❄️ نگارهٔ محمّد *
نگارهٔ محمّد که چهرهٔ نوجوانی با دهانی خندان و نیمهباز، عمامهای بر سر و گل یاسمنی بر گوش میباشد، عکسی است که سالها در ایران به عنوان تصویر نوجوانی رسول خدا منتشر شده است. در افسانههای رایج پیرامون این عکس آمده است: این نقّاشی توسّط راهبی نصرانی به نام بُحَیرا رسم شده که حضرت محمّد را در نوجوانی – زمانی که برای سفری تجاری از حجاز عازم شام بودهاند – دیده است، و نسخهٔ اصلیِ آن در موزهٔ روم نگهداری میشود.
🔹 حال آنکه نه گزارهای تاریخی از وجود چنین نقّاشیای خبر میدهد، و نه اساساً موزهای به نام موزهٔ روم وجود خارجی دارد. بلکه این تصویر در هیچ موزهای در جهان نگهداری نمیشود. سبک تصویر یادشده نیز با سبک نقّاشیهای بیزانس (امپراطوری روم شرقی) به هیچ وجه همخوانی ندارد.
🔸 حقیقت امر آن است که تصویر منسوب به حضرت رسول اکرم، خوانشی از یک کارتپستال اروپایی مربوط به عکس یک نوجوان تونسی است که بین سالهای 1904 و 1906 میلادی توسّطِ Rudolf Franz Lehnret (عکّاس اهل جمهوری چک) تهیّه شده و برای استفادهٔ تجّاری منتشر گردیده است. بنابراین هیچ ارتباطی با رسول خدا ندارد.
🔹 رودولف لنرت (۱۸۷۸ – ۱۹۴۸) که دانشآموختهٔ مؤسّسهٔ هنرهای گرافیکی ویِن بود و به جنبش pictorialist (که عکّاسی را به عنوان اثر هنری میدانستند) گرایش داشت، به همراه Ernst Heinrich Landrock (ناشر آلمانی)، شرکتی به نام L&L تشکیل دادند. لنرت و لاندروک (۱۸۷۷ - ۱۹۹۶) در میان سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۰۶ به تونس رفته و مجموعهای از عکسهای تونس را تهیّه نموده، در اوایل دههٔ بیست به صورت کارتپستال چاپ کردند. این مجموعه عکس شامل مناظر طبیعی، بیابان، تپههای شن روان، بازارها و مناطق محلّی، پسران و دختران نابالغ جوان بود که سنّی بین کودکی و نوجوانی و چهرهای بین زن و مرد داشتند. عکسها مطابق تصوّرات اروپاییان از شرق بود که تصوّری
رازآلود و وسوسهانگیز از شرق داشتند و با استفاده از تکنیک چاپ نقره تهیّه، و سپس گراورسازی و چاپ شده است. بیشتر کارتپستالها از سال ۱۹۲۰ در آلمان چاپ شده و در مصر پخش شدهاند. در دههٔ بیست، سربازان فرانسوی در شمال آفریقا کارتپستالهای تونسیِ L&L را بسیار دوست داشتند.
🔸 عکس مورد بحث در ژانویهٔ سال ۱۹۱۴ در مقالهای با نام اینجا و آنجا در شمال آفریقا در مجلّهٔ نشنال جیاگرفیک (National Geographic) چاپ شد و زیر عکس نوشته شده بود: عربی با یک گل. در دهههای هشتاد و نودِ میلادی عکس این نوجوان در کتابهای زیادی چاپ شده و تدریجاً پای آن به ایران هم باز گردید. تصویرهایی که در ایران چاپ میشود بدون تردید همین عکس هستند. منتها نقّاشان ماهر ایرانی تغییراتی در اصل عکس اعمال کرده و به صورت نقّاشیِ یک چهرهٔ ملیح، قدسی و معصومانه منتشر ساختهاند.
🔹 گفتنی است که عکس مزبور مورد عنایت و علاقهٔ بسیاری از روحانیون شیعه واقع گردیده و زینتبخشِ منازل آنها شده است. شدّت این علاقه گاه به حدّی بوده که برخی از ایشان خطاب به این عکس اشعاری سرودهاند.
ـــــــــــــــــــــــ
* برگرفته از: ویکیپدیا، با تصرّف و بازنویسیِ مجدّد.
📎 مطالب دانشنامهٔ مزبور در این موضوع، مستند به چند مقالهٔ معتبر میباشد و برای اطمینان بیشتر، آن منابع نیز مجدّداً مورد ملاحظه و مطالعه واقع گردیده است.
#عکس_و_مکث@cheraghe_motaleeh