براي دستيابي سريع يا استفاده آسان از اين فهرست و نيز آشنايي با روش و متد با ذكر نمونه اي [نگاه كنيد به: فهرست نسخههاي خطّي عربي کتابخانه سلطنتي برلين: ج2، ص202] از پژوهه اين دانشمند به شرح برخي جزئيّات و علائم اختصاري به كار رفته در اين اثر ميپردازيم:
1443. Pet. 591.
1) f. 1-9
62 Bl. Svo, 19 Z, (211/2 *131/2 ; 15-151/2 * 71/2cm)
Zustand: ziemlich gut: im Anfang nicht ganz sauber.
Papier: gelblich, ziemlich
stark u. Glatt.
Einband: pappbd mit Lederrüeken.
Titelüberschrif, f. 1b:
مسند أهل البيت رضوان الله عليهم أجمعين،
Verfasser fehlt.
Anfang (nach dem Bism.) f. 1b:
حديث الحسن بن علي بن ابيطالب ره، حدثنا عبدالله
حدثني أبيوكيع ... عن الحسن بن علي قال
علّمني رسول الله صعم كلمات أقولهنّ في قنوت الوتر الخ.
Sammlung von Traditionen, die von Verwandteu
des Propheten herstammen.
folgen: الحسن Auf die obigen des
3bحديث الحسين بن علي،
4aحديث عقيل بن أبيطالب،
4bحديث جعفر بن أبيطالب و هو حديث الهجرة،
6bحديث عبدالله بن جعفر بي أبيطالب،
Mit diesem schliesst das Werkchen, und zwar so
و زعم أنّ رسول الله صعم كان أذا حزنه أمر قال هذا قال حمّاد فظننت أنّه قال فلم يصل إليها، تمّت.
(f. 9b)
اينك نظـــري به جزئيّات رموز و نمايههاي فوق و غير آن افكنده و به صورت گزيده برخي واژههاي كليدي به كار رفته در فهرست برلين را مرور ميكنيم:
الف) عدد نمايانگر شماره ترتيب نسخه در فهرست موضوعي برلين است.
ب) نمايه نشانگر شماره ترتيب نسخه در مجموعهProf. Heinrich Petermann است؛ نمايه براي بخش نخست مجموعه اين خاورشناس برجسته (Petermann. I) اختصاص يافته و آن نشان ميدهد كه اين نسخه به واسطه پيترمان به اين كتابخانه انتقال يافته است.
ج) عبارت حكايت از مجموعه بودن نسخه دارد و نيز اينكه اين اثر رساله نخست آن مجموعه ميباشد و حرف هم نشانگر تعداد برگهاي رساله مذكور با تأكيد بر شروع و پايان برگهاي آن دارد و گاهي هم روي اعداد حروف كوچك نهاده شده كه
نشانگر برگ و مشخّص كننده برگ نسخه مربوطه است.
د) نمايه بيانگرتعداد بــرگهاي كلّ مجموعه است؛ حروف اختصار كلمه آلماني به معني ميباشد.
هـ) نمايه نشان دهنده تعداد سطر در هر برگ از نسخه مربوطه است؛ حرف اختصار كلمه آلماني به معني است.
و) گزينهدو رقم سمت چپ، نشانگـر اندازه هر برگ نسخه است، كه با اندكي تسامـــح، اندازه جلد هم ميتواند باشد و دو رقم سمت راست هم اندازه متن دستنوشتههاي هر برگ از نسخه است كه بر اساس واحد مقياس سانتي متر مورد سنجش قرار ميگيرد.
ز) كلمهبه معني است، كه با استفاده از آن به بررسي وضعيّت ظاهري نسخه از لحاظ رطوبت ديدگي، آفت ديدگي و ... پرداخته ميشود.
ح) كلمه به معني است، كه در آن از نـــوع كاغذ، رنگ، حالت و كيفيّت آن صحبت ميشود.
ط) كلمه به معني ، در اينجا از نـوع، كيفيّت، تذهيب، نقوش روي جلد بحث ميشود.
ي) كلمه به معني ، دراينجا اسم و عنوان نسخه، از خود كتاب يا از منابع ديگر به دست ميآيد.
ك) كلمه يا به معني است، كه اينجا از خود نسخه يا منابع ديگر استخراج ميگردد.
ل) كلمه به معني است، در اينجا از نوع خطّ، كيفيّت، رنگ و نيز كاتب آن بحث ميشود.
م) كلمه به معني است، در اينجا مراد شروع و سرآغاز مطالب نسخههاي خطّي است.
ن) كلمه به معني است، در اينجــا منظور پايان و انجام عبارت نسخههاي خطّي است.
س) كلمه به معني است كـه در آن به تاريخ كتابت و كاتب اشاره ميشود.
ع) كلمه به معني ، در اينجا بـــه معناي اصطلاحي حاشيه و هامش نسخههاي خطّي است.
ف) كلمه فعل ماضي به معني ؛ اين واژه بيشتر مواقعي استفاده شده كه نام مؤلّف يا نام كتاب در ميان نسخه يافت نشود، حال ممكن است بنا به اصطلاح فهرستنگاران آن باشد، يا اصلاً نيامده باشد.
ناگفته نماند كه كليد واژههاي بسياري در اين فهرست به كـار رفته كه كم و بيش به مناسبتهاي مختلف در اين مقاله به اختصار از آنها سخن به ميان آمده و اينجـــا با ذكر چند نمونه ديگر كه در جلد دهم ـ فهرست آثار و مؤلّفان ـ به كار رفته اين مبحث را به پايان ميبريم: