وضو - خزانة الفوائد

🌺 «اخلاص در نیت» و بحث فقهی در باب «نیت وضو»

در فرض آنکه وضو گیرنده نیتی غیر از وضو داشته باشد چهار صورت متصور است:

«اول: آن است که قصد وضو گرفتن دارد، منتهی این است که با آب سرد وضو می‌گیرد که خنک هم شده باشد. عیب ندارد؛ چون قصد خنک شدن بالتبع است والّا مقصود اصلی‌اش وضو گرفتن است و آن هم آلودگی ندارد.

دوم: آن است که قصد خنک شدن دارد و مقصود اصلی‌اش از شستن دست و رو همان خنک شدن است؛ ولی در نظر می‌گیرد که همان دست و رو شستن را به خرج وضو هم بگذارد. مثلا به خود بگوید: «من که آب به دست و رو خواهم زد، خوب است قصد وضو هم بکنم.» این وضو باطل است. برای این‌که مقصود اولی‌اش وضو گرفتن نبوده ، بلکه خنک شدن بوده. به حیث که اگر خنک شدن نبود وضو نمی‌گرفت. پس قصد وضویش بالتبع و آلوده به چیز دیگر است.

سیم: آن است که هیچ کدام از وضو گرفتن و خنک شدن به تنهایی او را وارد عمل نکرده باشد؛ بلکه مجموع آن‌ها داعی بر آن شده باشد؛ به این معنا که اگر وضو گرفتن نبود، برای خنک شدن آب بر سر و صورت نمی‌زد و اگر خنک شدن نبود، وضو نمی‌گرفت. پس این دو غرض، دست به دست داده و او را وادار به عمل کرده‌اند. در این صورت نیز وضو باطل است؛ چون آلوده به قصد دیگر شده است.

چهارم: آن است که هر یک از وضو گرفتن و خنک شدن، داعی مستقلّ باشد. به این معنی که بنا داشت وضو بگیرد، ولو این‌که خنک شدن در بین نبود؛ و هم‌چنین بنا داشت که دست و رویش را بشوید و لو وضو گرفتن در بین نبود. دور نیست که وضو صحیح باشد؛ چون قصد امتثال امر مولی را دارد و در این قصد، چیزی دخیل نیست؛ منتهی قصد خنک شدن هم دارد و آن، منافات با قصد امتثال ندارد. ولی نوعا حکم بر بطلان می‌کنند. می‌فرمایند قصد خنک شدن منافات با اخلاص دارد؛ لکن منافی بودن آن با اخلاص به نظر نمی‌آید. چون قصد وضو مستقلا داعی است و در داعی بودن، خالص هم هست. منتها داعی دیگری هم هست ولی آن داعی، نه، بودنش تحریک او را زیاد می‌کند و نه نبودنش از تحریک او کم می‌کند. و لذا ممکن است حکم به کفایت کردن همان داعی قربی در صحّت. مع ذلک، مطلب خالی از اشکال نیست و در بعضی از عبادات مهمّه هم تحصیل اخلاص سهل نیست و شاید به همین ملاحظه افضل عبادت شده باشد.»

👈منبع: «اربعینیّات»، از آثار «فقیه ربّانی مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید احمد زنجانی»، ص 28

کتاب اربعینیات به همّت مرکز فقهی امام محمّد باقر(علیه السلام) منتشر شده است. درباره این کتاب بیشتر بخوانید:
https://goo.gl/n1iIoh

#اربعینیات #نیت #وضو #اخلاص
______________________

🔍 مقالات و اخبار بیشتر در کانال «مرکز فقهی امام محمد باقر(ع)»：
👉https://telegram.me/joinchat/BODHgj6mACyXBok11LkYWA

مكتبة المجلسي ودارالتراث

مكتبة المجلسي ودارالتراث