محل شهرری در جلگه ری(شماره ۱)
#ری_باستان
#ایرانشناسی
در شش کیلومتری جنوب شرقی تهران، چشمه ای پر آب ، نزه و مصفّا، از پای صخره ای عظیم دل سنگ را می شکافد و بیرون می آید ، و نخست بسمت جنوب، سپس بسوی جنوب شرق جریان می یابد . داغهای بازمانده روی سنگها در مظهر چشمه، وعمق زیاد طبیعی بستر آن، که جلگه صاف و هموار را می بُرَد و پیش می رود، بظاهر از قدمت آن حکایت می کند. این چشمه را امروز چشمه علی گویند، لکن در روزگار پیشین، شرحی که در بحث از آبهای ری باز نموده خواهد آمد، آن را « نهر سورنی » - ظاهراً منسوب به خاندان بزرگ سورن، همزمان با سلسله اشکانیان و ساسانیان - می نامیده اند. بروزگاران قدیم آب این چشمه بیش از امروز بوده و از آن زمان باز که کاریزهایی در فواصل بالاتر آن ، در دامنه جنوبی جلگه طهران حفر کرده اند، بمقدار زیادی کم شده است، چنانکه اکنون در فصل پاییز یک سنگ ونیم بیش آب ندارد. به نزدیکی مظهر این چشمه تپه هایی وجود دارد که بسیار کهنه و قدیمی است، و در کاوشهایی که بعمل آمده، معلوم گردیده که در سینه آنها آثاری نهفته است ، که از تمدنی باستانی و کهن حکايتها دارد. در کتاب «تمدن هخامنشی» تألیف علی سامی، جلد اول ، ص ۲۵ و۳۳۰ و کتاب «تاریخ عمومی هنرهای مصور»، تالیف علینقی وزیری ، جلد اول ص ۱۰۰؛ و کتاب «ایران از نظر خاورشناسان»، تألین استاد دکتر رضا زاده شفق ، ص ۹۷؛ و«تاریخ ملل قدیم آسیای غربی»، تألیف دکتر احمد بهمنش ، انتشارات دانشگاه شماره ۱۰، ص ۱۷ ؛ و «فصلی از مجلد سوم گزارش های باستان شناسی - چند ظرف مکشوفه در دروس شمیران» ، بقلم حبيب الله صمدی ، ص ۱۳۹ ؛ و مقالتی بقلم محقق دانشمند سید محمد تقی مصطفوی در اطلاعات ماهانه شماره دوازده سال ۱۳۳۰، ص ۱۸ ؛ و نیز مقالتی دیگر هم از ایشان ، تحت عنوان « مجموعه های خصوصی اشیاء عتیقه در ایران » مندرج در اطلاعات ماهانه ، سال ششم، شماره شصت و سه خرداد ماه ۱۳۳۲، ص ۱۰؛ و «دائرة المعارف اسلامی بزبان فرانسوی» جلد ۳ ، ص ۱۱۸۴ در باب آثار تپه های چشمه على اشاراتی رفته ، و بر طبق آنها تفصیل تحقیق در این محل بدین تقریب است :
«ضمن کاوشهای علمی که بسال ۱۹۳۵ به کوشش هیئتی آمریکایی بریاست دکتر اریک اشمید در دامنه جنوبی کوه چشمه علی و اراضی مشرف بباغ صفائیه در ری بعمل آمده، ظروفی سفالین و منقش متعلق بحدود شش تا چهار هزار سال قبل کشف ، و معلوم گردید که در کنار وامتداد آب صاف و زلال این چشمه قدیمی مردمی متمدن می زیسته اند، و همانند ساکنان دیگر نقاط سرزمین باستانی ایران عزیز از خود یادگارهایی باز گذارده اند.»
گزارشهای موجزی از دکتر اشمید در این باب در بولتن موزه دانشگاه پنسیلوانیا، فيلادلفيا، شماره های ژانویه ۱۹۳۵، ص ۲۵، ومارس همان سال، ص ۴۱، و مارس ۱۹۳۶ ص ۷۹ انتشار یافته است.(ج ۱. ص ۸_۹)
مأخذ: کریمان، حسین. ری باستان(مجلد اول، مباحث جغرافیای شهر ری بعهد آبادی). انتشارات انجمن آثار ملی. تهران، اسفند ۱۳۴۵
@atorabanorg
#ری_باستان
#ایرانشناسی
در شش کیلومتری جنوب شرقی تهران، چشمه ای پر آب ، نزه و مصفّا، از پای صخره ای عظیم دل سنگ را می شکافد و بیرون می آید ، و نخست بسمت جنوب، سپس بسوی جنوب شرق جریان می یابد . داغهای بازمانده روی سنگها در مظهر چشمه، وعمق زیاد طبیعی بستر آن، که جلگه صاف و هموار را می بُرَد و پیش می رود، بظاهر از قدمت آن حکایت می کند. این چشمه را امروز چشمه علی گویند، لکن در روزگار پیشین، شرحی که در بحث از آبهای ری باز نموده خواهد آمد، آن را « نهر سورنی » - ظاهراً منسوب به خاندان بزرگ سورن، همزمان با سلسله اشکانیان و ساسانیان - می نامیده اند. بروزگاران قدیم آب این چشمه بیش از امروز بوده و از آن زمان باز که کاریزهایی در فواصل بالاتر آن ، در دامنه جنوبی جلگه طهران حفر کرده اند، بمقدار زیادی کم شده است، چنانکه اکنون در فصل پاییز یک سنگ ونیم بیش آب ندارد. به نزدیکی مظهر این چشمه تپه هایی وجود دارد که بسیار کهنه و قدیمی است، و در کاوشهایی که بعمل آمده، معلوم گردیده که در سینه آنها آثاری نهفته است ، که از تمدنی باستانی و کهن حکايتها دارد. در کتاب «تمدن هخامنشی» تألیف علی سامی، جلد اول ، ص ۲۵ و۳۳۰ و کتاب «تاریخ عمومی هنرهای مصور»، تالیف علینقی وزیری ، جلد اول ص ۱۰۰؛ و کتاب «ایران از نظر خاورشناسان»، تألین استاد دکتر رضا زاده شفق ، ص ۹۷؛ و«تاریخ ملل قدیم آسیای غربی»، تألیف دکتر احمد بهمنش ، انتشارات دانشگاه شماره ۱۰، ص ۱۷ ؛ و «فصلی از مجلد سوم گزارش های باستان شناسی - چند ظرف مکشوفه در دروس شمیران» ، بقلم حبيب الله صمدی ، ص ۱۳۹ ؛ و مقالتی بقلم محقق دانشمند سید محمد تقی مصطفوی در اطلاعات ماهانه شماره دوازده سال ۱۳۳۰، ص ۱۸ ؛ و نیز مقالتی دیگر هم از ایشان ، تحت عنوان « مجموعه های خصوصی اشیاء عتیقه در ایران » مندرج در اطلاعات ماهانه ، سال ششم، شماره شصت و سه خرداد ماه ۱۳۳۲، ص ۱۰؛ و «دائرة المعارف اسلامی بزبان فرانسوی» جلد ۳ ، ص ۱۱۸۴ در باب آثار تپه های چشمه على اشاراتی رفته ، و بر طبق آنها تفصیل تحقیق در این محل بدین تقریب است :
«ضمن کاوشهای علمی که بسال ۱۹۳۵ به کوشش هیئتی آمریکایی بریاست دکتر اریک اشمید در دامنه جنوبی کوه چشمه علی و اراضی مشرف بباغ صفائیه در ری بعمل آمده، ظروفی سفالین و منقش متعلق بحدود شش تا چهار هزار سال قبل کشف ، و معلوم گردید که در کنار وامتداد آب صاف و زلال این چشمه قدیمی مردمی متمدن می زیسته اند، و همانند ساکنان دیگر نقاط سرزمین باستانی ایران عزیز از خود یادگارهایی باز گذارده اند.»
گزارشهای موجزی از دکتر اشمید در این باب در بولتن موزه دانشگاه پنسیلوانیا، فيلادلفيا، شماره های ژانویه ۱۹۳۵، ص ۲۵، ومارس همان سال، ص ۴۱، و مارس ۱۹۳۶ ص ۷۹ انتشار یافته است.(ج ۱. ص ۸_۹)
مأخذ: کریمان، حسین. ری باستان(مجلد اول، مباحث جغرافیای شهر ری بعهد آبادی). انتشارات انجمن آثار ملی. تهران، اسفند ۱۳۴۵
@atorabanorg
