مكتبة المجلسي ودارالتراث

حتی مثلاانجيلهایی که اولین چاپ کلکته و اولین چاپ لیدن بوده ، ترآن همین طور، در هر حال وقتی سلطنت بله، بعد از ناصرالدين شاه، مظفرالدین شاه که پادشاه میشود و این علاقه را به کتاب خیلی نداشته ، آن وقت یکی از درباری ها که بنام لسان الدوله بوده ، یکی از همان ترک هائی بوده که در تبریز با مظفرالدین میرزای ولیعهد بوده وقتی که مظفرالدین میرزا پادشاه می شود به تهران می آید، او لسان الدوله را رئیس کتابخانه میکند. او هم نمیتوانم حالا بگویم یا از روی ندانستن چی بوده ، مقدار زیادی از این کتاب ها را از کتابخانه خارج میکند، و به یهودی ها می فروشد که یعنی منشاء و ریشه کتابخانه خطی بریتیش میوزیوم که رئیسش آن پروفسور با زیل گری هست ، اینها کتاب هائی است که از کتابخانه سلطنتی به توسط یهودی ها به آنجا رفته است. در هر حال آن وقت خیلی دزدی شد در کتابخانه، خیلی به مقدار زیادی از بهترین کتاب ها را دزدیدند. مثلا" آن مرقع گلشنی که نادرشاه از هندوستان به غنيمت گرفته بود، چندین صفحه از این مرقع گلشن در همین زمان از کتابخانه سلطنتی خارج شد و رفت به کتابخانه بریتیش میوزیوم، و چند صفحه اش هم در دست خود مردم در ایران بود. تا آخر قاجار این کتابخانه دیگر از آن حالت که توی یک اطاق تمیز باشد و به آن برسند، بیرون آمد، یعنی در این مدت ، از زمان ناصرالدینشاه که مرد تا اواخر سلطنت رضاشاه که تقریبا می شود در حدود هشتاد و پنج سال اینجا کتابخانه نبود، یک انباری بود، توی زیرزمین این کتاب ها را ریخته بودند، همین جور توی گونی، و بعضی صندوق های چوبی شکسته ، درش هم ، در آن اطاق هم مهر و موم بود ، هیج کس نه با آنجا کارداشت نه هیچ چیز، که به مرور زمان این کتاب ها تمام بیشترش از بین رفت ، در سال 1317 شمسی رضا شاه کبیر علاقمند شد که یک کتابخانه ملی برای ایران درست کند، چون ما كتابحانه نداشتیم. خوب ، بزرگان ادب و فضل و دانش آن زمان را جمع کردند گفتند یک کتابخانه ای درست کنید بنام کتابخانه ملی که تمام مردم بتوانند استفاده کنند. این کتابخانه ملی را هم ریشه و منشائش از کتابخانه سلطنتی شد ، یعنی مرحوم دکتر مهدی بیانی که استاد دانشگاه بود در آن موقع امر کردند که بیاید توی آن انبارها هرچه که صلاح می داند از این کتابها جدا بکند بفرستند که برای کتابخانه ای که یعنی یک جایی را مثل جلوی آن چیز باستان شناسی بود در تهران، آنجا درست کردند به نام کتابخانه ملیف و این کتابها را مرحوم دکتر بیانی تقریبا در حدود دوازده هزار و خرده ای کتابف چون صورت اینها را همه را بنده فهرست نوشتم، تمام در کتابخانه بود. البته نمی توانم حالا بگویم هست، چون نمی دانم چه بر سرشان آمده، حدود دوازده هزار جلد کتاب که تقریبا پنج هزار کتاب خطی خیلی عالی را با هشت یا نه هزار کتاب چاپی را دکتر بیانی جدا کرد. البته خودش بود، یک عده ای بودند. عباس اقبال بود آشتیانی، حبیب الله یغمایی بود. اینها را چون زیر ش امضا کردند من می گویم، و اگر نه من مثلاعباس اقبال آشتیانی را ندیده بودم.
(خاطرات بدری آتابای از سری خاطرات تاریخ شفاهی ایران هاروارد)
@jafarian1964

کتابخانه در اواخر بهمن سال 1357 با استعفای آقای افشار وارد مرحله تازه‌ای شد. رژیم پهلوی از میان رفت و شرایط سیاسی خاصی در کشور آغاز شد که از قضا، دانشگاه تهران یکی از کانون‌های اصلی تحولات آن بود. در طول بیش از یک سال، دانشگاه تهران، پایگاه گروه‌ها و گروهک‌هایی بود که مثل قارچ روییده بودند و دانشکده‌ها و اتاق‌های آن را به اتاق فعالیت‌های از هر نوع و حتی نظامی تبدیل کرده بودند. در تمام این مدت، کتابخانه باید روزهای سختی را گذرانده باشد. پس از یک دوره التهاب، از اواخر سال 59 و سپس سال 60 و زمانی که دانشگاه‌ها بازگشایی شدند، کار عادی و روزانه کتابخانه آغاز شده است. در تمام این چهار دهه، همواره نماز جمعه در سمت قبله کتابخانه برگزار شده و طبعا به دلیل مسائل امنیتی، دست کم دو سمت کتابخانه در جنوب و شرق، از دسترس مدیران خارج بوده است. در دو سال گذشته، و تا پیش از کرونا، روزهای جمعه نیز کتابخانه باز بود. در وقت اقامه نماز جمعه، از ساعت یک به بعد، در ایامی که نماز در مصلی برگزار می‌شد، از صبح جمعه باز بود.
در این مدت، مدیران مختلف، و کارمندانی که بسیاری از آنان از دوره قبل بودند، کتابخانه را سر پا نگاه داشتند. شرح آمدن این مدیریت‌ها را در کتاب «تاریخ کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران» کاری از سرکار خانم اصیلی و سرکار خانم کرم‌رضایی می‌توان ملاحظه کرد. تدوین کتاب «تاریخ کتابخانه» به درخواست بنده و از همان نخستین سالی که به اینجا آمدم آغاز شد و پس از یک سال انتشار یافت. اما روشن بود که در کنار آن تاریخ مکتوب، لازم بود قدم دیگری هم برای ثبت وقایع کتابخانه برداشته شود و آن، تدوین تاریخ شفاهی بود. می‌شود گفت برای این کار، یعنی تاریخ شفاهی کتابخانه، قدری دیر شده و زمان گذشته بود و بسیاری از کسانی که در روزگار نخست کتابخانه بودند، دیگر در دسترس نبودند، اما این قبیل کارها، حتی اگر زمانش هم اندکی بگذرد، باز انجامش می‌تواند گوشه‌ای از آنچه بر اینجا گذشته، حفظ کند.
در میان دوستانی که در این اواخر به کتابخانه آمدند، آقای سید هانی مظفری‌نیا، از کارمندان کتابخانه، علاقه‌مند به این کار بود. بنده هم او را تشویق کرده و همکاری از بیرون کتابخانه که فردی شایسته و اهل فن است؛ یعنی دوست عزیز و فعال در عرصه علم و اندیشه، جناب آقای آرش امجدی را در کنار او قرار دادم. این دو دوست، با تلاش و کوششی درخور، به دنبال مصاحبه‌ها رفتند و توانستند در مدتی نزدیک به یک سال و نیم، مجموعه حاضر را فراهم آورند. کسانی که دستی در این گونه فعالیت‌ها دارند، می‌دانند که این کارها دشوار، و یافتن افراد و مصاحبه و سپس پیاده کردن و اصلاح آن‌ها، کار سختی است. طرح بالاخره به سرانجام رسید و ما امروز مجموعه‌ای ارجمند در ثبت تاریخ شفاهی کتابخانه مرکزی داریم که گرچه ممکن است نواقصی داشته باشد، اما مسلماً، اگر به نیمه پر آن نگاه کنیم، باید آن را اثری ارزشمند بدانیم.
طبیعی است که با توجه به زمان تدوین این اثر، کسانی برای مصاحبه در دسترس بودند که غالب دوران شغلی آنان به پس از انقلاب مربوط می‌شد، هرچند شماری نیز هستند که پیش از انقلاب اسلامی سال 1357 هم در کتابخانه بوده‌اند. درواقع، هدف از تدوین تاریخ شفاهی، گزارش آن در یک دوره پنجاه‌ساله بوده است. در میان مصاحبه‌شوندگان، مدیران پیشین کتابخانه نیز هستند، هرچند برخی از دنیا رفته و شماری هم امکان دسترسی به آنان نبود. از میان کارمندان نیز، طیف‌های مختلفی انتخاب شدند. ممکن است در این زمینه کوتاهی‌هایی هم شده باشد. به هر روی باید این اثر را تاریخ شفاهی پنجاه‌ساله کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران نامید. 👇👇

بعد رفتيم مرقد حضرت زينب سلام الله عليها كه جامع آن باز بود، اما محلى كه ضريح در آن بود بسته بودند; چون دير وقت بود. يك حلقه صوفيانه در حدود پانصد نفر، مشغول ذكر گفتن جمعى و خم شدن و راست شدن بودند. در حالى كه دور تا دور جامع دست در دست هم داشتند. يك عروس هم آوردند با كف و دف; گويا براى تيمّن و تبرّك. پرچم بزرگ حلقه صوفيانه نشان مى داد كه اينها متعلق به طريقه حامديه شاذليه بودند. پس از آن عازم هتل شديم. راهنما گفت كه 10 ميليون فقير در مصر است. 35 ميليون متوسط كه روزها براى نان شب كار مى كنند و 18 ميليون طبقه بالا. از فقرا سه ميليون نفر روى مقابر زندگى مى كنند. يعنى اتاقك هايى كه روى قبرها ساخته شده است. حدود شش و نيم ميليون مسيحى نيز در اين كشور هست; اما حتى يك يهودى در اين كشور زندگى نمى كند. چون همه به اسرائيل مهاجرت كرده اند.

حتی مثلاانجيلهایی که اولین چاپ کلکته و اولین چاپ لیدن بوده ، ترآن همین طور، در هر حال وقتی سلطنت بله، بعد از ناصرالدين شاه، مظفرالدین شاه که پادشاه میشود و این علاقه را به کتاب خیلی نداشته ، آن وقت یکی از درباری ها که بنام لسان الدوله بوده ، یکی از همان ترک هائی بوده که در تبریز با مظفرالدین میرزای ولیعهد بوده وقتی که مظفرالدین میرزا پادشاه می شود به تهران می آید، او لسان الدوله را رئیس کتابخانه میکند. او هم نمیتوانم حالا بگویم یا از روی ندانستن چی بوده ، مقدار زیادی از این کتاب ها را از کتابخانه خارج میکند، و به یهودی ها می فروشد که یعنی منشاء و ریشه کتابخانه خطی بریتیش میوزیوم که رئیسش آن پروفسور با زیل گری هست ، اینها کتاب هائی است که از کتابخانه سلطنتی به توسط یهودی ها به آنجا رفته است. در هر حال آن وقت خیلی دزدی شد در کتابخانه، خیلی به مقدار زیادی از بهترین کتاب ها را دزدیدند. مثلا" آن مرقع گلشنی که نادرشاه از هندوستان به غنيمت گرفته بود، چندین صفحه از این مرقع گلشن در همین زمان از کتابخانه سلطنتی خارج شد و رفت به کتابخانه بریتیش میوزیوم، و چند صفحه اش هم در دست خود مردم در ایران بود. تا آخر قاجار این کتابخانه دیگر از آن حالت که توی یک اطاق تمیز باشد و به آن برسند، بیرون آمد، یعنی در این مدت ، از زمان ناصرالدینشاه که مرد تا اواخر سلطنت رضاشاه که تقریبا می شود در حدود هشتاد و پنج سال اینجا کتابخانه نبود، یک انباری بود، توی زیرزمین این کتاب ها را ریخته بودند، همین جور توی گونی، و بعضی صندوق های چوبی شکسته ، درش هم ، در آن اطاق هم مهر و موم بود ، هیج کس نه با آنجا کارداشت نه هیچ چیز، که به مرور زمان این کتاب ها تمام بیشترش از بین رفت ، در سال 1317 شمسی رضا شاه کبیر علاقمند شد که یک کتابخانه ملی برای ایران درست کند، چون ما كتابحانه نداشتیم. خوب ، بزرگان ادب و فضل و دانش آن زمان را جمع کردند گفتند یک کتابخانه ای درست کنید بنام کتابخانه ملی که تمام مردم بتوانند استفاده کنند. این کتابخانه ملی را هم ریشه و منشائش از کتابخانه سلطنتی شد ، یعنی مرحوم دکتر مهدی بیانی که استاد دانشگاه بود در آن موقع امر کردند که بیاید توی آن انبارها هرچه که صلاح می داند از این کتابها جدا بکند بفرستند که برای کتابخانه ای که یعنی یک جایی را مثل جلوی آن چیز باستان شناسی بود در تهران، آنجا درست کردند به نام کتابخانه ملیف و این کتابها را مرحوم دکتر بیانی تقریبا در حدود دوازده هزار و خرده ای کتابف چون صورت اینها را همه را بنده فهرست نوشتم، تمام در کتابخانه بود. البته نمی توانم حالا بگویم هست، چون نمی دانم چه بر سرشان آمده، حدود دوازده هزار جلد کتاب که تقریبا پنج هزار کتاب خطی خیلی عالی را با هشت یا نه هزار کتاب چاپی را دکتر بیانی جدا کرد. البته خودش بود، یک عده ای بودند. عباس اقبال بود آشتیانی، حبیب الله یغمایی بود. اینها را چون زیر ش امضا کردند من می گویم، و اگر نه من مثلاعباس اقبال آشتیانی را ندیده بودم.
(خاطرات بدری آتابای از سری خاطرات تاریخ شفاهی ایران هاروارد)
@jafarian1964

به اطلاع دوستداران کتاب می رساند، تا این لحظه هویت 490 نفر از متقاضیان نسخ خطی تأیید شده و آنها می توانند مطابق روالی که در راهنما گفته شده، از نسخه های خطی کتابخانه مرکزی استفاده کنند.
هویت تعداد 60 نفر به دلیل ارائه اطلاعات نادرست، از قبیل این که کارت ملی را نگذاشته یا نواقص دیگری دارند، تایید نشده است.
از این پس به دلیل ارائه نسخ در وبسایت، از ارائه خدمات در خود کتابخانه معذور هستیم. این مساله بویژه به خاطر کرونا با جدیت اجرا خواهد شد.
کتابخانه هیچ محدودیتی برای ثبت نام افراد و احراز هویت ندارد و عزیزان البته در تأیید آن اندکی صبوری خواهند کرد.
دوستانی که این چند روز از تصاویر استفاده کرده اند، شاهد بوده اند که کیفیت نسخ عالی است، و اندکی در دانلود صبوری می طلبد.
از دوستان خواهشمندم در این زمینه اطلاع رسانی کرده و ما را در ارائه خدمت، یاری کنند.

یک نسخه از کتاب بالا در یمن است که خیلی سال پیش آن را دیدم و نسخه ای هم در کتابخانه برلین است که سال ۲۰۱۲ آن را در آنجا یافتم و از آن عکسی گرفتم. نسخه مهم و اقدم آن در آمبروزیاناست که عکس آن را هم دارم. این کتاب باید تصحیح و منتشر شود. مدتی پیش به فاضل محترم آقای موسوی بروجردی پیشنهاد کردم کتاب را منتشر کنند. یک تحقیقی از این متن سال ها پیش به عنوان رساله دکتری در غرب صورت گرفت اما هنوز چاپ نشده است. دو نسخه یمن و برلین همدیگر را تکمیل می کنند. نسخه آمبروزیانا بسیار کهن است و البته کامل نیست. نسخه ریشه های مشترک با اخبار صفین نصر بن مزاحم دارد اما به نظر می رسد که تحریری است که در آن از روایات نسخه های دیگر هم استفاده شده. باید کسی جدی روی این متن مهم و ارزشمند شیعی کار کند. در کانال نسخه های خطی عکس یک برگ آن را گذاشتم که می بینید.

چندی قبل در گروه خاصی از شبکه های تحقیقاتی اجتماعی که محققان و اندیشمندان شیعی به خصوص اندیشمندان ایرانی وعراقی در آن جمع بودند به موضوعی اشاره کردم که انعکاس این موضوع چیزی نبود که انتظارش را داشتم، صحبت از نسخه های خطی و با ارزش قابل و اعتماد بود خاطره ای نقل کردم از یکی از علما که چند روز پیش به درد دل از یک نسخه بسیار قدیمی از نهج البلاغه گفت که در خانه یکی از علمای اصفهان چندین نفر آن را رویت کرده اند اما با در گذشت آن عالم اصفهانی، گنجینه کتابهایی که همراه او بود از دسترس خارج شد و فرزند وی در مقابل درخواستهای مکرر علما و مسئولان حاضر نشد حتی آن نسخه را به کسی نشان بدهد. وی گفته بوده است که می خواهم این نسخه را به اروپاییان بفروشم!!! بعد از نقل این خاطره اما به جای همراهی از نسخه شناسان و محققان مشهوری که در آن گروه فعال بودند، مشاهده کردم که درد دل یکایک آنها باز شد و کار پسر آن عالم را تایید کردند که اگر آنها هم جای او بودند همین کار را می کردند. در کمال تعجب علت را پرسیدم و چندین نفر از محققان برجسته و یا دانشجویان دوره دکتری تاریخ اسلام و ... زبان به گلایه باز کردند که فروش نسخه خطی شیعی به اروپاییان عاقلانه تر از آن است که در کتابخانه های مختلف ایران وعراق این نسخه های مهم خطی به اسارت گرفته شود گلایه آنها این بود که اگر کسی بخواهد نسخه خطی رابرای تحقیق و تفحص در اختیار داشته باشد در کتابخانه های وطنی چنین امکانی به وی داده نمی شود حتی اگر چهرهای سرشناس و معتمد و آگاه به کار باشد این یعنی انکه علمی که در کتابهای قدیمی است محبوس مانده تا رقبا آنچه دارند به دنیا عرضه کنند. آقای موسوی رییس بزرگترین دارالتراث نجف در یکی از این نمونه ها خاطره ای از سفرهای مکرر خود به ترکیه و کتابخانه مشهور سلیمانیه ذکر کرد و گفت در آنجا مدیران کتابخانه مشهور سلیمانیه کاری ندارند شما توریست هستید؟ محققید؟ یا یک کارگر معمولی؟ نه از شما کارت عضویت می خواهند و نه بوروکراسی وحشتناکی که در ایران حاکم است را انجا می بینید، تنها با نشان دادن یک پاسپورت ساده می توانید مانند هزاران تن دیگر در این کتابخانه مهم به هر کتابی که خواستید دسترسی داشته باشید تنها هزینه ای که از شما برای تحقیق و تفحص در کتب اسلامی این کتابخانه بزرگ گرفته می شود هزینه گرفتن کپی از نسخه های خطی یا کتابهای نفیس است که آن هم هزینه بسیار ناچیزی است.

او می گوید همین موضوع است که باعث شده در کنار عدم اجازه محققان و اندیشمندان به دسترسی به کتابهای نفیس شیعی در کتابخانه های ایران، کتابهای خطی ترکیه ومنابع موجود در کتابخانه هایشان مرجع اسلام شناسان قرار بگیرد و اسلام به قرائت ترکیه ها در جهان رواج یابد.

رسول جعفریان تاریخ شناس برجسته کشور که در زمینه تاریخ اسلامی آثار متعددی دارد و از چهره های شناخته شده این عرصه است به تازگی در تلگرام کانالی زده که حاصل تحقیقاتش در کتب خطی را با تفسیر و توضیح به اشتراک می گذارد، در میان این تصاویر او هم از این پدیده نامیمون در عرصه کتابداری ایران گلایه های زیادی دارد و بارها به اشکال مختلف از به اسارت کشیدن کتابهای خطی در کتابخانه های مشهور کشورمان از جمله کتابخانه کاخ گلستان شکایت می کند در یکی ازاین موارد جعفریان، تصاویری از نقاشی های دوره قاجار در یک کتاب را به اشتراک گذاشته و زیرش نوشته است : این تصاویر البته ایران نیستند و اگر بودند که دسترسی به اونها کار دشواری بود. ای کاش می شد نسخه های کاخ گلستان را به راحتی در اختیار دیگران گذاشت. آیا عقلی برای این کار هست؟

او درجایی دیگر در زیر یکی از تصاویرش از یک نسخه ترکیه ای می نویسد:

این نسخه های ترکیه چه اندازه نفاست دارد! همه سرمایه جهان اسلام آنجاست.

یک نسخه از کتاب بالا در یمن است که خیلی سال پیش آن را دیدم و نسخه ای هم در کتابخانه برلین است که سال ۲۰۱۲ آن را در آنجا یافتم و از آن عکسی گرفتم. نسخه مهم و اقدم آن در آمبروزیاناست که عکس آن را هم دارم. این کتاب باید تصحیح و منتشر شود. مدتی پیش به فاضل محترم آقای موسوی بروجردی پیشنهاد کردم کتاب را منتشر کنند. یک تحقیقی از این متن سال ها پیش به عنوان رساله دکتری در غرب صورت گرفت اما هنوز چاپ نشده است. دو نسخه یمن و برلین همدیگر را تکمیل می کنند. نسخه آمبروزیانا بسیار کهن است و البته کامل نیست. نسخه ریشه های مشترک با اخبار صفین نصر بن مزاحم دارد اما به نظر می رسد که تحریری است که در آن از روایات نسخه های دیگر هم استفاده شده. باید کسی جدی روی این متن مهم و ارزشمند شیعی کار کند. در کانال نسخه های خطی عکس یک برگ آن را گذاشتم که می بینید.

حتی مثلاانجيلهایی که اولین چاپ کلکته و اولین چاپ لیدن بوده ، ترآن همین طور، در هر حال وقتی سلطنت بله، بعد از ناصرالدين شاه، مظفرالدین شاه که پادشاه میشود و این علاقه را به کتاب خیلی نداشته ، آن وقت یکی از درباری ها که بنام لسان الدوله بوده ، یکی از همان ترک هائی بوده که در تبریز با مظفرالدین میرزای ولیعهد بوده وقتی که مظفرالدین میرزا پادشاه می شود به تهران می آید، او لسان الدوله را رئیس کتابخانه میکند. او هم نمیتوانم حالا بگویم یا از روی ندانستن چی بوده ، مقدار زیادی از این کتاب ها را از کتابخانه خارج میکند، و به یهودی ها می فروشد که یعنی منشاء و ریشه کتابخانه خطی بریتیش میوزیوم که رئیسش آن پروفسور با زیل گری هست ، اینها کتاب هائی است که از کتابخانه سلطنتی به توسط یهودی ها به آنجا رفته است. در هر حال آن وقت خیلی دزدی شد در کتابخانه، خیلی به مقدار زیادی از بهترین کتاب ها را دزدیدند. مثلا" آن مرقع گلشنی که نادرشاه از هندوستان به غنيمت گرفته بود، چندین صفحه از این مرقع گلشن در همین زمان از کتابخانه سلطنتی خارج شد و رفت به کتابخانه بریتیش میوزیوم، و چند صفحه اش هم در دست خود مردم در ایران بود. تا آخر قاجار این کتابخانه دیگر از آن حالت که توی یک اطاق تمیز باشد و به آن برسند، بیرون آمد، یعنی در این مدت ، از زمان ناصرالدینشاه که مرد تا اواخر سلطنت رضاشاه که تقریبا می شود در حدود هشتاد و پنج سال اینجا کتابخانه نبود، یک انباری بود، توی زیرزمین این کتاب ها را ریخته بودند، همین جور توی گونی، و بعضی صندوق های چوبی شکسته ، درش هم ، در آن اطاق هم مهر و موم بود ، هیج کس نه با آنجا کارداشت نه هیچ چیز، که به مرور زمان این کتاب ها تمام بیشترش از بین رفت ، در سال 1317 شمسی رضا شاه کبیر علاقمند شد که یک کتابخانه ملی برای ایران درست کند، چون ما كتابحانه نداشتیم. خوب ، بزرگان ادب و فضل و دانش آن زمان را جمع کردند گفتند یک کتابخانه ای درست کنید بنام کتابخانه ملی که تمام مردم بتوانند استفاده کنند. این کتابخانه ملی را هم ریشه و منشائش از کتابخانه سلطنتی شد ، یعنی مرحوم دکتر مهدی بیانی که استاد دانشگاه بود در آن موقع امر کردند که بیاید توی آن انبارها هرچه که صلاح می داند از این کتابها جدا بکند بفرستند که برای کتابخانه ای که یعنی یک جایی را مثل جلوی آن چیز باستان شناسی بود در تهران، آنجا درست کردند به نام کتابخانه ملیف و این کتابها را مرحوم دکتر بیانی تقریبا در حدود دوازده هزار و خرده ای کتابف چون صورت اینها را همه را بنده فهرست نوشتم، تمام در کتابخانه بود. البته نمی توانم حالا بگویم هست، چون نمی دانم چه بر سرشان آمده، حدود دوازده هزار جلد کتاب که تقریبا پنج هزار کتاب خطی خیلی عالی را با هشت یا نه هزار کتاب چاپی را دکتر بیانی جدا کرد. البته خودش بود، یک عده ای بودند. عباس اقبال بود آشتیانی، حبیب الله یغمایی بود. اینها را چون زیر ش امضا کردند من می گویم، و اگر نه من مثلاعباس اقبال آشتیانی را ندیده بودم.
(خاطرات بدری آتابای از سری خاطرات تاریخ شفاهی ایران هاروارد)
@jafarian1964