اساساً اگر با شاهنامه و رخدادها و قهرمان‌هایش مأنوس باشیم تفکیک افغانستان از ایران برایمان دشوار می‌شود. با این وجود مطالبۀ امروز ما به سبب اتحاد و اتفاق در زبان و فرهنگ با مردم ستمدیده، این نیست "که ایران لشکر انگیزد، و خون طالبان ریزد" بلکه انتظار می‌رود اگر ملت افغانستان زیر بار زور اسلحه نرفت دولتمردان ما در به رسمیت شناختن این گروه تعجیل نکنند، همین. در نهایت صلاح مملکت خویش و همسایه خسروان دانند. ما رعایا در این میانه هیچ‌کاره‌ایم. به قول همان شاعر پنجشیری که در ابتدای سخن از او یاد کردیم:
من و تو سخن چون توانیم گفتن؟
من از بی‌دلی و تو از بی‌دهانی (ترجمان البلاغه، ص 167)
🔸منابع:
امثال و حکم، علامه علی‌اکبر دهخدا، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، چاپ ششم، 1363ش.
برهان قاطع، محمد حسین بن خلف تبریزی، به اهتمام دکتر محمد معین، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، 1357ش.
بوستان سعدی، تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی، انتشارات انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی، 1359ش.
تاریخ گزیده، تألیف حمدالله مستوفی، به اهتمام دکتر عبدالحسین نوایی، انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، 1381ش.
تذکرة الشعراء، دولتشاه سمرقندی، مقدمه، تصحیح و توضیح: دکتر فاطمه علاقه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول، 1385ش.
ترجمان البلاغه، محمد بن عمر رادویانی، به اهتمام و تصحیح و حواشی و توضیحات پروفسور احمد آتش، به کوشش توفیق ه. سبحانی - اسماعیل حاکمی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول، 1380ش.
ترکستان‌نامه (ترکستان در عهد هجوم مغول)، و. و. بارتولد، ترجمۀ کریم کشاورز، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، چاپ اول، 1352ش.
جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، نویسنده: گای لسترینج، مترجم: محمود عرفان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نهم، 1393ش.
حدود العالم من المشرق الی المغرب، به کوشش دکتر منوچهر ستوده، کتابخانۀ طهوری، 1362ش.
دیوان امیرمعزی، به تصحیح عباس اقبال، کتابفروشی اسلامیه، 1318ش.
دیوان سلمان ساوجی، با مقدمه و تصحیح استاد ابوالقاسم حالت، به کوشش احمد کرمی، سلسله نشریات "ما"، چاپ اول، 1371ش.
رحلة ابن بطوطه (تحفة النُظّار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار)، قدم له و حققه الشیخ محمد عبدالمنعم العرفان، راجعه واعدّ فهارسه الاستاد مصطفی القصّاص، دار احیاء العلوم، بیروت، الطبعة الاولی، 1407ه، 1987م.
سفرنامۀ ابن بطوطه، ترجمۀ دکتر محمدعلی موحد، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1348ش.
سیرت جلال الدین مینکبرنی، تصنیف شهاب الدین محمد خرندزی زیدری نسوی، تصحیح مجتبی مینوی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، 1365ش.
شاهنامه (دفتر چهارم)، ابوالقاسم فردوسی، به کوشش جلال خالقی مطلق، کالیفرنیا و نیویورک، 1373ش.
شرح احوال و اشعار شاعران بی دیوان، تصحیح محمود مدبری، نشر پانوس، چاپ اول، 1370ش.
ظفرنامه، تألیف شرف الدین علی یزدی، تصحیح و تحقیق: سید سعید میرمحمدصادق – دکتر عبدالحسین نوایی، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، 1387ش.
عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، تألیف محمد بن محمود بن احمد طوسی، به اهتمام منوچهر ستوده، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، 1382ش.
عرفات العاشقین و عرصات العارفین، تألیف تقی الدین محمد اوحدی حسینی دقاقی بلیانی اصفهانی، تصحیح ذبیح الله صاحبکاری – آمنه فخراحمد، با نظارت علمی محمد قهرمان، مرکز پژوهش میراث مکتوب – کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، 1389ش.
فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1393ش.
کلیات اشعار مولانا اهلی شیرازی، به کوشش حامد ربانی، انتشارات کتابخانۀ سنایی، 1344ش.
لباب الالباب، تصنیف محمد عوفی، به سعی و اهتمام و تصحیح ادوارد برون انگلیسی، لیدن، 1903م.
لغت‌نامۀ دهخدا، علی‌اکبر دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، 1377ش.
معجم البلدان، للشیخ الامام شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرّومی البغدادی، دار صادر، بیروت، 1397ه، 1977م.
معجم البلدان، تألیف یاقوت حموی بغدادی، ترجمان دکتر علینقی منزوی، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1383ش.
ممالک و مسالک، تألیف ابواسحق ابراهیم اصطخری، ترجمۀ محمد بن اسعد بن عبدالله تستری، به کوشش ایرج افشار، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، 1373ش.
یشت‌ها 2، گزارش پورداود، به کوشش دکتر بهرام فره‌وشی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 2536 شاهنشاهی.
#پنجشیر#پنجهیر_بنجهیر#افغانستان#مکی_پنجهری#شاهنامه#رضا_موسوی_طبریhttps://t.me/Anjomanara
