سودمندی دارند: « روایت نهج البلاغه از نیشابور تا یمن» و «نهج البلاغه در میان زیدیان ایران و یمن» و «تازه هایی درباره روایت نهج البلاغه در میان مذاهب مختلف»
آقای محمدکاظم رحمتی در مقاله «نسخه های نیشابوری نهج البلاغه» به روایت نهج البلاغه در خراسان توسط حسن بن یعقوب و فرزندش پرداخته است. ایشان در کتاب زیدیه در ایران، به روایت نهج البلاغه در ایران و یمن نیز اشاراتی دارند. کتاب جدید ایشان با عنوان «درآمدی بر شناخت نسخه های نهج البلاغه» جدیدترین اثر در موضوع نسخه های نهج البلاغه بسیار سودمند و قابل استفاده است. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه مذاهب اسلامی منتشر شده و هفته آینده عرضه می شود.
در زمینه تصحیح و تحقیق نهج البلاغه ابتدا باید به تصحیح و شرح مختصر دو دانشمند اهل سنت محمد عبده مصری و صبحی صالح اشاره نمود. این دو تصحیح در دوره معاصر بسیار رواج پیدا کرد و بیشتر ترجمه ها بر اساس این دو چاپ است. اما در میان شیعیان قبلا به تصحیح آقای عطاردی اشاره شد که توسط بنیاد نهج البلاغه چاپ شد. آقای فارس حسون نیز تصحیحی جدید از نهج البلاغه بر اساس دو نسخه ارائه نمود. استاد قیس العطار نیز بر اساس چهار نسخه نهج البلاغه را تصحیح کرده است. ایشان در مقدمه نکات سودمندی درباره اختلاف نسخه های نهج البلاغه دارند. همچنین نسخه نهج البلاغه ابن سکون نیز با مقدمه و تحقیق ایشان منتشر شده است. آقای محمد مهدی جعفری نیز نهج البلاغه را بر اساس نسخه ابن شدم قمی تصحیح کرده است.
فهرست نگاران نیز ذیل معرفی نسخه های نهج البلاغه، توضیحاتی در این موضوع آورند. مرحوم دانش پژوه در معرفی نسخه ای از نهج البلاغه (فهرست دانشگاه تهران مشکوة ج 5 ص 1597-1628) توضیحاتی آورده. درباره نسخه های کتابخانه آیت الله مرعشی در کتاب «نسخههای خطی کهن و نفیس نهجالبلاغه و شروح، گزیدهها و ترجمههای آن در کتابخانه ... آیتاللهالعظمی مرعشی نجفی» و همچنین در مقاله «گزارشی از دستنویس های کهن نهج البلاغه شروح و ترجمه و ... در کتابخانه آیت الله مرعشی» آقای حسین متقی نسخه های کتابخانه را معرفی کوتاه نموده اند. همچنین ایشان در کتاب معجم الاثار المخطوط حول علی بن ابی طالب و مقاله اطلاعه علی مخطوطات نهج البلاغه سایت بساتین فهرستی از نسخه بر حسب تاریخ زمان کتابت آورده اند.
از دیگر کارهای قابل ذکر مقاله «مقدمه ای بر مصادر نهج البلاغه» آقای حسن زاده آملی در معرفی نسخه نهج البلاغه به روایت علی بن ابی نصر متطبب باید اشاره کرد.
در ادامه تعدادی از این مقالات ذکر شده میآید.
شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی
ترجمه،قربانعلی محمدی مقدم
@erfaneeslami1
✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍
4⃣0⃣1⃣موضوع: #شرح نهج البلاغه
کتاب «شرح نهج البلاغه»حاوی شرح خطب ونامه ها وحکم نهج البلاغه سید رضی(ره) ازجنبه عرفانی،فلسفی؛با ترجمه فارسی؛اثر ابن میثم بحرانی✍📚👇
@Library_OloumEslami
📚 شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید:
▫️شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید کتابی است به زبان عربی که توسط ابن ابی الحدید معتزلی (656- 586 ه . ق) در شرح نهج البلاغه نگاشته شده است. تاریخ تألیف کتاب بین اول رجب 644 و پایان صفر 649 هجری بوده است. ابن ابی الحدید هم بر ادبیات عرب و هم تاریخ اسلام مسلط بوده است و شرح وی از حیث بیان زیبائی های ادبی نهج البلاغه و ذکر مسائل تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. محتمل است که وی اولین شارح غیر شیعه نهج البلاغه باشد.
با چشم پوشی از اختلافات عقیدتی، این اثر حاوی گزارشهای مفصل تاریخی است. ابن ابی الحدید در تدوین این گزارشها از منابعی چون اغانی ابوالفرج اصفهانی، سیره ابن هشام و تاریخ طبری بهره جسته است و نیز از برخی منابع نادر استفاده کرده که امروزه از میان رفته یا در دسترس قرار ندارند.
چندین اثر توسط علمای شیعه در نقد و رد این کتاب نگاشته اند نظیر: «الروح فی نقض ما ابرمه ابن ابی الحدید» اثر احمد بن طاووس (م 673 ه . ق)، «سلاسل الحدید لتقیید ابن ابی الحدید» اثر یوسف بحرانی (م 1186 ه . ق)، «سلاسل الحدید فی رد ابن ابی الحدید» اثر مصطفی بن محمدامین (م 1331)، «الرد علی ابن ابی الحدید» اثر علی بن حسن بلادی بحرانی (م 1340)، «الشهاب العتید علی شرح ابن ابی الحدید» نگاشته شیخ عبدالنبی عراقی و «الرد علی ابن ابی الحدید» اثر شیخ طالب حیدر.
از این کتاب چند ترجمه به زبان فارسی وجود دارد نظیر ترجمه شمس الدین محمدبن مراد در دوره صفوی، ترجمه نصرالله تراب بن فتح الله دزفولی و ترجمه محمود مهدوی دامغانی.
چاپ سنگی
شرح نهج البلاغه.
ابن میثم بحرانی.
وقف قطب المحدثین کشمیری واعظ مشهد.
خط میرزا محمد خوانساری
کتابخانه حرم امام رضا صلوات الله و سلام الله علیهم
برگ اول نسخه خطی
شرح نهج البلاغه.
ابن میثم بحرانی.
وقف قطب المحدثین کشمیری واعظ مشهد.
خط میرزا محمد خوانساری
کتابخانه حرم امام رضا صلوات الله و سلام الله علیهم
(این مطلب پیش نویس یادداشتی است که برای معرفی این نسخه تهیه شد که نیاز به تکمیل و اصلاح دارد)
الف: انجامه کاتب در یادداشت قبلی آمد. چند نکته ای که در آن است:
1. «انه نقلها من نسخة حی السید الجلیل العالم والد الامام الاعظم المتوکل علی الله المطهر بن محمد بن سلیمان الحمزی علیه السلام»
با توجه به این عبارت نسخه المسوری کتابتی از نسخه المتوکل علی الله مطهر بن محمد (۷۹۵-۸۷۹ق) دانسته شده است(جهود الزیدیه حول نهج البلاغه ص 109)، اما ظاهرا در اینجا منظور پدر ایشان محمد بن سلیمان حمزی (730-804) است. اجازه الواثق بالله به محمد بن سلیمان (نک یادداشت ها قبلی) و انجامه نهج البلاغه مونیخ ش۱۲۵۲ نشان می دهد مسوری نسخه خود را از روی نسخه نهج البلاغه محمد بن سلیمان الحمزی کتابت کرده است. دقت در عبارت بالا «والد الامام» نیز همین مطلب را تایید می کند.
2. «قال القاضی رضوان الله و سلامه علیه بلغ مقابلة بمنّ الله علی الامام رضوان الله علیه .»
سوال: منظور از الامام رضوان الله علیه کیست؟
3. «و حضر ایضا فی بعض المقابله غیرها من النسخ المفیده التی علیها خط الواثق علیه السلام ایضا و خط الشیخ العالم احمد بن محمد بن القاسم الاکوع المعروف بشعله -رحمه الله-»
این توصیفی که اینجا می کند با نسخه منصور بن مسعود بن عباس که پیش از این معرفی شد مطابقت دارد و به احتمال بالا منظور همان نسخه است. نقل کامل اجازه شعله به منصور بن مسعود در انتها نسخه مونیخ نیز شاهدی بر این مطلب است.
4. «و هذه النسخة التی ذکرت انی نقلت منها هی التی قابلت فیها فی القراءه علی مولانا امیرالمومنین الموید بالله علیه السلام من اول الکتاب الی آخره نقلت منها»
«نقلت منها» ظاهرا منظور همان نسخه اساس برای مسوری یعنی نسخه محمد بن سلیمان حمزی است. در ادامه سخن از مقابله آن نسخه با الموید بالله است که منظور امام زیدی الموید بالله محمد بن قاسم (۹۹۰-۱۰۵۴ق) است.
ب: حواشی این نسخه
اختلاف ضبط ها: در حواشی این نسخه (به خط متن) اختلاف ضبط ها با علامت «ح»،«ع» و «یح» (غیر منقوط است و احتمالا نخ به معنای نسخه بدل باشد) در حاشیه آمده است. (این موارد فقط در این نسخه آمده)
همچنین نسخه دارای حواشی توضیحی لغوی،تاریخی و... متعدد است که بیشتر برگرفته از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است که در ابتدا یا انتها به آن تصریح شده است. در انتها بعضی حواشی آمده «ذکر ذلک فی الشرح» و «منه» این موارد نیز ظاهرا برگرفته از شرح ابن ابی الحدید است. البته نقلهای پراکنده دیگر نیز از برخی کتب دیگر نیز در حواشی نقل شده است مانند: خبری از کتاب الامالی ابوسعد اسماعیل بن علی بن حسین السمان محدث و متکلم برجسته زيدی-معتزلی ری (فرم 47)؛ شرح شعله بر الشاطبیه(کنزالمعانی) (فرم 8 و 104)؛ سلوه العارفین اسماعیل الشجری (فرم 21 ،275،22)؛ اعلام (احتمالا اعلام نهج البلاغه)(فرم 77)؛ انوار الیقین حسن بن بدرالدین (فرم 79)؛ شرح ابن میثم (فرم184)؛ الامالی ابوطالب (فرم 202) و کتاب اخبار الصفین و هو یسمی کتاب السیر (فرم 239) و ....
در یک مورد هم به نسخه مرتضی بن سراهنگ اشاره می کند (فرم 107)
تذکر: نسخه نهج البلاغه کتابخانه مونیخ 1252 فقط در موارد معدودی حواشی دارد که این موارد با نسخه بالا مطابقت دارد. همچنین حواشی توضیحی دو نسخه الملک سعود ش 2781 و مکتبه مکه المکرمه ش 6 با نسخه بالا مطابقت و هماهنگی دارد که نشان دهنده آن است که تمام حواشی این چهار نسخه به یک نسخه مادر بر می گردند.
@libmazaheb
نهج البلاغه ابن شدقم
ابن شدقم اواخر عمر خود در17 ربیع الاول سال 994ق شروع به کتابت نسخه ای از نهج البلاغه کرد و در روز یکشنبه 19 محرم 996ق در شهر جنیر- از شهرهای مهم دکن- کتابت آن را به اتمام رسانده. وی در انتها بیان می کند در کتابت این نهج البلاغه به سه نسخه بلکه به چهار نسخه متکی بوده؛ نسخه ای از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید به خط شخصی به نام «مزیدی» که از جهت ضبط و تصحیح در نهایت اعتبار بوده است و دوم نسخه ای کتابت شده در سال 588ق که بر پدر علامه حلی قرائت شده و سوم نسخه ای که آثار صحت بر آن پدیدار است و تاریخ 400ق داشته و نسخه چهارم نسخه ای از شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی (ظاهرا کمتر به آن اعتماد داشته) : «...و کان اعتمادی حال الکتابة علی ثلاث نسخ بل اربع نسخ؛ 1. نسخة شرح نهج البلاغه للعلامه عبدالحمید بن ابی الحدید بخط المزیدی و هی نهایه فی الضبط و التصحیح 2. نسخة مقروة علی الشیخ سدید الدین یوسف بن مطهّر رحمه الله تعالی و علیها تبالیغ بخطّه و آخر تبالیغه عند قوله علیه السلام و من کلام له الی معاویه: واردیت جبلا من الناس و تاریخ هذه النسخه سنه 588ق 3. نسخة علیها آثار الصحة و تاریخها سنة اربعمائه 4. نسخة و هی اقلّهن نسخة شرح الشیخ الفاضل میثم البحرانی » 👇
این نسخه در کتابخانه دانشگاه تهران شماره 87؛ نگهداری می شود.
@libmazaheb
کتب وقف شده بر محصلین فقه و حدیث نه طلاب فلسفه و تنجیم
جمال (الدین) علی بن شاه محمد الفسوی(الفسائی)، از عالمان قرن یازدهم در شیراز که اهتمام به مقابله و تصحیح و وقف کتب داشته است. از مشایخ وی در شیراز می توان شیخ ماجد بن هاشم بحرانی (م 1028) و محمدزمان سمنانی (979-1024) را نام برد. بر اساس تاریخ یادداشت مقابله ی از او، تا سال 1070ق زنده بوده است. (طبقات اعلام الشیعه ج8 ص 124؛ تراجم الرجال ج1 ص 212).
او نسخه های متعددی را وقف کرده است و مهر بزرگ وقف او بر این کتابها خورده است. سجع مهر وقف او: «هذا الکتاب المستطاب وقف موبّد علی کافة عدول الطلبه المومنین المعروفین بمعرفة الفقه و الحدیث و المشتغلین بتحصیلهما دون حکمة الفلاسفه و التنجیم علی الشروط و القیود اللازمه و المذکورة فی المجلة (الجملة) المعتبرة واقفه فقیر عفوالله جمالا علیا فسویا وفّقه اله تعالی 1056».
لیست کتب وقف شده توسط جمال الدین علی فسوی:
1. الموجز فی الطب، ابن نفیس؛ کتابت 871 (کتابخانه مجلس شماره 6264؛ فهرست ج19 ص 233-235)
2. الاربعین شیخ بهائی؛ کتابت 1004ق (کتابخانه ملی شماره 2730): تملک او بر صفحه عنوان آمده: «من عواری الزمان قد تشرف بتملیکه بالبیع الصحیح بتوفیق الله الملک المتعال ابن شاه محمد جمال عفی عنهما و غفر ...» ؛ مهر بزرگ وقف او در ابتدا نسخه آمده که مخدوش و پاک کرده اند
3. اللهوف سید بن طاوس؛ کتابت ماه صفر 1060ق. (کتابخانه ملی شماره 27574)
4. نهج البلاغه، کتابت ذی القعده 604ق (کتابخانه مجلس شماره 7075): فسوی در سال 1053ق آن را با نسخه ای تصحیح شده به خط حسن بن حسین شیعی سبزواری که تاریخ کتابت آن ربیع الاخر 706ق بوده، مقابله کرده است.
5-1. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جزء 10 تا 13، این نسخه مقابله و تصحیح شده و تاریخ وقف آن شوال سال 1066 است و مهر وقف او در چند جا نسخه آمده است. (کتابخانه مدرسه سپهسالار ج 5 ص 244، شماره 7052)
5-2. شرح نهج البلاغه جزء 7و 8 و 9؛ توسط قوام الدین محمد کازرونی در 8 ذی الحجه سال 1064ق در شیراز کتابت شده است. فسوی در 5 ذی الحجه 1066ق از مقابله آن فارغ شده و سپس آن را وقف نموده است. (کتابخانه امام عصر شیراز شماره 13){نقل از فنخا ج20 ص 896}
5-3. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، جزء اول تا ششم؛ در سال 1065ق توسط فسوی کتابت شده است. نسخه در حاشیه تصحیح گردیده و توسط فسوی در تاریخ 1070ق، برای بار دوم مقابله و تصحیح شده است. (کتابخانه آیت الله مرعشی ج27 ص 195 شماره 10772؛ در کتاب فهرست نسخه های خطی نهج البلاغه ص 96 کاتب را خود فسوی دانسته است)
6. الدروس الشرعیه (کتابخانه علامه طباطبائی شیراز ش 337)؛ توسط احمد صیمری جزائری در سال 994ق در شهر کولکنده هند کتابت شده است؛ فسوی از اول تا آخر نسخه را در ذی الحجه 1061ق مقابله و سپس وقف کرده است. (نسخه پژوهی ج2 ص 160).
7. تیسیر الکفایه، شرح کافیه ابن حاجب است (کتابخانه ملی ش 2190ع): در برگ اول آن مهر وقف فسوی آمده است.
8. الاحتجاج طبرسی (کتابخانه علامه طباطبائی شیراز ش 903)؛ کتابت قرن یازدهم، استکتاب و مقابله و وقف از محمد جمال بن شاه محمد فسوی همراه با مهر بیضوی «ان الله جمیل یحبّ الجمال 1047». (نسخه پژوهی دفتر دوم ص 109)
9. سر الادب ثعالبی: مرحوم آقابزرگ در کتب عبدالحسین طهرانی در کربلا دیده است (طبقات اعلام الشیعه، ج8 ص 124)
10. الفصول المختاره من العیون: آقابزرگ این کتاب را نزد محمدصادق کمونه نجفی دیده که در سال 1056ق کتابت شده و فسوی در آخر آن بر کسانی که در وقف کتب و املاک و باغ ها او تغییر بدهند نفرین کرده است و امضاء جمال بن شاه محمد الفسوی داشته است و توسط وی تصحیح و مقابله شده است.
@libmazaheb
با سلام و درود خدمت فرهیختگان و دانشدوستان گرامی
کتابهای دست دوم زیر به فروش میرسد
لطفا برای خرید به آیدی مقابل پیام بدهید: @Arefjahani
یا با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
۰۹۱۹۸۴۸۰۶۳۸
✅ ادبیات عرب
فرهنگ معاصر آذرتاش
تاریخ الادب العربی حنا الفاخوری
مغنی اللبیب ابن هشام دو جلد متن عربی
شرح مختصر المعانی تفتازانی تأليف خطیب قزوینی
جامع المقدمات ج۱
نحو تکمیلی علی خدری ج۳
دروس التصریف محمد محی الدین عبدالحمید
شرح قطر الندی ابن هشام
مبادی العربية في ثوبها الجدیده مرکز تخصصی تبلیغ
النهجه المرضیه سیوطی جلال الدین
شرح نظام
دروس في البلاغه معین دقیق العاملی
البلاغه الواضحه علی جارم
صرف ساده محمدرضا طباطبایی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الاموی دکتر سید محمد حسینی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الجاهلی محمد فاضلی
مختارات من روائع الادب العربی في العصر الاسلامی دکتر سید علی میرلوحی
الادب العربی و تاریخه حتی نهاية العصر الاموی محمدعلی آذرشب
تاریخ الادب العربی في العصر العباسی محمدعلی آذرشب
✅فلسفه و كلام
آموزش کلام اسلامی سعیدی مهر
ترجمه محاضرات سبحانی
تقویم شیعه عبدالحسین نیشابوری
مسئله حجاب مطهری
التمهید في الحکمه الالهیه شیروانی
رابطه علم و دین مصباح یزدی
مقام عقل محمدرضا حکیمی
مصباح الهدی آیت الله وحید خراسانی
✅ اخلاق، خانواده، روانشناسی و تبلیغ
کودک نامه روح الله ولی ابر قویی
گناهان کبیره دستغیب
معراج السعاده ملا احمد نراقی
انسان از دیدگاه اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
بهداشت روانی خانواده پژوهشکده تحقیقات اسلامی
حجت الاسلام(درباره سید آزادگان) بیژن کیانی
رفتار پیامبر با کودکان محمدعلی چنارانی
روانشناسی رشد مدرسان شریف
خانواده در اسلام حسین انصاریان
خانواده در محضر رهبری کمیته موضوعی
محرمانه با همسران اکبر شعبانی
هنر انتخاب همسر حسن صدری مازندرانی
گلبرگ زندگی حسین دهنوی سه جلد
متون روانشناسی به زبان انگلیسی یحیی سید محمدی
روانشناسی عمومی یحیی سید محمدی
نقطههای آغاز در اخلاق عملی مهدوی کنی
نظام حقوق زن در خانواده مطهری
ادب اهل بیت محمد مهدی رشادتی
کیمیای محبت رجبعلی خیاط محمدی ری شهری
واقف اسرار الهی رضا صمدیها
مباحثه بال پرواز در آسمان علم ابوطالب نصیری
حج محسن قرائتی
✅ فقه و اصول و احکام
اصول مظفر دو جلد در یک مجلد
فقه استدلالی ایروانی جلد ۱ و ۲ و۳ و ۴
استخراج نظرات فقها محمد ترسلی
دروس تمهیدیه في القواعد الفقهیه ایروانی
منهاج الصالحین آیت الله خویی با تعلیقه آیت الله وحید خراسانی ج۲ و ۳
آموزش فقه فلاحزاده
رساله نه مرجع لطیف راشدی سعید راشدی
شرح رسائل اعتمادی ۳ جلد
سرفصلهای مکاسب بیع داود گوهری
تدوین نموداری کفایه الاصول ج۱ مسلم قلیپور
کفایه الاصول ج۱ و ۲ و ۳
شرح لمعه ۴ جلد
مکاسب سه جلد موسسه مطبوعات دینی
✅ تفسیر و علوم قرآنی
تفسیر آموزشی جلد ۲و ۳و ۴ محمدرضا صفوی
تفسیر کنز الدقائق میرزا محمد مشهدی ۷، ۸، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۹، ۱۰
آموزش علوم قرآنی محمدهادی معرفت
حلیه القرآن دو جلد سطح ۱ و سطح ۲ سید محسن موسوی
✅ رجال
ترجمه کلیات علم رجال سبحانی قلیپور
✅ تاریخ و سیره
زندگانی حضرت فاطمه سید هاشم رسولی محلاتی
زندگانی امام حسین سید هاشم رسولی محلاتی
ترجمه و متن لهوف سید بن طاووس مجیری
در وصف دریا پیام رهبری به گنگره بزرگداشت امام رضا
هجوم به خانه صدیقه طاهره عبدالزهرا مهدی
سیری در سیره ائمه اطهار مطهری
حماسه حسینی مطهری ج۲
✅ نرمافزارها
نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵
نرم افزار جامع التفاسیر نور نسخه ۲/۵
✅ مهارتی
روش سخنرانی دینی حسین ملانوری
درسنامه روش آموزش و مهارتهاي کلاسداری قرآن کریم رحمت عابدی
روش تدریس و کلاسداری تبلیغی اداره کل مطالعات و پژوهشهای تبلیغی
✅ ادبی و رمان
نون والقلم جلال آل احمد
کشتی پهلو گرفته سید مهدی شجاعی
✅ حدیث
اصول کافی ج۱ و۲
تحف العقول ترجمه آیت الله احمد جنتی
سلام علیکم 1ــ از انجا که کتاب احمدبن محمد الوبری الخوارزمی در شرح مشکلات النهج ظاهرا از بین رفته وتاریخ وفات او نیز دقیقا معلوم نیست نسبت دادن اولین شرح به او ... ولذا محقق بزرگ این وادی مرحوم اقا سید عزیز طباطبایی رضوان الله تعالی علیه فرمودند : ربما يكون أقدم الشراح وأولهم ، هو السيد فضل الله الراوندي ، إذ نعلم أنه - رحمه الله - رحل من كاشان إلى بغداد لطلب العلم في سن مبكرة ، وقرأ هناك على أعلامها ، ووجد بها نسخة الأصل من ( نهج البلاغة ) بخط المؤلف الرضي - رحمه الله - فنسخ عليها نسخة لنفسه وفرغ منها في ربيع الأول سنة 511 ه . 2ــ علی فرض اینکه اولین شرح از وبری باشد کلام ناظر به این سخن بود که : «برخلاف تصور عمومی تاریخچه اهتمام علمای شیعه به نهج البلاغه در حد اهتمامی همگانی چندان زیاد نیست. نخستین شروح را علمای اهل سنت از میان معتزله و سنیان دیگر بر این کتاب نوشتند» ایا این سخن را میتوان پذیرفت که با وجود شروحی از راوندیین والبيهقي النيسابوري و الماهابادی و القاضي محمد بن الحسين الغري شارح خطبه النهج والقاضی عبد الجبار الشیعی و... در اواخر قرن پنجم وقرن ششم وشراحی مثل السيّد أبو القاسم علي بن موسى بن جعفر بن طاووس الحسيني و الشيخ ميثم بن علي البحراني، و الشيخ أحمد بن الحسن الناوندي، و.... در قرن 7 ومثل علامه حلی وابن عتایقی در قرن 8 و... باز اهتمام انها را در این زمینه بیشتر دانست واین با چشم پوشی از شراح وراویان زیدی مذهب است که نه معتزلی بودند 3ــ وشرح ابن ابی الحدید از جهت احتجاج بر عامه علی الخصوص در مباحث مربوط به ولایت امیر المومنین علیه السلام مثل فدک مورد اقبال علما بوده است وگرنه از جهت کلامی وتاریخی مشکلات عدیده داشته وهمانطور که عرض کردم این کتاب مورد نقدهاى متعدد و جدى قرار گرفته است. از جمله مىتوان به نقد احمد ابن طاوس با نام الروح فى نقض ما ابرمه ابن ابىالحدید، اشاره كرد. شیخ یوسف بحرانى هم انتقادات خود را بر این اثر سلاسل الحدید لتقیید ابن ابىالحدید، نامیده است. وسلاسل الحدید فى رد ابن ابىالحدید والرد على ابن ابىالحدید ازشیخ على بن حسن بلادى بحرانى و الشهاب العتید على شرح ابن ابىالحدید،ازشیخ عبدالنبى عراقى والرد على ابن ابىالحدید اثر شیخ طالب حیدر و... 4ــ والبته از جهت ادبی هم شرح ابن میثم با ان مقدمه بسیار جامع ودقیق در علم بلاغت ونکات کلامی فراوان حتما ادیب ومتکلم بر شرح ابن ابی الحدید مقدم می دارد الا اینکه در مقام جدل ان کتاب مورد اقبال واقع شد تصدیع شد ببخشید
با نام خدا
سخنی از فقیه عالیقدر در باره مهجوریّتِ " نهج البلاغه"
✅ ابن ابی الحدید، در شرح خطبه۲۱۶ شرح خود، جلد ۱۱ صفحه ۱۵۲ ( خطبه ی ۲۲۱ از نهج البلاغه عبده) کلامی دارد که محصّلِ ترجمه آن چنین است:
" هرکس در این فصل تامل کند می یابد صدق کلام معاویه را در ارتباط با آن حضرت: " واللهِ ما سنَّ الفصاحهًَ لِقُرَیش غیرُه " ؛ به خدا قَسم فصاحت را برای قریش، پایه گذاری نکرد غیر از علی.
👈 و سزاوار است اگر همه فُصحای عرب در مجلسی اجتماع کردند و این خطبه برای آنان خوانده شد برای آن سجده کنند، همان گونه که شُعرا برای شعر عدیّ بن رقاع سجده کردند، و هنگامی که به آنان اعتراض شد گفتند ما جاهای سجده را در شعر می شناسیم همان گونه که شما جاهای سجده را در قرآن می شناسید.
👈 و من تعجب می کنم از مردی که در جنگ، خطبه می خواند با کلام و بیانی که دلالت می کند بر این که طبیعت او متناسب با طبیعتِ شیران و پلنگان و سایر درندگان است، و در همان موقع هنگامی که اراده موعظه می کند خطبه می خواند با کلام و بیانی که دلالت می کند بر این که طبیعت او همانند راهبان ژنده پوش است که نه گوشت خورده و نه خون ریخته اند...
👈 و قَسم می خورم به کسی که همه اُمّت ها به او قسم می خورند که من این خطبه را از پنجاه سال پیش تا کنون بیش از هزار بار خوانده ام و هر دفعه که خوانده ام در من خوف و ترس و موعظه ایجاد کرد و در دلم وحشتی پدید آورد و در اعضایم لرزشی انداخت..." (پایان کلام ابن ابی الحدید)
✅ هنگامی که من این خطبه را تدریس می کردم گفتم من به عنوان یک عالِمِ شیعه، شرمنده ام که اوّلین بار است که این خطبه را می خوانم، در حالی که یک عالِمِ سُنّی مذهب می گوید من از پنجاه سال پیش تا کنون بیش از هزار بار این خطبه را خوانده ام!
واقعیّتِ تلخی که تاریخ شیعه، بلکه اسلام، شاهد آن است مهجور ماندن کتاب شریف نهج البلاغه در صحنه فکر و عمل جامعه ی دینی ما می باشد.
✍ آیت الله العظمی منتظری" ره" ؛ " درس هایی از نهج البلاغه" جلد ۱ ، صفحه ۶۶
@litera9
مطالعات معاصر نسخه پژوهی نهج البلاغه:
در ابتدا باید از مرحوم محقق آقا سید عبدالعزیز طباطبائی نام برد که مقالات عالمانه ایشان با عنوان «ما تبقی من مخطوطات نهج البلاغه» و «نهج البلاغه عبر القرون» و «فی رحاب نهج البلاغه» سالها پیش در مجله تراثنا منتشر شد. در سه مقاله اول دستنويس هاي بدست آمده نهجالبلاغه به ترتیب زمان کتابت تا پايان سده دهم معرفی شده اند. ایشان علاوه بر مراجعه به فهارس نسخه های خطی، طی سفرهای که به کتابخانه های مختلف ایران و ترکیه داشته اند نسخه های نهج البلاغه را شناسایی کردند. قرار است مجموعه مقالات ایشان درباره نهج البلاغه با اصلاحات و توضیحاتی توسط فرزند محترم شان منتشر شود. امید است زودتر این امر اتفاق بیفتد.
همچنین باید از مرحوم عزیزالله عطاردی نام برد. ایشان خود تصحیحی از نهج البلاغه نمودند و چند شرح کهن نهج البلاغه را نیز تصحیح و تحقیق کرده اند، که شامل «اعلام نهج البلاغه» علی بن ناصر سرخسی و «حدائق الحقائق فی شرح نهج البلاغه» قطب الدین کیدری و «شرح نهج البلاغه لشارح من اعلام القرن الثامن» است. ایشان در مقدمه این کتب و در چند رساله با عنوان «علمای خراسان و نهج البلاغه» و «اجازات نهج البلاغه» اشارتی درباره راویان و نسخه های نهج البلاغه دارند.
آقای محمدحسین جلالی حسینی در کتاب دراسات حول نهج البلاغه نیز گزارش خوبی از راویان و اجازات نسخه های نهج البلاغه دارند. این کتاب ضمن جلد اول مسند نهج البلاغه ایشان نیز منتشر شده است.
آقای حسن موسوی بروجردی در مقاله سودمند «صفحه مشرقه عن تاریخ السماع و القراءة و الاجازه عند الامامیه نسخه نهج البلاغه بروایه السید الراوندی انموذجا» ضمن معرفی نسخه نهج البلاغه ابن نازویه قمی به معرفی طرق و راویان نهج البلاغه به روایت ابوالرضا راوندی پرداخته است. نسخه ابن نازویه بنحو شایسته ای توسط ایشان بصورت فاکسیمیله منتشر شده است. همچنین ایشان در درآمد چاپ عکسی نسخه اعلام نهج البلاغه سرخسی، با عنوان «جهود الزیدیه حول نهج البلاغه» به معرفی راویان و نسخه های زیدی - یمنی نهج البلاغه پرداخته اند.
آقای حسن انصاری در سایت کاتبان درباره نهج البلاغه و برخی شروح آن نکات خوبی دارند. ایشان بخصوص درباره روایت نهج البلاغه در میان زیدیه یمن یادداشتهای سودمندی دارند: « روایت نهج البلاغه از نیشابور تا یمن» و «نهج البلاغه در میان زیدیان ایران و یمن» و «تازه هایی درباره روایت نهج البلاغه در میان مذاهب مختلف»
آقای محمدکاظم رحمتی در مقاله «نسخه های نیشابوری نهج البلاغه» به روایت نهج البلاغه در خراسان توسط حسن بن یعقوب و فرزندش پرداخته است. ایشان در کتاب زیدیه در ایران، به روایت نهج البلاغه در ایران و یمن نیز اشاراتی دارند. کتاب جدید ایشان با عنوان «درآمدی بر شناخت نسخه های نهج البلاغه» جدیدترین اثر در موضوع نسخه های نهج البلاغه بسیار سودمند و قابل استفاده است. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه مذاهب اسلامی منتشر شده و هفته آینده عرضه می شود.
در زمینه تصحیح و تحقیق نهج البلاغه ابتدا باید به تصحیح و شرح مختصر دو دانشمند اهل سنت محمد عبده مصری و صبحی صالح اشاره نمود. این دو تصحیح در دوره معاصر بسیار رواج پیدا کرد و بیشتر ترجمه ها بر اساس این دو چاپ است. اما در میان شیعیان قبلا به تصحیح آقای عطاردی اشاره شد که توسط بنیاد نهج البلاغه چاپ شد. آقای فارس حسون نیز تصحیحی جدید از نهج البلاغه بر اساس دو نسخه ارائه نمود. استاد قیس العطار نیز بر اساس چهار نسخه نهج البلاغه را تصحیح کرده است. ایشان در مقدمه نکات سودمندی درباره اختلاف نسخه های نهج البلاغه دارند. همچنین نسخه نهج البلاغه ابن سکون نیز با مقدمه و تحقیق ایشان منتشر شده است. آقای محمد مهدی جعفری نیز نهج البلاغه را بر اساس نسخه ابن شدم قمی تصحیح کرده است.
فهرست نگاران نیز ذیل معرفی نسخه های نهج البلاغه، توضیحاتی در این موضوع آورند. مرحوم دانش پژوه در معرفی نسخه ای از نهج البلاغه (فهرست دانشگاه تهران مشکوة ج 5 ص 1597-1628) توضیحاتی آورده. درباره نسخه های کتابخانه آیت الله مرعشی در کتاب «نسخههای خطی کهن و نفیس نهجالبلاغه و شروح، گزیدهها و ترجمههای آن در کتابخانه ... آیتاللهالعظمی مرعشی نجفی» و همچنین در مقاله «گزارشی از دستنویس های کهن نهج البلاغه شروح و ترجمه و ... در کتابخانه آیت الله مرعشی» آقای حسین متقی نسخه های کتابخانه را معرفی کوتاه نموده اند. همچنین ایشان در کتاب معجم الاثار المخطوط حول علی بن ابی طالب و مقاله اطلاعه علی مخطوطات نهج البلاغه سایت بساتین فهرستی از نسخه بر حسب تاریخ زمان کتابت آورده اند.
از دیگر کارهای قابل ذکر مقاله «مقدمه ای بر مصادر نهج البلاغه» آقای حسن زاده آملی در معرفی نسخه نهج البلاغه به روایت علی بن ابی نصر متطبب باید اشاره کرد.
در ادامه تعدادی از این مقالات ذکر شده میآید.
🔸عالم متتبّع پرکار آیة الله سید هاشم رسولی محلاتی نویسنده کتاب «زندگانی حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام و دختران آن حضرت» در شام شهادت آن حضرت در 89 سالگی دار فانی را وداع گفت.
🔹ترجمه و تفسیر مختصر قرآن کریم، ترجمه مفاتیح الجنان، ترجمه غرر الحکم در 2 ج، ترجمه صحیفه علویه، ترجمه ارشاد شیخ مفید در 2 ج، ترجمه سیره ابن هشام، ترجمه الانصاف سید هاشم بحرانی، ترجمه مقاتل الطالبیین، ترجمه روضه کافی؛
🔸تصحیح آثاری همچون: تفسیر مجمع البیان 10 ج، تفسیر نورالثقلین 5 ج، تفسیر العیاشی 2 ج، دارالسلام نوری 4 ج، مناقب ابن شهرآشوب 4 ج، اثبات الهداة و الایقاظ من الهجعة شیخ حرّ عاملی، کشف الغمة اربلی و 10 جلد از مرآة العقول علامه مجلسی؛
🔹و تألیفاتی همچون: قصص قرآن یا تاریخ انبیا، درسهایی از تاریخ تحلیلی اسلام، زندگانی حضرت محمّد (ص) زندگانی امیر مؤمنان علی(ع) زندگانی امام حسن مجتبی(ع) زندگانی امام حسین(ع) چهل حدیث در 3 ج، راهنمای بهشت، وصایاالرّسول و الائمة (ع) گلچینی از سخنان حکمت آمیز رسول خدا و ائمه اطهار (ع) کیفر گناه، مبارزه با گناه، و شرح زیارت امین الله از آثار آن محقق کوشا است.
@bazmeghodsian
خلاصة الأشعار و زبدة الأفكار
بخش کاشان
میر نقی الدین کاشانی
عبدالعلی برومند
محمد حسین نصیری
@erfaneeslami1
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com