??? ﷽ ???
? #معرفی_مقاله ?
? عنوان مقاله: #بازخوانیـمفهومـسدرةـالمنتهیـباـرویکردـگفتمانی?
? نویسنده: دکتر احمد پاکتچی?
????????????
? چکیده ی مقاله:
? در سنت تفسیری، سِدرَةُ المنتهیٰ به عنوان درخت سدری باشکوه و آراسته، در دورترین نقطه ی بهشت مطرح بوده، و در زمره ی باورهای آخرت‌شناختی مسلمانان جای گرفته است.
? با توجه به سیاقِ تنها کاربرد قرآنی آن، در سوره ی مکی نجم، سدرة المنتهی باید پدیده ای شناخته، برای مشرکین عرب نیز بوده باشد.
? فارغ از تفاوت آشکار در باورهای دینی مؤمنان و مشرکان، برای هر دو طیف از مخاطبات بر اساس یک شناخت فرهنگی مربوط به پیش از اسلام، سدرة المنتهی همچون یک صورت فلکی، و نیز، دورترین نقطه ی آسمان شناخته بوده است.
? برای مسلمانان در طول سده های متمادی، سدرة المنتهی، یک مفهوم آخرت شناسی مربوط به بهشت برین به شمار می رفته و از جمله مفاهیمی تلقی می شده است که فهم آن همواره متکی بر تفسیر بوده است.
? می توان با نظر به سیاق آیات سوره ی نجم دریافت که مکان یابی جایگاه دیدار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و هم بهشت برای مخاطبان آیهـ خواه مشرک و خواه مؤمنـ با ارجاع به سدرة المنتهی صورت گرفته است و به طبع، معرِّف باید اَجلی و آشکارتر از مُعَرَّف باشد.
? غرض از مطرح کردن ملاقات سدرة المنتهی، ایجاد فضای بهتر برای باورپذیری ملاقات قاب قوسین است.
? از نظر صرفی، نسبت واژه ی سدرة که دوبار در سوره ی نجم به کار برده شده، با اصل واژه ی سدر تمییز است؛ این تاء که در پایان سدر آمده، تاء تمییز نامیده می شود که یک شیء معین و واحد را از جنس خود متمایز می سازد.
?درباره واژه ی «منتهی» و وجه وصف این سدر به سدرة المنتهی از مفسران صدر اول اقوال مختلفی نقل شده است. مثلاً، گفته اند از آن رو منتهی نامیده می شود که علم هر عالمی به آن درخت ختم می شود، حتی اگر پیامبر یا فرشته باشد؛ از آن رو که هر هبوطی و صعودی و هر امری از امور الاهی به آنجا ختم می شود.
?نام عربی «سدر» برای طیفی از گیاه با نام لاتین زیزیفوس لوتوس ـ در فارسی: «کُنار»ـ به کار می رود و نوع خاصی از آن که از برگش برای شستشو استفاده می شود و نزد مسلمانان مصداق اخص سدر است، در لاتین زیزیفوس اسپینا کریستی نامیده می شود.
? اطلاعاتی که روایات موجود در منابع تفسیری درباره ی چیستی سدرة المنتهی می دهند، در مجموع در سه طیف قابل طبقه بندی است. طیف نخست همانهایند که صرفاً درباره ی ابعاد بزرگ میوه ها، برگ ها و سایه، یا درباره ی آراسته بودن این درخت به جواهر و ابریشم سخن می گویند. طیف دوم آنهایند که از این درخت همچون منشأ برکت آسمانی، یا منشأ یک سایه ی حمایتگر یاد می کنند. طیف سوم،بازتاباننده ی برخی مؤلفه های مشابه با آئین قباله در خصوص درخت کیهانی هستند. هیچ یک از این سه طیف، تصویر مناسبی از درک عرب پیش از اسلام از سدرة المنتهی باز نمی نمایند.
?اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم ?
فایل کامل مقاله ???
?
??? @OstadPakatchi
???
?????????
? #معرفی_مقاله ?
? عنوان مقاله: #بازخوانیـمفهومـسدرةـالمنتهیـباـرویکردـگفتمانی?
? نویسنده: دکتر احمد پاکتچی?
????????????
? چکیده ی مقاله:
? در سنت تفسیری، سِدرَةُ المنتهیٰ به عنوان درخت سدری باشکوه و آراسته، در دورترین نقطه ی بهشت مطرح بوده، و در زمره ی باورهای آخرت‌شناختی مسلمانان جای گرفته است.
? با توجه به سیاقِ تنها کاربرد قرآنی آن، در سوره ی مکی نجم، سدرة المنتهی باید پدیده ای شناخته، برای مشرکین عرب نیز بوده باشد.
? فارغ از تفاوت آشکار در باورهای دینی مؤمنان و مشرکان، برای هر دو طیف از مخاطبات بر اساس یک شناخت فرهنگی مربوط به پیش از اسلام، سدرة المنتهی همچون یک صورت فلکی، و نیز، دورترین نقطه ی آسمان شناخته بوده است.
? برای مسلمانان در طول سده های متمادی، سدرة المنتهی، یک مفهوم آخرت شناسی مربوط به بهشت برین به شمار می رفته و از جمله مفاهیمی تلقی می شده است که فهم آن همواره متکی بر تفسیر بوده است.
? می توان با نظر به سیاق آیات سوره ی نجم دریافت که مکان یابی جایگاه دیدار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و هم بهشت برای مخاطبان آیهـ خواه مشرک و خواه مؤمنـ با ارجاع به سدرة المنتهی صورت گرفته است و به طبع، معرِّف باید اَجلی و آشکارتر از مُعَرَّف باشد.
? غرض از مطرح کردن ملاقات سدرة المنتهی، ایجاد فضای بهتر برای باورپذیری ملاقات قاب قوسین است.
? از نظر صرفی، نسبت واژه ی سدرة که دوبار در سوره ی نجم به کار برده شده، با اصل واژه ی سدر تمییز است؛ این تاء که در پایان سدر آمده، تاء تمییز نامیده می شود که یک شیء معین و واحد را از جنس خود متمایز می سازد.
?درباره واژه ی «منتهی» و وجه وصف این سدر به سدرة المنتهی از مفسران صدر اول اقوال مختلفی نقل شده است. مثلاً، گفته اند از آن رو منتهی نامیده می شود که علم هر عالمی به آن درخت ختم می شود، حتی اگر پیامبر یا فرشته باشد؛ از آن رو که هر هبوطی و صعودی و هر امری از امور الاهی به آنجا ختم می شود.
?نام عربی «سدر» برای طیفی از گیاه با نام لاتین زیزیفوس لوتوس ـ در فارسی: «کُنار»ـ به کار می رود و نوع خاصی از آن که از برگش برای شستشو استفاده می شود و نزد مسلمانان مصداق اخص سدر است، در لاتین زیزیفوس اسپینا کریستی نامیده می شود.
? اطلاعاتی که روایات موجود در منابع تفسیری درباره ی چیستی سدرة المنتهی می دهند، در مجموع در سه طیف قابل طبقه بندی است. طیف نخست همانهایند که صرفاً درباره ی ابعاد بزرگ میوه ها، برگ ها و سایه، یا درباره ی آراسته بودن این درخت به جواهر و ابریشم سخن می گویند. طیف دوم آنهایند که از این درخت همچون منشأ برکت آسمانی، یا منشأ یک سایه ی حمایتگر یاد می کنند. طیف سوم،بازتاباننده ی برخی مؤلفه های مشابه با آئین قباله در خصوص درخت کیهانی هستند. هیچ یک از این سه طیف، تصویر مناسبی از درک عرب پیش از اسلام از سدرة المنتهی باز نمی نمایند.
?اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم ?
فایل کامل مقاله ???
?
??? @OstadPakatchi
???
?????????
