#داستانهای_ایران_باستان
#احسان_یارشاطر
@LiteratureLibrary1
چاپ نخست کتاب توسط صندوق مشترک ایران و آمریکا به سال 1336 سرانجام گرفته، چاپ دوم به سال 1337 ، چاپ سوم به سال 1344 و چاپ حاضر در سال 1351 توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب، منتشر شده است.
«داستانهای ایران باستان»، کتابی است پُر. پُر از ایران. پُر از داستان. پُر از داستانهای خیلی دور ایرانی که در میان اهل ادب، بسیار شهرت دارند و عناصر طبیعی، استورهای و تاریخی ایران را در بر میگیرد. داستانهایی از دل غنیترین منابع ایرانی، دربارهی ایران و ایرانیان. کتابی با نگارش و ویرایشی خوب؛ و پاروقیهایی که مانند یک راهنمای دلسوز، گام به گام، دست خواننده را میگیرند و او را یاری میکنند. کتابی پُر از عکسهای زیبا؛ از «کتیبهی داریوش بزرگ» و «کاخ آپادانا» گرفته، تا «سرستونهای تالار شورا». کوتاه بگویم. کتابی که هیچ، کم ندارد و میتوان بارها به آن بازگشت، خواند و آموخت.
برای آشنایی با شیوهی نگارش و پُری این کتاب، کوتاهشدهای از «مقدمه»ی آن را به قلم توانای نویسندهاش بخوانید:
«داستانهایی که در این کتاب گرد آمده، داستانهای کهنسال ایران باستان است که از روزگار قدیم به یادگار مانده. اصل این داستانها به زبانهایی است که امروز دیگر رایج نیستند و مدتها است مردم ایران آنها را تَرک گفتهاند.
فردوسی و برخی گویندگان دیگر، پارهای از این داستانها را از آسیب زمان نگاه داشتند و یاد دلاوران و شاهان ایران کهن را در آثار گرانمایهی خویش پایدار ساختند. بهخصوص شاهنامه که شور ایراندوستی و شوق دلیری در شعر بلندش نهفته است، سالیان دراز ما را در حفظ داستانهای کهن و یاد پدران و نیاکان خویش یاری کرده است.
اما داستانهای ایران باستان، محدود به داستانهای شاهنامه، یا آنچه در کتابهای تاریخ فارسی و عربی آوردهاند، نیست. در آثار کهن ایران، افسانهها و داستانهای دلکش بسیار هست که تاکنون، ما بهسبب غفلت از فرهنگ ایران باستان، از آنها بیخبر ماندهایم.
آنچه در این کتاب گرد آمده، عموماً از زبانهای باستانی ایران، مانند اوستایی و فارسی باستان و پهلوی و سُغدی و پارتی گرفته شده و در آثار مختلف پراکنده است. قسمتی از این داستانها از اوستا، که کتاب مقدس زردشتیان و کهنترین کتاب ایران است، ترجمه شده.
برخی دیگر از داستانهای این کتاب از آثار پهلوی گرفته شده. زبان پهلوی، زبانی است که پیش از اسلام در روزگار ساسانیان در ایران رایج بود و صورت کهنتری از فارسی امروز بهشمار میرود.
گذشته از اوستا و آثار زبان پهلوی، در این کتاب از منابع دیگری مانند کتیبههای شاهان هخامنشی و آثار سُغدی و قطعات پارتی و آثار مورخان اسلامی و تاریخ هرودوت استفاده شده.
هرچند این کتاب «داستانهای ایران باستان» نامیده شده، خوانندهی زیرک درخواهد یافت که آنچه امروز در نظر ما افسانه مینماید در دیدهی بسیاری از صاحبان این افسانهها حقیقت مینموده. هیچ افسانهای از حقیقت خالی نیست. در روزگار قدیم، مردم بسیاری از تجارب و اندیشههای خود را به زبان افسانه بیان میکردند. در داستانهای این کتاب نیز کسی که اهل پرسش و کنجکاوی است، بیانی از تجارب و اندیشهها و آرزوهای مردمان بسیار قدیم این سرزمین کهنسال خواهد یافت. صاحبنظران همیشه میتوانند در پس ظاهر افسانه و داستان، نشانی از تصور آدمی از حقایق عالم و احوال درونی انسان بیابند.
مطالب این کتاب همه مستقیماً از زبانهای اصلی گرفته شده. در نقل و ترجمهی داستانها کوشیدم چندان که ممکن است از متن اصلی پیروی کنم تا عبارات فارسی نمودار شیوهای باشد که در اصل این داستانها به کار رفته و خواننده بتواند تصوری از چگونگی بیان این داستانها در زبانهای باستانی حاصل کند.
امیدوارم کوششی که در گرد آوردن این داستانها به کار رفته، مقدمهی آشنایی بیشتری برای جوانان و دانشجویان با آثار ایران باستان شود.»
یک - آرش کمانگیر از متن اوستایی، تشتر یشت و آثار الباقیه بیرونی
دو - هرمزد و اهریمن از متن پهلوی، بند هشن بزرگ
سه - داستان جمشید از متن اوستایی، وندیداد فصل دوم
چهار - فرشته باران و دیو خشکی، از متن اوستایی تشتر یشت، متن پهلوی
پنج - فره ایزدی، از متن اوستایی زامیاد یشت
شش - زادن زرتشت، از متن پهلوی دینکرت
هفت - داستان آفرینش، از متن های پهلوی و پارتی مانوی
هشت - جنگ رستم با دیوان، از متن سغدی
نه - زریر و ارجاسب، از متن پهلوی یادگار زریران
ده - داریوش بزرگ و گوماتا، از متن پارسی باستان، کتیبه داریوش در بیستون و تاریخ هرودوت کتاب سوم
یازده - اردشیر بابکان، از متن پهلوی، کارنامک اردشیر پاپگان
@LiteratureLibrary1
#احسان_یارشاطر
@LiteratureLibrary1
چاپ نخست کتاب توسط صندوق مشترک ایران و آمریکا به سال 1336 سرانجام گرفته، چاپ دوم به سال 1337 ، چاپ سوم به سال 1344 و چاپ حاضر در سال 1351 توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب، منتشر شده است.
«داستانهای ایران باستان»، کتابی است پُر. پُر از ایران. پُر از داستان. پُر از داستانهای خیلی دور ایرانی که در میان اهل ادب، بسیار شهرت دارند و عناصر طبیعی، استورهای و تاریخی ایران را در بر میگیرد. داستانهایی از دل غنیترین منابع ایرانی، دربارهی ایران و ایرانیان. کتابی با نگارش و ویرایشی خوب؛ و پاروقیهایی که مانند یک راهنمای دلسوز، گام به گام، دست خواننده را میگیرند و او را یاری میکنند. کتابی پُر از عکسهای زیبا؛ از «کتیبهی داریوش بزرگ» و «کاخ آپادانا» گرفته، تا «سرستونهای تالار شورا». کوتاه بگویم. کتابی که هیچ، کم ندارد و میتوان بارها به آن بازگشت، خواند و آموخت.
برای آشنایی با شیوهی نگارش و پُری این کتاب، کوتاهشدهای از «مقدمه»ی آن را به قلم توانای نویسندهاش بخوانید:
«داستانهایی که در این کتاب گرد آمده، داستانهای کهنسال ایران باستان است که از روزگار قدیم به یادگار مانده. اصل این داستانها به زبانهایی است که امروز دیگر رایج نیستند و مدتها است مردم ایران آنها را تَرک گفتهاند.
فردوسی و برخی گویندگان دیگر، پارهای از این داستانها را از آسیب زمان نگاه داشتند و یاد دلاوران و شاهان ایران کهن را در آثار گرانمایهی خویش پایدار ساختند. بهخصوص شاهنامه که شور ایراندوستی و شوق دلیری در شعر بلندش نهفته است، سالیان دراز ما را در حفظ داستانهای کهن و یاد پدران و نیاکان خویش یاری کرده است.
اما داستانهای ایران باستان، محدود به داستانهای شاهنامه، یا آنچه در کتابهای تاریخ فارسی و عربی آوردهاند، نیست. در آثار کهن ایران، افسانهها و داستانهای دلکش بسیار هست که تاکنون، ما بهسبب غفلت از فرهنگ ایران باستان، از آنها بیخبر ماندهایم.
آنچه در این کتاب گرد آمده، عموماً از زبانهای باستانی ایران، مانند اوستایی و فارسی باستان و پهلوی و سُغدی و پارتی گرفته شده و در آثار مختلف پراکنده است. قسمتی از این داستانها از اوستا، که کتاب مقدس زردشتیان و کهنترین کتاب ایران است، ترجمه شده.
برخی دیگر از داستانهای این کتاب از آثار پهلوی گرفته شده. زبان پهلوی، زبانی است که پیش از اسلام در روزگار ساسانیان در ایران رایج بود و صورت کهنتری از فارسی امروز بهشمار میرود.
گذشته از اوستا و آثار زبان پهلوی، در این کتاب از منابع دیگری مانند کتیبههای شاهان هخامنشی و آثار سُغدی و قطعات پارتی و آثار مورخان اسلامی و تاریخ هرودوت استفاده شده.
هرچند این کتاب «داستانهای ایران باستان» نامیده شده، خوانندهی زیرک درخواهد یافت که آنچه امروز در نظر ما افسانه مینماید در دیدهی بسیاری از صاحبان این افسانهها حقیقت مینموده. هیچ افسانهای از حقیقت خالی نیست. در روزگار قدیم، مردم بسیاری از تجارب و اندیشههای خود را به زبان افسانه بیان میکردند. در داستانهای این کتاب نیز کسی که اهل پرسش و کنجکاوی است، بیانی از تجارب و اندیشهها و آرزوهای مردمان بسیار قدیم این سرزمین کهنسال خواهد یافت. صاحبنظران همیشه میتوانند در پس ظاهر افسانه و داستان، نشانی از تصور آدمی از حقایق عالم و احوال درونی انسان بیابند.
مطالب این کتاب همه مستقیماً از زبانهای اصلی گرفته شده. در نقل و ترجمهی داستانها کوشیدم چندان که ممکن است از متن اصلی پیروی کنم تا عبارات فارسی نمودار شیوهای باشد که در اصل این داستانها به کار رفته و خواننده بتواند تصوری از چگونگی بیان این داستانها در زبانهای باستانی حاصل کند.
امیدوارم کوششی که در گرد آوردن این داستانها به کار رفته، مقدمهی آشنایی بیشتری برای جوانان و دانشجویان با آثار ایران باستان شود.»
یک - آرش کمانگیر از متن اوستایی، تشتر یشت و آثار الباقیه بیرونی
دو - هرمزد و اهریمن از متن پهلوی، بند هشن بزرگ
سه - داستان جمشید از متن اوستایی، وندیداد فصل دوم
چهار - فرشته باران و دیو خشکی، از متن اوستایی تشتر یشت، متن پهلوی
پنج - فره ایزدی، از متن اوستایی زامیاد یشت
شش - زادن زرتشت، از متن پهلوی دینکرت
هفت - داستان آفرینش، از متن های پهلوی و پارتی مانوی
هشت - جنگ رستم با دیوان، از متن سغدی
نه - زریر و ارجاسب، از متن پهلوی یادگار زریران
ده - داریوش بزرگ و گوماتا، از متن پارسی باستان، کتیبه داریوش در بیستون و تاریخ هرودوت کتاب سوم
یازده - اردشیر بابکان، از متن پهلوی، کارنامک اردشیر پاپگان
@LiteratureLibrary1
