چهارشنبهسوری که با نامهای
جشن چهارشنبه پایان سال و
شب چهارشنبه سرخ نیز شناخته میشود.
یکی از جشنهای ایرانی است که در شب واپسین چهارشنبهٔ سال
(از غروب سهشنبه) برگزار میشود.
در شاهنامهٔ فردوسی اشارههایی دربارهٔ بزم چهارشنبهای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشاندهندهٔ کهن بودن این جشن ومراسم سنّتی مربوط به این جشن ملّی، از دیرباز در فرهنگ سنّتی مردمان ایران زنده مانده
عنصر بنیادین آیین جشن چهارشنبه سوری، عنصر آتش است.
در مناطق گوناگون ایران در شب چهارشنبه سوری گاه سه کپه آتش
(به نشانه سه پند بزرگ ایرانیان باستان:
اندیشه نیک و کردار نیک و گفتار نیک
و یا هفت کپه آتش
(به نشانه هفت امشاسپندان) فراهم میکنند واولین جشن از مجموعه
جشنها و مناسبتهای نوروزی است.
در گذشته پس ار پایان آتشافروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم میآمدند و آخرین دانههای نباتی مانند:
تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقیمانده بود، روی آتش مقدس بو داده و با نمک تبرک میکردند و میخوردند.
آنان بر این باور بودند که هر کس از این معجون بخورد، نسبت به افراد دیگر مهربانتر میگردد و کینه و رشک از وی دور میگردد.
امروزه اصطلاح نمکگیر شدن و نان و نمک کسی را خوردن و در حق وی خیانت نورزیدن، از همین باور سرچشمه گرفتهاست.
واژهٔ «چهارشنبهسوری» :
از دو واژهٔ چهارشنبه نام یکی از روزهای هفته و سور به معنای جشن و شادی ساخته شده است. طبق آیین باستان در این روز آتش بزرگی برافروخته میشود که تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته میشود.
که این آتش معمولاً در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن میکنند و از روی آن میپرند آغاز میشود و در زمان پریدن میخوانند:
«زردی من از تو، سرخی تو از من».
این جمله نشانگر مراسمی برای تطهیر و پاکسازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد.
به بیان دیگر مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به آنها بدهد.
چهارشنبهسوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیّت افراد باشد و در میان بیشتر ایرانیان رواج دارد.
#جان_عشاق@Jane_oshaagh