سرودِ شکرانه

وفی طرازِ المذهّب ،انّها [زینب بنت علی]سلام الله علیها وعلی ابیها وجدِّها وامّها واخوانِها لمّا وقفَت علی جسدِ اخیها الحسین {علیه السّلام} قالت :اللهمّ تَقبّل مِنّا هذا قلیلَ القُربان .
فقارَبَت امّها فی الکراماتِ والصّبرِ فی النّائبات بحیثُ خرقتِ العاداتِ ولحقَت بالمعجزات .

کبریت احمر درشرائط منبر ،محمّد باقرالخراسانی القاینی البیرجندی ،صفحه ۳۷۶

ولله درّ فوادِ کرمانی حیث قالَ:

تسلیم ورضا نگر که آن دختِ بتول
درمقتلِ کشتگان چوفرمود نزول
شکرانه سرود کای خداوند جلیل
قربانیِ مابه پیشگاهِ تو قبول

شمع جمع ،فوادکرمانی ،صفحه۱۳۱

#زینب #بنت #علیّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

پرسیدم ازخرد که چرا اکبرحسین
خوابیده دور ازشهدا دربرِ حسین
دادش جواب گفت حسین چون که سرنداشت
اکبر به پاش خفته به جایِ سرحسین

ازبیاضی درمرثیه

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

یوسف آل نبیّ

صورتی دیدم که صورتگر چه نیکو آفریده
عالَمی را کرده روشن تا چنین رو آفریده

کرده صحرا را معطّر گیسوانِ عنبرینش
مُشک را گویا خدا ازاین دو گیسو آفریده

یوسفِ مصری اگردیدی چنین رویِ نکو را
پرده می پوشیدبرحُسنی که دراو آفریده

قادرِ قُدرت نما درشب نموده روز ظاهر
بررخِ ماهش هلال آسا دو ابرو آفریده

نقطهء توحید برپشتِ لبش بهرِ هدایت
درمیانِ نورِ ایمان ،خالِ هندو آفریده

صاحبِ خُلقِ عظیم ،این گوئیا باشد پیمبر
کاین چنین اورا خدا خوشبو و خوشخو آفریده

یاعلیّ باشد که درمیدان دلیری می نماید
لوحش الله ،کن تماشا تیغ و بازو آفریده

منّت ایزد را که مدّاحی نموده قسمتِ من
درجهان سیّاح را مرغ سخنگو آفریده

اشاره :
یوسفِ مصری اگردیدی چنین رویِ نکو را.....

حقّ مطلب درباب شبهِ پیامبرقول شاعرعرب است که گفت :
ان کان یوسفُ فی الجمالِ مقطّعُ الا..
یدی فانتَ مقطّعُ الاکبادِ

اگرزنان مصری جمالِ یوسف رادیدند ودست خویش بریدند اگرتورا می دیدند دلها را می بریدند .

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

یاعلیّ اکبر روحی فِداک

نوحه

ارغمِ اکبر قلبِ من تنگ است
اکبرم امروز عازمِ جنگ است

ازدل ودیده ژاله می بارد
دامنم ازخون بازگلرنگ است

روبهان باشیر پنجه می گیرند
اکبرمرا جنگِ باشما ننگ است

این همه اعدا اکبرم تنها
گوییا دلها سخت تر از سنگ است

عرصهء جولان ،صفحهء امکان
یارب این میدان برعلی تنگ است

یاحسین بنگر ،می رود اکبر
دستِ لیلا بر گردنش چنگ است

ساربان بگشا این جرسها را
نالهء لیلا خوشتراز زنگ است

هرزمان وزنی می کنی انشا
باز ای سیّاح این چه آهنگ است

مرحوم سیّاح خراسانی

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

یاحسین شهید

دانی که چرا قبرِ علیِّ اکبر
باشد به میانِ تربتِ پاکِ پدر
می خواست که در ممات "مانندِ حَیات"
گیرد پسرِ عزیزِ خود را در بَر

ازبیاضی درمرثیه ،نسخهء خطّی مجلس

باسپاس از استادلوامع که در گروهِ تراثی زحمتِ خوانش این رباعی را کشیدند .فللّه اجره

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

ابنُ بنتِ النّبیّ ویعقوبُ النّبیّ

أنّى يُضاهِي ابنَ طه أو يماثلُه
في الحزن يعقوبُ في بدءِِ وفي عقبِ

إن حَدَّبَت ظهرَه الأحزانُ أو ذهبَت
عَيناه في دمعهِ والرأسُ إن يَشَبِ

فإنَّ يوسفَ في الأحياءِ كان سِوى
إن الفراقَ دهَى أحشاهُ بالوَصَبِ

هذا ويحضرُه من وُلدِه فئةٌ
وإنه لنبيُُّ كان وابنُ نبي

فكيف حالُ ابنِ بنتِ الوحيِ حينَ رأی
شبيه أحمدَ في خَلق وفي خُطَب

مُقَطَّعاً جسمُه بالبيضِ مُنفلِقاً
بضربةِِ رأسُه ملقىً على الكَثَب

هناك نادى على الدُّنيا العفا فَغَدی
يكفكف الدمعَ إذ ينهلُّ كالسُّحُبِ


الشیخ عبدُ الحسین الشّکر رحمه الله علیه

ترجمه :

یعقوب درحزن وغمخواری کجا به فرزند طه می رسد نه درابتدا ونه درانتها به فرزند پیامبرنمی رسد .
اگر غم ها وغصّه ها پشت اورا خم کرد وچشمانش سپید گشت و موی سرش سفید گردید .
یوسف او زنده بود که فراق، جگراو را خسته ساخت
این به کنار ،چندین فرزند او زنده بودند وخود، پیامبر و فرزند پیامبر بود .
امّا حال پسرِ دخترپیامبر چگونه بود وقتی که شبیهِ پیامبر، احمدِ مرسل، را درخَلق و خلق دید .
دیدکه جسمش ازاثرِ شمشیرها پاره پاره گشته وسرش از اثرضربه شکافته شده وبربلندی افتاده بود .
آنجابود که ندابردنیا زد که خاک برتو باد و اشکش را که چونان ابرها راه گرفته بودند را پاک می کرد .

شاعرپارسی گوید :

یک پسرگم کرد یعقوب ازفراقش کور شد
چون نگریم من که یک دنیا پدر گم کرده ام

توضیح بعضِ اللّغات :

ضاهاه : ضاهأه ؛ شابهَه ، شاكله ، فعل مثل فِعْله أو اعتقد مثل عقيدته
حدِب الشَّخصُ : تقوّس عمودُه الفقاريّ إلى الخلف فصار ذا حَدَبة حدِب ظهرُه 
وَصَب: (اسم)الجمع : أَوصابٌ ،الوجعُ والمرض ،التَّعبُ والفتورُ في البدن
کفکف :عن کذا :صرفه و منعه ،کفکف الدّمعَ:مسحه مرّه بعدمرّه

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

وداعِ حضرتِ سیّدالشهداء {علیه السّلام} باحضرتِ علیّ اکبر {علیه السّلام}و مخاطبهء منظوم ازبیاضی خطّی

چون نازپرورِ فاطمهء زهرا را چشم برنازپرورِ خویش افتاد رنگ مبارکش متغیّر گردیده چون یعقوبی که برخود قرارِ فراقِ یوسف دهد ،یا چون خلیل که بارگرانِ ذبح بردوش نهد آغوشِ جان گشود وفرزندعزیزخویش رادربرکشید جبینِ اورا بوسه داد به زبانِ حال فرمود که ای عزیزمن :

دروداعِ جسم وجان ،گردادنِ جان مشکل است
دادنِ جان سهل باشد هجرِ جانان مشکل است
زندگانی گرمرا بعدازتو یک دم بیش نیست
زندگانی بی تو ای سروِ خرامان مشکل است
دردِ مرگِ دیگران را گر دوا کردم به صبر
ای پسر دردِ تو بالله هم زدرمان مشکل است


آن نوجوان سعادتمند درجوابِ پدربزرگوار عرض کرد پدرجان :

دادنِ جان نی به پای چون توجانان مشکل است
گرتو دربالین نباشی دادنِ جان مشکل است
تشنه لب سهل است درخون خفتن امّا بهرِ آب
نالهء زنهای بی کس ،آهِ طفلان مشکل است
ای خلیلِ ثانی ازکویِ تو اسماعیل وار
زنده برگردیدن وناگشته قربان مشکل است

اشاره :
بیت آخِر اشارتیست بدین بیت مشهور :

ای صبا از من به اسماعیلِ قربانی بگو
زنده برگشتن زکوی دوست شرطِ عشق نیست

#حسینی #علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

قالَ الامامُ الحسین {علیه السّلام}:علی الدّنیا بعدَکَ العفا

وقال الشیخ علی الشّراره فی هذا المعنی :

عَلَی الدّینِ والدُّنیا العفا بعدَ سیِّدِِ
شبیهِ رسولِ اللهِ خَلقاً ومنطِقاً

امام حسین{علیه السلام} در شهادتِ علیّ اکبر {علیه السّلام}بسیار اندوهناك و متأثر گردید و در فراقش فراوان گریست و هنگامی كه سر خونین اش را در بغل گرفت، فرمود:ولدی علی عَلَی الدّنیا بعدك العفا.

خاک برفرق دین ودنیابادپس از آقایی که شبیه ترین مردمان ازحیث خلقت وگفتار به رسول خدا بود.

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

رباعی درمدحِ امام حسین {علیه السّلام} وحضرت علیّ اکبر وعلیّ اصغر {علیهما السّلام}

شاهی که شهانند گدایِ دراو
دِیهیمِ شهادت از ازل برسرِ او
اکبر زهمه جهان علی اصغرِ او
تاخود چه بود قدرِ علی اکبرِ او

اشراق آصفی ،دیوان ،صفحهء ۱۹۹

#علیّ #اکبر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

نردِ عشق

این مثنوی از روز عاشورا به دشتِ نینوا از مرحوم مغفور رضوان جایگاه حاجی ملّا احمد خونساری واعظ رحمة الله علیه است.


چون که شاهِ عشق را در کربلا
عشق زد در دشتِ جانبازی صَلا

مُهره ای در نردِ عشق انداخته
و آنچه او را بود یک سر باخته

ظهر عاشورا در آن صحرای کین
دید خود را بی کس و یار و مُعین¹

آن فرید الدّهر خود را فرد دید
بانگِ هل مِن ناصراز دل بر کشید²

اصغر اندر مهد جنبیدن گرفت
شیرِ خشم آلوده غرّیدن گرفت

مهد را بدرید چون جدّ نکو³
شیر را بچّه همی ماند بدو⁴

با زبانِ حال گفتی کای پدر
جان نثارت شد چرا ترکِ نظر

نیستی بی کس تو ای والیّ دهر
نصرت از من جو مجو از زید و عَمر

باشی ار از خُرد سالیم قبول⁵
هست قربانیّ ششماهه قبول⁶

ارمغان مور بُد رانِ ملخ
شد قبولِ حشمة الله گفت بخ⁷

ارمغانِ اصغر تو این گلوست
این گلو نزدِ خدایش آبروست

نقطه گر آمد حقیر اندر حروف
شد نخستین نامِ خلّاق الوف

ای تو بسم الله،من آن نقطه ام⁸
که مقدّم زین عنا در ورطه ام

هست پیشاپیش خور نجمِ سحر⁹
وز قفایش خور بگیرد بحر و بر

در ترنّم بود آن طفل صغیر
کز صفِ لشکر به حلقش خورد تیر

ای ستمگر ای سپهرِ کجمَدار
تیر زهر آلود و طفل شیرخوار؟

شه کشید آن تیر از حلقش برون
گفت پس إنّا إلیه راجعون

در تبسّم گشت شاهِ کربلا
گفت با آن کشتهٔ راه خدا

کای همایون طایرِ بستان عشق
نوش بادت چشمهٔ پیکان عشق¹⁰

______________________

1_بعد از این بیت ،یک بیت دیگر نوشته شده و روی آن خط کشیده اندبیت چنین است:

روز عاشورا به دشتِ نینوا
کشته شد یاران شاهِ کربلا

2_معروف است که چون ناصرالدّین شاه قاجار به زیارت حرم امام حسین شتافت بدیهةً این رباعی را سرود:

گر دعوتِ دوست می شنیدم آن روز
من گوی مراد می ربودم آن روز

آن روز که بود روز هَل مِن ناصر
ای کاش که ناصرِ تو بودم آن روز

پس صیحه ای زده و بی هوش می گردد و اورا به هوش می آورند.

3_مراد از جدّ نکو أمیرالمؤمنین علی{علیه السّلام} است که در گهواره اژدها را درید.شاعری گوید:

سیّد مقتَدا چنین باید
به خدا رهنما چنین باید

که به گهواره اژدها بدرَد
نه که درغار زخمِ مار خورد

علما نقل نموده اند که ابوبکررا که با پیامبر در غار بود ماری بگزیدومصرع اخیر اشارت بدان است.

4_مصرع از مثنوی است:

شیر را بچّه همی ماند بدو
تو به پیغمبر چه می مانی بگو

5_به نظر ملول أصحّ باشد.
6_قربانی شش ماهه اشارتی لطیف است به یک نکتهٔ فقهی و آن این است که در قربانی حجّ، درباب گوسفندی که ذبح می کنند بایست جِذع باشد محقّ حلّی درشرایع/ ۷۴می فرمایند: و یجزی من الضّأن الجِذع لسنةٍ .ودرحاشیه نوشته اند: هو من الضّأن ما کمل له سبعة اشهرٍ و دخل في شهر الثّامن و في الصّحاح أنّ ولد الضّأن بجذعٍ ستّة أشهرٍ و اختاره في السّرائر .
به این ترتیب بعض فقها گوسفند ششماهه را برای ذبح و قربانی جایز می دانند و شاعر فرهیخته بدین نکته اشارت کرده است.

7_تلمیحی است به حکایت مور و سلیمان .

ران ملخی نزد سلیمان بردن
عیب است ولیکن هنر است از موری

شاعر عرب گوید:
‏جائت سلیمانَ یومَ العید قبّرةٌ
أتتْ بفخذِ جرادٍ کان فی فیها‏

‌‏ترنمتْ بفصیحِ القول واعتذرَت
إنّ الهدایا علی مقدارِ مُهدیها‏

8_ملّا محمّد باقر استهبانی گوید :

تویی آن نقطه ی بالای فاء فَوقَ أیدِیهم
که در وقت تنزّل تحتِ بسم الله را بایی

9_مرحوم میرزا حسن جابری اصفهانی می نویسند :

پدرم می گفت :امیر [میرزا تقی خان امیرکبیر]در ادبیّات وخواندن و نوشتن اشعار متناسِب و اِنشاء هم یگانه بود وقتی اسب او از اسبِ شاه [ناصرالدّین شاه قاجار]جلو افتاده فوراً این شعر را خوانده :

من آن ستارهء صبحم که از طریقِ ادب
همیشه پیشروِ آفتاب تابانم

جوهر الجواهر /صفحهء 479

وشاعر ملّا به این بیت اشاره دارد .

10_جنگ صالح مدّاح ،نسخهٔ خطّی کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی به شمارهٔ۱۱۴۹۷،فریم ۵۱


#علیّ #اصغر

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah