گفتگوهای تراثی (آرشیو)

فارغ از مباحث تطبیق خط سفینه با خط نسخ دیوان مولانا که حواشی ایشان را دارد که آقای اشکوری هم بدان استناد کرده اند، چون در این سفینه شعری از خود مولانا صائب انتخاب نشده دلیلی است بر اینکه سفینه به خط خود ایشان است و نشانه تواضع ایشان.

تصور می‌کنم این بیت محصول سال‌های پایانی رواج سبک هندی باشد. حتی اگر اینگونه نباشد هم رگه‌های طرز تازه و بارقه‌های افول این سبک را می‌توان در آن به تماشا نشست.
خمیازه کشیدن تیر کنایه از کشیدن تیر است و به هم نزدیک‌ شدن گوشه‌های کمان. ب این توصیف باید گفت مصراع اول معنای روشنی ندارد هرچند به صورت ذهنی می‌توان به این معنی رسید:
وقتی او تیرش را می‌کشد و به سمت دام (با توجه یه ساخت شعر می‌توان ان را به معنای واقعی آن یا معنای مجازی برگرداند) می‌اندازد من کمان‌دار او می‌شوم. در اینجا کمان‌دار احتمالا ایهام تناسبی دارد با تیر و منظور شاعر شاید خود کمان نباشد و ممکن است منظور ریسمانی باشد که برای بستن شکار به کار می‌رفته است.(با توجه به مفهوم مصراع بعد).
در مصراع دوم شاعر می‌گوید از رگ کردنم کمندی می‌سازم برای بستن شکاری که هدف تیر معشوقم قرارگرفته است. مفهوم غایی این است که جانم را برای معشوق می‌دهم تا به هدفش برسد!

سلام جناب سفیدگری عزیز شما خودتان استادید و بهتر از بنده میدانید . متون در علوم مختلف نوشته شده اند لذا مصحح باید هم در آن علم و هم در زبان دوره ای که آن علم نگارش یافته تبحر داشته باشد . مثلا استاد بی بدیل مرحوم همایی در تصحیح التفهیم توان و تبحر بسیار زیادی به نمایش گذاشته اند. جامع العلوم بودن ایشان در این اثر ارزشمند هم از جنبه علمی و هم از جنبه زبانی متجلی شده است.
حال اگر متن ادبی صرف باشد باز هم بهتر است مصحح نوع ادبی مورد علاقه و توانش را انتخاب نماید و صرفا در همان زمینه کار کند مثل استاد شفیعی در عرفان و آقای خالقی مطلق در حماسه و شاهنامه. حتی بد نیست مصحح دوره ای را نیز انتخاب کند و با شناخت کامل از سبک آن عصر منجمله واژگان معمول ، تشبیهات ، استعاره ها و عبارات عربی، احادیث و آیات و تلمیحات با قدرت تمام به رفع معضلات و حل مشکلات متون اقدام نماید. و این را جز با مطالعه و البته شاگردی کردن در محضر استادان نمیتوان به دست آورد. در خدمتتان درس پس دادم . بر بنده ببخشایید.

نسخه ای از سام نامه در هند کتابت و چاپ سنگی شده است و تقریبا نظر عموم پژوهشگران بر این است که متعلق به خواجو نیست. در حقیقت سازنده ای بی نام و نشان همای و همایون خواجو را برداشته و منظومه ای با تغییر نامها و با همان متن برساخته است و هر جا نام هما که از دو هجا ساخته شده است را به سام تبدیل کرده و برای پر کردن جای خالی هجا با واژگان اضافه ای چون سبک، تیز، دوان پر نموده است . در این متن نیز این اضافات به چشم میخورد . امکان اینکه این نسخه در هند نگارش یافته باشد به قزینه نوع تغییرات در متن دور از احتمال نیست. و شاید تغییر متنی دیگر باشد.

آقای حسن انصاری هم قبلا نوشته بود که این کتاب را تحقیق نموده و با مقدمه ای ممتع قصد انشار آ را دارد آیا از چاپ خارج شده است؟ همچنین برای من سوال پیش آمد چه نسبتی بین این دو کار وجود دارد (دو تصحیح همزمان این یک متن)؟ آیا این دو محقق با یکدیگر ارتباط داردند؟ و از همه مهمتر مقدمه آقای انصاری به چه زبانی نگارش یافته است؟

من البته نظریات آقای حیدری را پذیرفتنی نمی‌دانم. جذب شدن یک عده از دوستانم به آن نظریات هم برایم خیلی عجیب است. می‌بینم بعضیها می‌خواهند تعصبات مسلمانی خود را در هر حالی داشته باشند؛‌ بعد وقتی می‌بینند غالب مشکلات‌شان ریشه در روایات دارد، می‌خواهند خیال خود را راحت کنند و مشکل را اساسی حل کنند! این طوری، حرف آقای حیدری را می‌پذیرند و بعد با استدلال به اعجاز علمی قرآن و امثال آن هم باور خود به قرآن را حفظ می‌کنند؛ ترکیبی غریب از سنت و مدرنیته. به هر حال، به نظر من هم بودن امثال آقای حیدری از نبودن‌شان خیلی بهتر است؛ چون از موضع درون‌دینی دارد مشکلاتی را نشان می‌دهد که واقعاً وجود دارند و روش رایج برای حل‌شان پاک کردن صورت مسائل بوده است.

یان پروووست (۱۴۶۲-۱۵۲۹.م) نقاش نامدار بلژیکی است که در شهر مونس استاد نقاشی کلیسا بود و آثار چشمگیری در سبک نوزایی متقدم از خود به جا گذاشته است. مضمون آثارش به روال آن دوران مذهبی است، اما تاکیدی که در بازنمایی شخصیتهای عبرانی با لباس ایرانی دارد، جای توجه دارد. نمونه‌اش نقاشی ابراهیم است با ردای سرخ و دستار و موزه‌ی نوک تیز ایرانی. در مقابل می‌بینیم که سه مغ ستاینده‌ی عیسای نوزاد را با لباس اروپایی تصویر کرده است.

برنج هندی محصولی است که همانگونه که در قسمت های قبلی این مقاله ذکر شد یک محصول آلوده و یا حداقل غیر قابل اعتماد است. در این چند ساله اخیر آزمایشات مختلفی بر روی برندها و گونه های مختلف رقم های مختلف هندی صورت گرفته، و واردات تعدادی از آنها پس از اثبات آلوده بودن توقیف شده و از بازار فروش سرتاسر کشور جمع آوری شده اند.
 
یکی از مواردی که در سالیان اخیر در مورد این محصولات به صورت متعدد مطرح شده، وجود ماده سمی و سرطان زای فنول است. این ماده می تواند حداقل برای سیستم گوارش انسان اختلالات عمیقی را ایجاد کرده، که این اختلالات در موارد حاد باعث بروز سرطان های دستگاه گوارش می شوند.
برنج هندی موجود در بازار، همچنین گونه های ناشناخته ای هستند که تاکنون در هیچ مرجع رسمی به ثبت نرسیده اند، زیرا برنج های جدید در همه جای دنیا پس از کشف به مراکز آزمایشگاهی سپرده می شوند و پس از اینکه نتایج مثبت آزمایشگاهی را اخذ کردند به ثبت می رسند.
در نتیجه می توان ساختگی بودن نمونه های هندی را با این دلیل قبول کرد. همچنین با توجه به اینکه این محصولات در کشور هندوستان تولید می شوند هیچگونه نظارتی بر تولید بهداشتی آنها وجود ندارد و تحقیقات نشان می دهد که هزاران کارخانه و کارگاه فعال در کشور هندوستان این محصولات را تولید می کنند، و متاسفانه تعدادی از این کارگاه ها در زمره کارگاه های خانگی و بدون مجوز هستند.
در نتیجه می توان به صورت کلی اعلام نمود که مصرف برنج هندی همسان مصرف سم است. با این تفاوت که سم پس از مدت کوتاهی قربانی می گیرد ولی برنج هندی در مدت طولانی تر و به بدترین شکل
آیا برنج هندی کشت می شود؟
برنج هندی موجود در بازار ایران در ارقام مختلفی وجود عرضه می شود. همانگونه که گفته شده اکثر رقم های هندی موجود در بازار ایران به صورت ساختگی تولید می شوند و تهیه اینگونه برنج ها به عنوان یک صنعت در کشور هندوستان به شمار می رود.
 
البته هندوستان مهد تولید برنج های مختلفی است که تعدادی از آنها در زمره رقم های باکیفیت هستند. برای مثال برنج باسماتی این کشور در زمره ارقام معروف است که در سرتاسر دنیا مشتریان فراوانی دارد. اما این رقم قیمت بالایی دارد و واردات آن به عنوان یک برنج هندی برای تجاری که در اندیشه سود بیشتر هستند، از لحاظ اقتصادی به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.
 
برنج محصولی است که در ایران با بهترین کیفیت تولید می شود و به همین دلیل ایران پتانسیل این را دارد تا به آسانی در زمینه تولید این محصول به خود کفایی برسد و در این زمینه لازم است مسئولان مربوطه تدبیری جامع اتخاذ کنند. برنج های ایرانی با بهترین کیفیت و سالم ترین شیوه تولید می شوند.
 

گل ها نیاز به رسیدگی دارند
برای استفاده از ظاهر زیبا و بوی خوش و ... باید رسیدگی کنیم وگرنه پژمرده میشوند
در چه فاصله زمانی رسیدگی کنیم؟ و آب دهیم؟
شش ماه یکبار یا سالی یکبار مناسب است؟!
طراوت و شادابی وقتی حفظ میشود که به موقع و به جا رسیدگی شود
آب دادن برگ های مرده را جدا کردن خاک را عوض کردن و صرف توجه به گل ها

بذر محبت هم همین طور است در دل ما کاشته میشود و نیاز به رسیدگی دارد
تا سبز شود و شکوفه دهد و ..‌.
در غیر این صورت اگر به آن بی توجهی شود از بین میرود و بی ثمر می ماند

از نعمت های بزرگ خدا به ما این است که محبت برگزیدگانش را در دل ما قرار داده
بذر محبت امام زمان نیز در قلب ماست که باید به آن توجه داشته باشیم...

هر وقت به گلدان ها آب دادیم و رسیدگی کردیم یادمان باشد بذر محبت صاحب الزمان را نیز با ارتباط قلبی با ایشان رشد دهیم...

و من نفرین می کنم زن را و مار را!

در داستان آفرینش آنچه که از سنت ادیان ابراهیمی بر می آید آن است که زن موجودی است آفریده شده در خدمت مرد و محل فریب و بالذات فریبکار!و از سوی دیگر مار هم روی دیگر این سکه است؛جانورری در خدمت اهریمن و اصولاً به کیفر همراهی با شیطان در فریب حوا و آدم بی دست و پا شده است.ولی این تنها روایت این داستان نیست.پس می خوانیم. روایت دیگر را:
«...خرد دخترش که زندگی/حوا نام داشت چونان آموزگاری فرستاد تا آدم را بپرورد...حوا وقتی آدم را اندوهگین یافت،بر او دل سوزاند و گفت:«ای آدم،زندگی کن!بر روی زمین قد علم کن»...آدم بر خاست چشمانش را گشود،هنگامی حوا را دید گفت: تو مادر زندگانی چون به من زندگی بخشیدی!تو مادر و طبیب و زنی...آنگاه مار,آن آموزگار ،پدیدار شد و ایشان را آموخت:،«شما نخواهید مرد,چون که خدا از روی حسادت این را به شما گفت.چشمان شما با. خواهد شد و از خدایان خواهید گشت،نیک و بد را باز می شناسید.»...و آن خودکامه زن را و مار را نفرین کرد!

سلام!
انحنای سر "ج"در متن آشکار است.یعنی
"بو" نمی توان خواند.اگر خوانش شماره یک را نپذیریم، ممکن است به این صورت هم بخوانیم:
"سمندر ساز دل باجوش(پاجوش)داغش"
و چون نقطه گذاری کامل نیست ،برای انتخاب
یکی از این دو باید دایره ی واژگان و سبک
زبانی و ادبی شاعر بررسی شود‌. والله اعلم.

نخست اینکه حدیث مورد اشاره شما در نهج‌البلاغه نیست . این روایت به چند شکل و تعبیر آمده است که کهن‌ترین صورت آن به قرن نهم بازمی‌گردد و این صورت که شما آوردید یعنی قولوا فینا ما شئتم و نزهونا عن الربوبیة» نزد متاخرین و در کتاب ایشان آمده یعنی در دو قرن پیش ( الرسائل الاحمدیه از القطیفی و علم الامام از مظفر ) و لذا به خلاف ادعای برخی موافقان این حدیث متواتر نیست و حتی آنجا که علامه مجلسی در بحار به تعبیر و با واژگان دیگر این خبر را می‌آورد از لحاظ سندی مشکل دارد ...( نخواستم ورود بیشتر کنم و البته می‌دانم که خبر مورد اشاره ما موافقانی هم دارد که اگر بخواهم به ایشان بپردازم از این مجال بیرون است فقط اشارتی کردم تا بدانید کسی که منبع خبر را نیز نمی‌داند حق ندارد مخاطب خود را که هیچ شناختی از او ندارد بی خبر و بی معرفت بخواند .)

اصطلاحیست که برای رفع بلا به کار میبردند
در سبک هندی زیاد به کار رفته . در مورد برخی دیگر از سوره ها هم واژگون خواندن داستانهایی دارد.

بی طاقتی مکن که بلای سیاه خط
از صدهزار تبت واژون نمیرود

از صائب

2. عزیزان مستحضرند که "زبان معیار" standard language زبانی فرضی است و وجود خارجی ندارد، ولی در هر دورهای ما شاهد حضور نوعی تبانی در استفاده از گونه‌ای زبان معیار در آثار هستیم. در واقع، گونه‌ای از زبان، که هر فارسی زبانی در هرجا اثری را دید بتواند آن را بخواند. خمسه امیرخسرو از زمره آثاری است که به لهجه و گویش خاصی نظر ندارد و تقریبا معیار است و اگر گاه کلمه یا ضبطی دارد که مربوط به گویش فارسی هندی است به همان شکل حفظش کرده‌ام. حتی کلماتی در این منظومه وجود دارد که در فرهنگهای لغت ثبت نشده‌اند. بنابراین، ما در عرصه متون کهن دست‌کم با دو نوع متن مواجهیم: متن‌هایی که به زبان معیار آن دوره نوشته شده‌اند؛ و متن‌هایی که ناظر به گونه‌های دیگر زبانی‌اند. رفتار مصحح در هرگونه متناسب با آن گونه باید باشد. مثلا دوگونه‌های امیرخسرو را می‌توان از گونه دوم دانست که ملمع فارسی- هندی/ فارسی- اردو است.

🔸عطف به منقولات حیدریه!

🔹این که آقای حیدری به آیة الله العظمی بهجت نسبت داده است که مثنوی من کجا و مثنوی مولوی کجا؟من شاگرد علی ام و مولوی شاگرد عمر!! از جهات مختلف قابل پذیرش نیست؛ چرا که متصوفه خرقه خود را با افتخار تمام به امیرالمؤمنین (ع) می رسانند و آن حضرت را پیشوا وا امام طریقت می دانند.

🔸در طریقت متصوفه، عمر اصلا نقشی ندارد که کسی شاگرد او باشد!!

🔹وانگهی استاد آقای بهجت مرحوم آیة الله قاضی و عرفای بزرگی چون آیة الله انصاری همدانی خود را شاگرد مولانا دانسته و می فرمودند: هیچ عارفی از مثنوی بی نیاز نیست و اگر عارفی چنان ادعایی کرد بدانید دروغ می گوید.

🔸طبق این نقل متهافت آقای حیدری، آقای بهجت باید استاد خود آیة الله قاضی و آیة الله انصاری همدانی را شاگرد شاگرد عمر بداند!!

🔹آیة الله العظمی بهجت که غزالی متعصب سنّی را به خاطر انتساب کتاب جعلی سرّ العالمین به او شیعه می داند! چه طور آن همه عشق و ارادت بی مانند مولانا به امیرالمؤمنین (ع) را نادیده انگاشته و بر خلاف اصول و مبانی تصوّف - انتساب به علی (ع) - او را شاگرد عمر می داند!

🔸چنانچه آیة الله مدرّس هاشمی فرموده: مولانا از نسل ابوبکر است اما عشق و ارادت او به علی (ع) از لونی دیگر است و در اشعار مولانا ابدا جمله ای که بوی استحقاق جدش برای خلافت را بدهد دیده نمی شود.

🔹اگر انتساب این شعر به مولانا ثابت باشد تولا و تبرا در آن جمع است: (تو به تاریکی علی را دیده ای/ زین سبب غیری بر او بگزیده ای).

🔸و البته شعر: (راز برگو ای علیّ مرتضی/ ای پس از سوء القضا حسن القضا) به صراحت پرده از عقیده پاک مولانا بر می دارد و تولا و تبرای او را در عین تقیه آشکار می سازد.

والسلام علی من اتبع الهدی