پنج اصل معماری ایران، به زبان مرحوم محمدکریم پیرنیا

#درسگفتار #محمدکریم‌پیرنیا
@Iranian_Architectural

روش تحقيق در مسائل فلسفي چيست؟


مسائل فلسفى را بايد با روش تعقلى مورد بررسى قرار داد و روش تجربى در اين زمينه کارآيى ندارد، ولى کسانى که کمابيش تحت تاثير انديشه‏هاى پوزيتويستى واقع شده‏اند، چنين مى‏پندارند که اين ويژگى مايه نقص و کم بهايى انديشه‏هاى فلسفى مى‏شود به گمان اينکه روش تجربى تنها روش علمى و يقين آور است و با روش تعقلى به هيچ نتيجه قطعى نمى‏توان رسيد. بر اين اساس بعضى فلسفه را دوران کودکى علوم پنداشته‏اند و وظيفه آن را ارائه فرضيه‏هايى براى حل مشکلات علمى قلمداد کرده‏اند و حتى کارل ياسپرس فيلسوف اگزيستانسياليست آلمانى مى‏نويسد فلسفه دانش قطعى به دست نمى‏دهد و به محض اينکه شناختى با دلايل قطعى نزد همه مسلم گشت و مقبول افتاد ديگر آن شناخت معرفتى فلسفى محسوب نمى‏گردد بلکه فى الحال به معرفت علمى تبديل مى‏يابد. بعضى ديگر از افرادى که مرعوب پيشرفت‌هاى علمى و صنعتى غرب شده‏اند چنين استدلال مى‏کنند که دانشمندان مغرب زمين هنگامى به پيشرفتهاى علمى چشمگير و روز افزون نائل شدند که روش قياسى و تعقلى را رها کردند و روش استقرائى و تجربى را به کار گرفتند و مخصوصا از زمانى که فرانسيس بيکن بر روش تجربى تاکيد کرد اين سير تکاملى شتاب گرفت و اين بهترين دليل بر برترى روش تجربى بر روش تعقلى است. متاسفانه بعضى از نوانديشان و تقليدپيشگان مسلمان هم که اين استدلال را باور کرده‏اند در صدد برآمده‏اند که مدال افتخار آنرا به سينه دانشمندان اسلامى نصب کنند که گويا با الهام گرفتن از قرآن کريم به مقابله و معارضه با فرهنگ يونانى پرداختند و روش استقرائى و تجربى را جايگزين روش قياسى و تعقلى نمودند و بعدها نفوذ فرهنگ اسلامى در اروپا موجب بيدارى دانشمندان غربى و آگاهى از اين روش پيروزى‏آفرين گرديد. اين توهمات کار را به آنجا کشانيده که بعضى از ناآگاهان چنين پنداشته‏اند که روش تحقيقى که قرآن کريم براى حل همه مسائل ارائه مى‏دهد همان روش تجربى و تحققى پوزيتويستى است و حتى مسائل خدا شناسى و فقه و اخلاق را هم بايد با همين روش بررسى کرد. البته از کسانى که چشم خود را فقط به داده‏هاى حسى دوخته و از ماوراى ادراکات حسى بسته‏اند و در واقع منکر نيروى تعقل و ادراکات عقلى شده‏اند و مفاهيم عقلى و متافيزيکى را پوچ و بى‏معنى مى‏شمرند جاى تعجبى نيست که جايگاهى براى فلسفه در ميان علوم انسانى قائل نباشند و تنها نقش آن را توضيح پاره‏اى از اصطلاحات رايج در زبانها بدانند و منزلت آن را تا حد زبانشناسى تنزل دهند و يا وظيفه آنرا ارائه فرضيه‏هايى براى حل مسائل علوم معرفى کنند ولى بسيار جاى تاسف است که کسانى بنام مسلمان و آشنا با قرآن چنين انحرافات و انحطاطهاى فکرى را به قرآن کريم نسبت دهند و آنرا مايه افتخار اسلام و دانشمندان مسلمان قلمداد کنند . ما در اينجا قصد نقادى انديشه‏هاى پوزيتويستى که اساس اين پندارها را تشکيل مى‏دهند نداريم و در بحثهاى تطبيقى کمابيش به آن پرداخته‏ايم ولى لازم مى‏دانيم توضيحى پيرامون روش تعقلى و روش تجربى بدهيم تا بى‏مايگى سخنانى که در اين زمينه گفته شده آشکار شود تمثيل و استقراء و قياس تلاش براى کشف مجهولى با استفاده از معلوم ديگر به سه صورت انجام مى‏گيرد .

1. سير از جزئى به جزئى ديگر يعنى دو موضوعى که مشابه يکديگرند و حکم يکى از آنها معلوم است همان حکم را براى ديگرى اثبات کنيم به استناد شباهتى که ميان دو موضوع وجود دارد چنانکه اگر دو نفر شبيه هم باشند و يکى از ايشان باهوش باشد بگوييم آن ديگرى هم باهوش است اين کار را به اصطلاح منطقى تمثيل و به اصطلاح فقهى قياس مى‏گويند بديهى است که صرف مشابهت دو موضوع موجب يقين به اشتراک حکم آنها نمى‏شود و از اين روى تمثيل مفيد يقين نيست و ارزش علمى ندارد.

2. سير از جزئى به کلى يعنى با بررسى افراد يک ماهيت و يافتن خاصيت مشترکى بين آنها حکم کنيم که خاصيت مزبور براى آن ماهيت ثابت و در همه افراد آن تحقق دارد اين کار را در اصطلاح منطق استقراء مى‏نامند و آن را بر دو قسم تقسيم مى‏کنند استقراء تام و استقراء ناقص . فرض استقراء تام در جايى است که همه افراد موضوع بررسى و خاصيت مشترک در همه آنها ديده شده باشد و روشن است که چنين کارى عملا ميسر نيست زيرا اگر همه افراد همزمان يک ماهيت هم قابل بررسى باشند هيچگاه نمى‏توان افراد گذشته و آينده آنرا مورد تحقيق قرار داد و دست کم چنين احتمالى باقى خواهد ماند که در گذشته يا آينده نيز افرادى براى اين ماهيت بوجود آمده باشد يا بوجود بيايد.
#فلسفه
#درسگفتار

📽 آموزش نگارش پروپوزال، پایان نامه و رساله

🔸دکتر رضا اکبری ( عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق)

🔹این درسگفتار برای دانشجویان رشته های الهیات، فلسفه، قرآن و حدیث، فقه مفید است و توصیه می شود.

#فایل_تصویری
#درسگفتار


🔹🔹🔹

از دکتر اکبری سپاسگزاریم بابت اجازه انتشار این فایل های تصویری در کانال کتب فلسفی.

👇👇👇👇


@philosophic_books
@homerbooks

🔹📽 آموزش نگارش پروپوزال، پایان نامه و رساله

🔹دکتر #رضا_اکبری

جلسه اول

#فایل_تصویری
#درسگفتار


🔹🔹🔹
@philosophic_books
@homerbooks

🔹📽 آموزش نگارش پروپوزال، پایان نامه و رساله

🔹دکتر #رضا_اکبری

جلسه دوم

#فایل_تصویری
#درسگفتار


🔹🔹🔹
@philosophic_books
@homerbooks

🔹📽 آموزش نگارش پروپوزال، پایان نامه و رساله

🔹دکتر #رضا_اکبری

جلسه سوم

#فایل_تصویری
#درسگفتار


🔹🔹🔹
@philosophic_books
@homerbooks

🔹📽 آموزش نگارش پروپوزال، پایان نامه و رساله

🔹دکتر #رضا_اکبری

جلسه چهارم

#فایل_تصویری
#درسگفتار


🔹🔹🔹
@philosophic_books
@homerbooks

‍ 🔊فایل صوتی

#سلسله #درسگفتار #مصطفی_ملکیان

با عنوان #فلسفه_تاریخ

جلسه اول

🆔 @sokhanranihaa
🆔 @sokhanranihaa
🆑کانال سخنرانی ها