Forwarded From دراسات في مباني علم الرجال
#یادداشت
#محمدباقر_ملکیان

🔶 شش صفحه تقدیر و تشکر؛ یک سوزن به خودم یک جوالدوز به دیگران

✳️ امسال که به نمایشگاه کتاب رفتم به اندازه وسع، علاقه و دانشم (که البته هیچ کدامش چنگی به دل نمی زند) چند کتاب خریدم.
کتاب مدعيان مهدويت وهزاره گرايان تألیف ويليام فردريك تاكر از جمله کتاب هایی است که امروز خریدم. این کتاب با ترجمه دوست فاضلم دکتر حميد باقري توسط انتشارات حكمت چاپ و منتشر شده است.
هنوز فرصت مطالعه تفصیلی کتاب را پیدا نکرده ام، و تنها فرصت شد مقدمه‌ مترجم و مؤلف را بخوانم.
آنچه بیش و پیش از همه نظرم را جلب کرد شش صفحه از مقدمه مؤلف با عنوان تقدیر و تشکر بود، تشکر از همه کسانی که به نحوی مؤلف را یاری کرده اند، چیزی که متاسفانه در سرزمین ما، که گهواره تمدن است، نه تنها به چشم نمی خورد بلکه بسیار هم عجیب و غریب است!
من در طول سالیانی که قلم بر کاغذ گذاشته ام (بخوانید: کاغذ سیاه کرده ام) سعی ام بر این بوده که از صاحبان حق تشکر و قدردانی کنم، ولی میان ماه ما تا ماه گردون...
بگذریم، کشته از بس که فزون است کفن نتوان کرد.
Forwarded From کتابخانه علامه مجلسی (مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه)
#یادداشت
کتابفروشی‌های کاشان (۱)
یادداشتی از مجید غلامی جلیسه

قدیمی‌ترین اطلاعی که از حرفه کتابفروش
#یادداشت
کتابفروشی‌های کاشان (۱)
یادداشتی از مجید غلامی جلیسه

قدیمی‌ترین اطلاعی که از حرفه کتابفروشی در کاشان داریم شرح حالی است که تقی کاشانی از مقصود کاشانی (م: ۹۸۷ق.) در کتاب «خلاصه الاشعار» خود می‌نویسد. طی این شرح بیان می‌دارد که مقصود کاشانی در ایام صبا ابتدا به کسب خرده‌فروشی به سبب ارث مشغول بود. بعد از آن به اندک مدتی به واسطه مجالست ارباب علم به کتابفروشی رجوع نمود. (خلاصه الاشعار: ۴۸۰)
http://www.almajlesilib.com/post/499
Forwarded From کانال رسمی محسن کدیور
#یادداشت
خلاصه

خشک مغزی فقیهانه
فتواهای بولفضولانه علیه هنر، ورزش و عرفان

ساعاتی قبل فتوای حرمت ساخت فیلمی سینمایی درباره مولانا و شمس از سوی دو تن از مراجع تقلید قم منتشر شد که «ترویج فرقه ضاله صوفیه» حرام است!

عرفان و تصوف بخش جدانشدنی فرهنگ اسلامی و از جمله اجزای پرافتخار فرهنگ ایرانی، و مولانا و شمس از مفاخر اسلام و ایران بوده و هستند.

بدون تعارف کسی که عرفان و تصوف را برنمی تابد – هرکه می خواهد باشد در هر لباس و مسندی – «خشک مغز» است. بحث در عصمت صوفیان و عارفان نیست، آنها هم مثل هر بنی آدم دیگری خطای نظری و عملی داشته اند. مگر فقها و شریعتمداران کم خطای نظری و عملی داشته اند؟!

اینکه با اتکای خبرهای واحد که بیش از ظن افاده نمی کنند فتوا به گرفتن جان مردم داده اند ضررش بیشتر بوده یا فرضا نظریه وحدت وجود که محمل صحیح عرفانی و فلسفی هم دارد؟!
راستی فتوا به فرودستی زن قبیح تر است یا سماع صوفیانه که مختص اندکی از فرق تصوف است؟

حلاج و عین القضات و سهروردی را اعدام کردن، ملاصدرا را یک دهه خودتبعیدی، درس اسفار طباطبایی را در حوزه قم تعطیل کردن و تخریب حسینیه های دراویش نعمت اللهی گنابادی پیشینه سیاه همین تفکر متحجر منجمد ارتجاعی واپسگراست.

نگاهی به فتاوی بی پایه این جریان بیندازیم. دوش حمام، تلگراف، تلفن، رادیو، تلویزیون، ماهواره و اینترنت، دوچرخه سواری زن، تماشای مسابقات ورزشی مردان در ورزشگاه برای زنان، موسیقی و خوانندگی زن حرام است. فقه این افراد «حرام‌نامه» است.

اگر در طول تاریخ کار دست این مفتیان خشک مغز بود شاهکارهایی همچون مثنوی مولوی، منطق الطیر، و دیوان حافظ امکان تولید نداشت.

سیاست، اقتصاد، حقوق، هنر، ورزش، عرفان، علوم تجربی و انسانی و اجتماعی، و فلسفه از حوزه فقاهت بیرون است. اگر فقیهان پا را از گلیم خود فراتر گذارند عِرض خود می برند و زحمت ما می دارند.

مصیبت ما فقط از حکومت دینی و ولایت فقیه نیست. مصیبت دیگرمان از تفکر سنتی مسلط بر حوزه های علمیه است که می پندارد با تلقی گذشتگان از شرع می توان همه امور دوران مدرن را سامان داد.

هر دو تفکر (اسلام سیاسی حکومتی و اسلام سنتی) با چنین بولفضولی‌های دارند به بالا آمدن حکومت سکولار و به حاشیه راندن فقاهت پرمدعا و تمامت خواه کمک می کنند، و نمی دانند که دارند چه خدمتی می کنند!

شریعت نیاز به بازخوانی دارد تا از شر این فتاوای یاوه و بی پایه نجات پیدا کند.

@Mohsen_Kadivar_Official
https://kadivar.com/17465/
Forwarded From کتابخانه علامه مجلسی (مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه)
#یادداشت
صباحة الخط؛ اولین اصطلاح برای خوشنویسی
سید حسن موسوی بروجردی
http://almajlesilib.com/post/75
Forwarded From البساتین | محمدرضا معینی
📝

🔴در رثای پارسای بسیاردان
✍🏻استاد حسن طارمی‌راد

انالله و انا الیه راجعون

🔸دو سه ساعت از دریافت خبر وفات استاد عظیم الشأن پارسا و بسیاردان می‌گذرد. مرور سریع بر روزهای درس «شرح اشارات» که گرانبار از افادات عالمانه در اقالیم علوم بود، خاطراتی نیک را زنده کرد.

🔸هر روز قریب پنج دقیقه قبل از شروع درس با طمأنینه‌ای شگفت و گام‌هایی استوار از خانه به مسجد معصومیه می‌آمد، کنار صندلی درس می‌نشست و سر ساعت ١٠ بر جایگاه تدریس قرار می‌گرفت و مباحث را از کتاب می‌خواند و شرح می‌فرمود، و چه بقاعده و در چارچوب موضوع.
از توضیحات لغوی و کلامی و عرفانی دریغ نداشت، اما پیوسته یادآوری می کرد که خواجه اشارات را در نظام مشاء شرح کرده، هرچند خود به فلسفه اشراق معتنی بوده است.

🔸آنچه بیش از هر چیز در محضر او مشهود بود حرمت‌گذاری به علم و عالمان بود. با ابتهاجی کم‌نظیر از یافته‌های علمی سخن می‌گفت، خواجه طوسی را با تمام وجود می‌ستود و تدبیر و حکمتش را ارج می‌نهاد. نسخه‌ای نفیس از تحریر اقلیدسی مؤیّد الدین عْرضی داشت و معتقد بود همین نسخه به رؤیت خواجه رسیده بوده است. دلیل این نظر را از ایشان جویا نشدم اما حالت نشاط و شادابی ایشان را هنگامی که به صفحات کتاب نظر می‌افکند هرگز از یاد نمی‌برم. می‌فرمود چشم خواجه بر این صفحات افتاده است، پس ارزشی فراتر از تصور دارد.

🔸وقتی به نمط مقامات العارفین رسید، مطالب بلندی بیان کرد و مهمتر آنکه می‌فرمود نقل است که ابن سینا این نمط را پس از کسب یک تجربه عرفانی نوشته است‌. کتابخانه فاخری داشت و چه بزرگوارانه داشته‌هایش را -که بعضی از آنها منحصر به فرد بودند- در اختیار طلاب قرار می‌داد، با آنکه به تجربه می‌دانست گاهی آن کتاب‌ها بازگردانده نمی‌شوند. حتی نسخه‌های خطی تألیفات خود را نیز به آسانی برای استنساخ به اشخاص امانت می‌داد و گاه اشاره می کرد که شرح اشاراتش را که پر از حواشی بوده به یکی از دوستان همدرسش در تهران امانت داده بوده و دیگر برنگشته است، بنابراین یکبار دیگر بر نسخه ای دیگر حاشیه زده است.

🔸محضرش راستی را که مشوق علم‌آموزی و علم‌دوستی همراه با وارستگی بود. سخن کوتاه کنم و ذکر نکته‌‌های بسیار دیگر را به وقت دیگر وانهم. به روح این استاد فقید درود می‌فرستم.

اللهم احشره مع اولیائک محمد و آله الطاهرین

#یادداشت

#البساتین
@AlBasatin
Forwarded From unknown
🗞 #یادداشت

💠 پاسخ زیبای حضرت آیت الله صافی گلپایگانی مدظله به یک سؤال...

⁉️ سؤال:

اگر قرار باشد خداوند متعال يك آرزوى شما را برآورده كند، در اين صورت بهترين و مهمترين آرزوى شما چيست؟

✍🏼 پاسخ:

سؤال بسيار مهمى است كه غير از ائمه طاهرين عليهم السلام، كه راسخين در علم و معادن بصيرت و معرفت و كمالات عاليه و ملهم به الهامات خاصّه ربّانيه هستند، كسى نمى‏ تواند جواب كافى و شافى از آن بدهد.

🔸نمى‏ دانم از خدا با چنين شرطى كه يك #آرزو و حاجتم برآورده باشد، چه درخواستى بنمايم و كدام يك از حوايج خود را مسألت كنم؟!

🔹آيا از درگاه او ايمانِ ثابت، رضا و رضوان او را بخواهم؟

⭕️ يا فرج و #ظهور آقا، حضرت صاحب الامر، ارواح العالمين له الفداء، را مسألت نمايم؟

يا عرض كنم‏ "الهي اجْعَلْني كَما تُحِبُّ وَ كَما تُريدُ"؟ يا براى همه بندگان خدا، خير و #سعادت دنيا و آخرت و هدايت بخواهم و يا...

👈🏼 ولى من خدا را باسط اليدين بالعطيه مى‏ دانم؛ مى‏ دانم كه از خزاين رحمت و كرم او هر چه #انفاق و بخشش و عطا شود، چيزى كم نمى‏ شود.

🔸همه دعاها را مستجاب مى‏ فرمايد. او فياض مطلق است؛ "لا يَشْغَلُهُ سَمْع عَنْ سَمْعٌ يُعْطي مَنْ سَأَلَهُ وَ يُعْطي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ" است.

🔹كرم و عطاى او محصور و معدود نمى‏شود "لاتَنْفَدُ خَزائِنُهُ وَ لا تَزيدُهُ كَثْرَةُ الْعَطاءِ الّا جُوداً وَ كَرَماً"

👈🏼 او در كتاب كريمش و وحى نازل بر حضرت خاتم الانبيا صلى الله عليه و آله، به همگان براى حضور در مشهد دعا، بارِ عام و اذن مطلق داده...

و با اعلان و بلكه فرمانِ‏ "وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني اسْتَجِبْ لَكُمْ انَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرونَ عَنْ عِبادَتي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ" همه را به #دعا مأمور و باب استجابت آن را بر روى همه گشوده است.

🔸لذا من همه حوايجم را، كه هر چه هستم و دارم، #حاجت و نياز است، از او مى‏ خواهم و رحمت واسعه و ربانيت و فياضيت نامتناهى او را محدود و متناهى نمى‏ شمارم...

🔹و فخرم اينست كه سراپاى وجودم، فقر و حاجت به اوست و عزّتم به اينكه كارساز و قاضى‏ الحاجات اوست.

🔗 منبع: کتاب "با جوانان" تألیف معظم له، صفحه ۵۲

📚 همراه با عالمان شیعه| حجره فقاهت

🆔 @hojre_feghahat
Forwarded From کتابخانه علامه مجلسی (مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه)
#یادداشت
پیشینه تاریخی برگزاری مراسم روز عاشورا در جوامع شیعی
یادداشتی از احمد خامه یار

درباره زمان
#یادداشت
پیشینه تاریخی برگزاری مراسم روز عاشورا در جوامع شیعی
یادداشتی از احمد خامه یار

درباره زمان پیدایش و شکل‌گیری مراسم روز عاشورا در میان جوامع شیعی، با استناد به گزارش‌های مورخان معتبر عراقی همچون ابن جوزی (المنتظم، ج۱۴، ص۱۵۰) و ابن اثیر (الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۴۹) مبنی بر عزاداری‌های شیعیان بغداد در روز عاشورا که در زمان معزّالدوله دیلمی (حکومت: ۳۳۴-۳۵۸ق) از سال ۳۵۲ق آغاز شد و در سال‌های بعد نیز ادامه یافت، دیدگاهی که میان بسیاری از اسلام‌شناسان و پژوهشگران تاریخ تشیع، از جمله علی‌اصغر فقیهی (تاریخ آل‌بویه، ص۳۰)، هاینس هالم (شیعه، ص۶۱)، حمزة الحسن (طقوس التشیّع، ص۴۴۰) و دیگران رواج یافته، آن است که این عزاداری‌ها، نخستین مراسم‌های رسمی و عمومی روز عاشورا در میان جوامع شیعی بوده و در واقع آل‌بویه نخستین حکومتی بوده‌اند که برپایی چنین مراسمی را حمایت کرده و به ترویج آن پرداخته‌اند. چنانکه گزارش‌های همان مورخان، حاکی از برپایی مراسم جشن و سرور روز غدیر پیش از مراسم سوگواری روز عاشورا، یعنی به فاصله زمانی کمتر از یک ماه از آن بوده است.
http://www.almajlesilib.com/post/500
Forwarded From کتابخانه علامه مجلسی (مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه)
#یادداشت
مجلّه تُراثیِ «جَرنَل» در گامِ ۳۱

مجلّه تُراثیِ «جَرنَل» (Journal) به دو زبان اردو و انگلی
#یادداشت
مجلّه تُراثیِ «جَرنَل» در گامِ ۳۱

مجلّه تُراثیِ «جَرنَل» (Journal) به دو زبان اردو و انگلیسی از «کتاب‌خانه رامپور رضا» سالی یک بار منتشر می‌شود و به مباحثِ تُراثی در اردو، فارسی و عربی می‌پردازد. مدیرِ کتابخانه - دکتر سیّد حسن عبّاس – سردبیریِ مجلّه را هم برعهده دارد.
http://www.almajlesilib.com/post/508
Forwarded From مطالعات میان رشته ای: منبع شناسی، روش شناسی، آسیب شناسی
#یادداشت
«واسازیِ هرمنوتیک قرآنی؛ درآمدی بر تفسیر خواننده محور قرآن»
قاسم درزی – 8 فروردین 1400
@interdisciplinarity
در هرمنوتیک با گونه های متفاوتی روبرو هستیم: برخی مکاتب هرمنوتیکی به دنبال کشف مراد متکلم و نویسنده متن هستند و تمام اهتمام خود را نیز در راستای این هدف قرار میدهند. دیلتای و شلایر ماخر در زمره سردمداران این رویکرد هرمنوتیکی محسوب میشوند. البته در تفسیر قرآن نیز عموماً مفسرین به دنبال فهم مراد الله در متن قرآن کریم هستند. گرچه در نگاهِ سنتیِ مفسران قرآن، برخلاف آنچه در هرمنوتیک شاهد هستیم، با روشی منقّح و پیراسته روبرو نیستیم امّا از جهتِ غایت، هدفی مشابه میان رویکردِ سنتی تفسیر و هرمنوتیک کلاسیک دیده میشود. امّا آنچه که اینجا و در این یادداشت مورد نظر ما است چیزی است کاملاً متفاوت با آنچه رویکردِ سنتی در تفسیر و یا هرمنوتیک کلاسیک به دنیال آن است: در اینجا به جای تمرکز بر ارتباط «نویسنده-متن» به دنبال ارتباط «خواننده-متن» هستیم؛ این رویکرد اخیر به دوره پسامدرن و نگاهی پساساختارگرا تعلق دارد؛ از این جهت پساساخت¬گرا است که به جای تمرکز به ساختار متن و کشف معنا از طریق آن ساختار، به نوع نگاه خواننده و معنایی که او از متن دریافت میکند متوجّه است. همچنین آنرا رویکردی «واساز» دانسته ایم زیرا کانونِ توجه را از نگاهِ رایج به تفسیر تغییر داده و به خواننده متمایل کرده است. ژاک دریدا به عنوان پایه گذاری واسازی، در حقیقت به دنبال نقد ساختارگرایی و ارائه رویکردی متفاوت در مواجهه با متن بوده است.
واسازی که معادل واژه لاتین دیکانستراکشن است در معنا نیز به «برهم زدن ساختار-سازه» دلالت دارد. بنابراین دریدا به دنبال برهم زدن نگاه کانونی در خوانش متن است. از نگاه او مفسر نباید صرفا با در نظر داشتن یک نقطه کانونی به خوانش متن بپردازد بلکه لازم است با در نظر داشتن شکلی از آنارشی و بی نظمی، ابعاد مختلف خوانش را مورد توجه داشت.
نگاهِ واساز دریدا از این جهت برای ما اهمیت دارد که با «تغییر نگاه و زاویه دید» در آن روبرو هستیم. چنین تغییری کاملا با رویکرد «میان رشته ای» تناسب دارد. محقق میان رشته پژوه به دنبال آن است که با نگاه از منظرهای مختلف به یک پدیده، نگاهی جامع المنظر را برای خود ایجاد نماید. ادراکِ جامع، غایت مطالعات میان رشته ای محسوب میشود. توجه به تغییر زوایه دید در نگاهِ واساز مورد نظر دریدا ما را با روشی متفاوت در تفسیر قرآن روبرو میکند که در طول تاریخ تفسیر به شدت کم اهمیت دانسته شده و اساساً مورد توجه و دغدغه مفسران و قرآن پژوهان نبوده است. تنها در دوران اخیر و مدرن است که محققان انگشت شماری را میتوان یافت که با همین رویکرد به خوانش قرآن پرداخته اند. جالب توجه است که حتی در کتابهای «روش تفسیر» نمیتوان اثری از این روش تفسیری مهم و اثرگذار یافت و تمام آنچه در قالب روش تفسیر معرفی میشود صرفا به دنبال کشف مراد الله هستند و کمترین توجهی به واکنش خواننده متن قرآن ندارند. احتمال قوی آن است که قرآن پژوهان میپنداشته اند که اتخاذ رویکردِ «خواننده محور» متضمن آن است که رویکرد «مولف-محور» کنار گذاشته شود. به همین جهت حتی بعد از توسعه این روش در دوره نیز علاقه ای در میان قرآن پژوهان به این روش تفسیری دیده نشده است. البته نباید اینرا از نظر دور داشت که دانش قرائت و تجوید، قرابتِ بسیار زیادی به رویکرد «خواننده محور» دارد. اما متاسفانه همیشه فاصله زیادی میانِ این دانش و آکادمیا وجود داشته است. اینک برای تقریب به ذهن بیشتر، به دو نمونه نسبتا موفق که با رویکرد «خواننده محور» به تفسیر قرآن پرداخته اند اشاره میکنم:
اندرو ریپین و نوید کرمانی به عنوان دو قرآن پژوه که با دو سبک کاملاً متفاوت از رویکرد خواننده محور بهره برده اند مورد نظر میباشند. اندروریپین به عنوان یک قرآن پژوهِ تجدید نظر طلب اساساً اعتباری برای منابع اسلامی قائل نیست که بخواهد در مواجهه با متن قرآن کریم از آنها استفاده کند. اندروریپین(2009) در مقاله «هنر جناس سازی در قرآن» به دنبال آن است که ببیند «جناس در قرآن تا حد زیاد به قرائت خواننده از متن قرآنی بستگی دارد». او در قسمت دیگر این نوشتار صراحتا تاکید میکند که به دنبال دریافتن مراد مولف و نویسنده نبوده و صرفا میخواهد واکنش مخاطب در مواجهه با جناس را تبیین نماید: «هدف این جستار نه توصیف یا تحلیل مفاهیم تجنیس عربی است و نه استدراک قصد مولف که در فراسوی جناسهای قرآنی قرار دارد. هدف این مقاله محدود است به رویارویی خواننده با متن قرآن و ادراکات حسی او که منبعث از قرائت یا شنیدن متن است». او سپس با ارائه فهرستی از جناسها در قرآن تلاش میکند معانی ای که در قالب تجنیس برای مخاطب بوجود می آید را به نمایش بگذارد و در این مسیر نیز رویکردی بدیع و بسیار متفاوت را پِی میگیرد. ادامه👇👇👇👇👇
Forwarded From کتابخانه علامه مجلسی (مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه)
#یادداشت
خاندان روضاتی کاغذپاره‌ها را هم نگه می‌داشتند
برگرفته از کتاب: مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران
http://almajlesilib.com/post/257