دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد در باره شیعه‌نگاری تاریخی میرزا محمدتقی #لسان‌الملک_سپهر (۱۲۱۶ ـ ۱۲۹۷ ق.)

امروز ۱۸ مهر ۱۳۹۷ جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خانم سیده فاطمه حسینی دانشجوی رشته تاریخ ـ گرایش تاریخ ایران اسلامی با عنوان "بررسی انتقادی دیدگاه #لسان‌الملک_سپهر در باره تاریخ و فرهنگ شیعی" در #دانشگاه_باقر_العلوم علیه السلام برگزار شد. راهنمایی این پایان‌نامه بر عهده بنده بود و مشاوره و داوری آن را به ترتیب سرکار خانم دکتر زهرا روح‌اللهی امیری و آقای دکتر حسین ایزدی بر عهده داشتند.

مسأله اصلی این پایان‌نامه بررسی تأثیر شرایط فکری و فرهنگی عصر #قاجار بر شیعه‌نگاری تاریخی آن دوران است. دانشجو با استفاده از روش نقد بیرونی و نقد درونی، گزاره‌های مرتبط با تاریخ تشیع در #ناسخ_التواریخ را با تأکید ویژه بر منابع مورد استناد سپهر مورد بررسی قرار داده و یافته‌های خود را با استفاده از ۶۱ نمودار آماری عرضه کرده است.

یافته‌های پایان‌نامه حکایت از آن دارد که رد پایی از تأثیر تجددخواهی غرب‌گرایانه در کتاب این مورخ درباری عصر ناصری و متأثر از تمایلات شیعی شاهان قاجار دیده نمی‌شود ولی ناسیونالیسمی که در این دوره تحت تأثیر ارتباط با عثمانی و غرب در کشور مطرح شده بود را می‏‌توان در کتاب او به وضوح مشاهده کرد. #لسان‌الملک بدون تعصب مذهبی و با تکیه بر گستره وسیع اطلاعات خود از منابع فراوان شیعی و سنی بهره برده است ولی گویا دغدغه جلب و جذب مخاطبان به فرهنگ و باور شیعیان را واننهاده است. به عنوان مثال در بحث بیعت #امیرالمؤمنین علیه السلام با خلفا و نیز خلافت آن حضرت کوشیده است به هر شبهه‌ای پاسخ دهد و حقانیت باور شیعیان را ثابت کند. کوشش برای درست جلوه دادن گزارش‌های مورد استناد خود به دلیل تأیید صحت آن‌ها از جانب بزرگان و علمای شیعی از دیگر ویژگی‏‌های اوست.   
      @MohsenAlviri

🔹پیامبر از دریچه کدام چشم غربی‌ها؟ ـ #بخش_سوم از سه قسمت

در این فضای امیدوار کننده نگاه به پیامبر در غرب، اهمیت فعالیت‌هایی مانند نامه‌ای که #رهبر_معظم_انقلاب خطاب به جوانان غربی نوشتند روشن‌تر می‌شود. این نامه به مثابه علامت راهنمایی است که نظر جوانان غربی را به سوی یک منبع شایسته شناخت یعنی اسلام و پیامبر و اهل بیت علیهم السلام جلب می‌کند. وظیفه مراکزی مانند #دانشگاه_باقر_العلوم علیه السلام است که با تکیه بر ظرفیت‌های خود و با شناخت ذائقه کنونی غرب و آگاهی از سطح مطالعات پیامبر شناسی در مراکز علمی و رسانه‌ای غرب به تولید آثاری که بتواند به شناساندن افق‌هایی که رهبر معظم انقلاب در آن نامه گشوده‌اند مدد برساند.
نوشتن کتاب‌هایی در معرفی پیامبر متناسب با نیاز و شرایط کنونی غرب که مرحوم آقای دکتر #احمد_احمدی رییس پیشین سمت همواره و با اشتیاق و دردمندی تمام به دنبال آن بودند یک ضرورت گریزناپذیر است.

حاصل سخن آن که:
پیامبر از دریچه چشم مسیحیت غربی تا دوران جنگ‌های صلیبی، ـ نستجیر بالله ـ یک دشمن مؤمنان بود. این نگاه دیگر به صورت کامل و حداقل به صورت آشکار از میان غربی‌ها رخت بربسته است.
پیامبر از دریچه چشم مسیحیت غربی عصر #رنسانس و عصر قوت یافتن تمدن جدید غرب کسی بود که چون مسلمانان او را پیامبر می‌پنداشتند، امکان انکار او وجود نداشت ولی می‌بایست با روش‌های مختلف نظر مسلمانان را از برگرداند. هنوز رگه‌هایی از این نگاه را در آثار و نوشته‌های غربیان می‌توان دید.
پیامبر از دریچه چشم دولت‌مردان و صاحبان قدرت و ثروت غربی در عصر استعمار کسی بود که باید او و نیز باورهای مسلمانان در باره او را شناخت تا راه رخنه و سلطه بر مسلمانان را یافت. این نگاه همچنان از سوی برخی محافل غربی و صهیونیستی دنبال می‌شود.
پیامبر از دریچه چشم مستشرقان جویای حقیقت کسی بود که شایسته است او را هر چه بیشتر شناخت و نگاه‌های غیرمنصفانه خود را در باره او اصلاح کرد. این نگاه همچنان رشدی فزاینده دارد.
پیامبر از دریچه چشم رسانه‌های غربی کسی بود و هست که باید چهره او را مشوه و مشوب ساخت تا مبادا اروپایی‌ها به سراغ او بروند و در صورت امکان باور مسلمانان را هم در باره او سست کرد.
این نگاه همچنان بر دستگاه‌های تبلیغی غربی چیره است.
پیامبر از دریچه چشم برخی اصحاب رسانه غربی‌ها کسی است که بر خلاف نگاه رسانه‌ای سنتی، پیامبر ستیز نیست، بلکه پیامبر صلح است. این نگاه اخیر دریچه‌ای به سوی یک تحول بزرگ و امیدوار کننده برای گفت‌وگوهای بیناتمدنی در برابر ما می‌گشاید.
این نگاه اخیر تأییدکننده این برداشت است که هر چه ارتباط غربی‌ها با شرق مسلمان بیشتر شده حتی اگر این ارتباط در قالب جنگ‌های صلیبی بوده باشد، نگاه آن‌ها به پیامبر هم جنبه ایجابی بیشتری پیدا کرده و رنگ ملایمت و ملاطفت آثار آن‌ها بیشتر شده است و اکنون حتی در استشراق رسانه‌ای شواهدی از یک نگاه مثبت به چشم می‌خورد.

متن یک‌پارچه این یادداشت و نیز متن سخنرانی "جایگاه پرفراز و بی نشیب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نزد اروپاییان و ظرفیت تمدنی آن" در دو قالب ورد و پی‌دی‌اف به پیوست تقدیم دوستان عزیز می‌شود.
@MohsenAlviri