علی_اصغر_حکمت - خزانة الفوائد

علی‌اصغر حکمت و تأسیس دانشگاه تهران

علی‌اصغر حکمت (1272 ش شیراز ـ 1359 ش تهران) در سال‌های پیشین، به مناسبت خدمات سرنوشت‌سازی که به فرهنگ مملکت ما کرده بود، چهره‌ای نامور و شناخته شده بود. در ایام اخیر هم ــ متاسفانه، گاهی به طعن و لعن ــ نام او در برخی رسانه‌های دولتی مطرح بود و مانع از فراموش‌شدن‌اش می‌شد!

اما چنین نبود و نیست که جملگی اصحاب نظر خدمات او را به فراموشی سپرده باشند. یکی دو نمونه: دکتر سیف‌پور فاطمی، برادر شادروان دکتر #حسین_فاطمی، می‌نویسد: «[...] #علی_اصغر_حکمت حق بزرگی به گردن ملت ایران دارد، زیرا فرهنگ ایران در دورۀ #رضاشاه نتیجه سعی و کوشش این مرد است.» یا #عبدالله_مستوفی چنین می‌گوید: «... افزایش مدارس ملی و تأسیس دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و مدارس عالیه و دانشگاه هم از کارهای دورۀ #پهلوی مرحوم و به خصوص وزارت جناب آقای علی‌اصغر حکمت است. تا قبل از این دوره، کار معارفی تقریباً به همان پایه قدیم می‌گشت.»

... آن چه حکمت را از دیگر خدمتگزاران و پیشروان عرصۀ آموزش در ایران، مانند علی‌خان امین‌الدوله و جعفرقلی نیرالملک و میرزا #حسن_رشدیه، متمایز می‌کند، تلاش مداوم و وقفه‌ناپذیر او در ساختن مدارس جدید با بناهای مجهز و امروزی کم‌و‌بیش در سراسر ایران است که با سرکشی‌ها و بازرسی‌های پیوسته او به ثمر رسیدند، به اضافه نقش مؤثر در تأسیس #دانشگاه_تهران (1313) و #فرهنگستان اوّل (1314)، و انتشار مجله‌های خاص تعلیم و تربیت.

... خود او در این باره چنین می‌نویسد: «در نزدیک به پنج سال تصدی وزارت معارف به خدمات مُهمه موفق شدم، که بعضی از آن‌ها عبارت است از #تأسیس_دانشگاه_تهران [که اولین رئیس آن نیز بود] و ساختمان شصت‌و‌هشت عمارت بزرگ و کوچک از عمارات دانشکده‌ها و دبیرستان‌ها و #موزه_ایران_باستان و دبستان‌ها و غیره، و تأسیس #موزه_مردم_شناسی (اتنوگرافی) و تکمیل لابراتوارهای علمی و تأسیس دانشکده فنی و دانشکده علوم معقول و منفول و تأسیس کلاس‌های آموزش اکابر و تأسیس دبستان‌های سیار و توسعة تربیت بدنی و فنون ورزشی و پیشاهنگی و تربیت معلم و تأسیس بیست‌و‌پنج باب دانش‌سرای مقدماتی پسران و دختران برای تربیت آموزگار در اطراف ایران و تأسیس فرهنگستان و تألیف و طبع کتب بسیار و تربیت جوانان، امیدوارم این خدمات در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی مقبول افتد.» (به نقل از «خاطرات روزنوشت حکمت»)
.
.
.
بخشی از مقالۀ #هرمز_همایون_پور، با عنوان «پیشگامان فرهنگ نوین ایران: علی اصغر حکمت»، منتشرشده در شماره 48 #فصلنامه_نقد_و_بررسی_کتاب_تهران، پاییز 94.

https://t.me/ketaberoushan

آدرس جدید litera999@

📚 کتابخانه جامع 📚

ادب و فرهنگ📙📘📕📒📓