مكتبة المجلسي ودارالتراث

#یادداشت
اندر حکایت مهجوریت دانش حدیث در حوزه
محمد غفوری نژاد

۱. کتاب و سنت دو منبع اصلی معارف اسلامی است. هم از این رو، علم تفسیر و علم حدیث در حوزۀ علوم اسلامی، از علوم پایه محسوب می شود و طالب علم دین ناچار از فراگیری آن دو است. کسی که با این دو دانش آشنا نباشد را نشاید که عالم دین شمرد. در این میان دانش تفسیر در قرن اخیر به برکت مجاهدت های علامه طباطبایی و برخی افاضل شاگردان ایشان پویایی خود را در مقیاسی محدود، در متن حوزه قم بازیافته و در برنامه آزمون های عمومی حوزه نیز مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته و سهمی هرچند اندک را در نظام آموزشی حوزه از آن خود کرده است. ولی دانش حدیث مهجورتر از همیشه روزگار می گذراند.
http://www.almajlesilib.com/post/312

#معرفی_کتاب
چاپ عکسی روضه‌الصابرین بر اساس نسخه کتابخانه مجلس
حماسه دینی روضه‌الصابرین در مصائب کربلا منتشر شد

به تازگی یکی از نسخه‌های مهم کتابخانه مجلس تحت عنوان روضه‌الصابرین به چاپ عکسی رسیده است. این نسخه منظومه‌ای در حماسه کربلا و عاشوراست که توسّط یکی از علمای اهل سنّت پاکستان، به سال ۱۱۹۸ق سروده شده.

جناب آقای جواد فینی، مقدمه خوب و جامعی بر این منظومه نوشته و نمایه‌های خوبی را هم در انتهای کتاب تدارک دیده‌ است.
http://www.almajlesilib.com/post/516

#کتابشناسی
الغیبة شیخ طوسی، جامع مباحث عقلی و نقلی در موضوع غیبت
عباس اسماعیل زاده؛ دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده: روایات بسیاری درباره غیبت امام آخر شیعیان در مجامع حدیثی شیعه وارد شده که برخی از مؤلفان آنها را در کتاب هایی گردآوری نموده اند. شیخ طوسی یکی از نویسندگانی است که به این موضوع اهتمام ورزیده وکتابی به نام الغیبة به رشته درآورده است.
این مقاله درصدد است تا با اشاره به ویژگی های مختلف این کتاب به معرفی آن بپردازد.
@almajlesilib
http://almajlesilib.com/post/275

#یادداشت
اندر حکایت مهجوریت دانش حدیث در حوزه
محمد غفوری نژاد

۱. کتاب و سنت دو منبع اصلی معارف اسلامی است. هم از این رو، علم تفسیر و علم حدیث در حوزۀ علوم اسلامی، از علوم پایه محسوب می شود و طالب علم دین ناچار از فراگیری آن دو است. کسی که با این دو دانش آشنا نباشد را نشاید که عالم دین شمرد. در این میان دانش تفسیر در قرن اخیر به برکت مجاهدت های علامه طباطبایی و برخی افاضل شاگردان ایشان پویایی خود را در مقیاسی محدود، در متن حوزه قم بازیافته و در برنامه آزمون های عمومی حوزه نیز مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته و سهمی هرچند اندک را در نظام آموزشی حوزه از آن خود کرده است. ولی دانش حدیث مهجورتر از همیشه روزگار می گذراند.
http://www.almajlesilib.com/post/312

#مقاله

بازخوانشی از اقتباس‌های قرآنی در صحیفة ‌سجّادیّه
پژوهشنامه معارف قرآنی - دوره ۸، شماره ۲۹، تابستان ۱۳۹۶.
ضرورت این پژوهش، هویداسازی یکی از انواع تعامل گنجینة حدیثی شیعه با قرآن‌ کریم، از رهگذر بررسی گونه‌شناسی اقتباس و کارکردهای گوناگون این گونه‌ها در بافت متنی صحیفة سجّادیّه می‌باشد.
http://www.almajlesilib.com/post/347

#مقاله

اشارات قرآنی(تضمین و تلمیح) در صحیفه سجادیه
فاطمه شریف زاده یزدی، محمد جنتی فر
فصلنامه مطالعات قرآنی - دوره ۷، شماره ۲۸، زمستان ۱۳۹۵

بر این اساس این پژوهش در صدد بررسی «درونمایه‌‌های مشترک قرآن و صحیفه» بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد.
http://www.almajlesilib.com/post/358

#مقاله

بررسی جایگاه مطالعات قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علم‌سنجی
علی اکبر خاصه؛ سعید صادقی؛ ابراهیم عزتی؛ سعید غفاری ‏
فصلنامه مطالعات قرآنی - دوره ۷، شماره ۲۸، زمستان ۱۳۹۵

هدف از این پژوهش تحلیل و بررسی جایگاه پژوهش‌های قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علم‌سنجی است.
http://www.almajlesilib.com/post/360

#مقاله

«اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات» اثری وزین در منظومه حدیثی شیعه
بخش اول: مکتب کلامی- فقهی شیخ حر عاملی
نویسندگان: مجید معارف ؛ مریم گوهری
فصلنامه سفینه شماره ۵۶

در این نوشتار تلاش شده است با کتاب شناسی این جامع حدیثی و نمایاندن زوایای برجسته آن، جایگاه مهم آن در منظومه اعتقادی شیعه بیش از پیش آشکار گردد.
http://www.almajlesilib.com/post/368

#مقاله

سرگذشت حسرت انگیز یکی از نفیس ترین نسخه های خطی فارسی ایران
یادداشتی از مهدی بیانی

در سال ۱۳۱۸ که آن هنگام نیز بندۀ نگارنده افتخار خدمتگزاری کتب خانۀ ملی را داشتم، روزی نسخه ای خطی برای فروش به این جانب عرضه شد و با مختصر مطالعه ای دریافتیم که یکی از مهم ترین کتاب ها و نسخۀ منحصر تصنیفی را در دست دارم که لااقل نهصد سال از عمر آن گذشته و از آسیب تندباد حوادث و دستخوش چپاول مغول و تاتار مصون مانده است.
http://www.almajlesilib.com/post/376

#یادداشت

یادداشتهایی پراکنده در مورد محدث نوری
عبدالحسین طالعی
مقدمه
این سطور، یادداشتهایی پراکنده در مورد محدث نوری است که امید است اهل تحقیق را به کار آید. در واقع، موادّ خام برای کاری گسترده است که چون به حسب امکانات ظاهری، فعلاً امیدی به سامان یافتن آن ندارم، در اینجا می‌نویسم، شاید دیگران در همین مرحله، از آن بهره گیرند. و لعلّ الله یحدث بعد ذلک أمراً.
http://www.almajlesilib.com/post/384

#مقاله

تحلیل روش شناختی و محتوایی تاریخ‌نگاری طبرسی با تکیه بر إعلام الوری بأعلام الهدی
سید حامد نیازی
مجله سخن تاریخ - دوره دهم، شماره ۲۴, پاییز و زمستان ۱۳۹۵

روش شناسی تاریخ‌نگاری از مسائل فلسفه تحلیلی تاریخ یا فلسفه انتقادی تاریخ است که به بررسی روش شناختی در حوزه مطالعات تاریخی می پردازد.
http://www.almajlesilib.com/post/394

#مقاله

بهاریۀ قاآنی در مدح امام رضا علیه السلام
رضا بیات

قاآنی:
میرزا حبیب الله قاآنی شیرازی (۱۲۲۳-۱۲۷۰) از بزرگ‌ترین و زبان‌آورترین شاعران تاریخ ایران محسوب می‌شود که علی رغم دانش بسیار و ذوق سرشار، به دلایلی چندگانه، به اندازۀ ظرفیتش قدر و جایگاه نیافته است. این دلایل عبارتند از:

۱. عصر قاجار ۲. تقلید ۳. به‌روز نبودن ۴. مدح همگان.
http://www.almajlesilib.com/post/395

#مقاله

معناشناسی نسخ در پرتو روایت «ناسخ و منسوخ» امام علی (ع)
مرضیه اکاتی، حسین خاکپور، غلامرضا رضوی دوست
فصلنامه علوم حدیث - دوره ۲۲، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶

ناسخ و منسوخ از جمله مسائلی است که صاحب‏نظران علوم قرآنی را از دیر‏باز به خود مشغول داشته و آثاری را در این حوزه به رشته تحریر در‏آورده ‏اند.
http://www.almajlesilib.com/post/401

#مقاله

روش‌شناسی مناظره‌های امام جواد(ع)
حمیدرضا مطهری
فصلنامه تاریخ اسلام - دوره ۱۷، شماره ۱، پیاپی ۶۵، بهار ۱۳۹۵.

مناظره به عنوان یکی از شکل‌های گفت‌وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت دارد.
http://www.almajlesilib.com/post/409

#یادداشت

نشانه‌ای از اهتمام زودهنگام مسلمانان به حفظ منزلگاه‌های کاروان امام حسین (ع)
احمد خامه یار
نگارنده این سطور پیش از این در مقاله «تأملی در مسیر کاروان اسرای اهل بیت (ع)» (منتشر شده در: فرهنگ زیارت، ش۳۱، تابستان ۱۳۹۶)، با استناد به وجود زیارتگاه‌های متعدد منسوب به سر امام حسین (ع) و دیگر شخصیت‌های اهل بیت (ع) که در طول مسیر سلطانی (محور کوفه ـ موصل ـ حلب ـ دمشق) وجود داشته و لا اقل از سده ششم هجری شناخته شده بوده، چنین نتیجه گرفته است که این مسیر، از دیرباز نزد اهالی این مناطق به عنوان مسیر کاروان اسرای اهل بیت (ع) شهرت داشته است.
http://www.almajlesilib.com/post/427

#مقاله

تأثیر اندیشه‌های کلامی شیخ صدوق در گزارش روایات
رسول محمد جعفری
فصلنامه علوم حدیث - دوره ۲۳، شماره ۱، بهار ۱۳۹۷

از برجسته‌ترین محدثان تاریخ حدیث شیعه، شیخ صدوق است که تلاش وافری در گردآوری روایات و عرضه‏ آن‏ها به جامعه علمی داشته است.
http://www.almajlesilib.com/post/468

#مقاله

ناکارآمدی تقسیم رباعی احادیث با توجه به کاستی های منابع رجالی
علی نصیری
نشریه آموزه های حدیثی - سال اول، شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۶
سنت به عنوان گسترده ترین منبع دین شناخت که جزئیات و تفاصیل آموزه های دینی را در اختیار ما گذاشته است، جز در مواردی نادر از طریق اخبار آحاد بدست ما رسیده است و برای دستیابی به اطمینان صدور آنها از معصوم می بایست به نشانه هایی تکیه کرد.
http://www.almajlesilib.com/post/491

#مقاله
قرآن«خراسان دختر نیشابور» با ترجمۀ فارسی از قرن پنجم هجری
(بخش دوم: بررسی نسخۀ ۲۰۰۲ در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی)
مرتضی کریمی نیا

چکیده:
این مقاله (در ادامۀ بخش نخست آن در شماره پیشین مجله ترجمان وحی) به معرفی و بررسی قرآنی کهن از قرن پنجم هجری می‌پردازد که در اوایل قرن ششم هجری در تملک دختری به نام خراسان بنت ابی القاسم بن علی بن مانکدیم قرار داشته است.
http://www.almajlesilib.com/post/505

#معرفی_کتاب
چاپ عکسی روضه‌الصابرین بر اساس نسخه کتابخانه مجلس
حماسه دینی روضه‌الصابرین در مصائب کربلا منتشر شد

به تازگی یکی از نسخه‌های مهم کتابخانه مجلس تحت عنوان روضه‌الصابرین به چاپ عکسی رسیده است. این نسخه منظومه‌ای در حماسه کربلا و عاشوراست که توسّط یکی از علمای اهل سنّت پاکستان، به سال ۱۱۹۸ق سروده شده.

جناب آقای جواد فینی، مقدمه خوب و جامعی بر این منظومه نوشته و نمایه‌های خوبی را هم در انتهای کتاب تدارک دیده‌ است.
http://www.almajlesilib.com/post/516

#مقاله
دو مقاله فاطمی (س) در شماره ۳-۴ «بساتین»
برگرفته از پایگاه خبری نسخه خطی

شماره‌ي سوم و چهارم نشريه‌ي بساتين که در سال ۱۳۹۴ منتشر شد، شامل مقالاتي در پاسداشتِ مقام بانوي دو سرا، حضرتِ فاطمه‌ي زهرا، سلام الله عليها بود.

عنوان این دو مقاله «رسالة في تفسير سورة الكوثر، رشيدالدين فضل الله همداني (د. ۷۱۸‌‌ق/۱۳۱۸م)» و «دست‌نويسي کهن از حاکم نيشابوري، در فضائل و مناقب فاطمه سيدة نساء العالمين(س)» بود. به مناسبت ایام شهادت آن حضرت، وبگاه بساتین اقدام به بازنشر این دو مقاله نموده است.
http://www.almajlesilib.com/post/527